De gesehillcn , in het jaar 1775 , tusschen Engeland en zijne Noord-
Amerikaansche volkplantingen gerezen , hadden ten gevolge, dat de
Noord-Amerikanen , in 1776, een congres bijeen riepen, en zieh in bet
volgende jaar onalhankelijk verklaarden. Daar de Nederlanders den
Engelseben liulp weigerdcn, en onzijdig wenschten te blijven , namen
de laatsten , die op de rijk’geladen bodems van den Staatvlamden , het
eerste voorwcndsel, dat zij konden vinden , te baa l,, om den Staten
den oorlog. te verklärenbn, eer irien daarvan elders konde onderrigt
zijn , yermeesterden zij een groot aantal schepen , die, op de trouw
d«r. verdnagen stennende , gerast de zee bouwden , zoodat zij reeds op
den laatsten Jannarij des volgenden jaars meer dan 200 koopvaarders ,
met'wel l 5 millioen aan waarde , genomen hadden. Ook werden onze
West-Indische kolonien door hen bernagtigd, maar weldra weder her-
nomen door de Franschen , die de Amerikanen ondersteunden. De
Staat, weleer zoo magtig ter zee, scheen weerloos aan de genade des
vjjands gesteld, of aan liet medelijden van eenen vreemden staat , te
zijn overgeleverd. De koophandel stond bijna stil, men durfde niets
verzenden; de beurzen.in de koopsteden waren schier uitgeslorven ;
de Nederlandsche vlag waagde zieh niet meer op zee. en door de
Zond, waar in 1780 nog 2058 Nederlandscbe bodems stevenden , zeil-
den er. in. 1781 slechts elf/ De Oost-Indische Compagnie hield op met
hetalen en men kon naauwelijks tegen 6 ten honderd geld bekomen.
Nadat: echter de Nederlanders weder ter zee, onder anderen den 5
Augustus 1781 , in den slag op Doggersbank , getoond hadden, dat nog
bet, heldenbloed hunner vaderen door hunne aderen strooinde, en de
Engelschen, zoo in Amerika als elders, aanmerkelijken tegenspoed
ondervonden , wendden deze laatsten zieh , door tusschenkomst der Russische
Gezanten te Londen en te ’s Gravenhage , aan de Staten , ter ver-
krijging van eenen wapenstilstand en van eenen vrede, op den voct van
dien des jaars' 1674, eri even voordeelig voor d e N eder land en. Maar
men besloot van onze zijde zieh in het vredeswerk niet van Frankrijk
eb Spanje te sclieiden. Daar deze beide Mogendheden echter zieh niet
ont'zagen , om, den 2 September 1783, teParijs, eenen afzonderlijken
rede aan te gaan , zoo werden de Staten nu genoodzaakt, om , op veel
onvoordeeliger voorwaarden , dan him eerst waren aangeboden ,. met
Engeland te handelen, wordende de vrede tusschen de V ereenigde N b+.
d e r ia n d e n en dien Staat, op den 20 Mei 1784 gesloten, en daarbij
Nie g a p a t n a i n , op de kust van Coromandel, aan do '.Engelschen
afgestaau, ter.wijl dat rijk de ongestoorde scheepvaart in de Oostindi-
achei .wateren. en zelfs in d eMo l u k s c h e zee bekwam.
Intusscben werd ons Yaderland met eenen nieuwen oorlog bedreigd,
doordien Keizer J ozei I I , de grensvestingen, in de Oostenx-ijksche
NeiJerlanden, waarin iwij,' ten 'gevolge van het barrieretraktaat van
het jaar"1713, /bezetting hadden, doör de Nederlanders wilde ont-
ruimd bebben. Dit geschiedde; maar toen hij tevens het openen der
SjchjeTd e begeerde', en daarin teg^nstand vond , verklaarde de Keizer
dö vijandelijkheden begönnen. Na v.eelvuldige onderbandelingen, zoo te
Weehen als te' Versailles;, kwam'het, echter, den 8 November 1785,
door bemiddeling . van Frankrijk, tot een verdrag , waax-bij de Keizer ,
tegen tien millioen guldens , benevens de slechting van de forten de K ru'i s-
s c h a n s en F r e d c r i k H e n d r i k e n de overgave van L i 11 o. en
li i e f k e n s h o e k , van zijne eischen op M a a s t r i c h t en het opetien
der Sich el de afzag. Twee dagen later werd te Fontainebleau een
v.erwerend vei’bond tusschen den Staat en Frankrijk gesloten.
Nu was de Staat uitwendig tot rust gekomen , maar had daarente-
wen met binnenlandsehe beroerten te kampen. Daar sommxgen aanxleir
gering werkeloosheid en verkeerd bestuur , gedurende den Oorlog met
Engeland , te laste legden , veroorzaakte dit zoo veel m.snoegen , dat
men , om verbetering der ingeslopen misbruiken, en zelfs om vermin
dering van het stadhouderlijk gezag , begon te roepen. H.erdoor werden
de burgers, en zelfs ook d'e Regenten, in Stadboudersgezxnden en Pa-
t'riotten verdeeld. De laatsten , alomme gewapend, deden zieh , sooral
hx Hol land , Ut recht en O v e’r ij s se 1, golden. De Hertog« Brun^
wijk- Wolfenbnttcl, die zeer bij de Patnctten in lxaat stond , voora
nadat men het bestaan ontdekt had eentr acte, Avaarmi uj zie 1
honden had, tot bestendige raadgeving aan den Pnns, die hem c a -
door tegen alle verantwoording vrijwaarde, zag zxcb genoodzaakt, met
ncderlegging van alle zijne waardigheden, bet jan e ' *
Daarentegen werden Hattem en Elburg , hunne poorten voor de S o ldaten
sluitende en zieh door de schulterijen verdcdigende, met kxact.t
van wapenen ingenomen en geplundcrd. De Pnns wei , a s
pitein-Generaal, geschorst, de regering veranderd , en ’s 'nnsen E b -
genoole op eene reis van Nijmegen naar s Gravenhage, aan
Goejanverwel lesluis, tusschen Gouda cn Schoonhovcn , oor
de aldaar liggende gewapende burgers, aangehouden. " aar br°®de^ ’ f
Koning van Pruissen , eischte voldoemng , . en toen deze achterlile ,
rukte in 1787een Pruissiscli leger in de Nederiasden , waarop de voldoenx g
volgde en de oude regeringsvorm , den Stadbouder toegedaan , hersteld
werd. Ycle der gewapende vrijwilligers weken nu naar bran uj ,
deren werden gebannen, en alzoo de rust, schijnbaar en voor len y
slechts, hersteld , hoe«el niet zonder dat hier en daar over aan-
merkelijke ongeregeldheden geklaagd werd.
Kort na deze onlusten bad er in Frankrijk eene groote omwentel.ng
plaats , van de afscbuwelijkste moordtooneelen gevolgd. Uat lkonmg
rijk werd in een gemeenebest vei’andei’d , en de Koning van a rxj ,
LodewijkXVI, verloor , den 21 Jannarij 1793 , zijti lioold op het sc -
vot. De Nationale conventie , in wier banden destijds de hoogs g
in Frankrijk berustte, verklaarde , den 1 February daaraanvo gui e,
den oorlog aan den Koning van Engeland , alsmede aan den Sladhoxidcr
der Vereenigde Nederlanden , en zond een talrijk leger op onze grenzen
hetwelk aanvankelijk eenige steden innam, maar ten laatste voor e
magt der Oostenrijkers moest wijken , die de veroverde s e en
null mm hi Het duurde echter niet lang of de Franschen sloegen
vijanden weder terug, vielen op nieuw onze g,enze11 aan en von
gclegenheid, daar de bijzonder strenge winter van 17J4 - I eeic
Sterken ijsvloer over de riviererx gelegd had , om tot in e ia ■<.
het land door te dringen. De Stadbouder, Willem V , stak nu , den
18 Jannarij 1795, in eene visscberspink naar Engeland over, » P
de groote omwenteling voorviel , bij welke bet aloude caa .
gchcel van gedaante verandei'de, en dit land den tite van„ßA.
sein lliiiuiin.inK aannam; terwijl, bij het Haagsche verdrag van ^
1795 ’s lands onafliankelijkhcid erkend werd , maar tevens een gx g
deellc der G e n e r a 1 i t c i i s 1 a n d e n , en wel: S t a a t s - V1 a a n d c r e ,
Maas t r i cht , Venlo en St aat s - I .xmburg , aan Frankrijk. .
afgestaan, dat tevens bezetting legde in V 1 issl n ge n , en e v jl
bekwam, oin zulks ook in ’s l l e r t ogenbos ch, av e . ed i
f e n - o p - Z o o m te cloen: en hetwelk mode de vuje vaa 1
Sell ,.l de. de M a a s en den Ri in cn 100 millioeneu gulden he