paryuli, qui fine baptifmo ex Eac vita mi-
grarunt, ' fine quo in regnum cadorum ,
quod «ft vita ceterna , intrare non poffunt:
anathema f i t . Nam cum Dominus dicat :
Jo. 3. 5, Nifi quis renatus fuerit ex aqua & Spirit u
JanBo , non intrabit in regnum cxlorum :
quis catholicus dubitet participem diaboli
fore eum, qui coheres non meruerit effe
Chrifti ? Qui enim dextera caret, finiftram
11 proculdubio 11 partem incurret.
IV. Item placuit , -ut quicumque dixe-
** j gratiam Dei , • qua 12 juftificamur
per Jesum Christum Dominum noftrum ,
ad folam remiflionem peccatorum valere ,
quse jam commiffa funt, non etiam ad ad-
jutorium , ut non committantur : anath^r
ma fit.
}i Vr *3 Itenj placuit, ut fi quis dixerit ,
eamdem gratiam Dei per Jesum Christum
?4 Dominum noftrum propter hoc tantum 14
adjuyaread non peccandum, quia per ipfam
nobis aperifu'r & revelatuf intelligemia man-
datorum, ut fciamus quid appetere , quic}
vitare debearaus; non autem per- iliam nor
bis praftari, rut quod faciendum cognoveri-
mus, etiam facere diligamus atque valea-
x.Cor.8.1, mus: anathema fit. Cum enim dicat Apo-
ftolus: Scientia inflqt j caritas vero adifi-
cat: valde impium eft, ut credamus ad earn
qua: inflat nos habere gratiam Chriftj , &
ad eam qua; «dificat , non habere : cum
jr$ 1ft 15 utrumque domim Dei, & fcire quid
facere debeamus , & diligere ut faciamus .*
ut Kdificante caritate, fcientia nos non pof-
fit inflare . Sicut autem de Deo fcriptum
Tf-9%‘ 10. eft: Qui docet hominem fcientiam: fic etiam
j.Joan.^.7. fcriptum eft: Caritas ex Deo efl t
V I . Item placuit , ut qujcpmque dixe-
16 rit , ideo 16 nobis . gratjam juftificationis
dari, ut quod facere per liberum a'rbitrium
17 17, poflumus, facilius poflimus implere per
gratiam ; tamquam etiam fi gratia non da-
retur, non quidem facile, fed tamen polfer
i t Addidimus partem cum MSS. codicibus
Vind. & Crabbi, qui poftremus paullo ante
habet coheres effe non meruit Chrifti ,
12 Dion. juftificatur homo per,
13 Dion. & Ifid, Item quifquis dixeritr,
14 Iidem Dion. & Ifid. addunt nos : cum
quibus dein emendavimus per ipfam $ id enim
exigit fequens çontextus per iliam . Quefn, per
ipjum. •
15 Ita Ç°d. Vindeb, cum Dionyfio , Ifido-
r o , & frofpero c. 5. contra Collator , Quef-
pellus vere de dono Dei , & fcire quid facia
mus ,■ fy diligere quid ut faciamus , minus
bene.
*16 Quefn. omifit nobis , Supplevimus ex
Vind. uti legitur etiam apud Dion. & Ifid.
17 Cod. Thuan. debemus. Vind, fecunda
manu poteramus. Dion. & Ifid. iubemur : in
quam le&ionem notât Quefnellus : Minus bene
, Immo melius. Nam S, Auguftinus ferm.
154. C..12. Pelagianorum verba proponens ,
hanc fettionem maxime approbat, Ad hoc de-
dit , inquiunt, Deus gratiam fuam hominibus ,
Ut quod facere JUBENTUR per liberum arbimus
fine ilia implere divina mandata : anathema
fit. De fru&ibus enim mandatorum
Dominus ioquebatur, ubi non ait : Sine me .
difficilius poteflis facere ; fed aitV Sine meJ°a>,,lî
nihil poteflis facere. :
VH.Item placuit, quod aitfan&us Joannes
Apoftolus: Si dixerintus, quiapeccatum non ha- 1 Joan,
heraus, 1.8 nos ipfos feduçimus, & veritas in nô- 18
his non efl : quifquis fic accipiendum putaverit,
ut diçat propter humili,tatem 1.9. nort oportere ip
dici no$ non habere peccattim,non quia ita vere
eft; anathema fit. Sequitur autem Apoftolus
, & adjungit : Si autem conftffl fuerir
mus peccata noflra, fidelàs “& jujlus efl qui
dimittat nobis peccatft , & mundet ms ab
pmni iniquitate : ubi fatis apparet hoc , non
tantum humi l iterfed etiam veraciter dici
. Poterat enim Apoftolus dicere : ’ Si di-
xerimus, quia non habemus peccatum •,. nos
ipfos extollimus, & humilitas in nobis, non
ef l : fed cum ait: Nos ipfos decipimusy.&
veritas in nobis non efl : ;fatis\oftendit: eum
qui dixerit fç non habere peccatum , 20 non 25
yerum loqui, fed- falfum,
V I I I . Item plaçuif , ut quiçuraque dixerit
in oratione dominica idgo dicere fan-
flos : Dimitte nobis débita noflra ; ut non Matth
pro feipfis hoc dicantquia non eft ei$ iam
neceffaria ifta petitio, fed pro aliis qui funt
in fuo populo peccatores ; & ideo non dicere
unumquemque fanftorum ? Dimitte mihi
débita meq ; fed , dimitte nobis débita noflra,
ut hoc pro aliis 21 magi? quam pro 2l
fe juftu? petere intelligatur ; anathema fit ,
JSanflus enim & juftus erat Apoftolus Jacobus,
cum dicebat ? 22 Inmultis offendimus .11
omnes . Nam quare additûm eft , omnes , Jacobi
nifi & ifta fentèntia cottveniret pfalmo, ubi
legitur : Ne intres in judicium cum fervo
tuo: quoniam non jufliflea bit ur in confpeBu
tuo qmnis vivensl Et in oratione fapiçntif-
fimi Salomonis : Non ejl homo qui 23 non ^ v
peccavit. Et in libro fanfti Job ; In manu Job,\7.7-
omnis
trium, facilius poffint implere per gratiam. Le-
flionem vero noftras colleélionis hic exhibe-
mus , Mox Diou^ & Ifid. vuig. poffimuis.
18 Ita cod. Vind. fecunda manu cum Dion.
& Ifid. prima vero nos ipfos decipimus , uti
poft paqca in repetendo hoc teftimonio omnes:
codd. & vulgati præferunt . At Auguftinus
ferm. 181, Jeducimus femper habet . Quefn,
ipfi nos feducimus,
■ ip Vulg. Dion. & Ifid, deleta duplici ne-
gatione habent oportere dici nos habere. At P.
Harduinus notât MS. & Merlinum legere ut
in noftro textu. Cod. Vind. deler particulam
non fecundo loco , quod primo quoque loco
delendam infinuat, Confer Auguftinum ferm,
181. c. 3. & 4.
20 Ita cum Dion. & Ifid. nofter cod. Vind.
Quefnellus verum non dicere, fed falfum,
21 Dion. & Ifid. potius.
22 Oxon, MS. in multos , male. Dion. &
Ifid. in multis enim.
23 Ifid. vulg. wo» peccet. MS. Ifid. apud
Harduinum adait tibi.
169
omnis hominis fignat , ut feiat omnis homo
infirmitatem fuam , Undeçtiam Daniel fan-
ftus & juftus, cum in oratione pluraliter
mn.9- S' dicetet ; Peccavimus^ iniquitatem fecimus ,
■ * gç cetera , quæ ibi veraciter & jhumiliter
B 24- confitetur : 24 ne putaretur, queraadmodum
quidam fentiunt, hoc non de fuis , fed de
populi!fui potius dixifle peccati$‘, poftea di^
H xi t: Cum orarem f & -confiterer peccata mea
Ut • 20f ftp peccata popüli mei- Domino Deo ,2 5 meo :
■ nôliiit dicere, peccata noflra^ fed poptili fui
dixit, & fua: quoniam futures iftos , qui
tarn male intelligerent, tamquam Propheta
■ l6 26 pt^vidit,
IX; Item placuit, ut quicumque ipfa ver-
jfitt.6.n> ba dëminicæ orationis, ubi dicimus, Dimitteiiobis
débita noflra, ita volunt a fan&is
diéi i1;ut humiliter hoc , non veraciter di-
■ n catur; 27 anathema fint . Quis enim ferat
orantem & non hominibus , fed ipfi Deo
mentientem f qui labiis fibi dicit dimittj
velle , & corde dicit, quæ fibi dimittantur
débita fe non habere ? - 24 25 *27
C A P I T U L U M XIV.
1 N c X P I T
S acrum R e scriptum
pcceptis Synodi 1 fupraferipta geftis datum.,
- Imperatores Honorius & Theodosius
Augufti Palladio Prtpfefto Practorio f
AD conturbandam catholic« fimplicitaf
trs lucem puro femper fplendore radiantem
dolofae artis ingenio, novam fubi-
to 2 emicuifle verfutiam pervulgata opinio-
ne cognovimus: qua:fallacis feientiae obum-
brata mendaeijs & furiofo tantum 3 debac-
chata lu&amine, .ftabilem quietem c«leftis
conatur attreftare fidei,4^umP0V^ cr^m^n^s
commendat inventum, ' infignem flotam ple-
bej« «ftimans vilitatis, fentire cum cunr
£lis, ac-prudentite fingularis palmam fore ,
5 Gommuniter approbata deftruere: cujus im-
pi« commentationis auftores Pelagium C«-
leftiumque percrebuit exftitilfe. Hi parent!
cunftarum rerum Deo , / pr«cipuseque fe tripe
r maieftati , 6 intermine omnipotenti 4
& ultra omne prinqipium tranfeunti , tarn
trucem jnclementiam 7 fexev« voluntatis af-
fignant, ut cum formandi 8 mundi opifi-
cem curam fumeret , qualitatemque homir
pis ftruendi profunda fpiritus conceptione libs
24 Quefn. ne putaret, & deindicit, minus
xefle . Emendavimus ex MS. Vind. eum Dion,
& Ifid. |
25 Addidimus meo cum Vind. & Dion. A-
pud Ifid. noftro.
2 6 Solus Quefnellus proevidebat.
27 Al. anathema fit. At quicumque .... ita
volunt pluralem numerum exigunt.
1 Hæc & fequefttia documenta ufque ad
Caput, 20. ex hac colleftione édita funt, ex
quiblis tria, fçilicet hoc, decimo qüinto, &
vigeîimo capitibus contenta ab hac lola colle-
ftione nobis confervata fuerunt. Cardinalis Ba-
rdnius éa Annalibus inferuit ex MS. Atreba-
tenfi hujus colleftionis. Eadem vero tomo III.
Coiiciliorum Venetæ editionis col. 464. &
feqq. proféruntur cum emendationibus P. Har-
duini, qui Colbertino, , antea Thuaneo, codi-
çe ufus eft. Baluziüs quoque ea reeufit in Appendice
ad Comthonitorium Vincentii Liri-
nenfis edft. Cantabrig. an. 1687. ac très co-
dices recognitos mernorat, nimirum bibliothe-
c i Rèèiæ ; S. Germaïii de Pratis , & mona-
flerii S. Hieronymi Murtenfis prope Barcino-
nem . Nos præterea codicem Cæfâfeum Vin-
debonenfem allégabimus . Quefn. fupradiBa.
At prætulimus codd. Thuan. & Vind. in quibus
ss., ideft fuprafcriptte ipfo Quefnello interprétante
legitur. Mox' addidimus datum ex
noftro MS. Vind.
2 Ita cum MSS. Thuan. & Vind. aliifque
vulgatis Baronii, Harduini, & Baluzii. Quef-
nélms cum Oxon. èmerjiffè« •
3 Quefn, cum Hard. debacchata eft luBamine
, ut ftabilem. quietem cqleftis attreBaretfidei
Notât porro' in margine : Eft , & ut omittit
Garn.- Et itérum | Cum attreélare légeret Sal-
mafius in cod. Thuan. fupplepit, audet, & ex
èo fumfit Garnerius . GenUin'am leBionem refti-
tuit Oxon. MS. Cum vero eft, & ut ignorét
pari ter riofter cod. Vindeb. & attreBare nabeat
Thuan. MS. pvæferendam cenfuimus leiflionem
cod. Atrebatenfis Baronii., & aliorum apud
Baluzium, qui cum Vind. & Thuan. ex parte
coiicinentes, inferto verbo conatur , verio-
rem hujus loci reftitutionem repræfentare vi-
dentur.
4 Salmafius cum Thuan. MS. notante Quefnello
, & fimiliter Baluzius dum novi criminis
commentât or ex infignem . . . . aftimant . Alias
cum Bàronio dum novi criminis commendat a
vento infignem . . . . teftimat : quam leétionem
tamquam.elegantiôrem præfert Garnerius. Ipfi
autem Quefnèllo magis a’rrifit leélio MS. Oxon.
Hum novi criminis commenta invent t , nifi , in-
quit, pro criminis poni velis, acuminis . Hanc
Harduinus recepit. S inceriorerri vero putamus,
quam ex MS. Vindeb. exhibuimus..
5 MS. Thuan. addit conantur, proquoSal-
mafius fuhftituit arbitrante. Quèfn.
6 Garn. interminate potenti . Baluzius cum
Thuan. cod. interminatione potenti. Baron, ter
omnipotenti ultra.
7 Al. J<evte .
8 Quefn. notât : Ita Oxon. alii omittunt
mundi. Baron. Baluz. & Harduin. non oïnit-
tunt, ficut nec nofter cod.'Vind.