ALBLÄS (OUD) of A l b er s , gem. in den Alblatserwmird’, prev.
Znid-Holland, arr. Gorinchem, kant. Sliedrecht (8 m. k. , S. s. d .)r
palende ten N. aan Nieuw-Lekkerland, ten 0. aan Bleskensgraaf en
Wijngaarden , ten Z. aan Papendrecht en ten Wt aan Äiblasserdam.
Deze gem. wordt door den Albias. van hct 0. naar bet W. in om-
trcnt twee gelijke deelen gescheiden , bevat het d. Al b l a s , de buurt
K o o i w ij k en eenige verspreid liggende woningen, beslaat 1338 bund.,
83 v. roed., 68 v. elL gronds , en telt 117 h. , 800 inw., die meest
in vee- en bennipteelt nun bestaan vinden , en voorts 1 korenmoleu
liehben. Zij is eene heerl., thans in eigendom bezeten wordende door
den Wel-Ed. Heer A braham B lusse , Walergraaf in het rüeuwe water-
g-raafschap van den Nederwaard, te Dordrecht.
Het d . O ud-A lblas ligt aan den A i.blas 3 J u . W. ten N. van Gorinchem
, 2£- ii. N. W. van Sliedrecht, 4 n. Z. 0; van Rotterdam
en 4 u. Z. van Gouda. De meeste oudheidkundigen denken, dat alliier
, het T ablae of T ablas, dat op dereiskaart van P ebtinger in de-
laagste oorden van Batavia geplaatst wordt, moet gezoclit worden ;
zeker gaat het, dat te A lblas overblijfselen ontdekt zijn van den heir-
weg die van F l en iu m twaalf duizend schreden tot aan T ablak of
T ablas doorliep. Reeds in 1064 vindt men van dit d. gewag gemaakt , in-
eenen open brief van. Keizer Hendrik IV , en ook verscheiden malen bij
Melis S toke. Albias heeft eene Herv. kerk met eenen Vierkanten toren
en eene läge spits , deze was voör de Hervorming ingelijfd in het kapittel
van St. Mariakerk te Utreeht, en de Pastoor werd door den
Deken of den Proost van die kerk aangesteld. Tevens was er een
Onderpastoor en eene vicarij der H. Maagd. De gem. behoort tot de-
klass. van Dordrecht, ring van Sliedrecht, en wordt door eenen Pre-
dikant bediend, die op collatie van den Ambaehtsheer beroepen wordt.-
De R. K. ingezetenen behooren tot de statie van Dordrecht.
Het wapen van 0 ® d - A l b la s bestaat uit vijf ruiten.
ALBLASSERDAM , gem. in den Älblasserwaard, prov. Zuid-Hol-
land, arr. Gorinchem, kant. Sliedrecht (8. m. k., 3. s. d.);, palende
N. aan Nieuw-Lekkerland , 0. aan Oud-Alblas , Z. aan de Merwede en*
het Bnitenland van Papendrecht en W. aan de Merwede. Zij bestaat
uit de polders : B l o k w e e r , K o r t l a n d , V i n k e n p o l d e r ,
Cortgeen, H u ig en h il, S c h a rla k e n , Rapenburg en Nieuwland,
bevat het d. Äiblasserdam en eenige verstrooid liggende huizen waar-
onder Kind erdijk en het huis S o u b u r g , ook onder den naam van
het H o f t e S o u b u r g bekend. Het vroeger hiertoe behoord heb-
bende eil. Donkersloot, wordt nu tot de gem. Ridderkerk gerekend,.
maar is aardpligtig aan den Älblasserwaard. De gem. A lblasserdam
beslaat 936 bund. 6 v. roed. 26 v. eil. gronds, en heeft 233 h. ,
4 scheepmakerijen , 4 smederijen, 1 steenbakkerij, 1 korehmolen ,
2 grutterijen , 3 touwslagerijen en ruim 1600 inw., die meest in het
bouwen van voorname zeescliepen, alsmede in dijkwerk, handel ,
zeevaart, het maken van hoepels , de vee-, koorn- en bennipteelt hnn
bestaan vinden.
A l b la s se rd am , is eene heerlijkheid , thans in eigendom bezeten door
den W. E. Ileer C. A. R ijk e e , Hoogdijkheemraad van den Alblasser-
waard, Waterheemraad van de Graaf en Albias, Sekretaris en Ont-
vanger te A l b la s serd am , M. P. R i jk e e en J. M. H e r b s t .
Het d. A lbla sserd am , een der aanzienlijkste in den gehcelen ^511-
blasserwaard , niet slechts door het groot aantal huizen, maar ook de
fraailieid der gebouwen , ligt ruim 6 u. W. len N. van Gorinchem ,
n. N. W. van Sliedrecht, 3 u. Z. 0. van Rotterdam- cn 4 u.
Z* van Gouda , 31° 81' 43" N. B. 22° 19' 87" 0. L. van het eil. Ferro..
Het ontleent zijnen naam naar den dam , waarmede de Albias hier is
toegedamd, heeft eene goedc liaven en sluis , waardoor dat riviertje irr
de Merwede uitwatert; bij deze sluis Staat het gemeenelandshuis van,
Watergraaf enWaterheemraden van de Graaf en Albias in den Nederwaard.
De kerk van A lblasserdam heeft voorlieen te B 1 o k w e e r gestaan ,.
maar toen dit door de overstrooming van de Merwede onder water
was gezet, werd de tegenwoordige , die van eenen toren met eene achtkante
spits voorzien is , binnendijks , niet ver van den Albias gebouwd.
Vöör de Hervorming werd de Pastoor dezer kerk, door den Deken van
de Mariakerk te Utrecht aangesteld. Er was toen een altaar van
de H. Maria Magdalena en van den H. Geest , bij welk laatste eene*
vikarij gesticlit was , welke mede door dien Deken moest vergeven worden.
Thans is deze kerk in gebruik bij de Herv. gem. , welke tot
de klass. van Dordrecht, ring van Sliedrecht, behoort, ongeveer 1600’’
zielen telt en door eenen Predikant bediend wordt, die bij agreatie van
den Ambaehtsheer beroepen wordt. De R Ii. , die hier wonen , behooren
tot de statie van Dordrecht.
Er wordt hier jaarlijks eene vrije “paardenmarkt gekouden, en er
is hier een distributiekantoor voor de brieven.
Het wapen van A lblasserdam is een gedeeld schild , de eene helft van
keel (rood), de tweede van gond , beladen met eenen leeuw alterne-
rende van het eene stuk in het andere.
ÄLBLASSERWAARD , bedijking cn lioogheemraadschap, prov.
Zuid-IIolland, arr. Gorinchem, N. door de Lek, die deze landstreek
van den Krimpenerwaard scheidt, 0. door de landen van Vianen cn
Arkel, Z. en W. door de Merwede bepaald. Illj ontleent zijnen naam
van de rivier den Albias, die er doorheen stroomt, beslaat 23,303
blind. , 97 v, roed. , 10 v. eil. , en wordt verdeeld in den Overwaard
en den N ed e rw a a rd , waarin de volgende gem. gelegen zijn; in den
O v e rw aa rd : ‘Hardinxveld , Groot Ammers, N ieu w poort, Lan-
g e r a k , Ameide, T ien h o v en , M e e rk e rk , Noordeloos-en-Over-
S lin g e la n d , O u d -en -N ieuw -G o u d ria an , O tto la n d , Neder-
S lin g e la n d , P eu rsum , G iessen-Nieuwke rk-en-MoesenbroekT
en dat gedeelte van de gem. Hoog-Blokland, dat de B e em p t
genoemd wordt; in den Nederwaard: Gie ssen d am -en -G ie ssen -
Ou d ekerk , Slied recht- en-Naaldwijk, P ap e n d re c h t, Oud-Alb
la s , Alblasserdam , N ieuw-Lekkerland, Streefk erk , Mole-
n a a rs g ra a f, B le sk en sg ra a f, B ran dw ijk -cn - Gijbenland , Hofw
eg en , Wijngaarden-en-Ruigbroek en Ned er-B lo k lan d , be-
slaande alzoo het geheele kant. Sliedrecht, en een gedeelte van het kant.
Gorinchem , en daarin 20,000 inw. , onder welke bijna 19,000 Herv.,
mtmakende 20 kerkel. gem., met even zoo vele kerken, die door
20 Predikanten bediend worden ; ook is in deze bedijking nog eene Rem.
kerk , maar de andere gezindheden liebben er geene; voorts heeft men
er 18 mout-en korenmolens , 8 grutterijen, 1 hout-zaagmolen, 1 olie-
molen , 2 steenbakkerijen , 5 leerlooijerijen en 11 sclieepstimmerwerven,
alsmede een groot aantal wind-watermolens.
Bij de eerste bedijking van dezen waard was hij zoo groot niet,
daar de landen van Hardinxveld met Giessen-Nieuwkerk , ten
Z. 0. en die van P a p e n d re c h t, A lb ia s , Alblasserdam en
N ieuw -L ek k e rlan d ten W. op zieh zelven bedijkt waren. De vroegste
handvest , die wegens het dijkregt dezer landen gevonden wordt, gaf