?35 C odex \C anon. Ei
velut de natali fuo fonte aquæ cunftæ procédèrent
, & per djyerfas totius mundi rç.-
giones 1i puri capitis incorruptæ manarent,
quid præciperent, quos abluefent, quos velut
1n eoeno inemundabili fordidatos mundi?
digna corporibus unda vitaret.
. Gratulor igitur, fratrès* cariffimi , quod
per fratrem & coepifcopum noftrum Julium
ad nos litteras deôinaftis. E t, cum 12 prq
illis curam geritisi qui'bus præfidetis Ecele-
fiis, follicitudine-m veftrara pro omnium
militate monftratis & per cun&as totius
orbis Ecclefias omnibus una , quod profit ,
decernendprrç effe depofeitis ; ut fuis con?
ftabilita regulis Ecclefia, & 13 hoc quo il-
jo? caveat pronuntiationis juftæ firmata de?
creto, talibus patere non poflit | qui per?
verfis inftru&i , immo deftru&i yerborurrç
argutiis , fub imagine .cathplieæ fidei disputantes
, velut peftiferum 14 exhalantes
virus , pt. bomiqum re&e fentientium irç
deteriorem partent corda corrurapant , to-
tam verj dogmatis quærunt evertere difei-
plinam,..$anandumergQ çeleriqs, nelongiti?
execraqdus pnijnjs morbus 15 infe.rpat : ut
fi medicu?, cum yiderit aliqqem hujus te r-
reni corporis effe languorem, magnum fuæ
artis 16 æftimat doçumentum, fi citoquis*
jllius jnterventu , defperatus .evadat : vel
cum putre vulnuç afpe^ej:j.t,.adhibet fomenta
, vel cetera quibus iilud ,, quod natum
fuerat, poftit vulnus obdqci. A t , fi id maliens
fanari npn potuerit , ne corpus reliquum
fua tabe corrumpat , ferro amputat
quod no.cebat , 17). quo reliquum fervet integrum
& inta&um • Præcidendum id ergo
£ftj quod velut faop puroque nimium çpr-
. II Vuig. Bened. & Court. puri lat ices capitis
incorrupti manarent. Mox Court, cum edit.
Coneil, & duobus codd. quid pr^ciper?, quoj
abluere , ita ut fiibaijdjatur deberent.
12 Vind, cum Court, & Bened. delet pro.
13 Adjeeiraus hoc- cum Vind. Barb, aliifque
codd. . allegatis a Court, Garnerius: Ecclefia,
& pronuntiationis jufi<e firmata decretalibus il-
fas pavere non pojfit: ac dein omittit immo de-
ßruBi.
14 Ita Vind. & Barb, cum vuig. Quefnel-
Jus exbalant virus, & ut hominum.
15 Al. inrepat.
16 Quefn. addit effe: delevimus anéloritate
cod. Vind. confentientibus vulgatis, Port paur
ca Garn, defperatus non evadat. Sed cum.
17 Garn. Ut quod reliquum integrum eß, fervet
intaBum. Alii vulg. quo.reliquum integrum
fervet & intaElura . "
18 Vat. I. & Barb, ac fecunda manu in
Vind. • non exinanita ,
ip ,, Melius de eorum, ut legitur in Capita
„ lis de gratia. “ Quefneljus, Mox poft hac pro
poft btec in iifdem Capitulis, & aliis vulgatis,
Dein Garn, amentibus pro mentibus.
20 Sic omnes nortri codices & vulgati. Quefi
'nellus bon<e,
21 Garn. Sed jufle.
22 Quefq. ut ac dpi ant . Bened. accipere ,
Court, cum Garn. & accipere . Magis placuit
ieftio MS. Vind. quam, comprobant edit. Con-
c i l , cum MSS. Pitn. & Ifid, Port pauca Gam,
C.L E S I A S T I C O R U M 5 X36
pori vulnus obrepfit; ne cum tardius übf-
tergitur, in ipfis pene vifeeribus hujusma-
li. 18 non exhaurienda port fentina confidat.
Nam quid nos return 19 de his port h^c
mentibus aftimemus, qui fibi fe putantde-
bere , quod ,2Q boni funt; nec ilium eonfi-
;derant, cujus quotidie gratiam confequuntur ?
21 Sed jam irtij qui tales funt, nullam
Dei gratiam .confequuntur , qui fine illo tantum
fe poffe affequi' confidunt , quantum
vix illi , qui .abJUo portulant 22 & acci-
piunt, promerenpr. .Quid enim tam mi-
quum efle poteft, tam barbarum, tam totius
reUgionis ignaru,m , tam chriftianis
mentibus inimipum, 23 huic te pegare de-
bere, quicqmd in quotidiana gratia confe-
queris , cui^te jpfe debere confiteris quod
natus es. Ergo ecis tibi in providendo pr^-
rtantior, quam 24.poteft: jn te ;efie qui te
ut effes effecif; &■ cum te putes ei debere,
quod vivis , .quomodo te non putas illi debere,
quod quotidianam ejus confequendo
gratiam, taliter yivis^ 25 qui nos ad-
;utorio negas. indigere divino , qu^fi ex no-
rtra in fotum poifibilitate perfeétos ; 2d quomodo
non adjutorium in nos, cum tales et-
iam a nobis effe poflimps , provocamus ?
Qui enim adjutorium Dei negat , vellem
interrogate quid dicat? Nos non merèri ?
an ilium hoc prazftare non poffe ? an nihil
effe propter quod unufquifque hoc debeat
27 poftulare ' Poffe hoc Deum , opera ipfa
teftantur . Adjutorio quotidiano nos egere,
negare non poffumus ; hoc enim feu bene
vivimus 28 provocamus, ut melius fan£ti-
ufque vivamus; feu prave fentientes a bonis
avertimur , ut ad re&am redeamus viam
ejus
tam re/igJofis mentibus.
23 Quefn. quam denegari. Prætulimus Ieftio-
iiem àliarum éditionum, quam fenfu exigente
præfert nofter codex Barb, accedentibps etiam
Vind. & duobus. Vat. in quibus folum pro te
negare facili amanuenfium errore habetur dene
gare . Mox Barb. & Vat. k delent præpo-
fitionem in ante quotidiana.
24. Court, poteß ’ in. do. effe . Edit. Coneil. pote
fi is effe. Poft pauca Vind. cum putes debere.
Garn. & ft buic putes debere. Court. &
çui putes debere,
25 Barb. Et quid .... perfe&i. Court, quafi
ex noflra fimus in totum poffibilitate per fe Eli.
MS. Thuan. perfeBi fimus . Codicem Vind.
coneinentibus afiis vulg. fequuti fumus. Quefn.
in toto .
26 „ Garner. Die quomodo vere adjutorium ejus
„ in nos ......frovocemus : male & contra men-
„ tem Pontificis, qui probare intendit, ut ex
„ confequentibus patet, juftum vita fua provo-
„ care auxilium Dei , ut juftius vivat. “ Sic
Quenf. in margine, Edit. Aug. & Court, vocem
ejus inferunt.
27 Sic MSS. Vind. & duo Vat. cum omnibus
vulgatis Solus Quefnellus cum fu is codd.
praflolari.
28 Edit. Rom. & recentiores Conciliorum
cum Garnerio precamur. Vind. Barb. & Vat.
I. mendofe provocamur , & hinc forte alibi
emendatum precamur,
J 3 7 E T CONSTITUTORUM
cjus auxilio plus egemus . Nam quid tam
mortiferuin > tam prsceps videatur ad .ca-
fum, tam expofitum ad omnia peripula ;
fi hoc folum nobis fujfficere poffe putantes,
2p quod liberum arbitrium , 29 dum n a fee remur.
, accepimus., ultra jam a Domino nihil
quasramus 3 id eft, auftoris nortri obli-
t i , ejus potentiam, ut nos oftendamus li-
beros, abjuremus? quafi jam ampljus quod
dare poffit non habeat ^ qui te in tuo ortu
liberum fecit: nefeientes quod nifi magnis
precibus gratia in nos implorata defeendat,
bo ' 30 nequaquam terrene labis .& mundani
corporis vincere errores conemur , cum pa-
yes, nos ad refiftendum non liberum arbi-
.trium, fed Dei folum facere poffit auxilium,
, IV, Nam fi ille clamat adjutofio fibi opus
effe; divino, qui digne hoc non qutereret ,
fi cui liberum arbitrium plus prodeffet ;
quippe cum vir beatus & jam ele&us a Domino
nihil egeret .; tamen ita Deum depre-
catur poftulans : Adjutor mens efio, ne de-
relinquas me, nequedefpi.cias me, Deus fa-
lutaris meus; nos nobis liberum arbitrium,
Lj ille 31 Deum poftulat adjutorem. Quod na-
ti fumus, fufficere nobis poffe dicimus j il-
I32 le Deum , ne derelinquatur , .32 exorat ,
Non yr yoga , manifefte difeimus quid ore-
mus j cum ille. tantopere , lit, fupra diximus,
beatus vir, ne defpiciatur, exoptat ?
[33 Illi enim neceffe eft 33 ifta arguant , qui
ilia confirmant;. David enim orati^nis igna-
rus & fuse nature, nefeius accufetur , qui
cum fqiat tantum in fua effe natura ; ad-
3^ jutorem fibi Deum 5 &' 34 afliduum adju-
, torem ; nec illi fufficit afliduum , „fed ne
aliquando ilium defpiciat, orationibus pro-
nus exoptat j & per corpus omne pfalterii
: 29 Al. cum.
„ 30 Gam. ne quidquam : & infra NamfiDa*
:via inclamat. Mox errores prætulimus cbm no-,
rtris codd. & vulg. Quefnellus errorem.
I 3.1 Vulg. a,ddunt fibi. Mox Vind. cum edit,
Bened. & Court, nos habet pro nobis .
32 Garner, exorat . JSfos dicimus manifefte :
fiit quid oremus Deum j ille &c. Infra exoptat
feripfimus cum MSS. Vind. & Thuan. cum
quibus viilg. Benedidl. & Court, cum antiquis
Conciliorum editionibus çonfentiunt . Quefn.
cum Labb. exorat : idque alia manu feriptum
?n MS. Vindçb.
3 3 Garn. ita : & mox ergo pro enim.
34 Garn. ajfiduum adjutorem invocat . Nec
Blj fufficit ajfiduum invocare, fed ne See. Notât
Quefnellus. Garnerius. ita legit, add it , &
dijiinguit, minus reBe meo judicio. Nulli, quod
feiamus , codices hui.e ie^ion-i adftipulantur.
35 Sic ex MS. Vindeb, Quefn. omiiit hoc,
& pro ita primo loco habet tam. Garn. Si ergo
hoc illi tam magnum yifum fit , uf nos do-
ceret . Benediétjnj : Si ergo hoc ille tam ma-
gnus, ficut ajfidue dicere , ita neçeffarium Sec.
Couft. Si ergo hoc ille ita magnus feit , ut af-
fidue diçere , ita neçeffarium Sec. In not.atione
au tem affirmât fiç plures ac vetuftiftimos co-
dices praeferre : at mallet legj ; ita magnusfei-
Vl* ajfidde dicere , <£y ita neçeffarium , Vind.
quoque habef dicere , Nortçr codex Vat. 1. Si
erë9 hoc ille ita manum fit ajfidue dicere , ita
S e d i s A p o s t o l i c ^*:. 1 3 8
hoc & prsdicat & clamat 3 5 . Si ergo hoc 3S
ille ita magnum feit , ut affidue diceret ;
ita neceflarium confeffus eft , ut .doqeret :
quemadmodum Pelagius Csleftiufque, fepo-
fita omni refponfione pfalmorum , talique
abdicata do^Irina, fuafuros fe aliquibus ef-
fe confidunt, nos adjutorium Pei nec debere
quaere , nec eo egere ? cum omnes
fancli nihil fe fine hoc agere poffe teften-
,tur . 3Ó Eiberum enim arbitrium olim ille 36
perpeffus, cum fuis inconfultius utitur bonis
, cadens jn pravaricationjs profunda de?
merfus eft, & nihil quemadmodum inde
exfurgere poffet inverjit , fuaque in sternum
libertate deceptus, hujqs ruina 37 ja- J7
.cuiffet oppreffus , nifi eum poftea Chrifti
per fuam gratiam relevafiet adventus , Qui
per novje regenerationis purificationem ompe
preteritum vitium ftii, baptifmatis lavacro
purgaVit, & ejus 38 firmans ftatum quo 3^
reftius copftabiliufque proqederet , tamen
fuam gratiam in pofterum non negavit ,
Nam quamvis hominpm redemiffet 39 a 39
prarteritis ille peccatis; tamen feiens iterum
eum poffe peccare, ad repar.ationem fibi ,
quemadmodum poffet il lum& port ifta cor-
rigere, multa fervavit: quotidiana preftat
ille remedia, quibus nifi freti confifiqueni-
tamur, nulUtenus humanos vincere pote-
rimus errores . Nqceffe eft enim ut quoau-
xiliante vinc.imus, eo iterum non adjuvan-
te vincamur. Sed poffem plura dicere, nifi
vos conftaret cun&a dixiffe.-
Quifquis ergo huic affentiens videtur effe CA‘1’* v *
fententi* , qua dicat adjutorio nobis non
opus effe divino, jnimicum fe catholics
fidei, & Dei 40 benefieijs profitetur ingra- 40
jum 4 1 : nec noftra communione funt di- 4E
gnij
neçeffarium Sec. ubi manum fit mendofe feriptum
eft pro magnum fe it.
36 Ita ex cod. Thuan. hujus coIIefHonis ,
cum hæc leftio non tam aliis & vulg. & MSS.
probetur , quam ab Auguftino lib. 2. contra
epiftolas Pelagianorum n. 6. & a Profpero in
lioro contra Collatorem c. 5. n. 15. ubi hæc
eadem Innocentii verba recitantur . Quefnellus
cum aliis hujus colleftionis codd. Libero
enim arbitrio olim ille. perverfus. Barb. MS.
Libero enim arbitrio olim. ille perpeffus . Innocentii
fententia notante Couftantio potius per-
mijjus, quam perverfus, vel perpeffus poftulat.
37 Vat. i. & Barb, latuiffet. Mox pro fua
gratia aliquot MSS. cum edit. Benedict.
38 Coneil. edit, confirmant.
39 Oxon. propriis, male.
40 Idem Oxon. bénéficie.
41 „ Putat Joannes Garnerius aliquid hoc
„ loco deeffe. Nihil tamen amplius quam ex-
1,, cufi Codices habent MSS. Thuaneus & O-
•„ xonienfis ; nihilque revera fenfus defiderat.
„ Hæc porro ille ex proprio penu fupplet in
,, margine : Pelagium igitur & Cteleflium ,■ quos
„ auBores nefarii prorfus Ö* ab omnibus ana-
„ tbematizandi erroris advert iß is , jufia jenten-
„ tia damnqftis: nec illi Sec. “ Ita Quefnellus.
Nortri quoque & Benedidinorum in editione Au-
guftini, atque Couftantii codices nihil ejufmodi
exhibent . Hi autem mox aliter iequuntur .
Nam neç noftra : & dein Ipfi enim fua fponte .