A IM .
mel, gem. Ammersoden. Het is een deftig liuis met vier rondc torens,
waarvan de eene mot eene sicrlijke kap gcdekt is. Het kasteel is door
twee graehten omgevcn , die door eenen höogen aarden wal van een
gescheiden zijn.
Voorheen scliijnt dit kasteel door de Heeren van A rk e e te zijn
bezeten geweest. In 1890 brandde het a f , als wanncer Heer G eorge
van A bk e l , zes dagcn na den brand , aan degevolgen van dien , overleed ,
torwijl alle titels en papieren, zoo betrekkelijk de heerlijkheid als
anderzins, verloren gingen. Tien of twaalf jaren daarna was het
in zijne tegenwoordige gedaante weder herbouwd.
Thans is bet een cigendom van den Heer Louis A lexandre A lphonsk
Baron de W oeemond te Op-Lceuw, in Belgisch-Limburg.
AMM ERZODEN-WELL-E N-W ORDR AGEN heerl. prov. Gelderland.
Zie A mmebzoden.
AMMERZODEN-WELL-EN-WOllDRAGEN (POLDER VAN), pold.,
in de Bommelerwaard, prov. Gelderland, kw. en arr. Tiel, distr.
Bommelerwaard, kaut. Bommel, gem. Ammerzoden, palendc N. aan
Kerkwijk, 0. aan Hedel, Z. aan de Maas en W. aan Neder-Hemert.
Hij bevat binnendijks 840 bund. en inet de buitengronden of uiter-
waarden 1006 bund. 84 v. r. 17 v. e.
AMMILATOE , Strand aan een binnenwater in Oost-Indie, op de
wcstzijde van het Ambonscha eil. Bonoa. Men vindt er twee riviertjes ,
waarvan het water benedenwaarts brak is.
AMOERA , golf in Oost-Indie, op het eil. Celebes, aan de linst
van Manado. Zij is wel vijf mijlen diep fit lieeft eenen goeden an-
kergrond cn is vrij wel tegen alle winden besehet, zoodat de scheinen
er veilig in kennen loopen , mits zij den Oosthoek vermijden,
waar een breed rif is, dat al vrij verin zee uitsteekt.
AMOERA of A mo eba no , voornaam d. in Oost-Indie, prov. eil.
Celebes, 8 mijlen Z. W. van Menado, aan eene golf van denzelfdeii
naam , 0. 38’ N. B. 141° 3V 0. L. Er is een opziencr die onder den
Adsistcnt Resident van Menatla staat.
AMONJE, kl. riv. in Oost-Indie, op de Noordoost kuSt van het
eil. Java, resid. Grissee. Zij ontlast zieh , na eenen loop van het W.
naar het 0., bij de stad Grissee , tegen over den hoek van Kamang
op het eil. Madura, in den mond der straat van Madura. Voor
baren mond liggen drie kleine droogten.
AMOR, naam, dien de riv. de L inge voorheen van Lcerdam af tot
aan baren uitloop , bij Gorincbem droeg.
AMPAT LAWANG, distr. in Oost-Indie, op het eil. Sumatra,
ads. resid. Benkoelen.,
AMPEL , eil. in Oost-Indie, ten N. van het eil. Java, resid. Soe-
rabaija, werdende door twee uitloopen van de riv. Kadiri gevormd.'
AMPEL, d. in Oost-Indie, op het eil. Java, resid. Soerakarta. Men heeft
hier eenen zeer grooten en prächtigen Moorschen tempel, en naast dezen
het graf van eenen nazaat van S ie c h I bn M oeeana of B en I srael , denvoor-
naamsten grondvester der Mohamedaansche godsdienst op Java’; dien zij
Sultan A m p e l , of anders de Panombahan, en ook weiden Maehdoem ,
d. i. den Heer , noemen , en van wien zij vcle wonderen verhalen. Het
graf op zieh zelf is onaanzienlijk , en ligt slechts een weinig hooger,
dan eene menigte anderen daar rondomliggende Moorsche graven
die allen den vorm hebben van gewone tuinbedden, aan welker beide
niteinden men eenen steen van 2 of 3 v. lang boven den grond ziet
uitstekeni Indien men omtrent deze graven iets onreins bragt ,• zoiide
AMP.
dit zoo goed zijn , als of men met zijn leven spccldc ; het is zelfs eene
proQte cer, wanneer iemancl tot deze graven inaff n aderen , daarmen
beweert, dat bet allen groote Heiligen zijn, die hier liggen.
AMPINAN , st. en liaven in Oost-Indie, op liet eil. Lombok, aan de
straat van dien naam. Het is de voornaamstc stad van liet eilarnl
AMPSEN, ook wel, ofsehoon verkeerdelijk Am b sen of Am s se n gespcld ,
bnurs. in liet graafs. Zulphen, prov. Gelderland, kw., distr., arr.
cn 5 u. 0. ten N. van Zutphen, kant. cn i u. N. van Lochern, gem.
en | u, Z. 0. van Laren. Het is eene lieerh , toebehoorende aan het
aanzienlijk geslaclit der N a g e r e s , cn thans in cigendom bezeten wordende
door den H. E . II. G . Heer J. A . G . Baron v a n N a g e l e t o t A m p s e n ,
te ’s Gravenliage.
Er ligt hier een fraai buitengoed van denzelfden naam, en men
telt er 180 inw.
AMSFOllT , oude naam van A b e r s f o o r t . Zie dat woord.
AMSTEL , van ouds ook A m e s te e e e geliectcn , riv. in Amstelland,
prov. JVoord-Holland. Zij ontlecnt baren oorsprong uit den Bijn ,
door den A a r en de B r e c h t , alsmede door de Kr omme Mij-
drcel i t , ontstaat op de grenzen der prov. Utrecht, een weinig boven
den .Uithoorn , uit de vereeniging van .de Drecht en de Kromme
Mi jdrccht , en heeft bij dit dorp , door middel van eene sluis , ge-
liieenscliap met het Si jdelmeer . Van daar vloeit zij noordwaarts
längs Thamen, de Vinkcbiiurt , de Nes , de Zwaluwenbuurt cn Waard-
huizen, waar zij een eilandje vormt, naar Ouderkerk; ter regtcrzijde,
door de’zoogenaamde Nessersiuis gemeenschap hebbende met den Waver
pn bij Ouderkerk merkelijk dqor de Ut recht scl ie Vaar t versterkt
wordende ; voorts, in dezelfde l’igting, baren loop naar Amsterdam voort-
zettende, loost zij een gedeelte van haar water , door de W eespe r-
v a a r t , welke daar tevens liet zuidelijke gedeelte der Ri n g sloot
pan het D iemer me er uitmaakt, in de nabijheid van het d.
Diemerbrug, in het Nieuwe diep ui t , terwijl zij nader bij de stad
körnende, ter andere zij de van datmeer, door de Schulpbrug weder
längs de Ri ngs loot , nog een gedeelte in liet Nieuwe diep afzet,
van waar zij door de IJpeslootersluis bij Zeeburg , liare uitloozing heeft
in de Zuiderzee; maar het is niet alleen door deze , des A m s te e s eigen
uitwatering , dat zij zieh ontlast, zij doet dit ook ten deele door de stad
zelve welke laatste zij met onderscheiden armen doorstroomt, van
welke de middelste do slcrkstc is. In dezen middelsten arm , aan-
vankelijk de B in n e n -A m s te e , vervolgens het R o k in en eindelijk het
W a t e r genoemd , ligt de zoogenaamde Vijgendam , die alleen bet water
onder zieh doorlaat, doch de doorvaart belet , waarom de schcpen ,
ten einde in het IJ te komen , kort nadat zij binnen de stad zijn , regts
af den Binnen-Amstel verlaten , en, of door de Z w a n e n - b u r g e r -
g r a c b t , längs de Ou d e S c b a i i s , of door de P r i n s c n g r a c b t
en Ni e uwe R a p e n b u r g e r g r a c h t varen.
Vroeger was de vaart längs den A m s te e alleen voor kleine scliepen bruik-
baar, en alle vaartuigen, die van vaststaande masten voorzien waren, of eene
meerdere breedte badden , dan ruim 4-t Ncdcrl. e l, moesten , even als die ,
welke met hooge opperlasten voorzien, of eenigzins diep geladen waren ,
over liet Haarlemmermeer en liet IJ of wel over het Haarleminermeer en
den 0 verloom, naar Amsterdam komen. De verhindering in de vaart uit
Amsterdam naar den A m s t e l , voor scliepen met staandc masten,
werd 'veroorzaakt door de gemetsqldc bogen, in de zoogenaamde
Hooge-sluis, zijndeeenesteenen brug , ter plaatse, waar de A m s te e in de