x x r v Be ant. Collection. & Collect. Can.
quidem qui fuperfunt codicibus canonum ea adnotatio adhuc legitur, quæ fane
non e Latinis exemplaribus in Græcum tradudfa , fed ex antiquioribus Graicis
MSS. fumta cognofcitur . Quis bis omnibus 8c Latinis 8c Gratcis exemplis
^referendum exiftimet unum Corbejenfem Latinumcodicem , & interlocutio-
nem Oli-i in eo defcriptam, quae aliquot fuppofitionis indiciis nutat ? Neque
veto colieéfionis Corbejenfis antiquitatem cum P. Couftantio obtrudas . Cum
enim in ea , ut paullo ante monuimus, Nicami canones ex Dionyiiana verlio-
ne producantur 5 hæc Corbejenfis colledlio pofterior eft utique ipia verfione
Dionyfii, nedum Ilidoriana, 8c Prifca, ac multo magis originali Codice Graec
o , ex quo ea adnotatio in eafdem verfiones manavit : nec ulla ratio elfe poteft
, ob quam his omnibus anterioribus teftibus earn notationem probantibus ,
Corbejenfis pofterior colleftio anteferenda f i t . Immo vero interlocutio Ofii ,
quae hac fola colleflione fulcitur, ex tot anterioribus teftibus, qui Gangren-
iem Synodum Nicsena pofteriorem prodiderunt , fiippolititia evidentius cognofcitur
, fiquidem Gangrenfes canones in Nicaena ledios 8c anteriores indigitat ,
ut P. Couftantius interpretatus e f t .
IV . Quid quod eamdem notationem chronicam confirmant duo Graeci Scri-
pottêri«” Ptores j Socrates & Sozomenus, Gangrenfifque Synodi tempus non tam Nicæ-
Sardicenfi.no, quam Sardicenfi Concilio pofterius eiïe 1 litis declarant? Tota hsec quaeftio
E g & S H H I pendet, quifnam fuerit Euftathius, qui in Synodica Gangrenfibus cano-
Gangrenfi uibus praefixa & ad Armenia Epifcopos fcripta memoratur . Omnes antiqui
Synodica Scriptores cum Socrate & Sozomeno conveniunt in ftatuendo Euftathio Epi-
s T c T L T ^ P 0 Sebafteno, qui quidem in Armenia fub medium quartum feculum vixit.
c. 43. So- Porro Sozomenus Euftathium excufkre videtur, quafi non ipfe , fed difcipuli
*• 3-ejus, qui in partes abierant, fuerint earum hærefum alfertores, qua in ea Sy-
nodo condemnata funt ; Synodicaque contextus huic interpretationi favet, qua-
tenus Euftathianos potiftimum perftringit. Hos inter S. Epiphanius haref. 75.
nominat Aerium, ipfique fane plures ex his erroribus, qui in ea Synodica fe-
riuntur, attribuit. Quodfi alios errores addit, de quibus in eadem Synodica
ne verbum quidem ; hi ab ipfo Aerio pofterius additi credi poffunt . Vide in
hanc rem plura in vita S. Bafilii, quam PP. Benediéiini prsefixerunt tomo
tertio Operum ejufdem cap. 5. n. 4. 5. 8c 6. Ilia vero oppofitio , qua inge-
titur ex eo quod Euftathius in Synodica memoratus non appellatur Epifcopus,
minima e ft: cui profeélo pravalet concordia errorum , qui in ea notantur,cum
illis qui Euftathii Sebafteni ' difcipulis ab Epiphanio adfcribuntur.
V . Non Ievis autem hujus fententia confirmatio ex infcriptione feu nominibus
Epifcoporum Synodica prafixis colligi poteft. Hac inlcriptio non folum
in G ra co , verum etiam in diverfarum colleilionum atque verfionum exemplaribus
Latinis, qua Synodicam praferunt, primum locum tribuit Eufebio. In
libello fynodico, ubi de Gangrenfi Concilio agitur, hac leguntur : , Dium
ofius non prafidem habuit. Cum vero nullus hujus nominis Epifcopus in laudata infcri-
Gaogrenfi. Pti(jne ufpiam notetur, quidam fulpicati funt legendum elle Ofimm , quern fane
inter Gangtenfes Patres in eadem infcriptione recenfitos vulgati Conciliorum
rom. c- ex aliquo codice praferunt fic : Ofius Cordubenfis. A t hujus Synodica Gracum
423!"Co1’ textu® habemus, ac duas praterea verfiones Ifidorianam & Prifcam . Diony-
fius enim Synodicam omifit : in Hadriana vero colleéiione , qua canones ex
Dionyfio recepit, Synodica ex interpretatione Ilidoriana addita fuit. Porro Ofii
nomen non folum abeft ab originali Graco , verum etiam ab antiquiflimis &
praftantioribus codicibus utriufque verfionis Ilidoriana 8c Prifca , immo etiam
ab Hadrianis, quos conferre licuit : ex .quibus Épifcoporum nomina defcribun-
tur tom. 2. Cone. coL 428. a Confer not. 9. in cap. 4. Codicis canonum ,
quem hoc tomo edemus coL t a i l Etli igitur in aliquo pofteriori codice col-
leftionis Ilidoriana, vel Hadriana, cujus mentio in vulgatis Conciliorum fa-
ô a non fuit , Ofii nomen legatur ; nihil tamen dubitandum eft , quin prater
Graci textus 8c aliorum codicum Latinorum fidem cujufpiam librarji arbitrio
infertum fuerit. Hujus quidem additamenti illud etiam indicium elle poteft ,
quod cum alii Epifcopi fine civitatis nomine in infcriptione proferantur, in fo-
lo Olio Cordubenfis patronimicum nomen notetur. Cum ergo Ofius inter Pa-
tres^, Gangrenfes referendus non f i t , in libello fynodico non I'm» , fed dm mutile
Pars I. de Græc. Can. Collect. Cap. IV. xxv
feriptum credimus pro EW/hw Eufebium : cujus fane nomen cum 8c Graci , Eufebius
8c Latini omnes catalogi, feu inferiptiones omnes primum recenfeant, hunc
Gangrenfis. Synodi prxftdem jure arbitramur. Hie autem non alius fui.lfe vide- greoC prz-
t-ur nifi EufebiusyCafarea Cappadocia Epifcopus, qui cum ex fua fedis p ra - luit •
nogativa in tota dicecefi Pontica, ac proinde in Paphlagonia & Armenia Pri-
matum gereret, Gangrenfi Concilio ejufdem dicecefis prafuit . Hujus autem
sitas concinit cum Euftathii Sebafteni ac difcipulorum ejuS; tempore : cumque
idem Eufebius S. Bafilii Magni Celebris pradecelfor Cafarienfem Sedem tenue-
l i t ab an. 362. ad an. 370., intra hoc fpatium Gangrenfem Synodum habi-
tam fuilfe non. immerito. colligimus. Ita quidem Socratis ac Sozomeni tefti- Gugnn-
monia, Euftathii & Eufebii tempus, libelli fynodjei, & inforiptionis, feu ca- fis.
talogi Epifcoporum ordo probe concordant, veriflimaque evincitur ea chronica
adnotatio, qua Gangrenfes canones poll Nicænos conditi traduntur.
V I . Hate fententia qua Synodum Gangrenfem locavimus inter annum j6 z . .
& 370., recepta fuilfet. a pluribus, nifi obftitiffet ordo canonum Græçi Codicis
, in quo Gangrenfes Antiochenis præmittuntur . Hinc enim Antiocheno P“' ci»»-
Concilio anteriores dicendi videntur, quod cum Eufebii Caefarienfis in Capi "fÔchenï
padocia, & Euftathii Sebafteni tevo nequaquani concinit . Hæc autem obje- in Gn»
é l io , qua: Tillemontiurq aliofque magni nominis viros maxime m o v it, facile Coi|i«
diflblyetur ex. conftitutis cap., 2, .n. j , ubi.. primigeniam Gnecam colleaionem
in canonibus Gangrenfibus defiiflè, Andochenos vero cum ceteris , intaflo pri-pofiti.
mævo Codicis ordine, pofteriori additamento Gangrenfibus fuilfe fubje^ios con- Tilitni-
jecimus , . , & 'zB.m
§. I I . S. Bai;l.
, tom. y,
Canonum Antiochenovum, celebritas. Varia fententia de eorum auElortbus 5 ae
■ tempore . Oftendttur eos non pertinere, ut haftenus irivaluit, ad Synodum
Anttochenam ab Eufebtanis harettcis coaSlam in ençaniis anno 341. fed
ad alt am anteriorem ex Nicanis ferß Patribus célébrât am anno 332.. Catalogues
Patrum ejufdem Synodi in Cojiciltis vulgatus po(l Synodicam fuppo-
fititius probatur. De numéro Patrum, qui eofdem canones edidere.
A Ntiochenorum canonum fqns eft Græca colleélio, ex qua iidem la-
-L \ tinitate dönati triplici verfione Ifidoriana, Prifca, 8c Dionyfiana
m Latinas colleétiones tranfierunt. Cum Calchedonenfes Patres aliquot ex his
canonibus allegarunt 5 Græco Canonum Codice-ufi funt, qui continuam nume-
rorum feriem præferebat , uti capite primo- obfèrvavimus. Magnam porro ipfis Antio-
canonibus celebritatem auftoritatemque conciliavit hæc generalis Synodus, quæ ca“-
eofdem canones vel uti Patrum régulas habuit. Nam a&ione quärta recitato JJKS*0*
Antiocheno canone quinto, Omnes reverendtßimt Epifcopi clamaverunt : Hac UD^e *
jußa régula Patrum. Joannes II. inter canones ad Cæfarium Arelatenfem di-
re&os quartum 8c decimum quintum Antiochenos deferipfit . Zacharias Papa
eofdem canones Beatorum Patrum fanftiones voçat in epift. 7. ad Pippinum .
Nicolaus I. epift. 9. ad Michaelem Imperatorem venerabiles Antiochenos &
Jacros canones appellat. Leo IV. in Romano Concilio eorumdem canonum ho-
nonficentiflime meminit his verbis : Quid altud arbttrari aut proferre vale- tom- ?•
mus 5 nifi ut Sanfti Patres , qui in Antiocheno Concilio refidentes, tertio ^°nco].V~
capttulo promulgarunt, & inviolabtliter ßatuerunt ? , 1137-
V I I I . Magni vero intereft horum canonum. auélores cognofcere : male enim De eorum
apud nonnullos audierunt. Quatuor h^c in re lententias invenimus. Prima eft ca"on“”1
Cardinalis Bellarmini lib. 1. de Conciliis c. 6.^ ubi recenfitis quatuor Antio- fententia?
chenis Conciliis ait : Qumtum efi catholicum provinciale Epifcoporum trtgtn-
t a , cujus canones 25. habentur tomo 1. Conciliorum . Videtur fuijfe tempore
Jovtntani 0 ° Liberii. Vide Soxomenum lib. 6. c. 4. A t Sozomenus hoc loco
memorat Concilium Antiochiæ coa&um anno 3^3. fub Meletio , cui fo-
lum tribuit Synodicam ad Jovinianum circa fidem,, nec ullius canonis ab eo
editi meminit. Cum porro Epifcopi eidem Synodicæ fubferipti ab Epifcopis ,
qui canonibus Antiochenis fubjiciuntur, diverfi fin t, quis non videat, eofdem
canones ad aliam Antiochenam Synodum pertinere ?
Tom. III. I d IX. Sc