liebben , tot (lc statie vau Afferden-en-Deest behooren. De Hervormdcn
worden tot de gem. van Afferden-Druten-en-Deest gerekeod.
AFFERDEN-DRUTEN-EN-DEEST, kerk. gem. , prov. Gelderland,
klass. van Nijmegen, ring van Batenburg. Het is eene combinatic ,
die evenwel slechts eene kerk te Drut en heeft en 120 zielen telt.
Het beroepen van den Predikant geschiedt door den kerkcraad.
AFFERDEN-EN-DEEST, R. K. statie, vicar, van het voorm. bisd.
van Roermonde, dek. van Bruten. Men heeft er 1030 zielen en 2
kerken, een te Afferden en een te Deest, die door eenen Pastoor
en eenen Kapellaan bediend worden.
AFSGHED of A s c i i e d , ook wel A f z e t , geh. in Salland, prov. Overijs-
sel, arr. en 3J u. N. ten W. van Zwolle, kant. en 3 u. N. 0. van
Kämpen, bevattende dat gedeelte van de gem. Genemuiden ,■ dat be-
westen de stad van dien naam gelegen is. Men kent dit geh. tegen-
woordig, in den omtrek niet anders , dan onder den naam van Aas
DEN ZeEDIJK of BlJ DE VeNERMTERZIJL.
AGAM, distr. in Oost-Indie, op de Westkust van het eil. Sumatra.
Er is hier een Nederl. ambtenaar.
AGATHA (ST.) , d. of liever buurt in het Land van Cuyk, prov,
Noord-Braband, arr. en 8 u. N. O. van Eindhoven, kant., distr.
en 2 u. N. ten W. van Boxmeer, gem. Cuyk-en-St.-Agatha , £ u.
Z. van Cuyk en even zoo ver N. van Oelfelt, niet ver van de
Maas. Dit dorp, hetwelk door de landlieden gemeenlijk St. A a g t e
of St. A a s t genoemd wordt, heeft zijn bestaan te danken aan een
monnikenklooster van de orde der kruisheeren, dat hier nog in wezen
is (zie A a g t e k l o o s t e r ) , weshalve het ook wel op de kaarten enkel onder
den naam van St. A a g t e k l o o s t e r voorkomt. Het d. behoort kerkelijk
onder Cuyk, hoewel de inw. veelal in de kloosterkerk ter misse gaan;
ook is er eene school.
AG ATH A-KLOOSTER (ST.), voorm. nonnenklooster te Amersfoort,
dat in 1399 gesticht is , door R u t g e r c s v a n d e n D o em en zijne huis-
vrouw R e l i a , die daartoe hun huis en onderscheidene renten overgaven
ten dienste van de St. Agatha-zusteren. ln het jaar 1404 , hebben
de daarin wonende geestelijke dochters, zieh onder de orde der
Minimen begeven ; maar in 1438 is door haar de regel van St. Augustinus
aangenomen. Het klooster is na de Kerkhervorming in bur-
gerhuizen veranderd of tot andere gehruiken geschikt gemaakt.
AGATHA-KLOOSTER (ST.), voorm. nonnenklooster te Delft. Het
had zijne eerste opkomst in het Nieuwland aan de Geerweg, buiten
de stad , daar eerst eenige zusters in het jaar 1480, bij elkander ge-
woond hebben in eene gehuurde huizing. Maar in het jaar 1490 gaf
zekere weduwe, met name A l i d a Bu s e r s , haar eene woonstede bij de
oude kerk met een jaarlijksch inkomen. Deze stichting is metdertijd
tot een prächtig en rijk klooster aangegroeid , waar de nonnen eerst naar
den regel der Minimen leefden , later echter zieh met de vergadering
van St. Janskamp, bij Vollenhoven , vereenigden.
De laatste Pater, die dit klooster bestuurd heeft, was de geleerde
C o r n e l i u s M u s iu s , die, na dit ambt 3 6 jaren zeer loffelijk bediend te
hebben, den 10 December 1872, in het 72jaarzijns ouderdoms, op
last van W i l l e m v a n d e r M a r k , Heer van Lumey, wreedaardig ter
dood werd gebragt.
In het begin der Spaansche beroerten werd dit klooster tot een
vorstelijk hof, waar W i l l e m I , Prins van Oranje, zijn verblijf hield,
alsmede tot eene vergaderplaats der Algemeenc Staten, gebezigd , tot
AGA. 6 1
vlatde gfezegde Prins aldaar, den 10 Julij 1884, door B a l t h a s a r G e r a r d s
vermoord werd, met het schot van eene pistool , geladen met
dric kogcls , waarvan de gaten ten liuidigen dage nog aldaar in
den muur te zien zijn. Thans dient het kloostergcbouw grooten-
decls tot kazerne, terwijl de kerk gedeeltelijk tot ene latijnsche
school, gedeeltelijk tot eene kerk voor de Fransclie gemeente, in-
gerigt is. ___
AGATHA-KLOOSTER (ST.), voorm. nonnenklooster te Zwolle.
Zie WlJTENHIJIS.
AGELO (GROOT) of G r o o t A g e l e , geh. in Twenthe , prov. Over-
ijssel, arr. en 4 u. N. 0. van Almelo, kant. en u. Z. van Oot-
rnarsum, gem. en 2 u. W. ten N. van Denekamp.
AGELO (KLEIN) of L u t t e k e n A g e l e , geh. in Twenthe, prov. Over-
ijssel, arr. en 4j u. N. 0. van Almelo, kant. en \ u. Z. van
Ootmarsum, gem. en l f u. W. ten N. van Denekamp.
AGGEMA, voorm. state, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet.
'Wonseradeel, 1 | u. N. W. van Witmarssum, tot welk d. hetbehoort,
a u. Z. 0. van Pingjum, bij het buurtje de Kämpen , niet ver van
de Pingjumcr vaart. Thans is het eene hofstede, die nog kennelijke
blijken van hären ouden luister draagt.
AGGER , riv. voorheen aan Zeeland, later, door indijking, aan
Noord-Braband gekomen , thans voor het grootste gedeelte in den Zuid-
polder-van-Woansdrecht-gcineen-met-Hinkelenoord , ingedijkt; waar de
oude sträng van dat water nog dien naam draagt.
AGGER of A g g e r e , voormalig d. en heerl. op het eil. Zuid-Beve-
land, prov. Zeeland, dat men gist, zijnen naam ontleend te hebben
van de Noormannen, die vroeger zieh op de kusten van ons vader-
land onthielden , omdat er in Denemarken, tussclien de eilanden Zeeland
en Funen, een eilandje van dien naam gevonden wordt, en in Noorwegen
de namen van onderscheiden plaatsen daaraan verwant zijn,
zoo als Aggerhuus, Aggerhoe, Aggersund enz. Zeker gaat het ,
dat dit dorp grooten ouderdom had, want het geslacht v a n d e n
A g g e r was reeds in 1187 bekend , en den 10 Julij 1240 werd het
geheele ambacht van Aggere en Jempolre, door G o d b v a a r t IV ,
Heer van Breda aan den Ridder H e n d r i k B ü f f e l geschonken. Deze
■of latere Heeren waren medebezitters van den toi op de Honte, want
men vindt gewag gemaakt van een tolkantoor , dat aldaar in 1276
moet bestaan hebben, en de toi of het vrijgeleide van Agger ge-
naamd was.
Het ambacht werd in Groote en Kleine Agger onderscheiden,
de Groote Agger bevatte 1204 gemet. of mim 830 liedendaag-
sche bund., de Kleine Agger 219 gemet. of ruim 100 bund., zoo-
dat de geheele oppervlakte 1423 gemet. of ruim 680 buiid. groot was.
Het moet reeds vroeg aan overstroomingen hebben ten doel gestaan,
want in het jaar 1445 deed Heer H e n d r i k v a n B o r s s e l e n v a n d e r V e r e
hier een schor en aanwas, hem door den Hertog van Braband afge-
staan , bedijken; waarschijnlijk was dit wel het geheele ambacht van
A g g e r , immers dit is sedert altijd een eigendom van dien stam uit
het huis v a n B o r s s e l e n gebleven , want ten jare 1811, werd het ten
huwelijk gegeven aan Jonker J a n v a n B e r g e n v a n W a l i i a i n , bij zijne
vereeniging met Jonkvrouwe C h a r l o t t e v a n B o u r g o n d i e v a n V e r e . Na
hun kinderloos overlijden schijnt het weder in eigendom aan de Heeren
van Vere te zijn gekomen; althans dit goed was ook vroeger door
M a x im i l i a a n v a n B o u r g o n d i e , eersten Markgraaf van Vere , bezeten , en,