vfrib”* 1SP8- Hie enim codex decern orationes, ejufdem ,S. Gregorii nomine infcrjptas
, & a Rufino latine redditas exhrbuit cunr ipfo Rufim interpreti's pro-
logo : in quibus eft oratio yujgata 49. & oratio vulgata 50. feu nofter Jibel-
lus fidef. Quare Juftus Fontaninus lib,. 2. Vita Rufini ,c. 8. has dittoes fient
Rufino mtefpreii, ita GregorlpNazianzeno aufltori afierere non dubitavit.’Ni:-
que refert in aliis codicibus, qui Gregorii fermones a Rufino latinitate dona-
fos continent , eas orationes 49. 8c 50. defideVari. Nam in pierifque MSS.
duo , vel tres, yel quatuor tantum ejufdem Gregorii fermones, quosidemRu-
fiijus latine; reddidit, Ipguntur, pt .laudatqs Fontaninus iiotay'lt ;.:nec fatten
ujcirco octo laftem ipfius Gregorii fermones ah eodeni Rufino traducios quif-
piam ambigit, Idem pqtrp Rufinus in .ljhro 11. hiftorix gccl. cap. 9. de feri-
Ptis San&orum Gregorii Nazianzeni atque Bzfiiii teftatur ; Nor denas '-ferine
pnguloruni oYai'ninculas tranftulimus in latvram. Bafilii orationes a Rufino
damn is donate non inveniuntur nifi oclo, aut, ut credimus,. novem. Vide no-
ftram .prafationem in Appendicem Tra&atuum S. Zfinohis Epifcopi Verdnenfis
num. 2. pag. 2^4: Decent autem Gregorii Nazianzeni iuppeaitavit codex. Cepe
laudatus, quas idcjrco ipfo Rufino fefte eidem Sanfto adjudicandas agnofeimus .
foivunfuf ■ Ql1* Gregorium Nazianzenum excludendum putarunt, ea hypothefi ni-
■ tuntur , quod jidem fermones 49. St 5b. Latino audfori, non autem Graco
atfrtbuendi credantur, Rationes autem, quibus hanc hypothefim tuentur, ni-
sermo nij evincupt • Qua'maxima omnium profertur ex Scripturarum.. Itala veterique
nttSSfe" ;°rati6n| 49, nihilum valet.- cun} Latinus interpres in
auftoris readendis latine. Scripturarum teftimoniis eadem verlione fuo ievo ufitata l , quse
Latini, cum Graico textu interpretum LX X , a Gracis Patribus adhibitd' congruehat ,
Uti potuerit , Fortior videri folet ea loquendi ratio a Graco feriptore aliena ,
9x04 Graci ofioscm appellant, St i lia : ratio quadam , qua apud Gracos nun-
cupatur Mypf. Verpm nonne ex Gneco redditum fuit latine. fymbolum Nica:-
num antjquiflima. verfione , - in qua nihilominus non abfimfllteri legimus apud
. Leonem epifl.: id s ( c, 2. a apud S. Hilarium,, & alios: uniusfubftdntia cum
Vatt'c, qiiod Graci dicunt opofaw p Gum porto Rufinus fuerit ejus brationis
interpres; pro ea. libertate , qua ille in interpretandis Grsecis operibus uteba-
tur, fimiles -formulas adhibere potuit. Idem ell: de- ililo g quo Rufinus ;libe-
rior interpres in aliis quoque verfionibus uti, confuevit . Similis quidem ltilus
elucet in ceteris ocio orationibus, quam ipfum ex Gregorio reddidifte. nemo
ambigit . ; , .
IV- Cum ergo nihil cogat pro alferendo audlore Latino ; duo autem tefti-
moma Auguftini, 8t codicis in editione Argentoratenfi imprèfli teftimonia pro
S. Gregorio Nazianzeno fuis aperta lint - nulla'ex aliorum fententiis, qua: La-
tinum auftorem ingerunt, præferenda videri poterit. Ilia certe Quefnelli, qua
Pr° Gregorio Nazianzeno Gregorium Boeticum fupponit, ac li Auguftinus in
defignando Gregorio Orientali pro Occidentali hallucinatin' f i t , minus' probabi-
lid e f t . Nam praterquam quod Auguftinus. Gregorium1 Nazianzenum allegare
confuevit, numquam ' vero Gregorium Boeticum j errorem & hallucinationem
in eo notare, nifi quid certum Sc convincens pro Gregorio Beetico afferatur ,
præfumptuofum videtur . Nihil autem convincens Quefnellus protulitj fed me-
ras conjeâuras, vel inânes prorfus, vel certe ejufmodi, quæ seque aliis aufto-
nbus accommodari queunt , ut in adnotationibus indicavimus. Neque magispla-
/ cere poteft noviflima opinio, qua in opéré inferipto Hiftoire littéraire de la
u ^ t ° r ra,fce t0m‘ o I- Part‘ $ edit.. Parif. anni i 733. pag. 273. Phcebadius eorum
mo 49. non fttmonum auctor .prætenditur. Hæc enim cum eidem hypothefi Latini auétoris
eft tribu- mcumbit, quant inanem oftendimus • turn vero pares conjeSluras congerit, quae
cn corruente hypothefi nutant, aliifque pariter Latinis aptari feriptoribus poflunt .
V . Unum ex hoc auétore veriffimum credimus ? cum Quemellum rfejicit opi-
nantem, libellum fidei, feu fermonem 50. priorem fuiffe fermone 4 p ., ac li
llle libellus in hoc lermone 49. indicetur iis verbis; Jamprtdem adverfus Ar-
nanos Itbellum edideram. Hanc autem fententiam i11 c duplici ratione impu-
gnat_. Primum ex contextu orationis 4 9 ., in qua verba jampridem adverfut
Arrtanos libellum edideram, indicant non brevem fidei formulam, fed trafita-
turn polemicum , quo Arrianorum error ex propofito perftringebatur. Id autem
u ‘aliis
aliis quidem Gregorii Nazianzeni fufioribus traflatibus Arrianos impetefltibus
■ optime congruit, non vero laudato libeilo fidei, in quo etfi doflrina inferta
e ll Arrians h*refi contraria ; non tamen libellus dici poteft, qui contra Arrianos
editus,, eofdem impugnet. Secundo quia in libeilo adverfus Arrianos
iSabellii errotem nominatim confutatum au£lor fermonis 49. difertepronuntiat.
Nihil vero ejufmodi expreftum legitur in libeilo breviori, feu in fermone 30.
Addit etiam idem Gallicanus Scriptor animadverfionem non levem ex ipfa ob-
jefilione , qua libellus antea editus ab Arrianis impetebatur. Nam hoc e ft,
quod ajunt poffe reprehendi ( funt verba fermonis 49. ) quod ubi Verbum Dei
-ex perfona Filii pofuimus , tale hoc Verbum-intelhgere putemur, quale gram-
mitici tradrnt See. E t poftea : Mir art me fateor hoc ita fentiri potuifje,
•gndfi nos perfonam propriam Verbi, quod eft Filius , negaremus , quern tot
iocis verum Ftlium de vero Patre natum ingejjimus . Si primi libelli author
in eodem fe fe ita explicalfet circa perfonarum diftimftionem, ut fe ,
ipaucis licet verbis, explicat in libeilo fidei, feu-in fermone 50., in quo prz-
■ cife Sc accurate loquitur-i numquam ipfi opponi potuiffent , qua: prioris libelli
caulfa eidem objecla traduntur. Quia quod voces tot locis longiorem traila-
jum confirmant, qus breviori libeilo nequaquam conveniunt ? Hie ergo ferine
so. pro illo primo libeilo adverfus Arrianos edito haberi nequit; fed alius
anterior, Sc prolixior Nazianzeni traclatus in Arrianos & Sabellianos indicato
r , cujus Apologiam idem auilor contexuit fermone 49. Libellus vero fidei
nollrai colleilioni infertus pofterior eft eodem fermone 49. adeo ut ipfius compendium
videatur, quod tamen in fine articulum prsfert de refurremions con
porum, quo fermo 49. caret.
§. I I .
De alten fidei libeilo , qui in noftra colleSlione exhibetur cap. 40.
Abjudicatur ab Auguftino, cm ilium Quefnellus tribuit 3
& Concilia Toletano I. aßeritur.
I- TT\E. hoc libeilo egit Quefnellus §. V III. ubi ipfum, qualis eft in Co-
\_ J dice canonum cap: 40. S. Auguftino adjudicandum exiftimat. Cum-
que idem ferme repetat ur in Reguia fidei iubjeila Concilio Toletano L , qua:
ab alia Synodo Hifpanica fub S. Leone condita fuit ' hujus Synodi Patres ex
ipfo Auguftini libeilo eamdem Regulam haufilfe opinatur . U t autem brevius,
quoad fieri poffit, noftram fententiam aperiamus, priemittendum eft, hoc do-
cumentum inter Auguftini opera olim editum, levioribus variantibus exceptis,
idem omnino efle ac illud noftrse collectioni infertum : quod tamen in editio-
ne Auguftini pofteriori manu additamentum recepit decern Sc quatuor anathe-
matilmatum , qua-, ex epiftola Damafi ad Paullinum excerpta fuere. A t docu-
fub titulo Regula fidei fubjedlum Toletame Synodo I . , etfi quoad
fubftantiam fit idem cum illo noftra: colleSionis \ non folum tamen fex ana-
thematifmatum additionem in fine exhibet, qua: ejufdem Regula propria funt 3
■ verum etiam qusedam additamenta, 8c clariores aliquot explicationes prxfert
tum in iplo corpore, tum etiam in anathematifmis , praifertim s- 6. 7. Sc 12.
ut conferenti notationes noftras in cap. 40. Codicis palam fie t. Nihil porro
ambigendum videtur, quin hoc documentum, ut in MSS. n o ftri 'Codicis ex-
f ta t , primus fit vetuftioris aufloris fetus, quem Patres Concilii Hilpanici fub
S. Leone in condenda Regula fidei fufeeperint, Sc aliquot'additamentis, atque
aliis explicatioribus verbis nonnullis in locis efferentes, fuum fecerint . Neque
enim verofimile eft pofteriorem aueiorem , qui explicatius documentum pra:
oculis fiabuit, ea omififle, qus ad perfpicuitatem conferunt • fed potius e contra
accidit, ut qua: prius brevius Sc minus clare feripta fuerunt, pofterior auctor
auction! 8c explication efficiat. Exemplum itaque noftra colleftionis pri-
maivum fetum eile, 8c Leonis aetate antiquius cum Quefiiello arbitramur.
Toni. III. O o o 2 II. Num