ligt Z. 0. van Aasdom, 0. van de gem. Vinkeveen, N. van Abcou-
de-Baambrugge , en W. van den Krommen Angstel, bevat ongeveer
463 bund, en wordt door molens uitgemalen. De Herv. inw. behopren
tot de gem. Vinkeveen, de R. K. tot de statie van Abcoude,
AASDOM-PROOSTDlJE, polder in het Nederkwartier , prov. en
arr. Utrecht, kant. Baambrugge, gem. Abcoude-Proostdije- en Aasdom,
grenst N. aan de Oude Waver, 0. aan Vinkeveen, W. aan Waver-
veen , en Z. loopt het tussclien de beide laatstgemelde gem. in een
punt uit. De Herv. inw. behooren tot de gem. Vinkeveen, de R. K.
tot de statie van Waverveen.
AASPRANG, riv., prov. Gelderland, dat £ u. van den uitloop der
Aa of Aha in den Ouden IJssel, uit het eerstgenoemde riviertje voort-
komt, eerst noordwaarts aanstroomt, vervolgens , bij het huis de Bon-
tebrug, ecne meer noordwestelijke rigting neemt, en eindelijk , met
eenen zuidelijken bogt, zich § u. beneden Ulft, onder Gendringen , in den
Ouden IJssel ontlast.
AASTEIN ,. A a s t e n , d . , prov. Noord-Braband. Zie A s t e n .
m AATSERBERG, geh. in Limburg, zie A s t e k b e e r .
AAXENS, geh., prov. Friesland, kw. Wester goo , griet. Wonseradeel,
arr. en 2 u. W. van Sneek, kant. en 1 u. Z. van Bolsward, onder
Tjerkwerd, en g u. van dat d., aan een watertje , dat hier de grens-
scheiding tusschen Wonseradeel en Wymbritseradeel vormt. Het be-
hoort kerkelijk onder de gem. Tjerkwerd-en Dedguni.
AAXTERWIJK, d. in Waterland. ZieAxwuK.
ABAI, riv. en haven in Oost-Indie. Zie A bej.
ABBEGA, ook A b e g e a en A b in g a genoemd, d., prov. Friesland, kw.
Westergoo , griet. Wymbritseradeel, a rr., kant. en 1-J- u. W. van Sneek,
1 | u. N. W. van Ylst. Men telt hier nagenoeg 190 inw. De Herv.,
die hier eene kerk met een fraai orgel hebben , behooren tot de
gecombineerde gem. van Oosthem-Abbega-en-Folsgara, de R. K.
tot de statie van Ylst. Voorheen had men onder dit dorp de vol-
gende adellijke sloten, H e r i n g a e nW i g m a n a b i j d e buurt
Abb ega s t e r -Ry g e; At t ama, Syt i nga en Bonninga in het
buurtje Mor ra; voorts Bangama in-de Oosterburen.
ABBEGASTER-RYGE, b. , prov. Friesland, kw. Westergoo , griet.
Wijmhritseradeel, onder Abbega, en | u. N. van dat dorp gelegen.
Hier lageri oudtijds de staten H e r i n g a en Wi gma n a .
_ ABEJ of ABAl, riv. in Oost—Indie, op de Noordoostkust van het
eil. Borneo.
ABEJ of ABAI, haven in Oost-Indie, op de Noordoostkust van het
eil. Borneo, aan de riv. -van denzelfden naam op 60° 2 0 'N. Br.
114° 3' 0. L. Het is de voornaamste haven in die streken. Men
wint in dezen omtrek, die goed bebouwd is, rijst, peper en kaneel.
ABBEKERK, voormaals eene smalstede, thans een d. in de Vier
Noorder Koggen, prov. Noord-IIolland, arr. en 2 u. N. van Hoorn,
kant. en u. Z. W. van Medemblik, gem. Abbekerk-en-Lambert-
schagen. De Herv’., wier kerk eenen toren met eene spits lieeft, waarvan
in 1636 de eerste steen gelegd werd, behooren tot de gecombineerde
gem. van Abbekerk-en-Lambertschagen, de R. K. tot de statie Lam-
'bertschagen-de-Weere-en-Zijbecarspel. Er is hier eene dorpschool met
ruim 3o leerlingen.
ABBEKERK-EN-LAMBERTSCHAGEN, gem., prov. Noord-IIolland,
arr . Hoorn, kant. Medemblik ( 4 m. k., 3 s. d.), grerist ten N. aan de
Zuiderzee, ten W. aan de gem. lloogwoud-en-Aartswoud , ten Z.
t Z it l.y ^
ABB.
aan Sijbecarspel- en- Benningbroek en ten 0. aan Twisk. Het bevat in
de dorpenAb bekerk en Lambe r t schage n , benevens een gedeelte
van de gehuchten de We e r e en Coppe r s hor n en den polder B e n-
nemee r 117 h. en 680 inw., die in landbouw en veeteelthun bestaan
vrnden en onder welke 400 Herv. , 230 R. K ., 26 Menn. en 4 Luth.
zijn. De Herv. gem. van A b b e k e r k - e n - L a i o e h t s c i i a g e « heeft twee
kerken , die door eenen predikant bediend worden, enbehoort totde klass.
van Hoorn, ring van Medemblik. De R. K. hebben hier geen kerk
maar behooren tot de statie Lambertschagen-de-Weere-en-Sijbecarspel
de Menn. tot de gem. van Twisk-en-Abbekerk, de Luth. tot de
gem. van Medemblik. Er zijn in deze gem. , die 476 bunders groot
1S \ rbw ™ ™ ! '™ gemiddeld door 63 leerlingen bezocht worden.
A BiiJiKlJNDEREN ■, op sommige kaarten verkeerdelijk onder den naam
van ApEKiNDEREii voorkomende , buurt. in Zuid-Beveland, prov. Zeeland,
AnhüiiT* t en* U' Z‘ van Goes ’ iiem- en-'-u. Z. vanKloetinqe.
_ AUBEMAy voorm. state, prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet.
idaarderadeel, Z. W. van Grouw en daar tegenaan palende.
ABBEMA voorm. stins , prov. Friesland, kw. Zevenwolden, griet.
abb™» Akmarijp , reeds voor meer dan eene eeuwafgebroken.
A R d E M A , voorm. state , prov. Friesland, kw. Zevenwolden , griet.
Ltingeradeel, onder Akkrum, waarvan men zelfs niet meer weet waar
zjj gestaan heeft.
ABBENBROEK, gem. in het Land van Voorn, prov. Z. Holland,
arr. en kant. Bnelle (11 m. k., 7 s. d .), uit het dorp A b b e k -
BRokx, en eemge verspreid liggende huizen bestaande, is eene heerl.,
die, blijkens eenen daarvan nog bestaanden leenbnef bij het geslacht
DE Vos VAN S t e e n w l j k , in het begin der 13de eeuw , door Graaf F l o r i s IV ,
als leengoed geschonken is , en vroeger bezeten werd bij de Heeren van het
geslacht van dien naam, van welke een met name G e r r i t v a n A b b e n b r o e k ,
in de geschiedenis als een der hoofden van de Kabeljaauwsche partij te
boek staat, zijnde hij in 1481 bij een gevecht aan de Vaart bij Utrecht,
nevens zijnen zwager W i l l e m v a n V a l k e n s t e i n , door de Hoekschen krijgs-
gevanger, gemaakt, terwijl hij in 1489 met de Rotterdamsche Hoekschen
eene overeenkomst teekende , waarna hij in 1494 overleed. Thans
is zijeen eigendom van de H. E. H. G. Heeren J. A. Baron de Vos
v a n o t e e n w i j k , genaamd v a n E s s e n , en H. d e Vos v a n S t e b n w i j k , die
de regten tot voordragt van den Burgemeester , het gemeentebestuur
tot benoeming van eenen Dijkgraaf, Heemraden en schoolmeester en col-
latie van Predikanten bezitten , terwijl vroeger, aan deze heerl. het
Jus vitae et necis (het regt van eigene regtspraak) etc., verbon-
den was. Zij is ruim 1000 bund, groot en grenst ten N.
aan Heenvliet en Geervliet, ten 0. aan Biert-en-Stompert, ten
lvran i r °n Oudenhoorn, en ten W. aan Nieuwenhoorn.
en heeft er eene zeer fraaije, in 1831 geheel nieuw gebouwde
school, ruim 640 inw., die in graan-, vlas- en aardappelenteelt als-
mede in den graanhandel hun bestaan vinden , en eene kerk, een groot
gebouw met eenen dikken toren, die voor de Hervorming aan den
11. E g i d id s toegewijd , en waarin op den 11 Mei 1481, een kapittel
van 8 kanomken gesticht was j ook bestond hier toen zekere broeder-
schap , ter gedachtenis van de zeven weecn der H. Maagd , en er waren
in deze kerk zeven vikarijen , waarvan elk haar bijzonder al-
taar had. In het jaar 1747 stortte door hevigen stormwind een
ei apelgevels aan de zuidzijde geheel in , waarna , ter vermijding van
gioote kosten ? de muren vierkant werden opgetrokken. Vöor den