AE K.
50 inw., alle Hcrv. , die hier eene kcrk hebben en tot de gem. Idaard-
Aegum-en-Friens behooren. Voorheen werd hier veel viseh gevangen
in het nabij gelegen , maar thans drooggemaakte , Warregastermeer. ^
AEKAMP of Eekamp, geh. in het Oldambt, prov. Groningen, arr. ,.
kant. en "1 ». N. van Winschoten, gedeeltelijk onder Finsterwolde,
gem. en 1 u. Z. ten W. van 'Finsterwolde, voor een gedeelte onder
Oostwolde, gem. en u. Z. ten 0. van Midwolde. ■
AELBERG, d . e n h e e r l i j k h e id , prov. Noord-Braband. Zie
A aeburg.
AELBERTSBERG, oud adell. hui», prov. Noord-Holland. Zie
A ai.bertsberg.
AELHEIM, d. in Noord-Braband. Zie Ai.em.
AELMEER, d r o o g g em a a k t m e e r in Kennemerland. Zie D aaemeer.
AELOPE , strand in Oost-Indie, resid. Antboina, op hetN. weste-
lijkc gedeelte van het eiland Ceram. Er groeijen veel casuarisboomen.
AEMBUREN , geh. prov. Friesland , kw. Westergoo , griet. W on-
seradeel, arr. en 3 u. W. van Sneek , kant. en 1 ‘- Z. IV. van Boisward,
onder het d. Parrega , en 5min. Z. van daar gelegen , tussehen het Parre-
gaster- of Zuidermeer, het Ypenbuurmeer, het Workumermeer ende
trekvaart van Boisward op Workum. Men wil, dat het zijnen naam
ontleent van de vroeger hier omstreeks gestaan hebbende state Aem i n g a
liever E m i n g a. Zie dit laatste woord.
aj AEMILIAPOLDER , pold. in Noord-Braband. Zie Emieiapolder.
AENGWIER, d. p r o v . Friesland. Zie E ngwier.
AENGWIRDEN, anders ook wel A ngwird, A ngwirden , A engwerden en
A njeavier , griet., prov. Friesland, kw. Zevenwolden , arr. Heerenveen
, gedeeltelijk kant. Heerenveen, gedeeltelijk kant. Tjallebert,
(11 m. k., 5 s. d.), palende N. aan Utingeradeel, O.aan Opsterland, Z. aan
Sehooterland en W. aan Haskerland. Om hären kleinen omvang wordt zij
dikwijls de K leine Grietenij geheeten, terwijl zij , bij eene vroegere
verdeeling van het aloude Friesland in zeven Zeelanden , in oudetijden
H akdmare genaamd was.
Zij bevat de dorpen G e r s l o o t , T j a l l e b i r t , . L u n j e b i r t en
Te r b an d , benevens het noordelijke gedeelte van het vl. He e r e n v
e e n , is ongeveer 6500 bund. groot, telt 2500 inw., onder welken
1430 Her v., die ofschoon hier 4kerken hebbende, allen totde gem. Tjal-
lebird-Lunjebird-Gersloot-en-Terbandhehooren. De Doopsgez.,die voorheen
tot de gemeenten Heerenveen en de Knijpe behoorden , hebben thans
mede eene kerk in deze griet., maar de R. K. behooren nog tot de
statie van Heerenveen.
Deze griet. wordt door eenen dijk of rijweg, die , uit Haskerland
körnende ,. van den Straatweg bij Terbandstersehans door de geheele
griet. naar Opsterland loopt, in het binnendijkster en het buiten-
dijkster gedeelte gescheiden. Voorheen bestond zij gehcel uit vecn-
grond en leverde zeer veel turf, waaronder die van den Ouden-
weg^bijzonder gewild was, en nog heden goeden aftrek heeft. In
het hinnendijkster of zuidelijke gedeelte, waar de dorpen als op eene
r*J in ^et geboomte gelegen zijn, had men eertijds hooge veenen die,
thans uitgeveend, in zandige bouwlanden herschapen zijn. In het
buitendijkster of noordelijke gedeelte is laag veen en hooiland , waar-
door vier lange lijnregte en bijna evenwijdige vaarten van het Z. O.
naar het N. W. tot in het Oud Deel en voorts naar de groote wa-
van Utingeradeel loopen. Deze vaarten dienen tot nooclige wa-
¿i | j |
s r ' . . m m
t
A E 0.
terlozing voor de läge landen. In 1834 is het vicide en vljfde voen-
distrikt, bevattende het grootste gedeelte van A engwirden, bepolderd.
Toen zijn er dric groote watermolens aan de noordzijde gebouwd , en
aan den westkant, van den polder in den straatweg , 1 p ten N. van
Heerenveen , sluizen of wel een verlaat aangelegd , waarbij de buurt en
de bestaande menigvuldige groote turfschuren den naam verkreeg
van Bij de Nieuwebrug.
Bij den watervloed van 3 Eebruarij 1825, werd deze gnetenij eene
sehade van 15,700 gulden toegebragt.
Het wapen van A engwirden is : drie boomen, waar tussehen en
nevens vier turven op een schild , gedekt met de landsheerlijke kroon.
AEOLIE , kreek in Nederlandsch Guiana, kol. Suriname, die zieh
met eenen oostelijken loop , aan den linker oever , even beneden een
Indiaansch kamp , in de steeds mischende Marowyne , de breede grens-
rivier tussehen Suriname en Cayenne, uitstort. Zij is slechts voor
corjalen bevaarbaar , doch ongemeen rijk aan versehe viseh, heimaars,
präri prai’s , sidderalen enz.
AERT (TER), T er A a r d , of T eh A a r t h , geh. in Noordenveld, prov.
Drenthe, kant. en \ u. N. van Assen, gem. en f u. van Fries.
AERTSWAERD of A ertswaerde, voorm. d. in den Grooten-Zuid-
Hollandschen waard. Zie A artswaart.
AETSVELD , streek land^ in Gooiland, prov. Noord-Holland, arr.
Amsterdam, kant. Weesp, gem. Weesperkerspel, palende N. aan de
Gaasp , de stad Weesp en de Vecht, O. en gedeeltelijk Z. aan de
Vccht, voorts Z. aan Nichte vecht en den Over-Baambrugschen polder
, en W. aan- het riviertje het Gein.
Deze streek wordt door een watertje, het A e t s v e l d s w a t , in
B innen-A etsveed en Over-A etsveld onderscheiden , en bevat den Beggij-
nen-polder , den Bor landschen-polder en den Roodemolen-
p ol der.
AETSVELD (BINNEN), streek lands in Gooiland. Zie A etsveed.
AETSVELD (OVER), streek lands in Gooiland. Zie A etsveed.
AETSVELDWAT, watertje in Gooiland, prov. Noord-Ilolland, dat
hij Hinderdam uit de Vecht voortkomt, door Aetsveld en vervolgens
door de stad Weesp heen stroomende, zieh weder in de Vecht ontlast.
AFFAIRE (MÖN), koffij-plant. in JFest-Indie, kol. Suriname. Zie
M on A ffaire.
AFFAN, riv. in Oost-Indie, in het oostelijke gedeelte van het
eil. Ceram. Zij valt met eenen zuidelijken loop in zee.
AFFAN , d. in Oost-Indie, op het eil. Ceram, in Goemilan of het
oostelijke gedeelte , aan de rivier van denzelfden naam, in eene woeste
en bergaclitige streek.
AFFERDEN of AEFFERDEN, fraaid. in Opper-Gelder, prov. Limburg
, distr. arr. en 9 u. N. van Roermonde , kant. en 4 u. N. van Horst,
gem. en 1 u. N. van Bergen, 1-j u. Z. van Gennep,aan den straatweg
van Maastricht op Nijmegen. Eris hier eene R. K. kerk , die door eenen
Pastoor en eenen Kapellaan bediend wordt. De statie behoort tot het
vicar, van het voorm. bisd. Roermonde, dek. van Cuyk, entelt 1000 ziel,
AFFERDEN, of Offerden , d ., prov. Gelderland, kw.., arr. en 5{- u.
W. ten N. van Nijmegen, distr. Rijk van Nijmegen, kant., gem. en
1 u. Z. O. van Druten, 6-£ u. van Arnhem. Het ligt een eind
wegs van den Waaldijk en vormt met Druten en Deest eenen drielioek.
Men heeft er 650 inw. , van welke de R. K. , die hier eene kcrk