wjÉ E d i t o r u m O b s e r v a t i o n k s y 6±
poffit non comprehendere aliquam ipfi ignotam Eçclefiam, Romanam certe eide.
™ peripeftam pramipue compleôitur . Confer not. 12. in cap. ,5. præmiflæ
Differtationis, uni ipfa Quefnelli verba in hanc rem adhibuimus I Quod fi de
hac ejuidem Ecclefia; veteri difciplina nullus peculiaris & expreilus teftis fup-
. ea de cauffa accidit, quia nullus, qui hoc de ritu apud Romanos
icnpierit , ad nos pervenit. 'Satis eft autem nullum teftari contrarium, ut ea
tcclena in generalibus teftimoniis comprehenia credatur . Neque enim nifi
apertiliimis arguments perfuaderi potent, ipfam, qua; tantam erga Nicsnos
canones obfervantiäm profeflà eft , hac in re ab omnium aliarum Ecclefiarum
coniuetudme, & a Nicsna conftitutione defciviffe, ac e fuis Ni can a’ Synodi
exemplanbus canonem de genuflexione expunxiflfe. Confer not. j. in cap. 5.
Diliertatioms Quefnellianæ, in qua aliam obfervationem hoc loco opportunam
propofuimus. ' -
^ ' Crget Quelhellus defeélum canonis de omittenda genuflexione non tarn -- Objuy
in lua collectione, quam in abbreviatione Rufini. Cum vero idem canon de-
ht etiam m alia. vetuftiffima interpretatione, quam ex MS. Vat. Regins 1007. j |
hoc tomo edidimus • manifeftum fit, hunc defeétum non proficifci ex verfione
Romana, led ex aliquibus defeftuofis Græcis exemplis , ex quibus tum Rufi- Co«fc]
nus abbreviationem compegit, turn laudata interpretatio derivata fuit : quam l10',' 3;“|
quidem auctor colleflionis Quefnellianæ in nonnullis fecutus eft, ac præfertim misa Bit
in qmiiftone hujus canonis, ut in notis ad caput 1. iplius colledtionis animad- fctt-
vertimus . Idem veto defeéius prsfumi nequit in eo Græco originali, quod
ad Romanam Ecclefiam ex ipfa Nicsna Synodo tranfmilfum fuit , & ex quo
verlio ftatim lucubrata, ab eadem Ecclefia recepta eft , ac diligenter cuftodi-
ta ' arc .&roPt®rea defeéius potius ejufdem canonis in Quefnelli colleélione, hunc
non luiiie lpfius Ecclefiæ Codicem magis magifque confirmât.
X. Quid porro dicendum erit de omiftis in eadem colleélione prsftantioribus
conftitutionibus Romanorum Antiftitum, quæ vel maxime inferendæ fuerant ,
h îpii Pontifices, ex Romanis archivis, in quibus omnes accuratiftîme ferva- tutionum I
bantur, publicum Codicem edidiffent? Hac autem in re ne pluribus exemplis y,0”1-
lectores diftineamus, confiderare libet folas apoltolicas litteras in caufla Pela-publicoIjJ
gianorum, quas potiflîmum colleélionis auélor exhibuit . Inter conftitutiones credibilis
autem hac in caufla éditas omnium celeberrima profeélo eft Traéloria Zofimi
qua Pelagiana hærefis toto orbe truncata eft . Hanc quidem potiflîmum dedif-
fent Romani Pontifices , fi monumenta hujus generis colleéla in Codicem pu-
blicum retuliflent. Deeft autem in laudata .colleélione, ut aliæ-plures infignes
conftitutiones défunt, quæ yel ab aliis colleéloribus inventæ & infertæ fuerunt,
Y 7 ,a nPnnu^is antiquis indicatæ, injuria temporum periere : nec periifîent proies*
0 , fi publicus Romanus Codex ejus temporis conditus ad nos pervenifîèt .
Qd°i ptæftantiflima Romanæ Ecclefiæ documenta riobis confervavit Avellana
coileélio Roms olim compacta ex apoftolicis fcriniis, licet ejus auélor nec publica
auéloritate potiretur , nec Codicem ufui publico edendum fumfiflet ?
Quanto piura dediflfet Codex publica auéloritate in ufum publicum promulgate15
? Neque fàtisfacit Quefnelli refponfio ex codice Dionyfii , qui ftatutis Sechs
Apoftolicæ Siricio antiquioribus, aliifque etiam pofterioribus non paucis ca-
ret. Dionyfius enim non publica, fed privata auéloritate fuam colleflionem
alidit, nec apoftolica fermia exafle confulere potuit . Qui autem publica auctoritate
, & in publicum ufum Codicem vulgaffet, is apoftolicum archivum
evoivens, prsftantiores conftitutiones ufui maxime utiles , quæ tunc fane non
deerant , haudquaquam prætermifîffet.
XI. Omnium autem maxime publicum Romanum Codicem fæculo V. ConfufiJ
*,9™ r-f- Ce£ 1!ura c9 nM ° 3 quæ in noftra colleélione deprehenditur
Nullus lcihcet in hac ordo neque rerum, neque ætatis fervatur : quippe Con-mml'M
cthorum décréta , uti ipfe Quefnellus notavit cap. 4. num. 1. Pontificum de-incong'»1|
cretis mtfcentur , nec pro oetat'ts fuoe ordtne collocantur, fed pofteriora
prceponuntur pnonbus , topica cecumenicis. Si quis alios publicos, qui fuperlunt
, Romanæ Ecclefiæ libros, Sacramentarios , Antiphonarios See. confi
eret, æquum in omnibus ordinem inveniet . Cum fæculo V. quo hie Codex
igeltus & editus creditur, fapientiflimi Pontifices, aliique ftudiofi homines Ro-
. u I n D i s s e r t . XII. CJ^u e s n e l l i . y 66
ftiEe ’floftieririt; :fi hi publieb ufui colledliöhem canonum & conftituti<ftmm
cbnhinriaflent, nihil dubii eff, quin documentis reffo ordine difpofitis Codicem
omnium optimum nobis dediflent. Mifum igitur eft, Quefnellum ex ea con-
filfione, quK a Romana ejus pradertim temporis Ecclefia maxime abhorret, inj
tulifie Codicem elfe Romanum. Ipß> confufio, ait c. 4-n. 1. qua ofienfus Laurentius
qv.tdam Dionyfittm Exiguurn ad novum cudendum impulit, Romanum clamatCodi-
e'em.^Neque nuic fententiz quicquam fuffragatur teftimonium, quod his verbis re- Dionyfius
fpStit, Diönyfii in epiftola ad Stephanum, Dionyfius enim non de publico QuifteUo
Romana; Ecclefia: Codiee loquitur, nec de documentörum in eo confufione ,jiionf»vei.
fid loquitur de translatione prifoa canonum Gramorum, qua: circumferebatur
in codicibus prsfertim Italicis, 'cujUs confufione Raurentius Presbyter Romanus
offenfus, eumdem Dionyfium ad noyam eorumdem canonUm intetpretationem
lucubrandam impulerat. H:ec nimirum funt Dionyfii verba: Quamvis cäriffi-
mus frater Laurentius affidua & familiari cohortatione parvitatem noflram
regulaseccleßa/licasTR/fN^FERRE pepulerit, CONFUSIONE credo PRISC JE
TRANSLATIONIS ojfenfus 8cc. Ham prifea translatio , uti conjecimus in
Traftatu de Colleftionibps part. a. c. 2. §. 3. ilia efle videtur, quam poll
Juftellum hoc tomo edidimus: qua; effi fortaflis fuerit in aliquot Romanis codicibus
frequentior, non tarnen ni dicuntur fuifle Codices canonum publici ,
feu Romana; Ecclefia auftoritate edit!, ufuque publico recepti- nec fi fuiflent
hujufrnddi , idem habendi effent ac noftra colledlio, in qua ex verfione prifea
prater Calchedonenfes nulli alii Grtecarum Synodorum canones inferti legun-
tltr, Quod porro eödem loco Quefnellus ad confufionem Codicis aliqua ratio-
ne vindicandam fubdit : Sua ratione free confufio nititur, nec ordine vacat
ipfa'ordinis perturbatio, ei hypothefi incumbit, qua hunc Codicem non uno
tempore conditurn, fed divBrfis setatibus auftum cap. 2. ftatuit. Qu® tarnen
hypothefis, ut paullo ante aniffladvertimus, merum eft invent urn, feu potius
edihmentüm ad plures difficultates deelinandas excogitatum, quod nuUa ratio*
nd fiflidm nemini probari poterlt-. ; Iwhstatfi
XII. Sed ut ad confufionem noftrae colleiliortis revertamur, hanc , fi quis
difigenter fihgula expendat, Unoque obtutu omnia compleftatur, tantam efle
dfeprehenddt, lit hedum Romans, fed nulli alii Ecclefia; pubjicum Codicem
editurs,’at privatp tahtum horntni congruat, qui primis curis ac privato ftu-
dio ex arbitrio collegit quse invenit, nunc ham, nunc ilia, nullo ordine, de-
ledtu huiib. llune quoqtte non dedfecent alii defedlus antea notati , - quemad-
modum defeftus fimiles in atiis privatis colledlionibus antiquis: paflim occur»
riint. Hinc ficiit nulls ejufmodi colleftiones funt Codices publica audloritate
editi , ita nec7 noftra cöUeiäib. J
XIII. AddemUs tandem aliam ainimadverfionem , qua cum probabiliflimum-j^j* ”rc
fiet hanc cölleftiönem non Roms,' immo nec in Italia, fed in Galllis fuifle in itaiia
digeftam, turn vero earn Codicem Romans Ecclefis haberi non pofle non<“ *B'“»»
modicum confirmabitilr. Licet plurimUm diligentis adhibuerimus in exquirendis
hujds colledliohis MSS. exemplaribus, ne unum tarnen invenire licuit vel
Ribms^ vel in tdta Italia, cum piura in Galliis paffim occurrant. Galliasjve- •
teri fignificatione aedipimus, quatenus Narbonenfem, Aquitanicam, Lugdunen-
fem, & Belgicam cömprehendebant. Ctabbus unum codicem Gandavenfemprimus
adhibuit. Alahu^ Copus, Pamelius, & Henricus Gravius Attrebatenfi’ ufi
funt. Thnaneus, Trecopithsanus, Bellovacenfis, Hubertinus S. Vedafti, &alii
ejufmodi :in Gallicanis bibliothecis inveniuntur. Idem cenfendum de duobus co-
dicibuf bibliofhecs CS&res Vindebonenfis, in quam aliquot exCmplafia MSS.
e Belgio allata fuerunt. Tanta manuferiptorum copia hoc quoque tempore con-
fetvata in folis Galliis, nonne Gallicanäm hujus colleflionis originem adftruit?
Adde quod nonnulla doCUmenta hujus colleflionis nufpiam.in Italicis^ fed in
folis Gallicanis cOlleftionibus reperire licuit. Ita e-x. gr. Synodus Telenfis, feu
verius Zellenfis, in Gallicanis tantum codiciblls invehta eft:j uti monuhiius
riot, 2. in cap. S t. noftrs cölle&ionis. AncyranoS quoque canones ’ad Occi-
dentalium dilcipliniam emendatos prster noflram coUeitionem- prSfefeft etiam
codex 'Corbejenfis 'j qui aliam Gallicanam vetuftiflimam colleQi^tsifi a P. Cou-
ftantio laudatam continet. Italics autem antiquiflifris tölieftiOftesf'Väti Regi-'