De toerketcls tot liet teeren en de stoof tot bet lccnig makcu van
touwwerk zljn voorzigtiglieidshalve, tot voorkoming van brand , door
muurwerk omgeven.
DeKa s e r n e O r a n j e-N a s s a u , bij de Muiderpoort, welke men
op liet laatst van 1810 begon te bouwen, werd aanvankelijk Kaserne
St . Char les genaamd , omdat de toenmalige Opperbevelkebber van
bet observatieleger in Holland, 'C h ar le s' O uuinot , Hertog van Reggio-$
er 'den eersten sjteen aan gelegd heeft. Zij is naar het plan van den
kapitein der genie P icot de M obaas , door den bekwamen.Stads-Archi-
tect M. A. van deb H a b t , opgebouwd , beeft van het N. 0. naar het
Z. W. eene lengte van 274 eil. en eene breedte van 27 e il.. en be-
slaat met de achterwaarts uitgebouwde vleugels eene oppervlakte van
8398 v. eil. Het is: een zeer regelmatig gebouW, dat., behalve de
zolders , die. onder het dak zijn, drie verdiepingen heeft, en
zoo ingerigt is , dat er 3000 man in kunnen gehuisve&t worden. Het
is-, echter te bejammeren , dat een anders, voor het docl, waartoe het
opgotro'kken i s , zoo geschikt gebouw p naar liet oordeel van. alle
deskundigen ,■ in eenen zoo ongezonden lioek der stad gelegen, i s ,
waarom ook het grootste gedeelte der te A msterdam in bezetting lig-
gende : troepen in het voormalige E v a n g e l i s c h - L u t h e r s c h e
w e e s h n i s is gehuisvest. Het laatstgenoemde gebouw, dat in 1678 gestiebt
isi, op den grond van eenen tuin , die tot eenen goudledermakerij was aah-
gelegd, ert' ten gemelde einde aan de Evangelisch-Luthersche gemeente,
door den eigenaar , J an G eerk ens , vereerd was , werd sedert uit aanzien-
lijke vermakingen verbeterd en vergroot ,.en in 1789 deftig vertimmerd.
Maar tijdens de Fransche overheersehing werd het aan zijne. oorspron-
kelijke ¡bestemming onttrokken en tot een hospitaal ingerigt, later was
er eene ¡stadstussehenschool gevestigd , tot dat het in 1836'tot eene ka-
serne bestemd werd. Bovendien zijn er nog onlangs twee nieuwe barakken
bij de Utrechtsche poort gebouwd , en du weder met eene kaserne:längs
de Achtergraeht, mede van hoiit, vermeerderd, alles ten dienste der
Kavallerie ,'• die ; behalve de stallingen in deze gebouwen, iook nog andere
aan de Leydsche poort en het Drilveld betrekt. — De. lioofdwacht
is : aan , het paleis p de garnisoensziekenzaal aan het Drilveld en de
beide kruidhnisjes: met hunne'kögelwerf , aan het Nieuwewerk, liuii nt
1 Behalve> de böyenbeschreven afzonderlijke' melding verdienend*’ gebouwen
en die , welke: een wetenschappelijk of weldadig doel heliben , en later
zullen verriield worden , . heeft men nog; in A msterdam de volgende öpenbare
gebouwen: de B a n k v a n Lee n i n g of L o m ba ar d, aan de West-
zij de van den Oudezijds Voorburgwal ,, in 1848 gestiebt tot een Ma gazij n
v.oor de h u i s z i t t e nde a rme n j maar in het. jaar 1613 tot het
tegenwoordige gebruik bestemd, en in 1669 merkelijk vergroot; het
-Koninkl i jke postkantoor, op de Nieuwezijds Voorburgwal, in het
jaar 1783 opgerigtop de plaats , Waar voorheen de Stads Paardenstal
:cn de Stads-Apotheek gevonden werden, en behalve hetwelk men nogzes
in verschillende wijken der stad geplaatste,, brievenbussen heeft; het
voormalige O o s t - I n d i s c h e K om p a g n i e s b i n n e n h u i s , i n d e
oude Hoogstraat, waar tbans het K om m i s s a r i a a t d e r i n- eri
u i t g a a n d e r e g t e n en de B u r e a u x van fs B. ij ks en t r e p o.t
gevestigd zijny het voormaligeWest-Indische Kompagnieshuis ,
thans bet K o l o n i a a l B u r e a u ; het L o k a a l d e r Na t io n a 1 e
Mi l i t i e , op. den; Singela,; dat voorheen een der stads wapenhuizen
was, en waar thans de militieraad zitting houdt, ter good- of afkeu-
ring der jongelingen, die jaarlyks in de loting voor de krijgsdienst
vallen , terwljl het onderste gedeelte van het gebouw tot Stalling van
päarden en rijtuigen des Konings is ingerigt; liet B u r e a u d e r
d i e n s t d o e n d e S c h u t t e r i j ; het zoogenaamde Huis onder het
Zeil, over het Paleis, dat gedeeltelijk tot Bureau van Buitenlandsche
paspoorten, gedeeltelijk voor het plaatselijke kommandement en gedeeltelijk
tot woning van den Kommandant der stad dient; de voormalige
L a k e n - Z i j d e - e n S a a i h a l , in de Staalstraat, waar de Hoogleer-
aar in de scheikunde thans zijne lessen geeft, terwijl in een ander gedeelte
van dit gebouw het Kommissariaat van het eerste policiekanton
gevestigd is ; het K i s t e m a k e r s p a n d , tusschen de Kalverstraat en
het Rok-in,: op den hoek van de Olieslagerssteeg , hetwelk, gedurende
de Fransche overheersehing,. tot Latijnsche school was ingerigt, en
thans bij partikulieren in gebruik is ; het B u r e a u d e r Ma r in e,
op den Kloveniersburgwal, voorheen een der stads wapenhuizen; het
Ma g a z i j u v a n l e v e n smi d d e l e n en liet K 1 ee d i n g s m a ga-
z ij n v o o r de Ma r i n e , met het daaraan palende S l a g t h u i s
der M a r i n e , welke gebouwen,, aan het einde der groote Oosten-
burgersträat gelegen, voorheen als pakhuis der Oost-Indische compagnie
onder den naam van h e t S u i k e r h u i s bekend waren; de Hout-
zaagmolen der Mar ine, 'aan het Funcn ; ’s Ri jks g e s c h u t -
w e r -f, öp‘ een gedeelte der plaats , waar vroeger het O o s t i n d i s e h e
b u i t e n h u i s gestaanheeft, werwaarts zij van het einde der Kadijk ,
waar zij vroeger geplaatst was, overgebragt ,is; het Amor t isat ie
Sy ndi caa t , in de Körte Spinhüissteeg , eertijds , onder den naam van
St. Jor i shof , een proveniershuis, en door L o d e w i j k N a p o e e o n tot zijn
ministerie van Finantien herschapen. Vroeger had men hier onderschei-
dene vleeschhal lcn , als: de Groote vleeschl ial in de Nes , voorheen
een kerkje aan S t . P i e t e r toegewijd ; de Kleine VI eeschh a l ,
eertijds het kerkje van het S t . M a r g a r e t h a kloostcr, naast de groote
staande ', - maar in 1779 weggebroken , toen de groote Vleesclihal vergroot
weisl; de Hai op de We s te r m a r kt , voorheen gehouden
in het gebouw , thans tot ijkkantoor bestemd, en , in 1808, toen
dat gebouw ingenomen werd, om voor waag te dienen, overgebragt
in de-' tegenwoordige tusschenschool; de H a i op (le B o t e r m a r k t
in 1737 gebouwd , en de in 1818 gestiebte J o d e n V l e e s c h h a l ,
op de Weesperhoutmarkt, van welken alleen de laatste nog sleehts als
zoodanig in gebruik is.
Er zijn in A msterdam drie vischmarkten : deGroote Zee-en Rivier-
vischmarkt , benoordenden Vijgendam aan het Damrak, die waarschijn-
lijk in de 14de eeuw reeds in wezen was , en in tweeen verdeeld is ,
namelijk : in eene Zee vi sc hmar k t , en in eene Riviervi schmarkt ;
de tweede genaamd de Bo eren- ook wcl de K l e i n e v i s c h m a r k t ,
eeniglijk dienstbaar voor Amstel- en andere riviervisch,; die door de
boeren op het Rok-in wordt aangevoerd , is gelegen in de Nes,, bezuiden de
voormalige groote Vleesclihal en de derde is de J o d e n v i s c h m a r k t ,
op Vlooijenburg. Er plagt nog eene Vischmarkt aan den Singel bij de
Haarlemmersluis te bestaan , doch deze is, sedert eenige jaren, als zoo-
danig niet meer in gebruik. V°0(,ts heeft men hier eene Os s e nma r k t j
waar alle Maandagen, en in het najaar ook op Woensdag en Vrijdag,
markt gehouden wordt, terwijl er, op marktdagin het voorjaar, om-
trent 1000 beesten te koop staan ; onmiddellijk daaraanpalende eene
k a l v e r e n - ,;s ch a p e n- en l.am m e r e n m a r k;t ; eene afgeslo -
len v a r k e n m a r k t , waar, in den slagttijd, ongeveer 400 varkens op
eenen dag worden aangebragt. Tevcns worden hier , vooral des Maandags ,