Jo. Schola-
ftici colle-
ä i a .
totn.2. Bi«
bliorh.
Jur. can.
vet. pag.
4P5*
Alias col-
le&iones
Grsecae anteriores
.
XL De ant. Collection. & Collect. Can.
rum , quæ edemus , Sardicenfium documentorum interpres Græcum exemplum
habuit, quod hæc omnia continebat : hæeque fuiffe collefla jamdiu ante Concilium
Çalchedonenfe Socrates, Sozomenus , & Theodoretus, qui ante eam-
dem Synodum fcribentes, duo ex iis documentis retulere , fidem faciunt. Eo
autem vetuftior hæc colleflio agnofcitur, quod tria alia lincera monumenta
Sardicenfia præferat, quae cum aliunde non fuppetant, fub ipfius Sardicenfis
tempus aut non multo poll collefla videntur. Si autem ex aliquo hujus colle-
ctioiris Græco codice expofitionem fidei Sardicenfis, vel etiam Ofii ac Proto-
genis epiftolam allegarunt non minus Socrates, Sozomenus, ac Theodoretus ,
quam Patres Concilii Calchedonenfis, ut fane probabiliffimum eft ; en igitur
Græcum codicem ab his Patribus adhibitum, in quo Sardicenfes quoque canones
cum aliis documentis Sardicenfibus jamdiu ante defcripti fuerant.
XII. Alia porro argumenta fuppetunt , quibus hi canones in Græcis codicibus
exftitiflè nofcuntur. Auflor verfionis Prifcæ , qui Dionyfio Exiguq præ-
ce lfit, codicem Græcum invenit,_ in quo Sardicenfes canones poll Nicænos
lubjefli fuiffe videntur. Quod ft eos non e Graeco interpretatus eft , fed Lati-
num originale prætulit ; wcirco faflum e f t , quia Latinis interpretibus id ufita-
tum e ra t, ubi invenirent originale Latinum, illud fuis colleflionibus inferere,
& a labore verfionis e Græco abftinere. Sic vetus interpres Concilii Calchedonenfis
originale Latinum epiftolæ 28. Leonis ad Flavianum pro verfionç e
Græco inferuit aclioni fecundæ : & fimiliter Epiphanius Scholafticus interpres
Codicis encyclii, fus translation! appofuit originale Latinum epiftolæ 13d. ejuf-
dem Pontificis ad Leonem Auguftum. Eadem igitur ratione ft auflor verfionis
Prifcæ ex originali Latino defcripfit canones Sardicenfes, non idcirco fequitur ,
eos in fuo Graeco- codice non reperiffe . Immo cum ipfos non in fine poll Græcos
canones addiderit, fed inter Græcarum Synodorum canones Nicænis fub-
jecerit ; ees hoc ordine in Græco codice naftum fuiffe verifimillimum eft. Alias
fi eis caruiffet Græcum exemplum, quo utebatur, poll interpretationem cano-
num Græcorum, quos in eo manufcripto reperit, Sardicenfes canones ex Latino
originali in fine adjeciffet, ut fecit Dionyfius Exiguus , vel in alium fal-
tem locum chronologiæ ejufdem Synodi congruentem poll Antiochenos tranf-
tuliffet. * >.
X I II. Exllitiffe quidem olirfi Græca canonum exemplaria , in quibus Sardicenfes
ftatim poll Nicænos locabantur, confirmatur ex Ordine canonum., quern
Joannes Scholafticus in fuo Græco codice naff us eft . Eum ex ipfo dedimus
cap. 2. Chriliophorus Jullellus, qui in Sardicenfes canones non bene erat ani-
m a t u s in præfatione ad fynagogen canonum ejufdem Joannis Scholaftici affirmât
, eum primum addidiffe Græco codici canones Sardicenfes. Sed fellitur
manifelle . Nam primo idem JoanneS teftatur , fe non elfe primum, qui fynagogen
canonum, in quibus funt Sardicenfes, confcripferit ■ fed alii ante eum
eamdem operam fufceperant, iique illam in fexaginta titulos digefferant ex iif-
dem decern Synodorum canonibus , ex quibus ipfe fuam reftrinxit ad titulos
quinquaginta , exceptis fobs canonibus S. Ba filii, quos ab illis omiffos adje-
c i t . Cum , inquit , non ipfe f o i l , & PRIMI inter ceteros ad hoc faciendum
incitati fuerimus , fed alios compererimus ea ( decern Synodorum llatuta ) in
titulos Jexaginta divifijfe, nec S. Bafilii canones cum aliis conjunxiffe &c.
Secundo nec Joannes, nec i l l i , qui ante eum in hoc opere laborarunt, fuere
auffores Græcæ colleflionis , fed ex colleftione Græca, cujus exemplar præ
oculis habebant, decern Synodorum canones in ea defcriptos , non fervato ordine
& ferie canonum, ad certa capita atque titulos revocarunt, illi in fexaginta
, Joannes vero in quinquaginta. Inter has vero decern Synodos erat etiam
Sardicenfis , cujus quidem canones utrique in fynagogen redegere. Fuerunt
igitur Græcæ collefliones, quæ ante Joannem Scholallicum , immo & ante
alios Joanne anteriores canones Sardicenfes cum ceteris prxferebant. Or do quidem
canonum, quern ex decern Synodis Joannes præmifit, cum Sardicenfes
collocet poll Nicænos, & ante Gangrênfes, ut in verfione Prifca fimiliter de-
prehenditur, non eft ordo chronologicus, ex quo Sardicenfes poll Antiochenos
canones collocandi fuerant j fed folus ordo elfe poteft, qui in Joannis Græco
codice inerat. Quæ animadverfio fi confirmât fimilem pariter Græcum eodicem
præ- •
Pars I. de Græc. Gan. Collect. Cap. VI. xli
præfto fuiffe auffori interpretationis Prifcæ , qui non alia de cauffa hunc ordi-
nem fequi potuit • luculentius evincetur, nedum ante Joannem Scholallicum ,
verum etiam jamdiu ante ipfum Dionyfium Exiguum, cui Prifca verfio præ-
ce ffit, Sardicenfes canones in aliquot Græcis exemplaribus exftitifte. Si Græca
vetuftiora exemplaria canonum ad nos perveniflent , idipfum evidentius poffe-
mus ftatuere . E x folo autem defeclu èjufmodi codicum vetuftiorum negare
apud antiquos Græcos auftoritatem horum canonum , quos certe ab ipfa Sy-
nodo pro Græcis græce editos vidimus, quorumque originale exemplar Græcum
in colleffionibus polleriorum Græcorum, quæ folæ fuperfunt, nobis con-
fervatum fu it , plenum audaciæ e l l . Quod fi défunt Græca exempla vetuftiora
Concilio Caichedonenfi , fupplent collefliones licet recentiores Eutychianorunj,
quæ antiquiorem Caichedonenfi originem habent. Illi enim ab Ecclefia fepa-
ia ti fæculo quinto, non receperunt ex antiquis canonibus nifi illo s , qui ante
eorum feparationem erant in Græco Codice : ac propterea eorum collefliones
funt totidem teftimonia ejus antiqui Græci Codiçis, qui ante Eutychianam hæ-
refim in Ecclefia Græca obtinebat aufloritatem. Hinc in iis colleffionibus non
funt canones Calchedonenlès r A t cum ceteris inveniuntur Sardicenfes, uti vi-
dere eft apud * P. Echard, 8c * Jobum Ludolphum. Sardicenfes igitur cano-
nes erant in Græco Codice, antequam illi ab Ecclefia defcifcerent,
X IV . Horum certe canonum. aufloritatem apud antiquiores Græcos etiam
Orientis ex vetuftiffimo Orientali Concilio demonftrare poffumus. Patras hi-
imrum Synodi Conftantinopolitanæ anni 382. in epiftola ad Damafum aliof-
que Occidentales a Theodoreto defcripta lib. s. Hill. c. 9.' Nicæni Concilii
nomine Sardicenlern canonem allegarunt his verbis ; De adminifiratione autem
Jmgularum Ecclefiarum, cum vetus, uti nofiis, lex obtinuit, tum Sanäovum
Patrum in Concilia Nteæno decifio , ut videlicet ftngularum provinciarum
Antijtttes una cum finit tmts ( modo ipfis it a vifum fuerit ) Epifcopis adEc-
elejiarum commodum habeant ordinationes. Eft canon quintus Sardicenfis, ut
monuit P.-Harduinus in hunc locum, & in notatione ad ipfum canonemSar-
dicemem. Et P. Coullantius tom. 1. epiftolarum Romanorum Pontificum col,
500. not. c. Ntctxnt Concilii, inquit, canone quarto fancitur'. Epifcopnmcon-
W Ê mî x ime flu'dein ab omnibus qui funt in provinçia Epifcopis ordinari :
Jed de finittmts Epifcopis , ubi placuerit, convocandis nihil in eo habetur .
Sardicenfis y e n canon quintus, feu Jecundum Græcos fextus, Quando quis
debeat a vicims provmciæ Epifcopis ordmari, explicat. Ad quemcanonem ft
nunc refpictunt Orientales, dtcendum e n t , Sardicenfes canones non modo in
Occtdente, fed & in Oriente pro Ntcoents fuijfe habitas ; adde & in codice
ab his Patribus adhibito Nicænis fuijfe fub,jetlos. \ t de hac Nicænorum &
Sardicenfium-conjunflione, ob quam hi pro-Nicænis habiti fuerunt, plura dU
centur part. 2. c. 1. Nunc fatis fit animadvertere, hoc tarn antiquutn Orien-
talium teftimomum certam fidem facere, Sardicenfes canones a Græcis etiam
Orientahbus luifle reeeptos, 8c fuis codicibus infertos; eorumque au6ioritate
Orientis Ecclefias fuiffe direflas : unde ftatim poll recitata verba in eadem
£ub^ Ur: Ex cu’ us & decifionis prcefcripto fcitote, turn alms
TerdoL d d fà Z X v w T V Îm>n,Jl rarU/ Um Ecclefiarum Sa.
^m d e f i c S n ôteï Tn h nUS H ^ :dent US ad clidendum Jullelli commen-
ciani ad Occidenfa l i r emm .Conciho non “ "venerunt Græci Illyri-
nones rec^ffi crarlnfr Ecclefiam pertinentes, qui hoc nomine Sardicenfes canones
recepute creduntur, fed Epifcopi totms Orientis, iique fere omnes out
H ifty c°8° p oft^ra? /rfa" ni ?r 1- ib‘dem coiverann Theodoretus nempe l’f f i j .
nodô Syn0di Præcedentis hæc de præfenti Syveni/
Tenf ecclefta/lira eni oetat~ cum pLERIQUE eorum ad eamdem urbem
tales ereo* Foifmni hnr W negotta eos rurfus illuc evocaverant 8cc. Orien-
ales ergo Epilcopi hoc quoque vetufto tempore fuas Ecclefias ex præfcrinto
S i f l T r & ordinationes
dM rS v n o d r^ rm ^ arl1 Conftafn“ noP°lRani, & Flavian! Antiocheni ad lau-
rum fÄ rm„am cf onlce faâas probarunt. Qui autem canones regendaracäTmioS
a h ^ - T T ”1 EPifcoPorum regulam Orientalibus præfta-
I w . V * b pfis & magna außontate habiti dici debent, five tuncf
infer*
* t.2. d&
Script.
Ord. Prae-
d ic .p .i« . * Ep. i l
Hottin«
gerutn in
hujus Bi*
blioth. O-
rient. p.
WSardicen
lium au-
ftoritas,
& ufus
apud Gras*
cos etiam
antiquos »