De ambachtsheerlijkheid van Aalsmeer is door ’s Lands Staten nooit
\ e i kocht, maar altijd in de Graaflijkheid der provincie gebleven,
zoodat het dorp onmiddellijk onder de Staten van Holland en West-
I'riesland gestaan lieeit. Het werd van ouds onder Rijnland gerekend ,
later behoorde het tot het baljuwschap van Kenne merland, waarvan
bet toen het zuidelijkste dorp uitmaakte, in 1793 werd het weder
onder het hoogheemraadschap van Rijnland gebragt.
Nopens den tijd der stichting van Aalsmeer valt niets met zekerheid
te bepalen; vast gaat het echter , dat het een zeer oud dorp is , het-
vclk in oude brieven onder den naam van Alsmar voorkomt, hoewel
het in een brief van Graaf Flows V van het ja a r 1273 , genoemd
wordt het Veenland vas Aalsmeer. *
De opgezetenen zijn van ouds, door ’s lands Graven, met verscheiden
voorregten beschonken geworden. Zij waren tolvrij in Holland , Zeeland
en Friesland en mogten binnen Leyden niet bekommerd worden ; dat
is wanneer zij om personele of loopende schulden , binnen die stad in
bewaring genomen waren , mögt de Schont en Geregte van Aalsmeer
hen afschrijven , als wanneer Schout en Geregte van Leyden zoodanip
eene afschrijving moesten doen gelden; dit voorregt werd door deze
dorpehngen genoten, omdat zij , nevens onderscheidene andere dorpen
geld geschoten hadden tot het bouwen der Yischbrug, te r gemelde
stede, welke brug, van de vroegste tijden a f, het nitpad en de overgang
to t de Rijnlandsehe dorpen over den llijn geweest i s , van waar
dan ook die dorpen verpligt waren, haar te helpen onderhouden.
Het oude raadhuis, dat in 1619 gebouwd was, is in 1780
algebroken, in welk jaar het tegenwoordige geheel nieuw op-
getrokken i s , hoewel het jaartal 1619 nog in den gevel gevonden
wordt. 0 0
De Hervormden hebben hier eene oude kruiskerk, die vöor de Refor-
matie aan St. Pieter en Paulus toegewijd was , en toen te r begeving
van de Abdisse van Rijnsburg stond. Zij Staat digt aan het Haarleminermeer,
op een net k erkhof, dat eenige voeten hoog ligt om de graven
droog te houden , is van eene aanzienlijke grootte en heeft eenen vrij
hoogen en spitsen toren. Boven een der ingangen Staat het jaartal
1549, hetwelk men voor het ja a r der stichting zoude kunnen houden
Indien zulks niet wedersproken werd door eenen ouden brief, volgens
welken Joran van S c r e tte r , kanonnik van Oudmunster, te Utrecht
reeds in 1545 de pastorij van Aalsmeer bekleed heeft. Zoodat men
d it ja a rta l, even als dat van 1653, hetwelk boven eene anderedeur
gevonden w o rd t, voor de aanwijzing der tijd van vernieuwing of ver-
grooting van dit gebouw te houden hebbe. De gem. behoort to t
de clas. van Amsterdam, ring van Weesp, heeft een vrij beroep , wordt
door eenen Predikant bediend en te lt 1000 zielen. Er zijn twee
Menn. gem ., welker kerken in buitenbüurtenstaan, een van de veree-
mgde Vlaamsche en Waterlandsche, die een vast Predikant heeft en
een van de Friesche, die door liefdepredikers bediend wordt. ’ De
R. K. beliooren to t de statie van Kudelstaart; die van de Oude
d e r . , anders gezegd Jansenisten, hebben hier ook kerk en pas-
toor. r
Voorts zijn nog in dit dorp een diaconie- wees- en oude mannen-
en vrouwenhuis , dat in 1176 voor rekening van het dorp aange-
kocht w e rd t, eene school, met 120 leerlingen en een departement
der Maatschappy to t Nut van ’t Algemeen, dat den 16 Januarij 1814
opgerigt is en 13 leden telt.
Er is hier ongemeen sclioone gelegenheid voor de visscherij, vooral
Van paling, ook vindt men er onderscheiden boomkweekerijen en fruit-
hoven , inzonderheid is bet bekend door de aardbezien , die meest te
Amsterdam te r markt gebragt worden en waarmcde men hier velden
van 50 tot 200 roeden bezet v in d t; er zijn zelfs jaren geweest, waarin
deze vruclit van veerlig to t drie en veertig duizend gülden opbragt.
Voorlieen waren hier ook aanzienlijke katoenbleekerijen voor^ de toen
in den omtrek van Amsterdam bestaande katoendrukkerijen, eene
weverij en leerlooijerij.
In de geschiedenis wordt van dit dorp weinig gewag gemaakt,
alleen lezen wij dat het in 1420, met het nabijgelegen en sedert 1811
daarmede v ereenigde Kude I staar t , door die van Utrecht onder brand-
schatting gesteld is, en dat in 1556 aan de dorpelingen toegestaan
werd vijftienhonderd ponden te mögen omslaan, to t lierstel van de
vervallen lasten hunner kerk ; maar eerst in 1648 verkregen zij van
den Prins van Oranje, een regiement tot het verkiezen en aanstellen
van Burgemeesteren, Schepenen enz.
Het wapen van Aalsmeer is een klimmende roode leeuw, op een
blaauw veld, houdende in zijne voorste pooten eenen kronkelen-
,jen paling.
AALSMEER, voormalig w ater, prov. Noord-IIolland. Zie A l e c h m e r e .
AALSMEER-EN-KUDELSTAART, gem ., prov. Noord-Holland,
arr. Amsterdam, kant. Aalsmeer (4 m. k . , 8 s. d.). Zij bevat de dorpen
A a l s m e e r en K u d e l s t a a r t , benevens de buurten B e z w o r e n -
k e r f , de Kl e i n e No o r d , Oo s t e i n d e , f e s t e i n d e , U i t e r -
weg en Zij d we g , en beslaat eene oppervlakte van ruim 1600 bund.,
met ruim 2300 inw. , onder welke 1100 H erv ., 600 Menn. , .
450 R. K ., 100 van de Oude Cler. of Jansenisten, 15 Luth.
2 Remonst. en 20 Joden. Er zijn in deze gemeente twee Herv.
kerken , van welke die te Kudelstaart door den Predikant van Uithoorn
en Kudelstaart bediend wordt, 3 Menn. kerken, met 1 vasten Predikant.
en acht Liefdepredikers, 1 R. K. kerk met eenen Pastoor en 1 van
de oude Cler. of Jansenisten, insgelijks meteenen P riester, de inw. van
de overige gezindheden behooren tot hunne respective gem. te Amsterdam.
Men heefter4scholen, te zamen een getal van 300 leerlingen hebbende.
Het wapen der gemeente is hetzelfde als dat van het dorp Aalsmeer.
Zie hierboven.
AALST , d . , prov» Gelderland, kw. en 7 j i i . Z. W. van Tiel, distr.
Bommelerwaard, kant. en 3 j u. Z. W. van Zalt-Bommel, gem. en
§ u. van Poederoijen, 15 u. van Arnhem, aan de Drielsche en Welsche
Wetering, het had eertijds een oud k asteel, waarvan nog
eenige overblijfselen te zien zijn. Men te lt er ruim 400 inw .,
die bijna aller, to t de Herv. gem. behooren, welke hier eene
kerk met eenen Predikant h e e ft, en to t de klass. en ring van
Bommel gerekend wordt. De vervulling der predikantsplaats geschiedt
door een vrij beroep. De R. K. k e rk , die hier voor de reformatie
gevonden werd, en waarin eene vikarij opgerigt was te r eere van de
H. Maagd M a r ia en St. A n to n iu s , stond onder de parochiekerk van
Wijlt in het Land van Ileusden ; thans behooren de weinige , hier wonende
R. K. tot de pastorij van Amerzode.
AALST, d. en kast. prov. Gelderland, distr. Overbetuwe. Zie A n d e l s t .
AALST , b u u rt, prov. Gelderland, kw. 2 | u. N. O. van Tiel,
djstr. Neder-Betuwe, gem. en | u. Z. van Lienden, met ruim 150
inw. en een fraai heerenhuis, K o l v e n s c h o t e n geheeten.
Ays' A & rs' /'/A f
4. r „ „ r, ¿/ r, 'r
J s , '/ - - - - - - - - - - -