sen yooraen en met eene J a p spits gedekt. Vow de Kerklier-
vorming was deze kerk in het kapittcl te Ütreclit ingclijfd, en er was
eene v.kanj aan het altaar van S t . J ustus. De goederen, zoowel van
de vikary als van de kerk, zijn door het gemelde kapittcl geeigend
fhans wordt deze kerk door eenen Predikant hediend I die door den
lerkenraad beroepen wordt. De R. K. inw. behooren tot de static
van. Jf erkhoven-en-Kothen. *
A merongen is eene heerl. , waartoe echter de buurt E 1 s t niet moet
gerekend.worden. De eigendom en het regtsgebied in de moerassen
of veenen van A merongen hebben weleer aan den Proost en het kapittel
van den Dorn te Utrecht toebehoord, en toen G odebald , de vier en
twintigste Bisschop van Utrecht, deze aan anderen vervreemd had
moest hij die , in 1126, op bevel van Keizer L otharius II ' weder aan
den wettigen eigenaar, den Domproost , teruggeven , die in 1280 ook
nog het burgerlijke regtsgebied over A merongen, benevcns drie vierde
gedeelte van de inkomsten aldaar verkreeg; U t daar er over dit
regtsgebied groote geschillen , tusschen den Domproost en S weder van
A bcobdr , gerezen waren, en deze in het gezegde jaar tot zulk eine
oogte stegen, dat zij aan regtsgeleerden ter bepleiting in handen
zoo, , ] J T ' f i Ve',k l a a ''1d e G v s b r e c r t v a n A b c o t o e , Heer S w e d e r s
OH’ dat. h,J afsta.nd Wllde doen van al hetgene hem in deze heerl
mogt toekomen, mgeyal de Domproost zweren wilde. dat hem het
E w t ’“ T 7 T °m t,°ekwam ’ en deed, was net gesclnl spoedig besleclit. aaEnvSeenzwieenl dveezerb ldeeenf eheedt
ooge regtsgebied aan den Bisschop van Utrechtterwijl zij beide het
middelbaar regtsgebied mtoefenden. Het bisschoppelijke gedeelte of
de halve ambachtsheerlijkheid moet, in v e r v o l g ^ t i j f o p a n
dere Heeren-, en zelfs aan de Graven van Holland overgegaan zijn •
althans , m hetjaar 14o4 , beleende Fn.irs de Goede, Heer G yL echt van
N yenrode me het h,„s te A merongen , benevens den boomgaard hS
Ä S ' “ I d ’ 1X181 a l f««toebehooren, zoo als die go’ede-
den Giaal. opgedragen waren door G e r a r d , den Basterd v a n C u l e m -
b o r g h , namelijk den Grave en zijne nakomelingen, Graven of
Gravmnen van Holland, tot zulken regte en leene , als Ei.iAS v a n
A m e ro n g e n en zyne voorvaderen die van de grafelijkheid te leen geechter11
de* I ^ l'J overgave behield G erard van C ulemborgh echter de lossmg dezer goederen aan zieh, zoodat G y s b r e c h t v a n
N y e n r o d e yerpligt werd de goederen wederom aan hemafte staan ,
waarinede by andermaal in het jaar 1468 , door K a r e l den Staute,
Hertog van Bourgondie, beleend werd. Toen F i l i p s II Ko-
nmg van Spanje, m lo61, om geld verlegen was, vergunde hii het
schon tsambt van A m e r o n g e n , de* thinsen %n den’ la n d L benevens
eemge andere partijen aldaar , alsmcde de hooge Ileerlijkheid voor
frtd T T i G°DAKD VA” Reede > Heer van Saashad
’ Mnir ’ S , Uv midden der vijftiende eeuw gekocht
pnuutteeeerrdd ee SSft aItte n d1e r prov. ^Ut rePcahndt,s cdhiaeP v^oodretara ng ehloets t rdeogotsrg edbe ieGde dtee-
Amerongen, nit hunnen naam, door het hof enden Maarschalk van het
Oyerkwartier deden mtoefenen. Het bleef dus aan de Dome,„en van
litE' DE rhet Cwl ee,dl er inl np ahnedVscah,aarp 1 6o2n9 t v’ inWgaennn; e ehre tdwiee l k' aenc hfateetr Snt iaect hlat ngveanr
d n n rd d an tot het jaar 1676 , wanneer de’statem, uit aanmerking val
de getronwe dienst door den Heer G odard Adria’an Baron van R eede
Yryheer van A merongen Ginckel , E U t enz., tot welwezen van den
lande gedaan, hem van alle pandschap onthievcn , en het linis en de
heerl. van A merongen , zoo wijd en breed die zicli eenigzins uitstrekken ,
tot eene hooge en vrije heerlijkh. verhieven , met een erllijk reg t, om
door hem en zijne nazaten vermaakt en geiirfd te kuiinen worden ,
als een vrij en eigen goed , en aldaar het hooge , lage en middelbare
regtsgebied te oefenen. Deze Godaard A driaan van R heede , die , na
onderscheidene gezantschappen bij verschillende mogendheden bekleed te
hebben, in 1691 als Afgezant aan het hof te Koppenhagen"overleed,
mag met het volste regt ondcr onze verdienstelijke Staatslieden geteld
worden; even als zijn zoon , de Liiitenant-Generaal G odard van R eede ,
die door zijnen moed een einde maakte aan den oorlog in Ierland, in
1691 , en deswege door W illem III tot Graaf van Alhlone en Baron
van Agrim verheven werd , altijd eene eervolle plaats onder de krijgs-
lieden verdient. Thans wordt deze heerl. in eigendom bezeten door
den H. E. II. G. Heer George Godart H enr y, Graaf van R eede en A thlone
Deze gem. voert. tot wapen een rood schild , waarop een zilveren
balk met zes zilveren lelien.
Het d. A merongen ligt nagenoeg in het midden der gem. , i5£ n,
0. van Utrecht, 5 | u. Z. Z. 0. van timersfoort en I f W. van
Rhenen. Yoorheen werd het ook wel I I emur-E nge en döor anderen
E mmeringen geheeten.--
Het is een aanzienlijk en fraai dorp , dat echter veel van de ram-
pen des oorlogs heeft te lijden gehad. Omtrent het jaar 1420 of
1422, hebben de Geldersclien , die toen het sticht van Utrecht afliepen,
ook dit dorp op eene onmenschelijke wijze vernield en in brand ge-
stoken , terwijl zij er vijf jaren later niet veel beter huis hielden. In
188ä beliaalde de Spaanschen troepen , onder den Overste J an B abtista
T axis , liier eene overwinning op de Staatschen onder den Graaf van
M eurs. In 1672 had dit dorp wederom zeer veel van den moed-
wil der Fransche Soldaten door te staan , die , onder andere baldadig-
heden, ook het Hu is te A m e r o n g e n (zie liet volgende art.) in
brand staken. Door den storm van 29 November 1856 zijn hier
vier tabaksschuren omver geworpen.
Er is te Amerongen een distributiekantoor voor de brieven.
AMERONGEN (HET HUIS TE), oud adell. huis in het Overkicar-
tier, prov. Utrecht, bij het dorp van dien naam van Amororigcn. Het was
reeds in 1515 bekend, maar het is onzeker, wie stiehter geweest
zij van het oude huis, dat een der oudste sloten van het Sticht
was., Nadat dit door de Franschen , in 1672 , verbrand en verwoest
was , werd ter zelfder plaatse het tegenwoordige gebouw opgetrokken ,
dat zieh zeer fraai voordoet, boven den sierlijken ingang, een balkon
heeft, door eenen fraaijen, van rondom in eenen vijver besloten
tuin omgeven is en om zijne trotsche bouworde eene bijzondere opmer-
king verdient. De menigte levensgroote en fraai geschilderde
afbeeldingen der vroegere bezitters van dit huis , welke de gaan-
derijen versieren, het antieke huisraad, uit vorige eeuwen af-
komstig en door d6 latere bezitters, met de meeste zorgvuldigheid
in denzelfdcn toestand bewaard en eene uitgebreide bibliotlieek , waar-
in men zeer vele kostbare werken önderscheidt, allen keurig net in-
gebonden , en tot de laatste jaren bijgehouden , zijn vooral bcziens-
waardig.
Dit huis was yoorhecn leenroerig aan de graailijkheid van Holland,
behalve den voorburg, die, als een Gaasbeeks leen, onder de leen-
roerigheid. der Staten van Utrecht behoorde.