tf&g J ' u R i s C a n o n . V e t e r i s 66 8
piat urceolum 72 cum aqua* manile , & _ _ .1 T
manutergium. A O V 1 1 I. 10
X C I V . <5
Acolythus cum ordinaturj, ab Epifcopo
quidem doceatur, qualiter, fe in officm fuo
agere debeat: 73 ab Archidiacono accipiat
cereoforaleum cum cereis , ut fciat fe ad
accendenda Ecclefia* luminaria mancipan-
dum: accipiat & urcéblum vacuum ad fug-
gerendum vinum in Euchariftia fanguinis
Chrifti.
X C V . 7
Exorcifta cum ordinatur, accipiat de manu
Epifcopi Jibellum , in quo fcripti funt
exorcifmi, dicente fibi Epifcopo: Accipe ,
& commenda 74 , & habeto potefiatem trn-
ponendi manum 75 fuper energumenos9 five
bapüzandos .
X C V I. 8
Le&or cum ordinatur, faciat de illo verbum
Epifcopus ad plebem , indicans ejus
fidem , ac vitam , atque ingenium . Poft ha:c
expe&ante plebe tradat ei codicem, de quo
76 leélurus eft , dicens ad eum: Accipe , &
ejip verbi Dei 7 7 .relator , habiturus, fideli-
ter & utiliter.fi impleveris officium , ¥ par-
tern cum his , qui verbum Dei miniflrave-
rjjint .
X C V I I. 9
Hoftiarius cum ordinatur , poftquam a t
Archidiacono inftruélus fuerit, qualiter in
domo Dei debeat converted, ad fuggeftio-
neoi. Archidiaconi tradet ei Epifcopus, claves
Ecclefia: de altario dicens: Sic age qua-
fi reddlturus Deo rationem pro his rebus ,
qua ifiis clavibus recluduntur\
72 Vulg. cum aqua & mantile : & inmar-
gine cum aquimanile . Sacramentarium Gela-
lianum cum aqua, & aquimanile , & manu-
tergio . Aquimanilia memorantur in Digeftis
1. 3. §. 3. de fupelleóh leg. & I. 19. §. 12.
& L 21. §. 2. de auro & argent, leg. fic di-
£ta , quod aqua in eis maneret.
73 Vulg. addunt fed : & mox habent cero-
f er art um cum cereo j dein, mancipari.
74 Addendum ëx vulgatis Conciliorum memoria
: quæ tarnen vox non täm in noftris
MSS. quam in Sacramentario Gelafiano à.efi-
deratur.
75 Cod. Vat. Palat, cum èditis Concil. &
cum Sacramentario Gelafiano fuper energume-
72um , five baptizatum , five catcchumenum ,
melius.
76 Cod. Vallic. mendofe loquuturus : Vat.
3342. loquutus.
77 I ta noftri codd. cum Sacramentario Gelafiano
. Vulg. autem Conciliorum leSlor. Dein
pro minijlraverunt cod. Vat; 1342. minifirant,
additque accipias, quod redundat , nifi antea
deleatur habiturus.
78 Vox Presbytero in quibufdam codd. de-
fideratur.
Pfalmifta, ideft Cantor , poteft abfque
feientia Epifcopi fola juffione Presbyteri officium
fufeipere cantandi , dicente fibi 78
Presbytero : Vide, ut quod ore cantas, corde
credas 3 & quodcredis, operibus comprobes.
X C I X. II
Sanftimonialis virgo cum ad confecratio-
nem fui Epifcopo offertur , in talibus ve-
ftibus applicetur , qualibus femper ufura eft,
profeftioni & fan&imoniæ aptis.
C . 12
Viduæ, vel fanftimoniales , 79 qùæ ad
minifterium baptizandarum mulierum eli-
guntur, tam inftruélæ fint 80 ad officium,
ut poffint aperto & fano fermone docere
imperitas & .rufticanas mulieres tempore ,
quo baptizandæ funt , qualiter baptizatori
81 ad interrogata refpondeant, & qualiter
accepto baptifmate vivant.
C I, 13
Sponfus & fponfa, cum benedicendi funt
82 a Sacerdote, a parentibus fui« vel apa-
ranymphis offerantur. Qui cum benediftio-
nem acceperint, eadem no£te pro reveren-
tia ipfius benedi&ionis in virginitate per-
maneant.
C I I. 103
Viduæ, quæ ftipendio Ecclefiæfuftentan-
tur, 83 ita affiduæ in Dei opéré effe de-
bent, ut & meritis, & orationibus fuis Ec-
clefiam adiuvent. 84
IV.
79 Ita cum vulg. codex Vat. Palat. Ip cod.
Vallic. fie : quæ a minifterio baptizaqcli fun-
guntur . Minus reifte in Vat. 1342. quæ ad
minifterium baptizantur.
80 MS. Vat. Palat, ad .id officium , & défunt
voces, ut poffint . Dein pro aperto vulg.
habent apto.
81 Vulg. interrogatæ.
82 Cod. Vallic.. alia interpunftipne Sacer-
doti a parentibus fuis vel a paranympha offerantur
. Vat. 1342. vel a paràhympho.
83 Vuig. cum MS. Vat. Palat, tam affiduæ.
Dein hic idem codex quæ, & meritis.
84 Alius canon in vulgatis exhibeturn. .104.
qui a ceterorum ratione alienus, in noftris
codicibus jure omittitur. At in aliquo codice
ftatuta præferente fuifle deferiptum & figna-
tum num. CIII. teftis eft pervetuftus codex
5p. Capituli Veronenfis , in quo dum eadem
ftatuta abbreviata proferuntur , hujus_canonis
compendium in fine affèrtur num- CIII. Canon
porro ; in vulgatis eft, hujufmodi . Sicut
bonum eft caftitatis præmium i ita & majori
obfervantia , & præceptipne euftodiendum eft .
Ut fi quæ viduæ quantumlibet adhùc in mipo-
ribus annis pofitæ , & mdtura ætate a yiro re-
li&æ f
6 6 ? D O C U M E N T A»
I V. I I I.
t I E P I ;s T O L A
C A N O N I C A,
Qua debeant adimplere Prpsbyterî, Diq-
coni , feu Subdiaconi.
h
z T)Rimo omnium 7- fidem catholicam omnes
A Presbyteri, & Diaconi,, feu Subdiaconi
ll.^^/V.memoriter teneant , & •* fi quid' hoc fa-
L’i.diebus, cicndum prætermittat , quadraginta * die-
X 'iabfti- iim a vino * abftineant. Et fi poft abfti-
Lj’r . ne ntiam neglexerit commendandum * , replia
ï fubaudi- çetur in eo fententia,
■ nr memo•
' . V;, I I.,
3 / XJt nullus 3 Presbyter, Diaconus , aut
Subdiaconus cum mtilieribiis habitare , aut
converfari præfumat; & fi inventus fuerit
4 hoc faciens ,-4 de'gradu dejiciatur. Infur
per & exilio deftinatus, dies fuos in poeni--
tentia finiat.
Ut e a , quse a Deo confervandis Chri-
ftianis Principibus amore inlata funt, vel
fuerint Ecclefiis, vel jtitulis;, nullus exin-
de fubtrahere prafumat, ne facrata? res de-
populentur Et fi quifpiam pra:fumferit ;
res qua* fraudata* funt, quadruplo reftituan-
tu r . Aut fi non habuerit , unde ipfa loca
y admittant; & res * ipfas, aua: fratidate * l . i p f * .
funt, ab Epifcopo ipfius recolligantur , & S
jn ipfo loco , unde ablats funt, 6 refir- *
mentur.
I V,,
De Presbyteris, ^ui eos ad communio-
nem recipiunt, qui .inceftas nuptias contra-
hunt , ideft, 7 matrinam, cognatam, vel 7
focrum, aut filiaftram, vel 8 proxima agna- 8
tione conjunflam in cpnjugio fit^i fociaqt ,
j& ad eps pervenerint, admoneantur,& fe-
parentur. Qui fi djftulerint ,. cpmmunione
priventur , & oblationes ‘ ebrum 9 in facro 9
ialtari non recipiantur. Et fi Pres.byter feiens
hoc neglexerit diftringendpm, autamicitias
.temporales * attendendum, ip ad commu- * f- attest*
riioriem eum receperit"fine emendatione aut ^cndo •
pcenitentia , canonical fubjapeat fententi^ .
liSLe, fe deVoverunt D om in o& \vefte laical't
abjeSla fub teftimonio Epifcopii Mcclefia reli-
giofo habitu apparuerint j p often yteron ad nuptias
faculares tranfierunt, fecündum Apoftolum
damnatipnem 5 hqbebunt : ( 1. Tim. 3. ) quo-
niam fidem caftitatis, quam Domino voverunt,
irr it am facer? dufte funt . Tales, ergo perfon a
fid? Cbriftianorum communidde mdneant , quee
etiam nec in'"convtvio cum''Gmiftiafiii commu-
mcent ;' JSPam ‘fi"ddulierte conjügVs. reatu funt
viris fu'ts obnoxite j quanto magis‘ 'vidüte l qua
religiofitatem mutaverunt, ( Al. Harduini codex
qua Deo religionem' voverunt;) - crimine adulte-
rii notabuntur, fi devotionem quam Deo : fpon-
te, ( Al. fpontanea ) non coa&a obtulerunt, Ubi-
dinofa forruperint voluptate , atque ad fecundas
nuptias tranfitum fecerint ? Qua etfi violentia
irruente ab- -aliquo prarepta fuerint-, ac -poftea
dele&atione carnis atque libidinis permanere in
conjugio raptori vel violentp„ virp, cpnfenferint ,
damnationl fupeyjus comprebenfa tenebuntur ob-s
next a . D.e talibus dit Apoftolus Durn luxuria-
xx fuerint-, nubere volunt , habentes damna-
tionem, quia prima.m fidem irritam fecerunt.
i.i Tim. p.
1 Hsec epiftola cum hec titulo deferibitur
in tribus MSS- .c.olleftionibus Italicis., ijimi-
rum in cqdd. Vat. 1342. & fimili, Barberino
2888. in Vallic. A. 5. & ajris fimilibus Ad-
ditionum Dionyfii, ac in Vat. 1^43. qui quondam
pertinuit ad Ecclefiam Ticipenleni . In
duabus his pöftremis colleflionibus immediate
fubjicitur Statutis , qua: antea pnemifimus ,
nec non ptaceptis S. Petri de facramentis, qua
poftea exhibebimus. In huius epiftolce editio-
ne utemur editionihus Baluzii in Append.'t, 2.
Capitillarium n. v. &c P. Manfii tom. I. Sup-(
plementi Conciliorum, col. 817.
2 Fidei catholica nomine non apoftolicum
fymbolum , quod Fifies Apoftolica dicendum
fuiflety nec a foils Clericis , verum etiam a
laicis memoriter .teneri debebat ;..nec. Nicx-
nurti , quod Tides Nicana appellari' ffolebat ,
fed intelligitur fymbolum yulgo. di^um Athar
nafianum , quod quidem abfque aufloris nomine
Fid?s' catholica in vetuftioribus MSS. in-
feribitur, nec non apud, Vehantium Fortuna-
tuni fexti fxculi feriptofem', cujusT expofitib
ejufdem fymboli e vetufto Ambfbfianx bibliothecae
codice edita eft, a Muratorio torn. 2.
Anecdot. Latin, pag^ 212. cum hoc titulo ^
Fxpofitio FIDEI' C A TH O L IC A ? Vortunati .
Cum Venantius Forturtatus auflor fit alterius
expofitionis, in fymbcduni apoftolicum , qux
inter ejus opera, legitur ; jure idem,.efTe cre-
ditur hie Fortunatus , cujus nome.n -iaudatse
expofitioni Fidei catholica prxfigitur . Is autem
patria Italus, & Ravenna: educatus, an-
tequain in Gallias tranfiret , hanc Fidem catholicam
in Italia jam vulgatam ac celebrem
invenifle dicendus eft , ut earn commentario
explicandam duxerit . Hinc nihil mirum , fi
rioftra epift&la pdribnica Italicis coHeflionibus
inferta eam'dem' Fidem a Presbyteris , Diaco-
nis, & Subdiaconis memoriter tenendap prx-
cepit : quod poftea non abfimiliter in Galliis
prieceptum fuit a; Syno^o Auguftodunenfi, cujus
canohem e; DiviOhehfi codice Sirmondus
edidit: Confer noftras adnotationes 25. 2(5. &
27. in Diflert. 14. Quefrielli . Port pauca pro
(fy fi quid, Baluzius & cod. Vallic. ut f i quid .
“'^Tdem Baluzius cum eodem MS. Vallic.
omittit Presbyter.
4 Cod. Lucen. delet.'de, gradu.
5 Vat. 1342.' amittdnt.
<5 Baluz. reformentur.
• 7 Al. matrignam y vel matriniam.
8 Ti'fuziu’s cum MS. Vallic. proximam.
p Idem Baluz. a facro^i-
10 Baluz. cuni MS. Vallic. a communione
eum recipe re . Dein folus Baluz, fub j ace ant ,
miqus . ‘ ..ft ' ’ . , v.