zÿde ¡» liet opvaren ; palende aan de koflijplant. Cornelis-Vriendsehap
benedenwaarts en den verlaten grond de Hulp bovenwaarts ; 330£ akk.
groot. met6slaven. De Negers noemen haar DuMARÉof Obérié. Vroeger
waren liet twèe afzonderlijke plant. A r g e 111 - C o u r t en 1 a - V u i d c-
B o u t e i l l e geheeten , van welke de eerste ruim 300 en de andere
ruim 200 akk. besloeg.
AR[ , riv. in Oost-lndië , eil. Amboina,
ARICHEM , d. in liet graafscli. Buuren. Zie E hiciiem.
ARIE, berg in Oost-lndië, eil.. Java, resid. Buitenzorgr distr.
Tjîbaroésa.
ARIEKOK, berg- in Wesl-Indië, op den Noord-oostelijken hoek
van het Curaçaosche eil. Aruba, een der twee hoogste bergen van
het ciland. Op zijne lielling wordt eene menigte gebrokkelde biksteen
gevonden, waardoor de weg hier zeer moeijelijk te berijden is. Aarr
de oostzijde van dezen berg heeft men een bekken, door hoogten om-
geven , dat ten ongestoord verbliji’ van liagedissen, scorpioenen en
ratelslangen verstrekt,, en waaruit verselieidene sleuven of rcgengenlen ,
hier rooijen genoemd, aizakken. Het water, dat bij zware regens
door de sleuven van het gebergtc stroomt, baant zieh door deze rooijen-
eenen uitweg naar de zee , zoodat zij al het voorkoraen van uitge-
droogde rivierbeddingen hebben.
Het was in een dezer sleuven, de rooifluit gehecten, dat , in het jaar
1824 , toevalhg het klompje goud, gevonden werd , helwelk aanlei-
ding gaf, tot de nasporing naar dat metaal, die vervolgens , van wege
het gouvernement, plaats had.
ARIENKOK, 00k Z evenhuizen , plant-, in de West-Indië, eil. Curaçao,
in de Westdivisie, ten Z. van de zoutpannen van St. Mariekaap ,
waarin zij aandeel heeft. Deze plant, levert vee,. maïs en vruch-
ten op.
AR IGOENA, strand in Oost-lndië, eil. Ceram , aan de Westzijde
van het Sehiereil. Hocwamohel, tusschen de Solopa en de 'Wav-Pore:
In het jaar 1640 is hier door den Landvoogd J an O ttens eene
honten vesting aangelegd, ten einde op de vreemdc nagelsluikers te
passen, die zieh oin de schoone reede veel lierwaarls begaven. Deze
vesting is in het jaar 1631 door die van Assahoedi, nadat zij al ons
V o lk vermoord hadden , afgeloopen.
ARJOENO, gebergte i n Oost-lndië. Zie A rdjoeno.
ARI0N , • aanzienlijke boerenhofstede, in Hunsingo , prov. Groningen,
arr. en 4j u. W. van Appingedam, kant. en 2 u. N. van Onder-
dendam, gem. en £ u. N. van Baflo, J u. N. van Andel, waaron-
der zij behoort, in den Noordpolder, 103 bund. groot, op eene in
1820 ontgonnen grond, door den Heer M. D. Tbenstra, op eene re-
gelmatige wijze ingedeeld, en met eene geheel nieuwe, fraaije en
mime woning en groote scliuur voorzien.
ARK, buurseh. op de Veluwe , prov. Gelderland, kw., arr. en
10 u. N. ten W. van Arnliem, kant. , gem. en £ u. N. W. van N'ijkerk,
aan deZuiderzee, in den Arkenheemschen polder ; met ongeveer 40 inw.
ARKAHALVE, d. in Oost-lndië, op de Noordoostkust van het
Ambonsche eil. Celebes, in welks nabijheid goudmijnen gevonden
worden.
ARKEL, gewezen heerl. en bürg of kasteel in het Land van Arkel,
prov. jiuid-11 olland. Naar men wil, zoude het eerste . huis van dien
naam in het dorp Arkel gestaan hebben, in den waard, genaamd
Arkelsburg, nagenoeg legen over de plaats, waar de tegenwoordige
kerk , aan de andere zijde van den dijk , staat, en in het laalste der
lOde eeuw gestichl zijn door Eorro ofPoppo, den zoon van H eimai« , slain-
lieer van het geslacht van A rk .e e . Het moet toen een prächtige bürg,
zijn geweest, aan welken de naant van koninklijk gegeven werd , maar
J a n de Sterke, die den 13 Mei 1272 overleed, en , naar men wil , 52 jaren
Heer van A rkel is geweest, deedin plaats daarvan eenen keizerlijken bürg
bouwen, even buiten Gorinchem, aan de oostzijde dier stad. Men
zegt, dat er in geheel Duitschland geen slot of kasteel was, dat bij
dit tweede gebouw kon vergeleken worden. Het had in zijnen
-omtrek zeven onverwinnelijke torens, 00k bevatte het eene zeer
hooge, lange en ruime zaal, alsmede eene zeer fraaije kapel, met
ongemeene kostbaarheden versierd ; in deze kapel waren de Heeren ,
vrouwen en kinderen van den huize van A rkel gewoon , hunne gods-
dienst te verrigten. Het middelste hof had vier zware torens , en dit
was , even als het buitenhof, met eene breede graeht omgeven. Het
binnenhof was omringd van eenen dikken en hoogen ringrnuur, met
onderscheidene torens bezet, en van eene groote voorpoort voorzien.
In het midden van dit binnenhof stond eene fraaije en ruime kerk,
met een koor, in hetwelk de ambtenaren en bedienden van den Heer
van A rkel dagelijks godsdienst hielden. De bürg had niet minder
schoone lusthoven en boomgaarden en längs de Steeg of Dalemschen weg
stonden hooge, opgaande boomen.
Dit tweede slot werd, in het jaar 1412 , in brand gestoken door
W i l l e m V I , Graaf van Holland , die een ander of derde aan de zuidzijde der
stad stichtte , helwelk , in 1461, doorh-AREL de Stoute, zoo aanmerkelijk
verbeterd werd , dat het in pracht en aanzien boven alle andere Nederland-
sche kasteelen uitblonk. Dit kasteel werd , den 26 Junij 1375 , door de
Watergeuzen, onder aanvoering van M a r in u s B r a n d , nadat deze Gorinchem
bemagtigd hadden, zoo hevig aangevallen, dat het zieh op genade
en ongenade moest overgeven. Zes jaren later werd het tot den grond
toe afgebroken, uit vrees , dat er de stad te eeniger tijd uit overrom-
peld of door gebreideld mögt worden. Het afbreken duurde tot omtrent
het jaar 1600, wanneer de laatste overblijfsels van het gebouw werden
weggenomen, zoo dat er, in den laatsten tijd, niets anders van te
bespeuren was , dan eenige sporen der grondslagen bij de zoogenaamde
Duivelsgracht, buiten de Waterpoort der stad Gorinchem , welke in
1851 nog nader zijn weggeruimd. In het jaar 1398begon men op de
plaats , waar dit slot gestaan had , een aanzieulijk tolhuis te bouwen
waarin de ontvanger van den grafelijken toi zijn verblijf hield. Thans
dient dit huis voor militaire bergplaats. Achter het huis is een plein,
dat een lraai uitzigt over de Merwede lieelt, en voorzien is van eenen
vijver , welke tevens dient tot inlating van rivierwater in den waard.
ARKEL, in oude brieven A rclo genoemd, d. in het Land van
Arkel, prov. Zuid-IIolland, a rr., kant. en -t u. N. O. van Gorinchem,
aan den Lingendijk en straatweg van Gorinchem naar Utrecht, pem.
Arkel-en-Rietveld, 1-J uv Z. van Meerkerk, l i u. Z. W. van Heu-
kelom.
De Herv. hebben hier eene kerk , met een klein spitsje op het midden,
naar sommigen willen , omtrent het jaar 641 gesticht, door de Noormannen
later verwoest, maar in 694 herbouwd, hoewel anderen dit laatste
als het jaar der stichting opgeven. Ook vindt men vermeld , dat de Evan-
gelieprediker Zw i t b e r t deze kerk in 698 zoude hebben ingewijd. In vroe-
geren tijd werd bet pastoorsambt door de Heeren van A r k e l en later door
de Graven van Holland begeyen, maar het inleiden kwam den Proost
van Arnhem toe. Aan het altaar van het H. kruis was eene vikarij