CLXXxii De ant. Collection. & Collect. C an.
ad Jacobum pracepta S. Petri, quæ hoc tomo inter antiqui Juris cationici documenta
edidimus . Hæc coUeélioni1 Dionyfiariæ jftalmittuntur ; In fine autem
aiio caraéiere habetur hoc documentum : Sufjcerent'q-uidem pyifcorum Patrum
régulas See. Eft Concilium Vernenfe füb Pippirio celebrantrn anno 755. cui
ex noftro codice variantes additae funt in margine tofni 8. Coneil. col. 417.
Hæc autem omnia documenta cum codicem Gallicanum probant, turn vero
ante Caroli Magni ætatem exaratum demonftrant : adeo Ut Dionyfii colleélio-
nem ante Carolum Magnum in Gallias delatam hie quoque codex confirme!.
Prima pars XI. Sola vero prima Dionyfianæ colleélionis pars in eo continetur , quae
pag. 11. incipit cum ipflus Dionyfii epiftola hie omnino inferenda, cum non
uno nomine a vulgata diferepet. Primum enim non Stephano, fed Petronio
Epifcopo inferibitur. Dein vero brevior eft multo, & non exiguam varietatem
in fine exhibet.
EpiS.Dion. Domino venerando mihi patri Petronio Epifcopo Dionyfius Exiguus in Dovuïgata
f mino falutem . .
Quamvts canjfimus frater no fier Laurentius ajfidua & familiari cohorta-
tione parvitatem nofiram régulas ecclefiafiicas de Graco transferre pepulerit,
imperilta, credo , prif'ea: translation^ offenfus; nihilominus tamen - ingedum
laborem tua beatitudinis conjideratione fufeepi, cut Chriftus omnipotensDeus,
folita populis pie fate profpictens, fummi Sacerdotii contulit dignitatem . lit
inter plurima^virtutis ornamenta j quibus Ecclefiam Domini morum JanBifate
Condecoras , etiam facratiffima jura, pontificalibus per Dei gratiam digefla
conyentibus, intemerata confervans, perfeBo regimine Clerum plebemque modérer
is : nullatenus noftri facult more contentas, quo pronius defideramus re-
Ba nojfe quamfacere ; fed divino junBus auxilio, qua- fieri pracipis y ante
perficiasr, rut efficacijjimo fidelibus profis exemplo . Magna efl fiquidem juben-
tis auBoritas, eadem primitus jujfa complentts, quatémis intsonVtilfa ecclefia-
ftici: ordinis difeiplina fervata, ad capejfendam perennem beatitudinem &
praviis cunBi illufirentur officiis , I & fpiritualibus populi loCupletentur augmentas
. Incolumem beatitudinem vefiram & orantem pro nobis gratia divi-
na cudodiat. Explicit prologus.
Défunt hac in epiftola ilia omnia , quibus Dionyfius fine colleflionis me-
thodum 8c documentorum feriem defcribit. Hæc eadem brevior epiftola cum
iifdem leftionibus 8c claufula legitur ètiam in alio vetufto MS. codice Vat.
Palate 574, qui pariter Gallicanus eft . Solum in hoc omittitur inferiptio Dionyfii
ad Pétronium, ejufbue loco habetur titulus a librario præfixus: Prafatio
Dionyfii Exigui ad Stephanum .
Defcriptia XII. Alia porro. in ipfa canonum colleftione turn quantum ad numerum ,
colleftio- tum quantum ad ordinem canonum a ceteris puri Dionyfii codicibus difere-
pant 1 Tabula icapitulorum duplex diftinguitur. Prima exhibet ’ capifulg canonum,
Apoftolorum, cui ipfi canones fubjiciuntur . Altera eft generalis ceterorum
Conciliorum ; fed non exiguum in aliquot titulis verborum diferimen ab alio-
rum. codicum textu . Sequuntur canones Nicæni, A n c y r a n i& Neocæfarien-
fe s ,: quibus poftremis hæc notatio apponitur : Et hi canones pod eos quidem
probqntur ejfe, qui apud Ancyram ( perperanr additur & Cafaream ) Condi-,
tiiti funt ; Jed Niccenis regulis anteriores exiflunt. Tum Gangrenfes cum hac
notatione : Ha Gangrenfes régula pod Nicanam Synodum probantur expofita.
Dein Antiocheni, Laodiceni, 8c Conftantiriopolitani . His non fubduntur canones
Calchedonenfes, ut in aliis MSS. Dionyfii, fed Sardicenfes 5 qui funt
XX. non XXI. : omittitur enim canon quartus incipiens Gaudentius , 8c pars
præcedentis, qui définit in verbis fanBi Petri memoriam honoremus . Hinc
quintus canon aliorum codicum in hoc MS. quartus efficitur, 8c fimiliter ce-
teri u n o -numéro deficiunt. Hie vero quarti canonis defedlus, 8c mutilatio ter-
tii ex aliqiio librariorum faltu fortaffis originem ducunt . Hi autem omnes canones
.lefliones præferunt,, quæ in puris Dionyfianis codicibus deprehenduntur,
nec ilia- additamenta recipiunt , quæ in Hadrianeis MSS. acceliere. Sequuntur
afta Concilii Carthaginenfis anni 419. canonibus præmifla, uti ;in aliis
MSS. Dionyfii, 8c in vulgatis leguntur ufque ad ilia de hoc in fequenti tra-
Babimus. Dein fubditur : Daniel notarius Nicani Concilii profeffionem fidei,
vel
P 48.S III. d e C o l l e c t . D io n y s ja n a & c. C a p . I. c l x x x i i i
vel eim fintutq recitavif in Concilia Africano : qttee nos. cgm refexiptis Epf
feoporum Alexandrin'} & Confiantinopolitani confcripfimus . Qmilhs _ autem v. JuSel.
ceteris, quae funt in vulgato, fequuntur tantum priores ejufdem Concilii a.
none^ qui etfi in ptæmifla tabula lint pariter XX XIII. in corpora Concii."
tamen ob diverfam diyjfioneni funt X X X V . ac definunt in yerbis, nec Presby,
faro rem tituli Jut ufurpare, Onaittuntur porro omnia, quæ ex aliis gynodis
leéla fuerunt ip eodem Concilio , nec non canones fecundæ ailionis, ideft omnia
poft caaone«» XXXIII- vulgatum ufque ad canonem CX X X IH. Sequitur autem
: Aurelius Epifcopus dixit ; Juxta fiatuta totius Concilii See, yum fub- IM
fcrjptioflibus Patrum, ut in vulgato po^ canonem CXXXIII. ’ Dein e p i f t o l a c
ipiius Concilii ad Bonifscium. Poftea .epjftolæ Cyrijli 8c Attici adAfrjcanos.
Tum fubditur profelfio fidei Nicænæ cum canonibus item Nicænis, quibus hie
titulus præponitur ; Incipitmt çonflituta Patmm in magna & fanBa Synodo
apud Nicaam ciyitatem Bithynia , qua de Grace translate} funt a Philone
Eyares ad Conjlantinopolitanos ; lege Evarido Condgntinopofitano,. v e l, ut
alii malunt Evqriflo Cmfiepitinopolitanis ,. Cum in ‘ MSS. & vulgatis
Dionyfii fohim fymbolum ex hac verfione proferatur ; loco hujus tituli 8c ca-
nonum, qui pmittuntur , quædam notatio fubftituitur , qua iplà omiffio indi-
catur. Nicamos canones excipit epiftola Africanorum ad C$leftinum Papam .
Tandem concluditur cum canonibus Çalçhedonenfibus, quos pionyfius latine
reddidit ; fintlque indiçatur his verbis : Deo grattas , fiat , fia t.
XIII. Hoc tantum hujus partis diferimen a puris Dionyfii codicibus, 8 c a ej primus
vulgatis hunc primum ejufdem ietum faille dubitare non finit. Ord o , quo il. 1
le canones fui Græci codjejs primum latine reddkos dedit, dein Sardicenfes 8c
Africanos ex onginali Latino , ac tandem verfionem Cakhedonenfium, chrono-
logicam feriem Dionyfium fibi initio propofuiffe indicare videtur. Secundis autem
curis Calchedonenfes canones ceteris Græcis Synodis fubneftendos ctedidit.
In canonibus vero Africanis præter gefta primæ aciionis Concilii Carthaginenfis
anni 419. folos initio exhibuit canones XX XIII. nulla mentione fafta ce-
terarum Synodorum , quæ in eodem Concilio recitatæ 8c infertæ fuerant. Cum-,
que deferibendam conftituiflet integram verfionem fymboli 8c canonum. Nicæ-
norum, quam Philo 8ç Evarjftus lucubtavprant ; hinc in notatione trigintatri-
bus canonibus præmiifa, poft verba Daniel notarius Nicani Concilii prefeffto-
nem fidei, vel ejus datuta récitavit in Concilio Africano , hæc adjecit: qua
nos cum referiptis Epifepporum Alexandrini & Condantinopoljtani confcrtpfi'
mus. Hæc additio prætermiljâ. fuit cüris fecundis , quibus mutato confilio canones
ejufdem verfionis præterivit. Hac autem in re illud fulpicamur, Diony*
fio primum ob oculos fuille codicem ejufdem Synodi Africanæ, in quo fdla
gefta primæ actionis cum canonibus XXXIII. 8c fola referipta Epifeoporum
cum integra verfione Philonis 8c Evarifti côntinerentur . Simili quiaem codice
ufi videntur alü colledlores, qui ea gefta 8c canones eofdem XXXIII. alia dt-
vifione diledlos in canones XL . nec non Epilcoporum referipta exhibuerunt -
Confer admonirionem in Documenta infra col. 6iq, n. 1. Dum vero Dionyfius
fecundis curis fuam colleçtionem gdornavit ,, alium codicem naélus videtur,
in quo integrum illud Concilium anni 419. comprehendebatur : cumque reci-
tatos, 8ç infertos in eo aliarum Africa: Synodorum canones exferibendos du-
x e r it, verfionem laudatam canonum Nicænorum fuppreffit, aliafque nbtatio-
nes fubftituit, quæ primo fetui non çongruebant . Hinc in epiftola ad Stephanum
ea adjecit, quæ fecundis curis conveniunt. Ilia vero brevior primi fetus
epiftola Petronio inferipta indicare poteft eum Petronium Epifcopum, cui Dionyfius
unam ex Palchalibus dedit anno $15. Cum autem eadem brevior epiftola
in alio cod. Vat. Palat. 574- Stephano data dicatur ; de errore aliquq
librarii in Petronii nomine fufpicandum videtur -
C A -