Bevelhebbm vän de Walergeuzen ; J a c o b v a n H e em s k e rk , Admiraal, den
-5April 1607 m een geveclit tegen de Spanjaarden gesncuveld ; J o a c h im
JtaimiKsz. Z w a r t e n h o n t , Admiraal, geb. 11566 + 5 Junij 1627; H e n d r ik
G o r n e i j s L o b c k , Admiraal, die in 1629 de stad Olinda in Brazilie verover-
de, A b r a h am v a n d e r H i l s t , geb. 1619, gesneuveld, als Vice-Admiraal.
V” ZV?" 8 ti 8°n de EnSelschen in !666; E n g e l d e R u i t e r , Vice-Admiraal,
T J 68o ; en C o k n e lis S c h r i j v e r , Admiraal, geb. 1687 f 16 Mei 1768
Zecvaarders : J a k o b v a n N e c k , dietwee zeer voordeelige reizen naar
i cUost,-Indien gedaan hceft, en J a k o b W i l l e k e n s , die, in 1624, de Aller-
iieiligebaai bemagtigxle.
Ook aan beroemde vrouwen heeft bet Amsterdam niet ontbroken
l>e vcornaamste zijn, onder de D i c li t e r e s s e n ; A n n a R o em e r s V i s -
s c b e r , geb. l o Sl r # 1651; hare znster M a r i a T e s s e ls c b a d e R o em e r s
is s c h e k , geb. lo94 f Junij 1649; C a t h a r in a Q u e s t i e h s , die zieh te-
vens door boetseer- en scliilderkunst beroemd maakte i G a th a r y n e L e s -
’ f l ' 10mAS tr e ,e k ^ lOA4 9 ATt 8 J " nij 1 7 1 1 5 G h r i s t i n a L e o n o r a d e
N e l e v i l l e f 1 April 1781; M a r i a Bosen, geb. 1741 f 19 Nov. 1775 •
JU j c r e t i a W i lh e lm in a v a n M e r k e n geb. 1722 f 19 Oct 1789 • S a r a
T a )ViLP 8i - 1716 t 1803; A n n a M a r i a M o en s , g e b . 31
Aug. 1 / 76 f Maart 1832 ; en onder de, S p b i 1 d e r e s . s e n : R ach el
fitiiscH, geb. 1664 t 1750 , H e n r i e t t a v a n Pee, geb. 1 6 9 2 f 5 October
e n Sara I r o o s t. Ook w a s J o h a n n a K oeeten door hare p a p i enG
" “ n s t beroenid- ZiJ " erd geh- Uec. 17 1 5 . . 17 November 1630 en +1 28
A m s te rd am was, zoo als wij hier boven gezien hebben , in de'der-
Pn"v ' 0erV ’ re®dsJtot een tanielijk groot dorp of stadje aangegroeid
Tn ° ° l ! einde^ dier eenw bij den naam van A em s te lr e d am m e bekend.
, i.1 ^ , - ^ 1 2 7 3 , door F l o r i s V , Graaf van H o lla n d , met een
nandvest begdtigd werd, was het in bezit van Heer J a n v a n P e r s y n
aan wien men bet geschonken liad , nadal G y s b r e c h t IV , Heer v a n
m s te i door de Stichtenaars geslagen, gevangen genomen en naar
Seeland gevoerd was. J a n v a n P e r s y n bleef echter niet lanF in bezit
van A m s te rd am , want in 1282 stond hij het aan Graaf F l o r i s af die
G y s b r e c h t v a n A m s t e l in zijn vaderlijk erfgoed herstelde, hem
K M /™ a 1 r > tot zÜnen Geheimraad, en bovendien
tot Ridder van St. Jons benoemde. Toen G y s b r e c h t echter, als me-
depligtig aan het ombrengen van Graaf F l o r i s , in 1296, dit land
vertaten had , wil men , dat Amsterdam door de vrienden des ver-
moorden Graven verwoest zij.
■;GyiD0,VAJ,i.A™ s , °rastreeks 1300 Heer van Amstelland. geworden
jnde, begiftigde A m s te rd am met onderscheidene keuren , vrijhedenen
voorregten, waaronder, naar men gistj ook de stadsgeregtio-heden
geweest zijn. In 1304 moest de stad echter een gestreng vonnis onder-
gaan , want, omdat zij J a n v a n A m s t e l (vermoedelijk een zoon van
den voortvhigtigen G y s b e c h t) , bij deninval van den Utrechtschen Bis-
schop, W i l l e m v a n M e c h e le n , binnen hare vesten ontvangen had,
werden bare bruggen en mnren afgebroken en haar de vrijheid van
markten ontnomen, terwijl zij bovendien dubbel gmitgeld betalcn
moest hetwdk van de bierbrouwers gevorderd werd. Maar, toen
i l l e m i t t , Graaf van Holland, later in het bezit van Amstelland
geraakt was, werd het door dezen in 1318 weder voor eene stad erkend
t’ii met niemve handvesten voorzien.
Gedurende de Hoeksche en Kabdjaauwscbe twisten hielden de Amster-
ammets de zijdeder lautsten , en men wil, dat zij tegenwoordig geweest
ziin bij het vernielen der sloten van de Hoeksgezinde Edelen door
W i l l em V , Graaf van Holland, wien zij allhans eene belangrijke
dienst moeten bewezen hebben , in vergelding waarvan hij ton in
1 3 3 1 de vrijheid van tollen in Waterland sehonk , terwijl zij , den 1 3
December van dat zelfde jaar , met het voorregt begiftigd werden, om
binnen hunnc vrijheid tc verkoopen znlk bier , als zij goedvonden, in
tegenoverstelling van die van Rennemcrland, Westfriesland , Amstelland,
Waterland en de Zeevang , welken het verkoopen van vreemde bieren,
op eene boete van tien pond Hollandsch , verboden werd.
A msterdam, hoezeer den Kabeljaauwschen genegen , was eene der
eerste steden, die, na dat W illem V krankzinnig was geworden,
zijnen broeder , Hertog A lbrecht van B eijeren , die den Hoekschen
was toegedaan, hulde deed , en het was waarschijnlijk daardoor ,
dat zij de verandering van regering voorkwam, die , te dien tijde ,
in andere steden plaats had; ook vindt men niets vermeld van-
opschudding onder de gemeente, hoedanig io het jaar 1358 elders
plaats had, ofschoon wij lezen, dat zij in 1366, door het betalen
eener geldboete, met Hertog A lbrecht verzoend moest worden. In-
middels had de stad zieh in 1360 van den toi te Wassenaar en in
1367 van dien te Gouda en Schoonhoven vrij gekocht ; terwijl zij, in
1568 van A lbert , Koning van Zweden, vrijheid van vaarl en handel op
Benemarken eil Schooneu bekwam; en men mag bet als een gevolg
daarvan beschouvven , dat A msterdam , in dat zelfde jaar, in bet Han-
severbond, getreden zijnde , bij dat verbond als eene stemmende stad,
erkend werd. . .„Q„ , . *
Op eene dagvaart te ’s Gravenhage , in bet jaar l o t o , werd Amsterdam
de zesde in rang der goede sieden in Holland genoemd , en
twee jaren later ontving zij van den Hertog de vergunning om
bare stadsvrijheid te vermeerderen met honderd gaarden (d. i.
roeden), boven die, j welke zij voorheen bezeten had , en znlks ter
vergelding van de menige. trouwe diensten , die de ingezetenen
hem gedaan badden of nog mogten doen ; terwijl aan elk , die binnen
deze honderd gaarden woonde, of zieh zoade nederzetten , vergund werd
dezelfde regten en voorregten te hebben, welke de inwoners tot liiertoe
genoten hadden.
Vóór dat Hertog A lbrecrt , in 1 5 8 8 , als Graat gehnldigd werd,
ontsloeg bij de Amsterdammers en die van Amstelland van het
onderhoud der dijkaadje van de Zijpe, verklärende , lien daaraan
niet meer te zullen laten dijken, ten ware zulks door de
andere landen en steden van Holland geschiedde. Bij de ifthul-
diging van dien Hertog, bragt A msterdam, in de te dier gelegenheid
gedane vrij willige gilt, eene som van oOOO ponden op,
waarvoor deze stad zieh in alle de vorige handvesten bevestigd zag , en
de magt harer regering vermeerderd en uitgebreid werd ; terwijl zij de
eenwige erfpaebt bekwam van de maat van allerlei drooge en natte
waren, lict regt om de meters daarvan aan te stellen , alsmede de
visscherij in ’t gouden water buiten de stad , eil dat de poorters ,
wegens misdaad , binnen het jaar in regte moesten worden aangespro-
ken. Om den bandel op Schoonen meer en meer te bevorderen , gaf
de Hertog der stad , in het jaar 1 3 9 1 , vrijheid , om aldaar jaarlijks eenen
Consul, of, zoo als men toen zeide , eenen Voogd aan te stellen, en in
1 3 9 3 onthief hij, onder anderen, A msterdam vau het Dordsche stapelregt
, hoewel Dordrecht onder de volgende Graven middel vond , 0111
dit voorregt weder tot zieh te trekkeu. In lo9o verklaarde A l brecht ,