e n -No o r d - Sc h e rme r ; en S c h e r m e r h o r n ; en daarin ruirn
23,000 inw.
Bl. 97, achter het art. A i .tan , in te vullen:
ALLARTSPOLDER, pold. in de lieerlijkh. Geertruidenberg, prov.
JYoord-Braband, arr. Breda, kant. Oosterhout, distr. Prinsenhage ,
gem. Made-en-Drimmelen; palende N. aan de Akkers, C en Z. aan
den Emiliapolder en W. aan den Grooten-Polder-van-de-Nollen, en-
bevattende 4 bund. 37 v. r. Het zomerpeil is 10 d. boven A. P.
voor het art> A l l e r , in te vullen:
ALLEMANSHIL, pold. in de heerl. Geertruidenberg, prov. Noord-
Braband, arr. Breda , kant. Oosterhout, gem. Geertruidenberg ; palende
N. aan de Buitengronden tegen de Donge , 0. aan de Donge zelve,
Z. aan de vestingwerken van Geertruidenberg en W. aan den Emiliapolder.
Ilij bevat 17 bund. 16 v. r. 70 v. ell. Het zomerpeil
ligt 10 duim boven A.P.
ALLENDORP of A l l e r d o r e , voorm. riddermatig goed in het l\e-
derkwartier der prov. Utrecht. Zie A len d o r f .
achter het art. A llersma , in te vullen :
ALLESBORN, d. g r o o t h e r t . Luxemburg. Zie A llerborn.
achter het art. A llesmeer , in te vullen :
ALLEUZEN, voorm. heerl. in den Grooten Zuid-Hollandschen
W aard. Zie A l io t s e n .
A L L IN G A H U IZ E N , geh., prov. Groningen. Zie A lingehuizen.
Bl. 98, achter het art. A lma , in te vullen:
ALMALOH, oude naam van A lmelo. Zie dat woord.
achter het art. A lm a r i , in te vullen :,
ALMEER, oude naam van het H aarlemmermeer. Zie A lechmere.
reg. 29, staat: Haarlemmermeer. Zie A lchmere , lees: H aar-
LEMMERMEER. Zie A l ECHMERE.
reg. 30, staat: ALMELO, arr., prov. Overijssel, dit art.
gelieve men aldus te veränderen :
ALMELO," arr. prov. Overijssel; palende N. en 0 . aan het Ko~
ningrijk Hannover, Z. 0. aan de Pruissische prov. Rijnland, Z. aan
de prov. Gelderland en W. aan het arr. Deventer. Het maakt het-
grootste gedeelte van het voorm. kwart. Twenthe uit, bevat de vol-
gende 3 kant.: A l m e l o , De l d e n , E n s c h e d e , Ol d e n z a a l
en O o t m a r s um, heeft eene oppervlakte van 100,301 bund, land.,
telt 10,237 h. eh 37,000 inw.
Bl. 100, achter reg. 20 , bij te voegen:
Ook is in het jaar 1838 te Almelo 1 leder- en vellenbereiding opgerigt.
Bl. 102, reg. 3, van onderen, staat: Van de twee lijnbanen enz.
deze zinsnede leze men aldus:
Van de twee lijnbanen is die, welke het laatst in werking is ge-
weest, tot eene traankokerij voor de kwijnende Groendlandsvisscherij
van Harlingen ingerigt.
BL 105, voor het art. A lmers , inte vullen:
ALMERE, oude n a a m v a n bet H aarlemmermeer. Zie A leciimere.
reg. 9 , van onderen, staat: eenen zwaren brand , lees: een
zware brand.
Bl. 105, reg. 9, staat: ALPHEN, kant., dit art verändere men aldus:
ALPHEN, kant., prov. Zuid-Holland, arr. Leyden; palende N. aan
het kant. Woubrugge, 0. aan het kant. Woerden, Z. aan het kant.
Gouda, Z. W. aan het kant. Voorburg, en W. aan het kant, Leyden
, en bevattende de volgende elf gem.: Al p h e n - e n - R i e t v e l d ;
O u d s h o o r n - e u -Gn e p l i o e k ; A a r l a n d e r v e e n j Zwa m-
m e r d am ; Bo s k o o p ; Zui dwi j k; Ho o g e v e e n ; Benthorn' ;
Be n t l i u i z e n ; en H a z e r s w o u d e n ; en daarin ruim 12,000 inw.
Bl. 111, Bij de fabriek van beenzwart, die onder A lpr en-en- R ie tv eld
bestaat, is in 1838 nog eene salamoniakstokerij in werking gebragt.
achter het art. Ä lphen-en-R ie tv eld , gelieve men in te vullen :
ALPHENI - CASTRA, oude plaats, op de oude reiskaarten voorko-
mende. Zie A lpiien , d. in Rijnland.
Bl. 117 , vöor het art. A ltinge , in te vullen:
ALTHENA , landstreek in Zuid-IIolland. Zie A ltena ( L and van) .
reg. 4 en 5 , van onderen , staat: K a u t e n b a c h , i e r -
c k o l t z en S c h a t b u r g , lees: K a n t e n b a c h , Me r ckol t z
en Sc hu t b u r g.
Bl. 118, reg. 25, staat: Lewe s mi i h l e n, lees: L e m e s m ü h l e n .
Bl. 119 , reg. 12, van onderen, staat: AMALIESTEIN of A meliestein
enz. het begin van dit art. leze men aldus:
AMALIESTEIN of A m e l ie s t e in , voorm. adellijk huis in de heerlijkh.
Vianen, prov. Zuid-Holland, gem. en u. W. van Vianen, in het
Vianensche bosch.
Bl. "120 , bovenaan, in te vullen:
AMANTELO of A manteltj , d. in Oosl-lndie, op het Moluksche eil.
Amboina.
Bl. 121 , voor het art. A mbachtspolder , in te vullen:
AMBACHTEN (DE VIJF) , anders ook de N oordwaterring geheeten ,
vormen den oudsten en grootsten waterring van het eil. Walcheren,
prov. Zeeland. Hij heeft den ouden naam behouden , ofschoon er thans
elf ambachten in gevonden worden , daar bij , behalve eene gedeelte
van S e r o o s k e r k e , de keerlijklieden en ambachten van We s t ka-
p e l l e , P o p p e k e r k e , B o u d e w i j n s k e r k e , S t . J a n s k e r k e ,
Z o u t e l a n d e , Mel i s k e r k e , Ma r i a k e r k e , Gr i j p s k e r k e ,
A a g t e k e r k e , D omb u r g en O o s t k a p e l l e , en dus in het
geheel bijna 6000 bund. omvat.
Den vroegeren naam bad de waterring naar de oudste bedijkingen
aan de Walacren of bewalde akkers, op welke de D omb u r g met
liare onderhoorigbeden lag, te weten : P o p p e k e r k e , Boudi ns -
k e r k e , Me l i s k e r k e , Ma r i a k e r k e e nGr i j p s k e r k e . Hij was
toen door eenen stroom, d e S w a l i n g e en P e k e l i n ge, van de ooste-
lijke gronden gescheidcn, en het was in dien stroom, dat bedijkt werden
de H o n d e r d g emc t e n onder Grij p s k e r k e , welke thans tot de
Oostwaterring behooren, H o n d e g e n s am b a c h t en het decl van
S e r o o s k e r k e , betwelk bij de V i j f A mbachten geteld werd. Voor
1500 waren ook ten Z. de W e re n d i j k en de Z o u t e l a n d e n
gewonnen ; want reeds ten jare 1260 vindt men gesproken van tienden
in de P e k e 1 i n g e , en gewaagt M e l is S toke van Z o u t e l a n d e .
Het oudste berigt van den waterring zelven is van het jaar 1293.
voor het art. A mbauwang, in te vullen:
AMBARAWA, st. in Oost-Indie, eil. Java, resid. Samarang, dist.
Ambarawa. Zij is de hoofdpl. van het dislrikt, en men is thans (1859)
bezig, om aldaar vestingwerken aan te leggen , aan welke de Gouver-
neur-Generaal van Neerlands Indie in Junij van het vorige jaar den cer-
sten steen gelegd heeft.
reg. l l j van onderen staat: Kadoe, lees: Samarang.