Cur Sardir
ccnfis non
memorata
fuerit una
cum quatuor
gençr
ralibus,
t.ó.Concil,
çol, 393. b
Infr, col,
527,tom.2,Conc. Col,680.
Sardicenfe rttag^utn Concilium vpcatunv fuit a S* AthRnafip Apologia fecun-
da * 8c Synodus ex toto orbe, çoafila, y ideft gene ral is * • -a EiberiQ Prçr apud
eumdem Athanafium in Hiftoria Arianorum ad Monachqs n. 37. sjulque décréta
olim a Romana Ecclefia 8c a pluribus Qçc.ideatalibus , ngc non etiam,
ut vidimus capite præcedenti, ab Orientis Epifcopis 'Synpdi Conftantipqpoli-
tânæ anni '382.'Nicænis addita, ac pro Nicænis allçgata fuere : quod fatts w-
d icat, illud Concilium oecumeniçum h^bitum fuifie æque ac Nicænum.Quod
fi pofteriori ætafe apud ipfos Romanos inter quatuor Concilia oecumeniça relatum
non fuit ; id earn pb cauffam evenit, five quia in Nicæno Contifio
Sardicenfe eidem àdnexiim comple^ebantur, five potius quia Concilia recen^
lentes , quæ tamquam Evangelia fufcipienda exant , ea fôlà Concilia memoranda
putarunt, quæ ut fartam teftam cuftpdirent catholicam fidem, peculiarem
aliquam hærefim condemnarunt. Ita quidem laudata eft Nicæna Sÿnodus,quæ
A r i i , Conftantinopolitana, quæ Macedonii , Epnefina, quæ Neftprii, oc Cal-
chedonenfis, quæ Éutychis errorem profcripfit . Sardicenfis autem Synodus cum
in Arii reliquias fe fe exerens, nullam diftin^am hærefim protriverit , yeluti
Nicænæ appendix habita, diftin£te yecenfenda non fuit j ut ne tanien idcirco
inter oecumenicas habita non fuifle c r e d a t u r . ... .
V I I . Ènimvem Juftinianus Imperator, licet qqatuor generalia Concilia mul-
tis in locis celebret * Sardicenfem nihilominus\ oecumenicam Synodum m edicto
fidei appeliavit. Ea veto frequentior quatuor generaüum Conciliorum com-
mendatio pofterioribus Græcis, qui in codicibus canonum generales Synodps a
particularibus, feu topicis feparare coeperunt, occafionem præbuifle videtur re-
cenfendi Sardicenfem infer Synodos topicas, cum antiquiores Græci canonum
codices ipfam ftatim poft Nicænam collocarent , ut ex Joanne pcholaltico antecedent!
capite obfervavimüs. -Equidem uti oecumenica npp.folum pro Occi-
dentalibus, fed pro Orientalibus etiam Ecclefii? ftatuit : 8c ycuti reltitutip b.
Athariàfii Alexandrini, Marcelli Ancyrani , Afclepii Gazenfe ab eademSy-
nodo décréta 5 8ç exequutioni mandata, ad Orientis Ecclefias fpectabat; ita etiam
canones, quos quidem in Çonftantinopolitana Orientali Synodo anni 3^^*
Nicænorum nomine laudatos vidimus, non minus Occidentales > P n~
entales refpiciebant. Hinc in MSS. editionis ' Prifcæ 8c collewipnis Ha-dnanæ
ftatim poft ultimum cânonem hæc ciaufula legislàtivam vim in totum orbem
■
deçlarans legitur: Omni s Synodus dixit 1 Untveicfot, quæ conjlit.uta funt , ca~
'
tholica Ecclefia in univerfo Orbe dijfufa cufiodiêt. Et fiubficripferunt 8cc. Hi-
larii 8c Epiphanii teftimonia , quæ opponit Petrus de Marca, njhil officiunt. Hi-
larius enim in libro adverfus Conftantium Auguftum num. 25. fcribens : Damnas,
quoque & fubfiantioe nomen, quo te & Sardïcenfi Synpdo Strmtenfi
pium ejfe Occidentalibus metitiebaris ,* non de Sardicenfi Concilio , led de
Pfeudo-fardicenfi loquitur, ficut & de Sirmienfi * quæ non Occidentalium, fed,
Ôrientaiium conventicula fuerunt ; idque unum fignificare voluit,. Conftantium
harum Pfeudo-fynodorum exemplo damnans fubftantiæ nomen , pium fe Oc-
cidentalibus prætulilTe . S. Epiphanius vero hæref. cap. 1. alio pariter fen-
fu intelligendus e ft , qui Marcæ opinioni nihil fav et. Sardicenfem enim Syno-
dum Occidentalem, vej Occidentalium v o c a t, ut earn fecernat ab Orientali
Eufebianorum conventu ; quatenus ilia Sardicæ in urbe Occidentis, hic vero
Philippopoli in Oriente congregatus fuit . Quid quod S. Epiphanius hoc loco
Sardicenfem Synodum pro Sirmienfi, aut Mediolanenft accepifle videtur . uti
Tillemontius conjicit not. 40. in Arian. Hift. tom. 6.
V I I I . Dubitant nonnulli , num in ipfo Occidente Synodiis Sardicenfis oecumenica
habita fuerit. Moventur ea Africanorum refiftentia, qua Sardicenfibus
canonibus ex commonitorio Zofimi in Apiarii caufla produftis fe fe oppofue-
r e . Qui vero htec ingerunt, non folum dubitent oportet, num Sardicenfis Synodus
fuerit oecumenica, verum etiam num fuerit generalis totius, Occidentis;
de quo tamen ambigi nequit, adeout illi ip fi, qui huic Synodo funt magis
infenfi, hanc generalem Occidentis Synodum fateantur. In quo autem verfa-
retur Africanorum contentio, ut nihil exinde contra canonum Sardicenfium
iiïiéioritatem elici qupat, fufe explicavimus in Obfervationibus ad Differtatio-
nem V . Quefnelli part. 1. c. 6. tom. 2. coi. 958. & feqq.
D E A N T I Q U I S
C O L L E C T IO N IB U S & C O L L E C T O R IB U S
C A N O N U M .
P A R S S E C U N D A .
D E A N T I Q U I O R I B U S C O L L E C T I O N I B U S L A T I N I S ,
qute v e l funt anteriores D ion y lio E x ig u o , ve l ex fontibus
Dionyfio anterioribus originem d u cu n t.
C A P U T P R I M U M .
De primava canonum colleüione apud Latinos prafertim Romanos,
qu<e folos Nicanos canones O ’ Sardicenfes Jimul junPtos
compleElebatur, *
§• I.
Canones, qui olim apud Latinos pitafettim. Romanos auElovitatem habucve,
. Jolt fuerunt Nicani & Sardicenfes. Expungitur jententia, qua alii Graci
canones Nictenomm nomine laudati , aut in Nkana Synodo confirmati
dtcuntur.
T fi omnium Gracarum Synodorum canones , qui in
Graco-Codice continebantiir , olim 'redditi fuerjnt la-
tine duabus antiquis verfionibus Ifidoriana & Prifca ante
Dionyfianam pervulgatis, ut capite . fequenti dice-
tur ; his tarnen verfionibus privato Audio lucubratis &
editis , foli Nicami canones , & Sardicenfes Ni ca: nis
fine ulla diftinélione fubjedli, eodemque Nictenorum
■ nomine infcripti, apud Latinos , prafertim Romanos ,
publicam auóloritatem habuerunt . Solos quidem CanO- Romana
nes Nica;nos ( quo titulo comprehendebantur , ut §. 3. oftendemus, Sardicen- Ecclc(il
fes) Romanam Ecclefiam recepiffe, diferte tradit Innocentius I. in epillola ad nönes'Te-
Theophilum Alexandrinum, ubi memoratis canonibus Nictenis addit : Alium •
enim canonem Romana non admittit Ecclefia. E t in alia epillola ad Clerum
& populum Conftantinopolitanum n. 3. Quod autem ad canonum obfervatio-
nem attinet, SOLIS illis parendum ejfedicimus , qui Nic<ece definiti funt ;
quos SOLOS feBari & agnofcere debet Ecclefia catholica . Idipfum autem ve- Quos Ec-
rum luilfe in tota Ecclefia Latina vel ex eo cognofcitur, quod niilli alii Grte- ° c-
carum Synodorum canones a Latinis fcriptoribus allegati inveniuntur ante fex- cld' “u1“ ’
turn fieculum nifi N ic a n i, & Nicanorum nominë etiam Sardicenfes: impof-
fibile autem videtur alios quoque canones fuiffè receptos , nee ullum aliquan-
do a quppiam fuilfe laudatum.
II; Non defunt, qui exiftimant, Nicanorum canonum nomine apud Inno- Non o.
centium I. omnes Gracarum Synodorum canones intelligi, propterea quod mnes ca-
omnes in codicibus canonum poft Nicanos defcripti, a prima Nicana Synodi
inlCriptione Ntcaim appellari potuerint, uti S. Gregorius Turonenfis Concilii norumnó-
Gangrenfis canonem quartum decimum veluti Nicanum laudavit. Ego , in- I,u'
<put, accedens ad Monafterium, canonum Nictenomm decreta relegi, in quibus lib.’ j e
contïnetur, quia f j qute reliquerit. virum, & forum, in qüo bene vixcrit 33-
Tom' IIL g 2 fpre