te lande had opgehouden, 18,000 menschen door bcnlshanden te hebhe»
doen ombrengen. Don Louis d e R equesens , zijn opvolger, deed in
1574 Leyden te vergeefs belegeren , maar overleed twee jaren later
aan de pest, hetwelk eene gunstige veranderingin ’s lands zakeri te weeg
bragt. O ra nje arbeidde nu aan eene algemeene vereeniging der provin-
cieh , die, op den 8 November 1876, te Gent tot stand kwam , en onder
den naam van Pacificatie van Gent of Gentsche Bevrediging, in de ge-
sebiedenis, bekend is. Men verbond zicli daarbij onderling , om het uit-
heemsche krijgsvolk te noodzaken , het land te verlaten j niets te ondcr-
nemen tegen de Roomsche godsdienst; en de geloofszaken te laten in
den Staat, waarin zij waren, tot dat daarop door de Staten van alle de
provincien nader orde gesteld was. Don J uan van O o sten r ijk , een na-
tuurlijke zoon van Keizer K arel V , inmiddels in de plaats van R e^uesens
tot Landvoogd aangesteld, en te Luxemburg aangekomen zijnde,
toonde zieh genegen , om de Gentsche Bevrediging na te leven. Hij
sloot een eeuwig edict met de Staten des Lands, waartoe de Hollanders
en Zeeuwen , op aanraden van den Prins van O ra nje niet wilden
toetreden, aangezien men de loosheid van Don J uan mistrouwde.
Dat dit mistrouwen niet ongegrond was , bleek weldra , toen hij, niet
lang na zijne openlijke intrede binnen Brussel , zieh van het kasteel
van Namen verzekerde. Yelen hadden destijds gaarne aan O ranje de
Landvoogdij over de N ederlanden loevertrouwd, maar de meest’e provincien
ontboden M atthias., Aartshertog van Oostenrijk , en Broeder van
Keizer R u d o l f , heimelijk van Weenen, en droegen hem de landvoogdij
op, mits hij den Prins van O ra nje tot zijnen Stedehouder over alle de
gewesten aanstelde, zoo als hij dan ook deed. Daar Don J uan uit dc
verkiezing van den Aartshertog zeer goed bespeurde , dat hij den Land-
zaten tegen was, maakte hij zware toebereidselen ten oorloge, waarin
de Staten van hunnen kant niet achterlijk bleven. Men ontnam elk-
ander verscheidene sterke steden en Don J uan won den slag bij Gemblours,
op den laatsten Januarij 1878- De Staten , ziende dat het land van de
regering des Aartshertogen weinig nut trok, besloten het opperge-
zag aan F r a ns H ercules , Hertog van Anjou, tweeden zoon van H e n d r ik I I ,
Koning van Frankrijk, op te dragen. Deze , onder den naam van
Beschermerder Nederlandsche Yrijheid, herwaarts overgekomen, bemag-
tigde eenige steden in Henegouwen. Toen hij echter binnen weinige
jaren zijne heerschzuchtige aanslagen ontdekt zag , keerde hij, vol spijt
over den schimp der Landzaten , naar Frankrijk terug; terwijl de
Aartshertog M atth ia s , bespeurende, dat hij de Staten over de hand was ,
in het jaar 1881 mede het land verliet.
Don J u a n , reeds drie jaren vroeger in zijn leger bij Namen overlcden
zijnde, was door A lexander F arneze , Hertog van Parma, in de landvoogdij
opgevolgd. Deze stelde alles in het werk , om eene scheuring
lusschen de verbondene Staten te bewerben , hetwelk hem eindclijk ge-
lukte , doordien Wa a l s c h Vl a a n d e r e n , Ar t o i s , He n e g o u we
n , Name n , L u x e m b u r g e n L i m b u r g zieh, onder den naam
van Malcontenten of Misnoegden, voor den Koning van Spanje ver-
ldaarden, en alzoo de pacificatie van Gent verbrakcn , waardoor het
gcschapen stond, dat P arma eerlang alles in zijne magt zoude krijgen.
Maar O ra nje spande, ten einde dit te voorkomen, alle zijne krachten
in , om een nieuw en vaster verbond te sluiten tusschen de provincien,
die zieh aan de Gentsche bevrediging gehouden hadden, en dit had ten
gevolge, dat zeven der Nederlandsche gewesten zieh tot een ligchaam
vereenigden en in het jaar 1879 het beroemde verbond sloteu f hetwelk,
in de gcschiedenis, onder den naam van Mnie van Utrecht
bekend staat. „
UNIE VAN UTRECHT.
I Deze TJnie werd den ,23 Januarij 1879 geteekend door Graaf J an
v a n N a s s a u , die er de ontwerpervan was, als Stadhouder van Gelder
en Zutphen, en door vier gemagtigden , uit de ridderschap dier twee
gewesten , maar hot liep aan tot in Maart, eer de gemagtigden der
ridderschap van bet N ij m e e g s c h c kw a r t i e r en der stad N ij-
mc g e n , bencvens gemagtigden der ridderschap en der groote en
kleine steden van het Ar n h e ms c h e k w a r t i e r , de Unie on-
dersclircven , en tot in April, eer die van Y e n l o , daarloe gemagtigd
werden. Ook werd de Unie op denzelfden 25 Januarij geteekend door
gemagtigden van H o l l a n d , Z e e l a n d , U t r e c h t en deGro-
n i n g e r Omme l a n d e n , hebbende de stad Gr o n i n g e n , waar-
schijnlijk uit ongenoegen tegen de Omme l a n d e n , geene gemagtigden
te U t r e c h t gczonden , hoewel zij den 11 Julij van dat jaar
in de Unie toestemde , en die door den Graaf v a n R e n n e n b e r g lietteekenen.
Destijds werd We s t e r wolde nog niet tot die provincie gerekend;
bet maakte toen eene leenroerige heerlijkheid ui t , welke eerst sedert
1619, wanneer het door de stad Gr o n i n g e n werd aangekocht, aan
de provincie is toegevoegd.
E De Fr i e s e he s t eden: Lee u w a r d e n , Sn e e k en Fr a -
n e k e r , benevens eenige grietmannen en edelen , namcn in Maart het
verbond aan. Verscheidene andere F r i e s c h e s t eden volgden niet
voor den 1 Junij , en Ha r l i n g e n gaf zelfs eerst den 14 Augustus,
last tot de onderteekening.
sLOver i j s sel verklaarde in Augustus deszelfden jaars zieh onaf-
scheidelijk aan de Algemeene Staten te zullen houden.
F D r e n t h e teekende de Unie den 11 April 1880, hoewel het nimmer
als een lid van staat beschouwd is, en alzoo geenegedeputeerden
in de Staten Generaal / Raad van Staten enz. zond, maar het stond
als een afzonderlijk landschap , onder de bescherniing van de R e p u b h b k
DER V eBEENIGDE N eDERLANDEN.
EDe Unie bestond toen alzoo uit de provincien Ge l d e r l a n d ,
(waaronder ook Z u t p h e n begrepen was), Ho l l a n d , Ze e l a n d ,
’SJ t r echt , F r i e s l a n d , O v e r i j s s e l en S t a d en La n d e :
want Gent , I J p e r e n , A n tw e r p e n , Br e d a , Br u g g e en
tet La n d van de V r i j en, allen welken van tijd tot tijd in de
wUtrechtsche Unie traden , hebben weinig of geen deel aan de regering
gehad.
|j Later, en wel in 1886, door het overgaan van V e n I o aan P a r m a ,
¡is het gedeelte van Opper-Gelder , dat in de Unie gestemd had , daar-
van afgescheurd en met afwisselenden kans door Spanje bezeten , tot
dat het bij het traktaat van 1715 weder aan de Staten der V ereenigde
iN ederlanden kwam, die deze landstreek tot de G e n e r a l i t e i t s -
l a n d e n rekenden , onder welken naam inen, in het algemeen , die
.landen verstond, welke, na het sluiten der Unie, door verovering
als anders, aaft de republiek gekomen waren.
REGERINGSVORM VAN DE REPUBLIEK DER VEREENIGDE
NEDERLANDEN.
In het bondgenootschap der V ereenigde N eder land en werd elk gewest,
" at het huishoudelijke betrof, als een op zieh zelf staand gemeenebest