lx. De ant. Collection. & Collect. Can. &c.
nua numerorum- feric copulati-, Nicænorum titulum præferunt. Ad colleftio-
Oerri a Quefnello. éditant & a nobis hoc lomo xecufam pertinent prater Thua-
neurn exemplar Sr Oxonienle alia duo Bellovacenfia, & Pithaeanum laudataa
Petro Pithceo in fynopfi hiftorica de eolleétoribus canonum, Attrebatenfe S.
Vedafti ab Alano Copo adhibitum, Ubertinum; memoratum a P. Couftantio,
& du©'bibliothecæ Cæfareè' Vindebqnenfis XXXIX. & XL I. qua nobis ufui
fuerunt. Idem P, Couftantius not.din epiftolam 1 5 ..Zolimi pervetuilum alius
colleSionis codicem memorat olim Foflatenfem , nunc .autem Colbertinum ,
in' quo iidem Sardicenfes canones cum Nicænis ju n fli, Nicænorum nomine
infcribuntur. In præfatione yero num. 77. pag.'LXXI. iaudat aliam colleéliq-
nem contentam in'alio vetufiiliimo Colbertino MS. codice i8d8. qui Sardicenfes
habet canones turn ea notatos infcriptione Canon Nicænus ( adjecit de-
inde antiquarius-fecundts curls-iive Sardicenlis ) qui in Græço non habetur ,
turn' ea claufula terminates : E x p 1 : c i u n t Statuta Nicæni fidei Metropolitan!
Bytini® Paullino■ & '.Juliano Conful. { hoc ejl anno 325. T XIII. Kal. Jul.
Htinc autem codicem Gallican® Eccleltæ ufui fuiffe tellatur.
X V . Très alias præftantifïimâs colleêliones invenimus, qu® in eamdem ra-
tionem iitriufque Synodi canones tamquam Nicænos .præferunt. Prima ell in
MS. Vat. Regin® 1997. Ham-colleélio, quam omnium vetuftiflimam ac Itali-
eam elle cap. 4. oftendemus,' Nicænis canonibus, quos ex antiquiffima 8c ha-
élenus ignota atque hoc tomo edenda Latina interpretatione exhibet, Sardicenfes
fubjicit fine diftinélione ùlla j ac utrofque diftribuit in capita q.6. omil-
fo in Nicænis canone de non fleélendo* genu diebus dominicis atque pafehah-
bus-. Hie autem titulus præfigitmv Incipit capitula Nicæni Concilii : poll ca-
nonem vero qpadragefimum fextum, qui eft ultimus Sardicenlis, hæc claufula
fegitur.* Explicit décréta Concilii! 8c mox fubduntur fubferiptiones 8c cata-
logus Patrum Nicænorum. Altera colleélio exilât in MS. Veronenfis Capituli
58. Verfionem Græcorum canonum Ifidorianam continet. Nicænos canones ejuf-
dem verfionis cum Sardicenfibus jungit Tub titulo: Incipiunt canones Ecclefiæy
feu Statuta Concilii Nicæni . Sardicenfibus autem, qui fine ulla diftinitione
Nicænis fubjiciuntur, hæc claulula additur: Einiunt décréta Concilii Nictent.
Dein Nicænum fymbolum cum Patrum Nicænorum catalogo delcribitur. Ter-
tia col le Clio invenitur in MS. codice Palat. 574- quem deteximus omnino fi-
miiem' MS. Morbacenfi laudato a P; Couftantio in præfatione ad epill. Rom.
■ Pontif. n. 77. TContinet puram Galficanam canonum colleflionem : nam prater
Nicænos & Sardicenfes canones copulatos & aliquot apoftolicas conftitu-
tiones fol® Synodi Gallican® in iifdem.MSS. defeript® funt. Canones Nicænos
exhibet ex abbreviatione Rufini, deinde Integrum Sardicenfem canonem 13.
cum hac infcriptione., quæ eum ex antiquiori colleélione excerptum indicat ,
ubi Sardicenfes Nicænis fubjeSi, pro Nicænis habebantur : Incipit capitulum
de fupraferiptis canonibus, idsfl Nicænis CCCXEJH. Epifcoporum. Ofius E-
pifeopus dixit ; E t shoe necejfarium arbitrer T ut diligentijfime traffietis, f t forte
aut dives, aut fiholafticus de foro, 8c cetera ejufdem canonis verba. Confer
ptiara, qu® notabimus in alium codicem 59. Capituli Veronenfis part, 4.
■ c. 4. n. i i , . . ..
an X V I . In MS. Sangermanenfi, quem P. Couftantius loco indicate comme-
o#e. morat, exilât compilatio ex Conciliorum, Romanorum Pontificum, Patrum-
■Pus que decretis conflata, & apud Hibernes compofita , in qua cum Sardicenfes
I'0"-canones Nicænorum nolnen conllanter ferant, ex aliqua colleélione apud_Hi-
beruos-ufitata proflcifcitur, qua Nicænos & Sardicenfes canones conjungebat .
Jaicobus Petit poll Theodori Cantuarienfis Poenitentiale edidit partem non exi-
guam collectionis HerOvallianæ, de qua dicemus plura part. 4. c.7. In hac autem
, qu® Gallicana eft fæculo V I I I . lucubrata, Sardicenfes canones nomine
Nicænorum laudantur. Codex ergo vetullior, ex quoeofdem canones hiccom-
: pilator exlcripfit, eamdem inferiptionem Sardicenfibus præfigebat. Aliquot pr®-
terea adtrotationes in nonnullis colleélionibus inveniuntur, quaL Sardicenfes canones
velmi 'Nicænos indicant. P. Harduinus Dionyfian®, uti appellat, col-
Jeilionis codicem memorat annorum amplius 800. exillentem in bibliotheca
Gollegii Parifienfis Societatis Jefti, qui Sardicenfibus canonibus hanc epigraphem
sun » appo-
Pars II. de ant. Collect. Latinis Cap. I. lxi
apponidj Canon Nicænus feu Sardicenfis, qui in Grteco non habetur. Eft omni-tom. z.
119. eadem ac. in,cod. Colbertino i8d8. quem ex P. Couftantio paullo ante^“”“^ '“^
laudavimus, Alium item codicem ille allegat colleélipnis Ifidorian® in eadem
bibliotheca Societatis Jefu culloditum, in quo iifdem canonibus hie titulusell:
Incipiunt tituli Concilii Nicæni numéro XX. Epifcoporum, qui in Grteco non Ibi c°r.
habentur, fed in Latino effe inveniuntur tantummodo. Quiejufmodi titulum “79-“ot-I‘
Sardicenfibus præfixere, hps. profeflo canones Nicano Concilio idcirco tribue-
run t, quia , eos in aliis a'ntiquioribus exemplis Nicænis canonibus lubjeélos ,
eodemque Nicænorum nomine inferiptos reperere. In tabula Conciliorumpræ-
milïà laudato codici Herrovalliano apud Petit pag. 16%. legitur: Canones Ni-
cteni Epifcoporum XX* Hie canon apud Grtecos non habetur, & a quibufdam
Sardicenlis vocatur. Hoc titulo ejus tabula 8c colledlionis Herrovallianæ au-
dlor canones Sardicenfes Nicænos vocat , ut etiam in ipfa colleélione inferi-
plit, eo quia in codicibus canonum Gallicanis, quibus utebatur, eos cum Ni-
oænis jundos, & eodem nomine prænotatos videns, Nicænos vere elle credi-
dit. Cum autem in aliis codicibus Græcarum Synodorum verfionem exhiben-
tibus, cujufmodi erant codices Dionyfii, eos ieparatos a Nicænis, Sardicenfium
titulo prænotari deprehendilfet, ipfos apudGræcos, ideft in verfionibus Nicænorum
ex Greco , non haberi , 8c a quibufdam Sardicenfes vocari affir-
mavit. , . m '
X V I I . Dionyfii editio a Juftello vulgata poll canones Sardicenfes hanc fub-Comproba-
feriptionis formulant appendit: Subfcripferunt autem omnes Epifcopi Jic. Ego j jc e D j0.
ille Epifcopus illius civitatis & provinciæ illius ETA CREDO, peut fert-myd.
ptum efi fupra. Similis formula legitur etiam in editione Conciliorum tom.
a, col. d8b< Neque vero credatur, hæc formula , quæ deeft in MSS. colle-
0 clionis Dionyfio-Hadrianæ, appofita non fuiffe ab eodem Dionyfio. Nam tot-
iikm Verbis deferibitur in duohus MSS. codicibus , qui puram Dionyfii col-
kâidnem reprarfentant, nimirum in Vat. 5845. & in Vat. Palati. 577. qui
poftremus, ut dicetur part. 3. c. 1. primum Dionyfii fetum quantum ad folam.
canonum colleftionem refert. In MSS. autem coîleétionis Dionyfio-Hadrianæ
idcirco ea formula a Dionyfio. appofita fublata fu it , quia fubferiptiones Sardicenfium
Patrum ex alio fonte fumtæ , . fubftitutæ fuerunt, quæ Dionyfio tribut,
non .debent, ut patebit ex diétis part. 1. c .7 . n. 1. Porroea formula, Ego
ille Epifcopus illius civitatis, ■ & provinciæ illius, hominem indieat, qui poll
Sardicenfes .canones Epifcopos cum urbium & provinciarum nominibus deferi-
ptos reperit, utTn fubferiptionibus & catalogo Patrum Nicænorum contingit:
& ne omnium. nomina cogeretur exferiberd, unam generalèm fubfcriptkjnis for-
mulam comprit . Verbum autem credo eidem formulæ infertum, Nicæuorum.
canonum, qui-, fymbolum additum habent, proprium eft ; nec foils Saidicenli-
bus, qui nihil de fide ftatuunt,. competere poteft, nifi quatenus.fubjiciantur,
& adnetlantur canonibus fymboloque Nicæno, ut in MS. Vat. Reginæ 1997.
videre licu it, in quo Sardicenfibus cum Nicænis canonibus Sc fymbolo fimul
conjunélis, fubferiptiones .& oatalogus Patrum Nicænorum poll ultimum canonem
Sardicenfem lie proponuntur: Ofius Epifcopus civitatis CordubenfisSlC
CREDO. Vttlor :& Vincentius Presbyteri urbis Romæ pro venerabili viro *>i
Papa Epi/copo noftro fubferipfimus I T A CREDENTES SICUT SUPRA ~
SCRIPTUM E ST , &c. Dionyfiüs itaque ejus formul® adnotator, qui Sardicenfes
canones non ex Græco reddidit, fed ex Latinis exemplaribus Rom®
vulgaris inferuit , aliquo exemplo ufus eft, in quo vel Sardicenfes cum Nicænis
junto, fubferiptiones Nicænorum proprias recipiebant, v e l , fi feparati erant
a Nicænis, ut videtur probabilius, jamdiu excerpti fuerant ab antiquiori aii-
quo codtce, in quo cum iifdem Nicænis Romano more copulabantur.
■ XVIII. Auflor quoque earminum, qu® huic paragrapho ex codice 55. Capituli
Veronenfis fubjiciemus, aliquod limile exemplar perlpexilfe videtur. Hie
enim audlor, dum Nicsnam Synodum fub Julio Pontifice habitam feripfit ,
cum ejtiftnodi fententiam fumere non potuerit, ex Sozomeno non latine red-
dito, ex quo earn receperunt Beda atque Freculphus ; non alia de caulla id
per fe fe feripfiffe intelligi poteft, nifi quia in aliquo canonum codice una „ “ p°.r’p.
cum Nicænis copulatos & Nicænorum nomine inferiptos invenit Sardicenfes ,n « .
in qui