H e t w a p c ti v a n Alkemade is e e n z ilv e r e n S c h ild , w a a r o p e e n z w a r t e ,
k l im m e n d e l e e u w , met g o u d g e h a r n a s s e e r d , a f g e b e e ld i s .
ALKEMADE , Ridderhofstad in Rijnland, prov. Zuid-IIolland,
ruim 5 u. 0. van het d. Warmond. Het wordt doorgaans ter ander-*
scheiding van een ander liuis, insgelijks ook wel eens A lkemade ge-
heeten, O üd-A lkemade gcnaaind. De tijd der stichting is onzeker,
maar het moet van zeer oude dagteekening zijn, daar het oude , adel-
IjJLe geslacht van A lkemade , hetwelk men reeds in de lade eeuw
vermeld vindt, van dit huis zijnen naam ontleend heeffc.
Het is meer dan eens geheel vei’vallen, en onder anderen in 1372,
door brand ten gronde toe gesloopt, maar later veel fraaijer dan te
voren opgebouwd , met twee torentjes op de hoeken van de voorplaats ,
eenen hoogen achtkanten toren, ten dake uitstekende, en versierd
met eene fraaije kap, slagklok en uurwijzers. In 1824 is dit fraaije
gebouw geheel gesloopt, zijnde er niets dan de twee torentjes op de
hoeken van de voorplaats en de tuinmanswoning staan gebleven. De
grond is grootendeels tot bosch aangelegd.
In het jaar 17§1 zijn op den , tot dit huis behoorenden, grond onder
het graven, ontdekt, de grondslagen van een cirkelvormig gebouw , van
36 v. Rijnl. middellijn; de rondgaande mnur was ,8 v. dik ; het liep
steil neder en was gebouwd van ronde steenen , die 12 duim lang ,
6 breed, 3 dik en met zuiver tras gemetseld waren. Aan den N. 0.
kant werd, nadat men eenige lagen van steenen had afgehakt, een
Vierkant gat, l-£ v, in het vierkant, rondom toegemetseld , gevonden.
Omtrent 3 v. onder den grond , aan de Z. 0. zijde, vertoonde zieh
eene soort van straat ter breedte van 2 of 2-j v. ; deze bestond uitj
plat gelegde steenen en verwijderde zieh in eene zuid-oostelijke rigting
van het gebouw.
ALKEMADE, oud adellijk huis in Rijnland, gem. Oegstgeest-en-
Poelgeest. Zie P oelgeest (Qdd-)
ALKMAAR, a rr., prov. Noord-Holland, palende W. en N. aan de
Noordzee, 0. aan de Zuiderzee en het arr. Hoorn, en Z. aan het
arr. Haarlem. Het bevat in de -7—volgonde 3kant.: Alkmaar
bo- -4- an- 2-,- R ij p , Sch ag en , T ex e l, Wiering en en- Zijpo; ruim
43,000 inv
ALKMAAR , kant. n°. 1 , prov. Noord-Holland, arr. Alhmaar ,
palende N. aan het kant. Zijpe, 0. aan het kant. de Rijp, Z. aan
het kant. Alkmaar n°. 2 , en W. aan de Noordzee, en bevattende ,
behalve de wijken A en D der stad Alkmaar ,, de volgende 9 gem. :
A k e rslo o t, B ro ek -o p -L an g en d ijk , Koedijk-en-Huiswaard ,
Noord-Scharwoude , Oud-Carspel, St. P a n c ra s , Schoorl-Groet-
Harger-en-Kamp, Uitgeest-en-Marken-binnen en Zuid-Schar-
woude , en daarin 9300 inw.
ALKMAAR, Kiint. n°. 2, prov. Noord-Holland, arr.Alkmaar, palende
N. en 0. aan hetNrnnt. Alkmaar n° 1 , voorts nog 0. aan het kant.
de Rijp, Z. aan h e t\n \ Haarlem en W. aan de Noordzee. Het bevat:
behalve de wijken B e n tl der Stad Alkmaar, de volgende 9 gem.,
Bergen-en-het-Woud , Hmstricum-en-Bakkum , Egmond-bin-
nen - E gm o n d -a a n - den ^Hoef-en-Rinnegom , Egmond-aan-
ze e, Heemskerk, Heiloo-emQesdom, Lim men , Oudorp en
Wimmenum. Het telt 9000 inWV.
. ALKMAAR, klass. prov. Noord-Holland, verdeeld in de volgende
vijf ringen:^ A lkm a a r, R ijp ,, Scharwoude , Zijpe en de Ring
kerken, die door 80 Predikanten bediend worden, en 31,800 zielen
teilen.
ALKMAAR, kerk. ring, prov. Noord-Holland, klass. van Alkmaar,
bevattende de volgende 6 gem.: A lkm a a r, A k e rs lo o t, Bergen,
Egmond-binnen-en-aan-den-Hoef, Egmond-aan-Zee, Ileilo en
Limmen. Deze ring telt 8700 zielen en 10 kerken , die door 10 Predikanten
bediend worden.
ALKMAAR, gem. in Kennemerland, prov. Noord-Holland, arr.
Alkmaar, kant. Alkmaar N°. 1 en 2 , palende N. aan de gern Koedijk
en-Huiswaard, 0. aan Oudorp, Z. aan Heilo-en-Oesdom, W. aan,
Egmond-binnen-Egmond-aan-den-Hoef-en-Rinnegom en N. W. aan Ber- -
gen-en-Woud. Zij bevat, behalve de stad Alkmaar,de navolgende polders:
Overdije, Ach te rm eer, Gro^newater, Klappolder, Kijfpol-
d e r, W e ezen p o ld e r, Huiswaard, Zwijnsmeer, en gedeelten
van de pold. de Sch erme er en de Egm o n d e rm e e r, beslaat een
grondgebied van 1448: bundi , 72v. r. en 63 v. e. , en telt ongeveer 9000
mw., onder welke 4300 Herv., nagenoeg3300 R. K. ,600 Luth., 180-
Menn., 80 Remonstr. en 170 Joden.
De stad Alkmaar.,. in het Lat. Alcmaeia , voorheen de voorzittende stad
van het Noorderkwarlier, en de twaalfde onder de stemhebbcnde:
steden der prov. Holland, thans eene arrondissements en kant. hoofdpl.
en als zoodanig de zetel van regtbanken van eersten aanleg , van koop-.
handel.en-van twee vredegeregten, ligt 6 u.N. van Haarlem, 4u. N. W.
vanPurmerende, 4 u. W. ten Z. van Hoorn, 7 u. Z. van den Helder,
Ifu.O.yan de Noordzee ,82° 37' 34"N.Br.22°23' 83" O. L. van Parijs.
Zij schijnt voor het jaar 1288 tot Kennemerland, maar sedert tot
West-Friesland behoord te hebben..
Het is hoogst waarschijnlijk,. dat A lkm a a r , of zoo als men oudtijds
schreef, A lcmare en A lcmere , zooveel zeggen wil als Ä l - meer , en dat de-
plaats dezen naam gekregen hebbe , van de menigvuldige mereri , door
welke zij omringd was , en wier getal door sommigen op ruim dortig
begroot wordt • zoodat het voorheen al meer was, wat men rondsom
A lkmaar zag. De tijd , wanneer deze stad eerst aangelegd zij , is geheel
onzeker; eenigen willen, dat zij eerst een dorp geweest en reeds omtrent
het midden der 6de eeuw aangelegd zij. Zeker gaat h e t, dat deze plaats
al in de lOde eeuw bekend was, daar onze kronijksclirijvers dui-
delijk gewagen van giften , omtrent het jaar 922 , in Alcmare aan het
Klooster te Egmond gedaan. De sterkte dezer stad bestond in vroegere tij-
den in de menigte van omliggendc meren , deze echter door droogmalen
m land herschapen en de stad in aanzien toegenomen zijnde, werd zij
van aarden wallen en muren omgeven , van welke laatste echter nog maar
weinig over is, daar de wallen thans aangename wandelingen op-
leveren. Behalve deze zijn er nu ook längs het kanaal fraaije wan-
delwegen aangelegd, terwijl de nabij de stad gelegen A lkm a a r derhout
(zie dit art. hier achter): almede ruime gelegenheid tot wandelen aan-
biedt.
Alkmaar is viermalen vergroot; eerstelijk onder den Roomschen
omng Willem , als Graaf van Holland, den II van dien naam j de
tweede uitlcgging gesekiedde waarschijnlijk omtrent het jaar 1328 , zijnde
* en 24 April van dat jaar de eerste steen gelegd aan de oude Friesche
poort en liet slot Torenburg , als tpen doorgegraven; de derde had
in het jaar 13/2, en de vierde in 1874 plaats. Thans heeft zij in.
laien geheelen omtrek, binnen de stad, eene oppervlakte van 94 bund,
v4 v, r.