tot Iiet Baljuwschup van Brederode, e
i nK‘ii vender dc huizenPoevoorm.
l enburg en Hazendaal .
AAGDORPERPOLDER, pold. in bet
Baljuwsckap van Bre-
derode, prov. Noord-Holland, arr. en kant.
dlkmaar, gem. Schoorl-
Orooi Harger-en-Camp189 bunders groot.
Het grootste duel van
dezen polder bchoort tot de bnurt s.iagdorp.
AAGHTENDIJK, dijk in Noord-Holland.
LAGTENDIJK.
AAGIITENDORP of A aghtenkerk , oude nanien van B everwijk. Zie
dat woord.
AAGHTENWEG, dijk in Noord-Holland. Zie Ä agtendijk.
AAGT (RET), ruim laag veld , inet moerigen grond, in llunsingo,
prov. Groningen, arr. Appiugadam, kant. Winsum, tusschen de dor-
pcn Eenrum en Hoorn . het welke eerst in bet begin dezer Eeuw L met
sloten in regelmatige stukken lands verdeeld werd. v*?*
AAGT (SANGT), oude naam van B everwjk. Zie dat woord.
AAGTE (ST.), d , , p r o v . Noord-Braband. Zie A g a th a . (St.)
AAGTEKERKE, gem., prov. Zeeland, eiland Walcheren, dist. en
arr. Middelburg, kant. Vere (1 m. k .,5s. d.), uit liet dorp.A a gtekerke
en eenige verspreid liggende woningen bestaande. Het is eenc heerlijk-
heid, die sedert lang aan bet geslacht T hibadt toebeboort, en thans in ei-
gendom bezeten Yvordt door de H. E. H. G. vrouwe W ilhelmina Cornelia
J acoba Gravin van L imburg S tirijm, geb. T hibadt van A agtekerke. Zij
grenst ten N. aan Domburg en Oostkapelle, ten 0. aan Oostkapelle en
Grijpskerke, ten Z. aan Westkapelle en ten W. aan Westkapelle en
Homburg. Men heeft er eene Hervormde kerk, die door een predikant
bediend wordt, en met een wit marmeren gedenkteeken prijkt, ter
eere van den Heer H endrik T iiibadt , in leven Ridder van St. Mi-
chiel en Heer der plaats. Na de Hervorming was A agtekerke ker-
kelijk met Domburg vercenigd en schijnt eerst in 1624 een bijzon-
deren predikant te hebben gekregen , lioewel L eonard Mooyaert of Mo-
jaert reeds ten jare 1595 als Predikant van Aagtekerke vermeld wordt,
hetgeen echter zal moeten verstaan worden als medehelper van Gabriel
H appart of H appaart, destijds Predikant te Domburg en Aagtekerke.
Het beroep van den Predikant geschiedt door medestemming van den
Ambachtsheer. Kerkelijk behoort de gemeente tot de Massig van
Middelburg, ring van Fere. De gemeente telt 540 inwoners , die alle
tot de Hervormde godsdienst behooren en in den landbouw hun be-
staan vinden. Het getal huizen beloopt hier 56 ; ook is er eene dorp-
die door 50 Hinderen bezocht wordt. S t
dorp A a g t e k e r k e , A a g t e n k e r k , of A a c h t e k e r k e , livt 2 u.
ten W. van Middelburg, 2i unr Z. W. van Vere , 5 u.
van Ylissingen, ^ u. Z. W. van Oostkapelle. Men zagvoor-
school,
Het
N. W.
N. W.
heen ten Z. 0. van dit dorp, de overblijfselen van het gewezen
Klarissenklooster Waterlooswerve. Zie voorts dat woord.
AAGTEKLOOSTER (ST.)ofKLoosTERVANSi. A gatha, kloost. van de orde
der kruisbeeren, in het Landvan Cuyk, prov. Noord-Braband, arr. en$Gt. fa tc..
N,0 . van Eindhoven, kant. distr. en 2 u. N. ten W. van Boxmeer , gem. tf
Cuyk-en-St. Agatha, \ u. Z. vanCuyk, en even zoo ver N. van Oeffelt. Reeds
den 2 February 1571 werd de grond dezer stichtinggelegd door D iederik van
H eurne , Heer van Perwijs en Duffel, die , als voogd van J an IV, Heer van
Cuyk, over deze landstreek het bewind voerende, « tot welwezen van
» zijne ziel en die zijner opvolgers en vrienden aan de orde van het H.
" kruis gaf en afstond eene kapel, welke ten jare 1500 gebouwd en
» aan de H. A gatha toegewijd was. »
Kort hierop hebben twee geestelijken van de gezegde orde, die uit
het klooster te Aspercn, in Zuid-Holland, afgezonden waren, orn in
het Land van Cuyk te gaan catechiseren en prediken, eenigen grond
bij deze kapel aangekocht en daarop eenc woning gevest, die zij zieh
eerlang in Staat zagen tot een klooster te verbouwen , terwijl de kapel
tot eenc kerk vergroot werd. Gedurende den tachtigjarigen oorlog
stonden de kloosterlingen onderschciden malen aan mishandelingen van
beide partijen ten doel; zoo werden achtervolgens hunne kloostergebouwen
geplunderd , het meerendeel der daartoe behoorende goederen deerlijk ver-
woest en zelfs eenige hunner kloosterbroeders gevankelijk naar Bommel en
naar hetliuis Bleijenbeek in Kleefsland weggevoerd. Dien ten gevolge
vlugtten in 1582 de meesten der achtergeblevene Kruisheeren eerst
naar het huis Kleppenberg bij Oeffelt en van daar naar Gennep, en kwa-
men niet weder in het gerust bezit van het klooster, voor het jaar
1609 , als wanncer het hun door gunste van F ilips W illem , Prins van
Oranje, die zijn vader als Heer van Grave en den Lande van Cuyk
opgevolgd was, werd teruggegeven, terwijl zijne broeders Maurits en
F rederikH endrik , hun de vrijheid verleenden, om de noodige bouwstoffen
tot herstelling van het klooster vrijelijk längs de Maas aan t.e voeren.
Nadat zij zieh in 1656, ten gevolge van de plakaten van retorsie, ge-
noodzaakt gezien hadden, andermaal het klooster te verlaten en drie
jaren daarna weder derwaarts gekeerd waren , werd dit gesticht met al
zijn toebehooren, den 8 Januarij 1644, ten voordeele van den Prins
Yran Oranje, verbeurd verklaard ; en nadat hun in het begin des jaars
1648 aangezegd was om te vertrekken, werden de geestelijken, bestaande
toen uit aclittien priesters , twee klerken en elf leekebroeders,
den 14 Augustus van dat jaar , met geweld daaruit gedreven. Later
echter verkregen de geestelijken weder vrijheid om het klooster te be-
wonen , mits doende eene jaarlijksche uitkeering van 1200 gulden aan
de domeinkamer van zijne Hoogheid, en deze vergunning hebben zij
tot nu toe behouden, hoewel de gezegde som later tot op 1700 gulden
Y'erhoogd werd. Ook is de vergunning», die zij aanvankelijk hadden, om
nieuwe leden aan te nemen , hun later Yveder ontnomen.
Het kloostergebouw is vrij groot, heeft weinig of geen sieraden,
maar is van eene nette bibliotheek, ten gebruike van de geestelijken ,
voorzien, waar fraaije handschriften uit de 14 , 15 en 16de eeuw , met
gekleurde en in goud afgezette voorletters, gevonden worden, onder
anderen ook een uitmuntende fraaije en net geschreven bijbel. De kerk,
die een vrij goed orgel heeft, is ruim en luchtig, en dient ook voor de
ingezetenen van het dorp St. Agatha, dat aan de stichting van het
klooster zijn aanwezen verschuldigd is , hoewel deze eigenlijk tot de
statie van Cuyk behooren. Zie voorts A g a th a . (St.)
AAGTENDIJK (ST.) of St. A a g t e n w e g , oudtijds A a g h te n d ijk of
St. A a g iiten y y eg , dijk in Noord-IIolland, door Graaf F l o r i s Vaangelegd, om
j bij storm bet zeeYvater te keeren. Zij loopt buiten Beverwijk , längs
/ het Monnikenveld, voorbij het adellijk huis Adrichem. Bij den water-
vloed van 4 en 5 November 1675 brak onder anderen ook deze dijk
door, hetwelk veroorzaakte, dat een groot gedeelte van Waterland
Londerliep.
AAGTENDORP, buurt, prov. Noord-Holland. Zie A agdorp.
AAGTENDORP of A agtenkerk , oude naam van B everwijk. Zie dat
woord.
AAGTENKERK, A. en gem., prov. Zeeland. Zie A a g t e k e r k e .
AAGTENWEG (ST.), dijk in Noord-Holland. Zie A a g t e k d ijk (St.).
/ . AcA f.. f), cffr-a c f? ^ .
. aAA- / / ■’ / A ' / - f *r”'