pLxxx D e ant. Collection. Sc Collect. C an,
£tis paffim exquiri ejus exempiaria, ac ipfa in Ufbe mox in ufum induci cce-
perint, præfertim ob verfionem Græcorum canonum, qua Prifcam translatio-
jiern jnconcjnnam, prius ibidem cognjtam ,antiquavit, Hinç pauçorum annorum
fpatio ita paflim adhibebatur, ut fub medium feculum V I . Caffiodorius fcri-
pferit : Quos ( Gracos canones a Dionyfio latinitate donatos ) hodie ufu ce-
feherrjmo Ecclefia Romana çqmpleBïtur, De fplp ufu loquitur, qui ei colle-
flioni nullam auéjoritatem publicam vindicavit, nee earn publicum Romans
Ecclefia Çodicem reddidit, Hunç quidem Romans Ecciefiæ ufum demonftrant
Ufqs oiuf- infer çeteros dup ejufdem feculi Pontifices Joannes II. atque Vigilius. In ti-
de* apud £Uhs canonum? quos Joannes II, ad Cæfarium Arelatenfern direxit, duo cano.
” 9“ *““ 'n e s apoftoliçi, unus Neocælàrienfis, aç duo Antiocbeni ex Dionyfii interpre,
fatione, atque çum iifdem Dionyfianis titulis deferipti fn e ru n t ,u t i ex MS,
Vat, Palat. 574. probayimus part, a, ç, 10, §. 2. num. XII. Vigilius papa in
damnationis fententia adverfus Ruftiçum & Sebaftianum , quæ inferta legitur
çoliationi v i i , Çoncilii quinti torn, 6. Concil. edit, Ven. col, 187, ç. récitât
panonem 29, Synodi Carthaginenfis çum eo fitujo, qui Dionyfiana cpfteélio-
nis prpprius eft, Hæc de ea Dipnyln parte, quæ Conciliorum canones exhi.
b et. Unum verp quantum ad decretales exemplum nafli fumus laudati Joan-
nis II, qui in memoratis canonum titulis ad Cæfarium Arelatenfern direflis
textuni retulit epiftolæ Sirjcii ad Himerium cum titulo; Ex epiftola Siricii
Rape nabis Rome Himerio Epifcopo Tarraconenfi inter cetera ad locum capitula
VH, Çum divifiq epiftpiarum decretalium in capitula non fit propria
originalium, fed colleélionum 3 in colleétionibus autem alia atque alia divifio
jnveniatur- relatus textus a Joanne II. ex eadem Dionyfiana colleftione , ex
qua ceteri canones, fumtus videtur ; in ea enim capituio quidem feptimo de-
Wrjptus legitur. Hoc autem exemplum Romanorum Pontificum fingulare. A lii
Pp o'uf'! en*m Pontifices appftolicas conftitutiones ex Romanis feriniis allegare fole-
ei fcriniiïbant; nee prater Joannem II. ex Dipnyfio eas quifquam retulifle deprehendi-
uoftqiici* çur, hifi poft feculum V II. uti mox videbimus. E Romana autem Urbe exem-
f egux ’ pla hujus colleftionis citius in alias; regiones divulgata. Auélor colleftionis
Hifpaniçæ ex ea omnes apoftolicas conftitutiones cum iifdem Dionyfii titulis
recepit, In Africa Çrefconius ex folo Dipnyfio fuam colleétionem in locos
Communes diftributam digeffit. Apud ipfos Græcos cum deeffet notitia canonum
Africanorum fub Aurelio 3 ex Dionyfio iidem canones græce redditi funt
Concif col .Synpdum Trullanam, in quai ex Græca verfione ipfi canones Græco co-
jj4î. d id jam inferti laudantur c. 2. In Galliis quoque 8ç Britanniis eamdem colle-
<6tionem vulgatam ante Caroli Magni atatem probabirnus in Obfervationibus
ad Diflért, X V I . Quefnelli cap, 1. Adeo vero hæc Dionyfiana colleélio & ca-
tionum præfertim Græcorum verfio omnibus placuit , ut nonnumquam ama-
nuenfes in exfçribendis aliis colleétionibus alias interpretationes alicubi ad Dio-
nyfianam exçgerint, In MS. Lucano 88, ubi canones Çalchedonenfes deferi-
buntur ex verfione Prifca, canones fextus & feptimus çx Dionyfiana emendan-
tur ; & canonis X V I . poftremum membrum e Dionyfio fumitur. Similiter in
MS. Vat, 1342. qui eamdem interpretationem Prifcam in iifdem canonibuseX-
-hibet, canon X VI I I , totus Dionyfianus eft . Codçx Barb. 2888. canones Neo-
çæfarienfes & Gangrenfes verfionis Ifidorianæ cum Dionyfianis leâionibus ali-
eubi præfert: & codex Thuaneus Colbertinus 932. in canonibus Calchedonen-
fibus translationis Prifcæ aliquot particulas ex Dionyfio fumtas recepit cat«b
Anunq*n. ne deçimo. Similia in aliis codicibus & colleftionibus obiervare lic eb it. E x
lia^nYe*1 Jî‘s R“ 16.® patet, qua licentia ufi fint quidam librarii, ut ne facile tribuendæ
ftianibus Cnt antiquo interpret! quædam leéliones, quæ a plerifque MSS. difçrepantes ,
notais, ex quorumdam amanuenfium arbitrio originem ducunt. Celebrior tandem hæc
Dionyfii colleéiio evafit, poftquam paucis quibufdam additamentis au fta , ab
na.” ceîe' Hadrjano Pontifiçe in Galliçanarum Ecclefiarum ufum Carolo Magno tradita
brior pog é li t . Tune enim ferç ubique palîim recepta, Codex canonum vocari ccepit.
^Hadris- . IX. Supereft, ut nonnulla dicamus de tempore quo Dionyfius hanc coll*.
T^nipus, mionem digeffit, Js in epiftola pafchali prima ad Petronium fcripta anno 525.
quo con, Antiochenum canonem récitât: In fanais canonibus Jub titula LXXIX. qui
na fuit, primus eft Antiocbeni Concilii, bis verbis invenitttr expreffum: Omnes, qui
aufi
P ahIs .H I . DE C o l l e c t . D io n y s ia n a See. C a p . I . c l x x x i
aufi fuerint &c, Hie: canon fumtus, eft ex verfionis Dionyfianae codice. E x
fiod eodem codice Capitula de gratia & libero arbitrio Cseleftihi litteris fub-
jefla allegarunt Petrus Diaconus & ceteri Monacbi Scytha; in epiftola, quam
ad Epilcopos Africanos in Sardinia exules Roma: feripferant an, 520. uti pro-
bavimus in Qbfervationibus ad Diflert, III, Quefnelli tom, cpl. 719. Ante
hoc ergo tempos ea cplleflio edita fuerat, Porro Dionyfius, qur Gelafiumnon
yidit , cum Anaftafio II, Pontifice Romam accefferit; fub hoc, ut videtur ,
latine reddidit eum libellum Appcrylanorum Alexandrina Ecclefia eidem A-
naftafio offerendum, cui ha;c notatio in MS, Vat. 49b!. coIle&i°nis Avellana
fubjicjtur: Dionyfius Exiguus Ramie de Graco convert*. Vide part.2 .cap, 12.
num, C I I . Forte etiam idem Dionyfius auilor quoque fiut Latina verfionis aliquot
aliorum Gra ca originis documentorum; qua eidem coljeflioni jnferta ,
ad Hormifda Pontificatum pertinent, Quefnellus Diflert. X V I , num. 13. Dionyfii
colledlionem.; lucubratam contendit poll Synodum Agathenfem anni 50A.
Unum tantummodo fatis pfobabiliter adftruit, fecundam partem colleflionis
epiftolarum Romanorum Pontificum compaflam non fuifte vivente Anaftafio
[I. Cum enim , inquit, non nifi prieteritarum Sedis Apoftolicce Pretfulum con-
f l it ut a , ut ipfe feribit Dionyfius, hoc eft eorum qui jam vivere defierant,col-
Jegerit, Sc tamen Anaftafii II. epiftolam referat 3 confequens eft ut non ante
16. diem Novembris anni 498. quo obiit Anaftafius , opus iftud ineboaverit.
Igitur banc partem fecundam digeffit vel fub Symmacho, vel fub Hormifda,
Quod fi Ennodius in Apologia pro Concilio Romano anni 501. qua non mul.
to poll fcripta fuit, dum adverfariis opponit Carthaginenfe Concilium , quod
Apoftolicce Sedis per Eauftinum Epifcopum, qui tunc ab ea mijfus interfuit,
approbavit aublorttasj licet more fuo liberius verba recitet canonum 129. 130,
8c 131. Dionyfii tamen colleilionem pra oculis habuilfe credatur: jam certurn
fieret,, priorem faltem partem ad canones pertinentem fub Symmacho vulgatam
fuilfe, Sc forte etiam fub Anaftafio II, Cumque pars altera epiftolarum ae-
finat in Anaftafio, Sc nihil habeat ex Symmacho 3 earn fub Symmacho com-
pailam probabilius credimus, cum prafertim Julianus Presbyter tituli S. Ana-
llafia , quo petente hanc partem, compoluit, fubferiptus inveniatur Synodo Ro.
mana anni 499. fub eodem Pontifice,
§. I I I,
Defcrtptio codicis Vat, Palatini 577. qui folam primam partem Dionyfiana
collection!s, Jeu potius primum ejus fetum continet, Difcrimen ejufdem ■
non exiguum ab ea, ,quam Dionyfius fecundis curis digejftt.
X. ^ " ''O dex Vat. Palat. 577. maxime infignis, Sc notus quantum ad Galli-
cana docurnenta, qua ex eodem vel edita, vel emendata fuere ; at
quantum ad primam partem colleflionis Dionyfiana in eo contentam ignotus.
Eft forma quadrata, ex quo cum nonnulla exfcripfilfet Lucas Holftenius, ex
ejus fchedis quadam ad P. Labbeum mifit P. Poffinus : hoeque ex iifdem
fchedis de eo codice teftimonium dedit idem Labbeus tom. 8. Conciliorum col.
a dp. in margine Concilii Germanici anni 742. Hujus Concilii & fequentis Li-
ptinenfis canones habentur deferipti in vetuftiffimo codice Palatine bibliotheca
Vaticante antiquo cara&ere Francico exarato, unde nonnulla adnotavit
Hol/lenius, Gallicanum quidem codicem demonftrant docurnenta, qua partim
initio deferibuntur ante colleftionem Dionyfii, partim vero ipfi fubjiciuntur ,
Initio legitur laudatum Concilium Germanicum, 8c dein canones Liptinenfes.
Tum proferuntur Nomina Epifcoporum, qui mijji funt a Romana Urbe ad
pradicandum in Galliam. Qua autern fubduntur nomina, eadem funt ac i lia ,
qua apud Gregorium Turonenfem recenlentur. Dein fequitur: Nomina Epifco-
porum feu Abbatum, qui apud Viliam publicam Atttntacum &c. uti ex hoc
codice edita funt tom. 8. Concil. col. 8<5i. Eft Synodus anni 785. Poftea habe-
tur: Abrenuntiatio diaboli operttmque ejus & fuperftitionum : qua lingua
I heotifca veteri poftea deferipta ex hoc eodem codiee 1 prodiit laudato tomo
col. 278. ubi per errorem numerus codicis notatur 542. Deinde: Ex Clemente
ad
tom. s,
Concil.
çol, 483. d
484. c
tDa ocumenG
a l.
licana ex
eo edita •