Hot is eono heerl. thans in eigcndom bezeten werdende, door Mcvr.
de Wed. A. C a t s geb. van L o o n , te Woerden. Zij is 4 2 6 bund.
10 v. rood., 4 0 v. ell. groot, en bcvat eene bevolking van oRgeveer
1 4 0 inw., die in veenderij eh landbouw bun bestaan vinden, en kerkc-
kelijk onder Noorden behooren.
Belialve bet bobouwdc gedeelte van do gern, ligt daarin nog een
gedeelte lands, bekend onder den naani van d e n I l a e k , waari n
cene liofstede is gelegen, de Yri je Ha ek gebeten, welke voor 1794,
door de regering van Oude Wetering of den ambachte van Alkemade
gcadministreerd werd, en eene streek land de Bosch, met eene
watering, genaamd de Bosch w at er ing, waarnaar de gem. waar-
schijnlijk A.chtienhoven- en- de-B osch , genaamd wordt.
I11 het bebouwdc gedeelte, 6 j u. W. van Leyden, 2 u. N. van Woerden
, \ u Z. van Noorden, op de grenzen der provincie IJtrecht, ligt
eene sluis , behoorende aan de stad Woerden en daardoor genaamd
het Woe rdens che Ye r l aat . .
Deze gem. bee ft geen afzonderlijk wapen. cit^i .
/ ' ACHTZIJLVESTEN , oudezijlvesterij in de prov.Groningen, die opzigt
had over de waterleiding ten W, en ten 0. van Groningen, naar en
in de Hunse, alsmede over de daartoe behoorende dijken.
ACKERSDIJK of Akkersdijk, pold. in Delfland, prov. Zmd-IIol-
land , arr. Rotterdam, kant. Delft, gem. Achersdtjk-en- Vromvenregt,
grenzende Z, aan den Schieschen polder, 0. aan den Berkelschen polder,
N. aan den Zuidpolder van Delfgaauw en W. aan den llot-
terdamschen weg. J t d
ACRE [tSDIJK-EN-YROTJWENREGT, gem. in Delfland, prov.
Zuid-Holland, arr. Rotterdam, kant. Delft- (13 m. k . , 9 s. d.), be-
staande uit den Ackersdi jkschen polder, de Z wet, een gedeelte van
den Rot terdamschen weg enz., en grenzende N. aan Abtsregt, 0.
aän Berkel en Pijnacker, Z. aan Overschie , en W. aan Ketel en Hof
van Delft, waarvän het door de Schie of Rotterdamsche vaart geschei-
den wordt. Deze gemeente heeft noch dorp noch buurt en is eene vrije
heerl. , die aan het domein behoort, 344 bund, gronds lieslaat en
ruim 130 inw. t e lt, welke kerkelijk onder Overschie en Pijnacker
behooren. Yoorheen hadden twee welgeboren mannen dezer heerl. zit-
ting in de vierschaar van Rijnsburg.
ACKERSLOOT , d . in Kennemerland. Zie A kersioot.
ACKERSTEffi v o o rm . h a v e z a t e , p r o v . Overijssel. Zie A rkestein.
ACKMARYP, d . , p r o v . Friesland. Zie A kmaryp.
ACODA, fo r t o p d e Kust van Guinea. Zie A ccoda.
ACQUOY of ACKOOY, d., prov. Gelderland, kw., arr. en 8 u. W. van
Tiel, distr. Buren-en-Culcmborg, kant. en 2 j u. Z. ten W. van Culem-
borg, gem. en J u. Z. W. van Beest, aan de Linge, door ko-
renlanden en aangenaam geboomte omringd. Het behoorde vroeger
tot het Graafschap Leerdam in Zuid-Holland, van welks lioofdst. het
i u. 0. gelegen is. Acqijoy werd in 1140 door Jan VIII, Heer van Arkel,
gebouwd, nadat hij van zijnen kruistogt naar het H. land teruggekomen
was , en is eene baronie, die voorheen aan de Prinsen van Oranje
toebehoorde , en thans een eigendom is van Z. M. den Honing.
Er liggen hier sluizen in den Diefdijk , waardoor het overtollige water
nit de Graafschappen Culemborg en Buren gedeeltelijk uitgeloosd wordt.
Dit dorp telt 363 inw. van welke de Hervormden , die liier eene
kerk hebben ,■ tot de gem. Gellicum-Rhenoy-en-Acquoy behooren , en
de R. K. tot de statie Renoy gerekend worden. A cqeoy is de
geboorteplaats van den vermaarden Yperschen Bissehop -Cornelius J an-
s e n iu s (C ornelis J ansen) , : naar wien de 11. K. van de Oude Clerezij
mecstal Jansenislen genoemd worden, Ilij werd geb. in 1588 en stierf
den-6 Mei 1638.
<H'~ ACTIEHOVEN , buitenpl. in Schieland, prov. Zuid-Holland, arr.
en 4 u. N. 0. van Rotterdam, kant. en gem. Gouda, even buiten
die stad , aan den Moordrechtschen dijk gelegen. Voorheen behoorde
het aan het Goudsche geslacht van T r i s t , waarom het destijds in de
wandeling T rist- en T oin werd geheeten. De tegenwoordige naam
werd haar gegeven door den dichter R obbert H ennebo , die haar
kocht, na door den beruchten actiehandel van 1720 een aanzienlijk
fortuin te hebben verworven.
Tijdens het beleg van Leyden in 1574 werd, ter plaatse waar nu
dit buitengoed l i g t e e n e insnijding in den IJsseldijk gemaakt,
ruim genoeg, om de gelieele vloot, die tot ontzet kwam aansteve-
nen , doortogt te geven, ofschoon h e t, volgens andere berigten ,
schijnt, dat deze vloot liaren weg längs de Rotte genomen hebbe. Op
A ctieroven is nog een vijver, die sommigen houden voor een wiel, dat
zijnen oorsprong te danken heeft aan deze insnijding; anderen willen
, dat zij door eene doorbraak ontstaan zij, lioewel zij meer het
aanzien van eene gegravene gracht heeft. Thans is A ctieroven , waar-
van het liuis binnen körte jaren nieuw opgebouwd is , een eigendom
van den heer A. Gijsberti H odenpijl , die haar 00k bewoont.
ADAMA (HET HUIS) , voorm. adell. huis in de Baronie van Breda ,
arr. en 2 | u. W. van Breda, kant. en 2 u. 0. ten Z. van Ouden-
■bosch , distr. en l f u. W. van Prinsenhage, gem. Etten- en- L ew,
in het Moleneindj u. van Etten, en onder dat dorp gelegen. Het
is voor eenige jaren tot eene kostschool voor jonge jufvrouwcn inge-
rig t, en wordt, omdat dit gestiebt onder het bestuur van geestelijkc
dochters Staat, thans meestal het ICeooster van E tten genaamd.
AD AN ARA, A d in a r a , A denare o1'Oi)anara, eil. in den 0 ost-indischen
Archipel, ten O. van den Z. 0. hoek van het eiland Floris , waarvan het
door de Straat van Floris gescheiden wordt, ten N. van het eil. Solor en
ten W. van Lombatta, 7° 88/ Z.B. en 120°46/ 0. L. Yroeger heette het
S erbite of S abrao , en de Portugezen noemen het nog Sebrao ; maar thans
■wordt het meest door de onzen , naar de voornaamste plaats , A danara
of 00k wel Odanaha geheeten. Het is van het 0. naar het W. om-
trent 7 mijlen lang, van het N. naar het Z. 3 of 4 111. breed, zeer
hoog, bergachtig en boschrijk en op de oostkust door eene riv. be-
spoeld. Bchalve Adanara, liad men nog op dit eil. Carma of Car-
niang, Lahetau, Lama se, Lamhale en Toerang.
De strandbewoners, die Mahomedaansch zijn, worden thans in drie
negerijen verdeeld, als: in Ada nara, Lamahala en Trony, die alle
onder den Radja van Ad a n a r a staan.
De Portugezen ■, die vroeger meester van dit eiland waren, en er
nog een klein 'gedeelte van bezitten, Woeri genaamd, hebben er vroeger
veel werk van gemaakt, en er eene bazar opgerigt, waarop nog
dagelijks vele menschen vergaderen. ledere dag is voor een bijzonder
artikel bestemd, maar Maandags worden er allerlei koopwaren te gc-
lijk gebragt. In plaats van kleine munt bedient men zieh van Vierkante
lappen lijnwaad. De handel, die van weinig belang is , wordt
meest met Koepang gedreven.
De Portugezen hebben op Woer i gcenen Posthouder, maar de inw.
hebben de Porlugesche vlag en bclijdcn de R. K. godsdienst.