M a r ia , eenen eenvoudigen predikstoel en een klein , maar wclluidend
orgel. Deze kerk wordt door eenen l’asloor en twee Kapellanen be-
diend.
De R. K. Kerk de Posthoorn, op de Prinsengraeht, bij de
Brouwersgracht, is in 1687 gesticht, maar later merkelijk vertimmerd.
De statie, die thans 1700 comm, telt, werd herwaarts overgebragt
van den Haarlemmerdijk , tusschen de Brouwerstraat en Eenhoornsluis,
waar zij bet Friesche wapen heette. De kerk, die aan den H.
A ug ustinus toegewijd is , is een vrij groot gebouw met twee gaanderijen
boven elkander en eene derde , die kleiner is. Het altaar draagt het op-
sehrift altareprivilegiatum, dat is , bevoorregt altaar, omdat men aflaten
verleent aan de genen, die hier hunne godsdienst komen uitoefenen.
De dienst in deze kerk wordt verrigt door eenen Pastoor en eenen
Kapellaan.
De R. K. Kerk het Roode Her t , in de Heintjehoeksteeg, ont-
leent hären naam van een rood gebeeldhouwd h e rt, dat voor den
gevel ligt. Deze kerk, die aan den H. N ic o l a a s toegewijd en niet
zeer groot is, wordt gehouden op de derde verdieping van een groot
woonhuis en bevat een fraai altaarstuk, de Kruisiginy van Christus voor-
stellende. Zij wordt bediend door eenen Pastoor en eenen Kapellaan.
De statie telt 830 comm.
De 11. K. Ke r k de Papega a i , in de Kalverstraat, waar men den
H. J oseph als bijzonderen Patroon vereert, is , naar men wil, om-
streeks het jaar 1672 gesticht, en op het midden der 18de eeuw ver-
bouwd. Men komt er van de zijde der Kalverstraat binnen door
eenen langen gang. Zij heeft twee gaanderijen, die op ronde ko-
lommen rüsten ; voorts ziet men er onderscheidene fraaije schilderijen ,
waaronder eene, de Krooning van 0. L. Vrouw voorstellende, van
J akob de W it uitmunt ; het altaar prijkt met eenen zwaar vergolden ,
kunstig gedreven tabernakel. Een Pastoor en een Kapellaan verrigten
de dienst in deze kerk, waarvan de statie 600 comm. telt.
De R. K. K e r k de Pool, op de IJgracht, aan de H. A nna toegewijd,
ontleent hären naam van een pakhuis, in welks plaats zij
in 1720 gebouwd is. De statie, die thans nagenoegl600 comm. telt
is echter veel ouder, en bestond reeds voor de verandering in 1678,
maar was toen gevestigd in de buurt Outewaal, buiten de St. Antho—
niepoort, waar eene kapel stond, die mede aan S t . A nna toegewijd
was, en in welke nog, tot op het midden der zeventiende eeuw,
dienst gedaan werd. Maar bij de laatste uitlegging der stad is deze
kapel verdwenen, en de statie werd in 1663 verplaatst naar het Fünen
, waar later de rookerij der Oost-Indische kompagnie geweest is.
Eenige jaren later werd zij naar het Kattenburgerplein en eindelijk in
1720 van daar naar het pakhuis de Pool overgebragt. Deze kerk is een
ruim, hoog, Richtig en net gebouw, welks gevel in 1806 geheel ver-
nieuwd is ; op de kroonlijst leest men in vergolde letters de volgende
woorden uit Gen. XXVIII, vs. 17. Non est hic aliud nisi domus Bei
et porta Coeli, d. i. Hier is niets dan een huis Gods , en eene poorte
des hemels. Van binnen lijn er twee gaanderijen boven elkander.
Ter wederzijde van het altaar, dat prächtig versierd is , en met een door
J akob de W it geschilderd altaarstuk prijkt, zijnde eene kopij van de
Afneming van het kruis door R ubb ens , staan de beeiden der apostclen
P etkds en P aulus , ook heeft men er eene voortreffelijkc schilderij
van M o r it z . Deze kerk , die van een torentje voorzien is , wordt door
eenen Pastoor en twee Kapellanen bediend.
De R. K. Ke r k h e t V r e d e -D u i f j e , op de Prinsengracht,
tegen over het Amstelvcld, den H. W illebordus toegewijd, is in 1790
gesticht, en in eenen zeer eenvoudigen maar deftigen smaak gebouwd.
In de kroonlijst leest men de volgende woorden uit Ilaggai II vs.
10 : In isto loco dabo pacem d. i. In deze plaats zal ik vrede geven.
In deze kerk, die inwendig zeer doelmatig ingerigt is , en vroeger met
eenen lantarentoren prijkte, welke onlangs weggebroken is , wordt de
dienst door éénen Pastoor en éénen Kapellaan verrigt. De statie telt
ruim 1000 comm.
De R. K. Ke r k de K r ij t b e r g , op den Singel, bij het Konings-
plein , waar men in het bijzonder den H . I gnatius de L oyola7 viert,
werd vroeger door de Jesuiten bediend, maar sedert de afschaffing
van die orde , tot in 1787, bleef zij gesloten, na welken tijd zij echter
weder tot de godsdienstoefening gebruikt wordt. Het is een vrij groot
en schoon gebouw, welks gevel onlangs geheel vernieuwd is , waartoe
men een woon- en een pakhuis afgebroken heeft. De dienst wordt door
drie Paters Jesuiten verrigt. De statie telt ruim 2300 comm.
De R. K. Kerk d e Z a a i j er , op de Keizersgracht, Inj de Brouwersgracht
, die den H. I gnatius d e L oyola tot Patroon heeft, werd
mede vroeger door Jesuiten gebruikt, en was, na de vernietiging dier
orde, gedurende eenige jaren gesloten. De statie telt ruim 1400 comm.
en wordt thans weder door drie Paters Jesuiten bediend. Het gebouw , dat
hier vroeger stond, is voor een paar jaren afgebroken en in de plaats
daarvan eene nieuwe, sierlijke, van een vierkant torentje voorziene kerk
gebouwd , die in 1837 voltooid is. In de lijst onder de frontespies leest
men : Exvit Seminans Seminandum dat is : Een zaaijer ging uit om te zaai-
jen , Marc. IV vs. 3, en in de blaauwe steenen lijst van de middelsteder
drie poorten staat : MDCCCXXXVII.
De R. K. Ke r k in h e t Ma a g d e n h u i s op het Spui, aan
O. L. V. Presentatie toegewijd, is zeer doelmatig ingerigt, en bevat fraaije
schilderstukken, waaronder dat , hetwelk de Boodschap des Engels aan
M aria voorstelt, en d a t, hetwelk het Mirakel van de H. stede ver-
beeldt, onderscheiding verdienen. Ook wordt in deze kerk, waarvan
de statie ongeveer 1600 comm. telt, een stukje hout bewaart, het-
geen men gelooft een gedeelte te zijn van het kruis des Heilands.
Door éénen Pastoor en twee Kapellanen wordt alhier de dienst verrigt.
Behalve deze statiën binnen de stad worden er nog twee daar buiten
tot A msterdam gerekend, ofschoon de tot die statiën behoorende kerken,
zijnde de Ker k de L i e f d e , o p h e t L a n g e b l e e k e r s p a d , en
de Ke r k op h e t R ü s t e n b u r g q r p a d , eigenlijk onder de gem.
Ni e uw e r -Ams t e l gelegen zijn.
De R. K. der Bissehoppelijke Clerezy, gemeenlijk Jansenisten
genoemd , wier getal te A msterdam ruim 300 beloopt, hebben er 2 statiën
en drie kerken , die door 2 Pastoors en 1 Kapellaan bediend
worden, en onder de namen van de Ooi jevaar; de J a n s e n i s t
e n k e r k o p d e B r o uwe r s g r a c h t en de Dr i e Bo n t e k r a ai-
j e n onderscheiden worden.
De Ke r k de O o i j e v a a r , in de Barndesteeg, waar de H.H.
P etrus en P aulus bijzonder gevierd worden , is gesticht ter plaatse , waar
vroeger eene herberg stond, daar de ooijevaar uit hing, van welken
vogel men nog eene afbeelding boven de deur ziet-, waarnaar
de kerk dan ook gemeenlijk genoemd wordt. Deze kerk is een
luchtig wel geschikt gebouw. De predikstoel , die de gedaantc van
eenen kelk heeft, wordt voor een kunstig werkstuk gehouden. Het