156 A M M.
van Gouda, ring'van Via neu gerekend. De Predikant wordt door den
kerkeraad beroepen.
He# wapen van Groot A mmers is een schild van goud, beladen inet
eene achtpuntige ster van sabel (zwart),
AMMERS (KLEIN), gem. in den Crimpenrewaard. Zic A mmerstoe.
- AMMERS-GRAVELAND, pold. in den yllblasserwaard', prov.
Zuid-Hollandf arr. Gorinckcm, kant. Sliedrecht, gem. Groot-Am-
mers, ten N. bepaald door Achterland, ten 0. door Oud Goudri-
aan , ten Z. doör Ottoland, en ten W. door Laag-Blokland en
Brandwijk. Hij staat, met Achterland en PeuKvijk , onder het bc-
stuur van 7 Heemraden, 1 Waardsman, 1 Polderschout en Secre-
taris en 1 Penningmeester, en beslaat met deze polders 954 bund.
grond, die door 5 molens droog gemal’en worden. Het larid ligt
8 palm. 1 duim 5 strepen onder A.P.
AMMERSTOE of Ke ein-Ammers , gern-, , in den Crimpenrcwaard,
prov. Zuid-Holland, arr. Rotterdam, kant. flaastrecht, (17' m. k.,
o. s. d. 2 aid.)- , palende W. , N. en 0." aan Berg-Ämbacht Z. aan
de Lek , die het van Groet-Ammers scheidt. Het bevat het dorp A m-
merstol en eenige verstrooid liggende huizen, beslaat 64 bund.
7. v. r. 1 v. e. gronds en- heeft 82 h., 2 scheepmakerijen, 2' touw-
slagerijcn 1 dospschool en ruim 509 inw. , die meest van den landbouw ,
de hoepelmakerij en de zalmvisscherij leven. Deze gem. is eene-
heerl., thans in eigendom bezeten door den Heer G t s b e b t K a r e lD u c o
Ba ron v an H a rd e n b r o e k van H a r d e n b r o e k , Le Sterkenburg , prov. Utrecht.
Het d. A mmerstoe ontleent zijnen naam van eenen toi , die hier
voorheen pleeg te zijn en den 2 5 . Augustus 1 4 0 1 door A lbrecrt van
B eijeren naar Sehoonhoven verlegd is. Vroeger werd het , zoo als nog
meest in de wandelmg, K eein-A mmers genoemd. Het ligt zeer-
aangenaam in het geboomte, 5 u. O. van Rotterdam , 2 u. Z. van
Haastreeht, 1 u. W. van Sehoonhoven, en £ u. N. van Groot-Amin
ers , binnen den Lekdrjk, waaraan ook eenige huizen staan. Men
gist, dat het zij ne stichting aan het geslacht van van Ä rkel zalversehuldigd
zijn-, hetwelk liier, zoo binnen als buiten den Lekdrjk, vcle goederen,
zoo door gift,' als door koop bezat; welke goederen zelfs in 1 3 4 7
nog door R obbert van A rkel , die in datjaarin eenen slag bij Luik sneu-
velde , bezeten werden. Dat het van lioögen ouderdom is, lijdt geen twij-
fcl, aangezien nog in helbegindezer eeuw voor zeker huisje, buitendijks
staande, waar in v origen tijd de kommiezen tot de ontvangst van
den toi geplaatst waren , het jaartal 1 3 2 1 tc lezen was. Men wil , dat
de plaats tot eene stad zoude aangelegd zijn y waarvan men nog eenige
inerkteekenen , onder anderen aan de haven , meent te vinden ; zeker
is het , dat het ten jare 1 3 0 0 zoo welvarend was, dat men er twee-
maal ’s wecks marktdag hield , Jietwelk niet te verwonderen is , als men
weet, dat hier van alle goederen en koopmanscliappen , tlie binnen
Sehoonhoven te koop werden aangebragt, alsmcde van die welke on-
verkocht weder teruggevoerd werden , zekere daartoe bepaalde toi moest
worden betaald , maar dat alle zulke goederen en waren , die door
de inwoners van Sehoonhoven gekocht en niet naar elders vervoerd
werden, vrij waren van den toi ; terwijl tevens , de bewoners der
omstreken van Sehoonhoven , die hunne goederen en koopmanschap-
pen op de wckelijksche markten te koop bragten en van daar onver-
kocht lerugvoerden, van het betalen van den toi uitgezonderd
waren. Dit nu had noodzakelijk eenen gestadigen aanvoer van
koopmanschappen herwaarts ten gcvolge, en „ daar de handel grooleu-
A M M.
deels bestond in lrout, planken, kolen , granen , wijn enz. , welke lang»
den Rijn licrwaarts afkwaraen , bevorderde zulks merkehjk den hloei
van dit plaatsie, die evenwel, na het verleggen van den toi naar
Sehoonhoven , allengs afnam. Tocn echter vrouw J acoba van B eijere»
den bure-ers van Ammerstol, ten jare 1421 , een uitslmtend pnvilegie
«af waarbii zij vrij yerklaard werden van eenige tollen in Henegou-
wen enz. had. dit ten gevolge , dat ondcrscheiden burgers. van het
naburige Bergambacht en andere omgclegen plaatsen hier hun bur-
p-erregt kochten , ten einde dezen vrijdom mede te gemeten.
Men heeft er eene kruiskerk niet eenen kleinen toren , me voor
de llervorming eene parocliiekerk was, onder het dck. tusschen den
Lek en den IJssel. De keus van eenen Pastoor stond aan den seno-
lasticus van Oudmunster te Utrecht ; de instelling werd door den
Proost van dezelfde kerk gedaan. De kerk van A mmerstoe is thans
in gebruik bij de Herv. gem., welke, van de Relormatie at , tot het
jaar 1658, met Bergambacht is gecomhmeerd geweest, maar m het
laatst e-emelde jaar daarvan afgescheiden werd. De eerste Predikant
die. deze gemeente afzonderlijk bediendc was H ermanos van H aeen.
Alle de inw, van A mmerstoe , behooren tot deze gem., die tot de
klass. van Gouda, ring van Sehoonhoven gerekend wordt. Bij vacature
heeft de kerkeraad een vrij beroep.
Het wapen yan A mmerstoe is een in twecen gedeeld scliild , van lazuur,
welks eene zijde beladen is met eenen klimmenden Leeuw van zilver,
en de andere met eenen klimmenden zalm van goud.
AMMERZODEN of Amerzoden, gem. in Ae Bommelerwaard, pro\.
Gelderland , kw. en arr. Tiel, distr. Bommelerwaard, kant. Bommel,
(21 m. k. 7. s. d.) palende N. aan de gem. Rerkwijk, 0 .aan lledel,
Z. aan de Maas, die haar van Noord-Braband scheidt, VV. aan
Neder-Hcmert, en bevattende de dorpen Ammerzoden en W ell en
de buurseliap Wordragen, welke te zamen eene Hooge lleerlykheid
uitmaken , die voorheen aan de van Arkees toebehoord hcelt, maar
thans een eigendom is van den Heer Loms Aeexandre Aepronse Baron
BE Woeemond , te Op-Leeuw , in Belgisch-Lunburg. Zij beslaat 1096
bund., 54 v. r., 17 v. e. grond, en bevat 240 h. en ongeveer
1800 inw., onder welke ruim 1200 R. K ., 550 Ilerv. en 10 Evang.
Luth. Meest allen vinden in den landbouw hun bestaan en zij kwee-
ken' veel aardappelcn en hop aan. Men heeft in deze gem. 1 R. K.
en 2 Herv. kerken, 2 kasteelen en 2 scholen , die te zamen s winters
door ruim 350 leerlingen bezocht worden.
Het dorp A mmerzoden, door de landlieden meest A melroy ot A mmee-
royen genoemd, is vrij groot, en ligt te midden van geboomte^ en
bouwland, 64 u. Z. W. van
Z. W. van Arnhem en i u. N. O. van Well. Men heeft er 116 li.
en omtrent 900 inw. De Herv. liebben hier l k e r k , die tot de ge-
combineerde gem. van Weil-Ammerzoden-en-Wordragen behoort. De
statie der R. K ., die 1160 zielen telt , behoort tot het voorm. bisd. ol
vic. gen. apost. van ’s Uerlogenbosch, dek. van Drtel. De Luth.
behooren tot de gem. van Bommel. Er is hier ook eene school., die
’s winters door ruim 200 leerlingen bezocht wordt.
Ilct wapen van A mmerzoden is hetzelfde als dat van Arkel, bestaande
in een gouden veld met twee roode banden , van boven met vier en
van onderen met drie getakte pennen. _
AM M E R Z O D E N (Kasteee te) , prov. Gelderland, kw., arr. enü, u.
Z. W. van Tiel, distr. Bommelerwaard, kant. en 2 u. Z. van Born