Afrorunj
canonum
cçlebcitas
‘Pifficulta^
ies iu'iif-
dem cano-
pi busc
f. 4. Qpe-
ruqi Card.
Nprifii.
Codex canon.
EccJ.
Afric.quid
fit.
lxxiv De ant, Collection. & Collect. Can.
pari), ex laudatis Itaiicïs cólleétiönibus difcimuS. Néque moveatnomen Pri-
f c g , quod Dionyfii tempore competere non potuilfe vidqtur interprétatrom
:,qu* poft Calchedonënfe Concilium lucubratg fuerat. Notum eft ëninrvèteres
prifcum identidem vocaffe, quod annos circiter qutóquagirita excëderet ; &
jionnumquam etiam hanc vo.cem ufurpaffe de re , quæ'non muito ahte“evenif-
fet. Quemadftiodum apud Feflum •fftftïe Lqtinie kolonie appellatæ funt ante.
riores colonise, ut diftinguerentur a novis : ita Prifcam Diûnÿfius Jrotuit yo-
cafe anteriorem verfionem, ut a fua nova' ipfam diftingueret,
C A P U T I I I ,
p e canonibus Eccfefee Africame, qui in omnes fere colleüiones Lat'inas
antiques fuerunt inferti, & de vetuftis eorum codicibus >
% I
ftecejjitas dijferendi de cmqnibus Afiicanis. Recenfentur codices & colleltio9
nes, in quibus Afriçani canones continents . De antiquitate colleBionis
Synodorum Afr,cce, iif collf&ionibtfs Hifpanica & Iftdórinna recept a
e ft . Duo codices canonum Afticanorufh prodùfti in Synqdo Carthaginenfi
anni 525. De canonibus Synodorum Carthaginenfium fub Grata & Genethlio
, ' qui in unq eù iifdetn codicibus cqnttnebantur
I; TJRteter Grseearum; Synodorum 'canones e Gfseco Cödice latine redditos ,
r & in Latinas cptléétiones traduétos, in ëafdem fere inferti ipveniuhtùr
canones Ecclefix Afriea’nx : iique adeo célébrés füere , ut e Latinis codicibus
grace translati, in Grsépas etiam collect iones ‘tfanfieririt. Cum vero apud A-
fricanos anteriornm Sypodontm canones in Synodis pofterioribus repeterentur ,
pc infërefeptur geftis • frequenter etiam fipe præcedentium Synodorum mentip.
ne iidem. canpnes repeterentur, qui anfëa fuferarit confiituri ; iidem in diverfis
Cönciliis reperiuntur',' & nude un]-, nunc aßt Syfiodo adjudicantur ; adeo ut
fæpips nor) facile difcerni poffit, qua in Synpdo hic vej illë canon conditiis
fuerit'. A ccedit diverfg Synodorum divifio , feu infçriptio in colleftionibus di.
Verfis nptata, capohumque pumepis ejufdëm Syn'Pdi alicubi minor , alibi ma-
jo r . Nunc certi canopes omifli, ngne alii perte’ addititii . Hinc veto magna
in AfHcanis'Çonciliis canonum commixtio, perturbatio, & inçertitudo exori.
tuf ■ plirrefque difficultates & confrbverfîa; exinde excitatse funt , quæ eruditos
i'n varias fernen tins dedqxere. Exemtplo elfe polfurlt inter alia multa, quæ circa
Breviarium Hjnponepfe difputarunt ex una parte Scb'élëftratius, ùt ipfum
fuppdfitionis. actiilafet, ex alia Quefnellus m defenderet . Non folum enim ■
l e , qüi falfam feptëntiam tutatus eft , fed hic etiam qui veram propügh'avit ,
in plures errores incurrit, panbnumque Hipponënfium, Breviarii, ac Synodi
Carthaginenfis III/- notitiam dum evolvere ftùduit, maxime in volvit. U t au-
tèm1 itt tanta caligipe aliqujd lncjs afïèrretur, nos poft P. flarduinum, qui de
AftlCaniS canonibus bene meritus e ft, aliquid tentàvimus in Hiftoria Donatifta-
rum_ part. 2, c. 19. Nunc vero poft confulta plura Latinarum coliedionum exem*
plaria, & poft diJigentiüs examen ac ftudium circa eafdem collefliones aliquid
novi afîèrre poflë credimus, undp çxaélior & plëniór AfricanPrum çanonum 8ç
COnciliorum notifia proferatur,
f l , Poftquam Chriftophprüs Juftellus Africanorum canonum colleflionem
grace 8ç latine edidit cum ritulo Coden C anoniem ’Rcclejie African o.’ , opinio
apud multos inyalüît, èatn continere ompés ornnino canofiës, qüi ab Africa.
nis Patribus çonditi, yçteïi Afriçanæ Eccleliæ ufui fuere . Séd ea nullos alios
canones vere compleftitur, nifi quos Dionyfips Exiguus excerpfit ex Synodo
Carthagipetifî anni 4 19 ., cujus ühius gefta præ oculis habuit, Etli vero irt iif-
dem geftis défcripti_ êlfent cattopes, qui tum ‘in ipfa Synodo conditi, tum in
anteriofibùs Aurelii Conciliis fuerant conftittiti ; Dionylius tameh non tota
hæc gefta , nec omnes lingulorum Conciliorum canones dédit eo ordine ac numéro,
quo in rrfëmorata gefta fuerapt inferti :"fed cum iidem canones ih plè.
' rifque
Pars II. de ant. Collect. Latinis Cap. III. lxxv
rifque Synodis effent repetiti, eum modum , qui repetitioni vitandæ aptior ipfi
vilus e f t , inftituit • adeo ut ipfius lucubratio earum Synodorum, quæ ante
annum 419. fub Aurelio fuerunt celebratæ , integram omnino deferiptionem non
præbeat : quod plenius patebit ex dicendis §. 8. cum de Synodo Carthaginenli
anni 419. ex propofito dilferemus.
III. Alia Africanorum Synodorum colleflio præter Dionyfianam exftat in Col|eai.
MSS. codicibus colleclionum Hilpanicæ & Ifîdorianæ. Q flo in ea Synodi de- Af,ic: cl"
feribuntur. Carthaginenfis I. Eft Synodus fub Gra to . Carthaginenfis II. Eft Hif-
Synodus fub Genethlio. Carthaginenfis III. Eft Synodus anni 397. fub Aure-
l ib , ad cujus tempora fequentes quoque Synodi refëruntur , nimirum Cartha- ^]nJlid,_
ginenfis IV. anni 398., Carthaginenfis V. anni 4 0 1 ., Carthaginenfis V I . an- Con’c.e’ol.
ni 4i9.feptimo Kalendas Junias Carthaginenfis;V I I. ejufdem anni tertio Kal.Ju- r e nias
, & Miievitana anni 402. In his vero nonnulla, quæ erant diftinguenda, Ij's“ '
perperam conjunfta, & confufa, quxdam omilfa , & aliqua etiam aliunde in- col.
lërta , atque Africanis afficha deinceps videbimus. Neque id auflori colleflio-
nis Hifpanicæ, & muito minus Ifidoro tribuendum eft . Vetuftior enim colle- '
clione Hifpanica fuit hæc Africanarum Synodorum colleétio. Id exploratum '453-
fit ex Concilio Turonenfi II. anni 567. , quod colledtionem Hifpanicam an-
teceffit. In hoc liquident can. 20. legitur . Cum etiam id in antiquts Mile- lb. col.
-citants canonibus fuerit ftatutum . Item placuit , ut quicumque Epifcoporum ^ v'co|
necejfitate periclitantis pudicitie •virginalis, cum vel petitor potens, vet ra- ‘
ptor aliquis formidatur &c. Sunt verba canonis 2 d ., qui in laudata colleétio- s» solicite
Synodorum Africæ Milevitano Concilio perperam tribuitur , cum vere
fit canon Concilii Carthaginenfis anni 4 18 ., ut patebit ex dicendis §. 7. Hi'fp/d-
Jamdiu ergo ante colleffionem Hifpanicam compacta fuerat ea Africanarum Ci' ■
Synodorum colleétio, quæ canones Concilii Carthaginenfis anni 418. Milevi-
tànæ Synodo affixit : ac proinde auétor colleétionis Hifpanicæ earn non digef- «.ol. s* i .
f i t , fed antea digeftam & pervulgatam in fuum corpus traduxit.
i y . A lix porro colleétiones Hifpanica & Dionyfiana antiquiores nonnulla
Africana documenta receperunt . Colleélio contenta in MSS. Vat. 1342. &
Barberino 2888. prxftant Concilium Carthaginenfe fub Genethlio. Breviarium
Hipponenfe refertur in iifdem codicibus, ac prxterea in MS. SS- CapituliVe-
ronenfis, in cod. Corbejenfi, & in exemplis colleétionis Quefnellîanæ. Colleétiones
Vat. Regime 1997. Vat. 1342. Barb. 2888. & Lueano-Colbertina exhibent
Synodum Carthaginenlem anni 419. diltinétam in canones quadraginta,
quam inter documenta Juris canonici veteris hoc tomo edituri fumus. Dux
colleétiones Corbejenfis & Quefnetliana dant Synodum Carthaginenfem anni
418. adverfus Pelagianos . ■
V . Neque prxtermittendus eft Ferrandus Carthaginenfis Ecclefiæ Diaconus,
qui in Breviatione Africanos præfertim canones compendio exhibuit, Africa-
itilque antiquilfimis exemplaribus ufus e ft. Cum vero is Concilia Carthaginen-
fia fine ulla diftinriione alleget , non ita facile erit difeernere , cuinam Concilio
ex pluribus ejuldem loci hie vel ille canon tribuendus f i t . His tamen o-
mnibus follicitiori ftudio collatis atque perpenfis fperamus fore, ut diftinétiorem
Africanorum Conciliorum canonumque notitiam proferre poflimus.
V I . Huic vero operi facem præferent duo Africani codices canonum , qui
Concilio Carthaginenfi anni s^S- fub Bonifacio ex ipfo Carthaginenfis Ec- Mm. s.
clefix Icnnio produéti, integram veterum Africanorum canonum eolieétionem Concil.
in duos tomos diftributam continebant. Unus ille e ft, ex quo leéti fuerunt f?1, 778-.e
aliquot canones Nicæni & umts Synodi Carthaginenfis fub Grato ; alte r , qui quTcodüT
appellatur Liber canonum temporibus Aurelii . Primus præter Nicænos com- c«.Afr'*
prehendilfe videtur canones Synodorum Africanarum anteiiorum Aurelio: alter
vero canones Synodorum, quæ fub eodem Aurelio coaétæ in laudato Bonifa-
cii Concilio ufjue ad vigefimam recenfentur . U t a primo antiquiorum canonum
codice exordiamur, Nicxnum Concilium ex ea vetuftiffima interpretatio-
n e , quam Cæcilianus in Africam attulerat, apud Africanos receptum , ac re-
latum in codicem animadvertimus capite prxeedenti $. i. Ibi etiam folius Ni-
cacni fymboli, & fexti canonis veriionenr ex eadem interpretatione fupereff«
indicavimus, erroremque deteximus, cum in Synodo Bonifacii verfioni ab At-
Tom. III. k 2 tico