door eenen eigen rcgeringsvorm bestunrd, ■welke als eene vermenging
van de regering der voornaamsten cn die des volks konde worden
aaugcmerkt. Ook heslonden de voornaainste sieden als gemeenebesten
op zieh zelven en oefenden bet Souvereiniteitsregt oppermatig uit. De
ineesten hadden bare bijzondere voorregtcn van de Hertogen , Graven
cn Heeren ontvangcn , welke die voorregten , hetzij voor gedane dien-
sten, hetzij voor vergunde beden of groote geldsommeri , hadden toe-
gestaan , vorder uitgebreid of bevestigd.
Zoo was de gescbapenlieid der provincien inwendig, niaar naar bui-
ten was de Oppermagtige Regering of de lfooge Souvereiniteit des lands
in banden der Staten Generaal, die den titel van Hoog Mögende Heeren,
de Staten-generaal der Vereenigde Nederlanden, voerden , en bestond
uit Afgevaardigden der Z even V ereenigde G e w e s t e n , die hunne vergade-
ring te ’s Graven ha ge hielden. Tot deze vergadering, waarin ook
naderliand de Stadhouder zitting had , mögt clke provincie zoo vcle
Afgevaardigden zenden , als zij goed vond. Hunne Hoog Mögenden ver-
gaderden het geheele jaar door, zonder vacantien te liouden, en de
voorzitting wisselde alle weken , volgens den rang der gewesten, af.
In deze vergadering werden de gemeene landszaken als : godsdienst,
koophandel, vrede en oorlog, alsmede de verbindtenissen met vreemde
Mogendheden enz. afgedaan. Ook voerde zij lict opperste gebied over
de Gcneraliteitslanden. Het wapen van Hun Hoog-Mogenden was een
klimmende leeuw van goud op een veld van keel (rood), houdende in
den eenen poot eenen bundel van zeven pijlen , in den anderen een
zwaard, en hebbende eene gouden kroon op het boofd ; onder het wa-
penschild, met eene koninklijke kroon bedekt, stond de zinspreuk :
•Concordia res parvae crescunt, d. i. Eendragt maakt magt.
Behalve dit liooge kollegie , bestond er nog een tweede, onder den
naam van Raad van State, bestaande uit den Stadhouder cn twaalf
leden of afgevaardigden van de Staten der provincien, als : een \ve-
gens Ge l d e r l a n d , drie wregens Ho l l a n d , twee wegens Ze e l and,
■een wegens U t r e c h t , twee wegens F r i e s l a n d , een wegens 0 v er-
ij s s e 1 en twee wegens S t a d e n Lande . Aan dit kollegie waren
alle zaken van oorlog , zoo als : het bestuur over de landmagt, het
opzigt over de vestingen, het visiteren der magazijnen en het verschaffen
van krijgsbehoeften aanbevolen. Het besloot bij meerderheid
van stemmen der leden, en niet zoo als de vergadering der Staten
Generaal, bij meerderheid der gewesten.
Het bestuur over de geldmiddelen was toebetrouwd aan een derde
kollegie, dat den titel voerde van Generaliteits-Rekenlcamer, en uit
veertien leden , twee uit iedere provincie , bestond. Dit kollegie hield,
even als de Raad van State , waarmede het in een naauw verband
stond, zijne gewone zittingen te ’s Gr a v e n h a g e.
Het bewind over de zeemagt van bet gemeenebest was aan de Admiraliteit
toevertrouwd , aan welke , als zoodanig, de beveiliging der
koopvaardijschepen ter zee en de bescherming der havens en stroomen
was’opgedragen. Deze Admiraliteit was gevestigd in de provincien
Ho 11 a n d ,■ Z e e 1 a n d en F r i e s 1 a n d, en verdeeld in vijf kamers, als : de
Admi r a l i t e i t op de Maze, of de I i ame r R o t t e r d am , de
A dm i r a l i t e i t van Ams t e r d am, de Kame r -Ho o r n - e n -
d e - K a m e r - E n k h u i z e n , of de Adm i r a l i t e i t van het
N o o r d e r k w a r t i e r , de Adm i r a l i t e i t van Ze e l a n d of de
K ame r M i d d e l b u r g , cn de A d m i r al i t e i t v an Fr i e s l
a n d of de Kame r Ha r l i n g e n . De leden van deze Admirali-
¡teitskamers die den titel van Edel Mögende Ileeren voerden , ontvin-
gen h u n n e ’ kommissien en instructicn van wege Hun Hoogmogende,
als hunne meeStersV
' 'Op deze wijze is de R epu b l iek d er V ereenigde N e d e r l a n d e n , sedert
de Utrechtsche Unie van 1579, waarhij het bestuur van elk gewest op
den vorigen voet blcef, tot op de groote Staatsomwenteling in 1795 ,
en dus gedurende een tijdvak.van 216 jaren , bestuurd geworden; in
vyelk tijdvak , en wel vbornamelijk in het. eerste begin en op het
midden het gemeenebest tot eer, aanzien , luister en i*ijkdom opklom,
cn onder de voornaamste zeemogendheden van Europa getcld werd.
K GESGHIEDENIS DER REPÜBLIEK TOT AAN DEN MUNSTER-
SCHEN VREDE.
t' Dadelijk na het sluiten der Unie «an Utrecht, was men op mid-
delen bedacht, om’s lands vrijlieid op hechter grondslagen te vestigen.
Hierin ontmoette men schier onoverkomelijke. zwrarigheden ; want
P arma stelde alles in het werk , om ’s Konings belangen in d e N e d e r landen
te bev'orderen. Zijn leger was wel voorzien van dapperc
krijgslieden en geld, waarvan hij zieh zeer goed wist te bedienen,
¿oo tot het verrassen, als tot het omkoopen van steden. De V e r eenigde
P rovincien waren daarentegen uitgeput van middelen en
zonder krijgsvolk; terwijl zij bovendien, in het geheim, verschallende
doeleinden beoogden. De" Koning van Spanje ziende, hoe alles
op den Prins van O r a nje-N assau rustte , wist te bewerken, dat de Paus
hem in den ban deed, terwijl hij zelf hem vogelvrij verklaarde. De
verbittering tegen den Koning nam intusschen zoodanig toe , dat men
hem, den 21 Augustus 1S581 , openlijk afzwoer en van alle regten op
deze landen vervallen verklaarde. P arma maakte zieh meester van on-
derscheidene steden, en O r a n j e , die in het jaar 1482, te Antwerpen
door zekeren J ean J e a u r e g ü i , met een pistool door het kakebeen ge-
schoten en gelukkig daarvan genezen Svas , wrerd ruim tweejaren later,
m den ouderdöm van bijna 52 jareii , terwijl men het bij na eens was,
om hem de höoge overheid over H o Man d op te dragen , door B altdazar
G erards te De l f t döorsclioten. Deze noodlottige gebeurtenis bragt het
pand in de uiterste verlegenheid. De Staten besloten alzoo de Heer-
schappij over deze Landen aan den Koning van Frankrijk op te dragen
, die echter dit aanbod afsloeg. Meh wendde zieh vervolgens tot
,® 1 ,zabktu , Koningin van Engcland , die wel de Opperheerschappij van
de hand wees,; maar toch aannam, d e N ederlanden te beschermen, en
tot dat einde een verdrag met de Staten aänging , waarhij B r i e 11 e ,
fVl i ssinge'n en Rammekens aan haar verpand werden , terwijl zij
ln 1585, R obbert D u d l e t , Graaf van Leicester, met geld en krijgsvolk
herwaarts zond. Graaf M a u r it s va n N as sau , de tweede zoon van W illem I ,
iPrins rare Oranje , was wel dadelijk na den dood zijns vaders tot Stadhou-
Wer van Hol land enZeelan d benoemd , maar nioest, na de overkomst
Van L eic ester , aan dezen al het gezag van dat aanzienlijk ambt afstaan.
L eic ester , wel verre van den vervallen Staat te redden , hielp alles nog
ineer in de war. Zijne trotschheid was' daarenboven voor het volk
onverdragelijk; hier kwam nog bij, dat de Engelsche Bevelliebbers , die
jhij in eenige Gelder sche steden aangesteld had, de hun toebetrouwde
EVestingen trouwloos aan de Spanjaarden verkochten , terwijl hij , in plaats
Van hunne misdaad te straffen, die zocht te vergoelijken. Dan te
goeder uur, werd hij, na ongevecr twee jaren hier te lande te zijn ver