» ligchaam werd in een vaartuig gczet, dal aonder sluiunian naar'^fö;
» ovcrzijde van den vloed gedreven is. Daar werd het op een wagen ge-
• legd» e“ van twee koeijen , die aan geen jnk gewend waren , zonder
» voerman en längs den regten weg, naar het dorp Elsl gevperd , waar-
• over onder de geloovigen groote vrengde bedreven werd. Als het daar
» in de Collegialc kerk, die naderhand op zijnen naara ingewijd is, bc-
• graven was, is het door menigvuldige uiirakelen vermaard geworden.
• Zijn gebeente, dat door Baldericds , den vijftienden Bissehop van
» Utrecht, plegtig ontgraven is , plagt aldaar van de geloovigen tot een
» hnlpmiddel legen de jigt bezochl te worden. Sedert de Reformatie ,
» werd echter zijn gebeente te Emmerik in het konvent der Jesuiten '
» als in een heiliger plaats bewaard.” In 1826 is deze kerk vernieuwd ',
1>U welke gelegenheid door de« Heer Gusbertos van Zadeluof , toen Heer
van Westervoort, eene fraaije kerkkroon is ten geschenke gegeven.
Re R. K. kerk, aan den H. W erenfrie» toegewijd , is-in het jaar
1841 gebouwd en den 25 Angustns van dat jaar ingewijd. Het is een
net ,■ langwerpig gebouw, met cen klein vierkanl kloktorcntjc en uur-
werk, doch zonder orgel.
Men wil dat het slot As c i b u rgi n m eertijds nict ver van hier zoude
gestaan hebben. Ook ligt in deze gern, het vervallcn fort Gelder-
soord (zie dat woord). Vroeger had men er ook het adell. h. Ha-
inerden, thans eene boerderij.
De kerinis valt in Zondag v66r St. Victor of 10 Octobtr.
Den 4 September 1799 maaklen ruim 200 ongewapende uiigewekenen
die zieh, sedert eenigen tijd, in de destijds Pruissische stad Zevenaar
hadden opgehouden, onder aanvoering van den gewezen Oversle S pengler ,
zieh , zonder eenigen tegenstand te ontmoelen, spoedig meester van het
dorp W estervoort. Aldra.woei de vergrootende mare van dezen in-
val , en de daarbij plaats hebbende omstandigheden, naar Arnhem over
welke stad destijds, geheel ontbloot vau garnizoen , slechts omtrent 100
gewapende burgers tot hare verdediging had, vermits het grootsle ge-
deelte naar Haarlem was uitgetrokkeri. De tijding van deninval veroor-
zaakle aldaar geene geringe bekommering , ook vreesdo men weldra een
soortgelijk bezoek te zullen bekomen , en dat de uiigewekenen hunnen
marsch zonder verwijl vervolgen zouden. Dan, daar zij zulks niet deden,
maar zieh in het overheerde dorp bleven ophouden , met het omverwerpen
van den vrijheidsboom j het doen afkondigen eener proclamatie van de
beide Prinsen van Oranje j het uitvaardigen van bevelen , tot het dra-
gen van oranje, en het uitsteken der vlag van den kerktoren, zoo gaf
dit aan de Geconstitneerde Magten binnen Arnhem genoegzamen tijd en
gelegenheid, om zieh zoo veel mogelijk in Staat van verdediging te
stellen , indien de-uiigewekenen zieh voor de stad mogten vertoonen.
Spoedig vergaderden de Leden van het departementaal bestuur van den
Rijn en deed dadelijk de alarmtrom roeren, ten einde alle weerbare
mansebappen , die vöör 1787 en na 1795 de wapenen hadden gedragen ,
op te roepen , om niet alleen het dreigende gevaar. van de stad te kee-
reri, maar zelfs eene poging te ondernemen, om de uitgewekenen tot
den terngtogt, uit de door hen bezette plaatsen, te noodzaken. Naau-
welijks liet zieh de trom hooren , of men zag van alle kanten een
aanlal burgers naar de bestemde loopplaatsen snellcn, die, van be-
hoorlijke wapenen voorzien wordende, zieh berejdwillig toonden , voor
de rust der stad zorg te willen dragen , waardoor de Kolonel der gewapende
burgermagt S cboonman zieh in Staat oordeelde, om met een
detachement van 50 man , voorzien van een stukje geschut, en cenige
artilleristcn, naar de boorden van den IJssel te begeven , niet oogmerk,
om zjjne magt dien stroom te doen overtrekken en de uitgewekenei»
uit bunue pas bezette Stelling te verdrijven. Gezegde kolonel te 11
uren ’s voormiddags aldaar aangekomen zijnde, eh inmiddels de veren
te Lathum, Rahr, Rozendaal en te Rheden, door eenige burgers beb-
bende doen bezelten , vond zieh in het ten uitvoer brengen van zijn
oogmerk niet weinig bclemmerd , daar niet alleen de aken en ponten
aan de veren van de gezegde dorpen , maar ook de schipbrug aan het
Westervoortsche veer, door de uitgewekenen aan de overzijdc der rivier
gehaald waren , waardoor de geincenschap met het in rep en roer gestelde
district ten eenen male geslremd was, en bij zieh verpligt zag , om met
zijn volk, in bei gezigt van de uitgewekenen , aan deze zijde der rivier
te blijven liggen. Dan naauwelijks hadden de bevelhebbers der gewapende
burgers hunne voorposten uitgezet, en het aangevoerde stuk ka-
non aan den oever geplant of een aantal uitgewekenen plaatsten zieh
op de overgehaalde schipbrug , en begonnen van daar, uit klein geweer ,
op het detachement te vuren, hetwelk, weldra op gelijke wijze door
de burgers beanlwoord wordende, een schutgcvaarte te weeg bragt t
dat meer angst eh bekommering, dan wezenlijk onheil veroorzaakte,
zoo lang er aan de zijde der burgers geen gebruik van het aangevoerde
stuk gcschut gemaakt werd. Dan dit laatste bleef niet lang achter,
want de Kommandant van het uilgelogen detachement, ziende op welk
eene wijze zijne voorposten van de overzijde werden aangevallen , deed
zijne geheele magt voorwaarts rukken, en beantwoordde het schielen
der uitgewekenen uit het aangevoerde stuk kanon zoo nadrukkelijk,
dat dezen genoodzaakt werden , de schipbrug te mimen , en zieh in de
naastbij gelegene huizen en achter het hooge rijsgewas, dat aan den
dijk stond , in veiligheid te stellen ; van waar zij echter bij aanhonden-
heid bleven vuren , en eene honding aannamen , als of zij zieh tot het
uiterste wilden verdedigen, terwijl zij zulk een geweldig vuur, uit hunne
jagersbussen maaklen, dat de Kommandant van het detachement begon
te voorzien , dat hij , bij mangel van genoegzame magt, zijne genomene
S te llin g zou moelen verlaten. Om dit echter voor te komen, zond
hij in aller ijl eenen Courier naar Arnhem, met dringend verzoek , hem
len spoedigste nog eenige manschappen, voorzieu van een tweede stuk
geschut, toe te zenden. Hieraan werd weldra voldaan , en toen de beide
slukken tegen over het veer geplant waren, veranderdc de zaak der-
wijze van gedaante , dat de uitgewekenen, na verlief van eenige dooden
en gekwetsten, zieh niet slechts genoodzaakt vonden uiL de huizen ,
en van achter het rijsgewas terng te trekken , maar tevens besloter^, om
het geheele dorp , in de grootste overhaasting , te ontruimen , cn naar het
Pruissisch grondgebied terug te trekkeii j waardoor bet schielen op-
uield , en dit zoo veel geruchts gemaakt hebbende geveebt ten einde liep.
De gem. W estervoort was een van die slreken, we l k e b i j den
watervloed van Januarij 1809, bet eersle overstroomd en laal weder
van water zijn bevrijd geworden, hetwelk ten'gevolge had, dat de
voorraad van aardappelcn genoegzaam geheel bedorven werd en de
veldvruchten aanmerkelijk leden. Door den storm van 30 Januarij
werd aan een twintigtal daghuurderswoningen , waarvan er sommigen
geheel zijn ingestort, eene aanmerkelijke schade toegebragt; doch,
hoe zeer men in deze gem., nithoofde van den langdnrigen vloed ,
*eer veel geleden heeft, was men echter in andere opzigten geluk-
kiger, dan wel in andere slreken, vermits noch menschen, noch vee
het leven verloren.