*8
37P C o d e x C a n o n . E
Et cum poffet prohibere non prohihuit, fed
etiam propria fua faciebat,. qua: erant propria
corporis, Verbum incorporate . Deni-
>7 que casfo corpore a miniftro, 27 ficut ipfum
/M».i8.23.patjenSj dicebat: Quid me cadis? &impaf-
JJa.%0.6. jjkjjg naturaliter dicebat: Dorfum meumde-
di ad verbera ,* & faciem meam non avcrti
a confufione fputorum . Qua: enim humani-
tas patiebatur Verbi, ha:c inhabitans Verbum
ad fe referebat: ut nos deitati^ Verbi
participes effe poffemus . E t erat ammira-
bile ; quia ipfe erat patiens , & non patiens:
patiens quidem , quoniam proprium
ejus corpus patiebatur , & in ipfo 28 qui
patiebatur erat ; ,non patiens , propterea
quia natura Deus pianens Verbum eft im-
paflibiJe. Et ipfe quidem incorporalis erat
m corpore paffibili, corpus autem habebat
in fe Verbum impaflibile , deftruens infir-
mitates ipfius corporis . Faciebat autem hoc ,
& fiebat ita , ut noftra ipfe fufcipiens, &
öfferens in facrificium , deftrueret , & fuis
jam nos operiens faceret Apoftolum dice-
t. Cor. i$. re ‘. Oportet corruptibile-hoc induereincorru-
53* ptionem j & mortale hoc induere immortal fi
tatem .
CAP. VII. Abfit autem, ,ut figurate ifta fafta fint ,
1(5 ficut quidam 29 iterum arbitrati funt ; fed
vere, homine fa&o falvatore, totius hominis
fa&a eftlalus. Si enim fig'ürate Verbum
erat in corpore.fecundum illos:; quodautem
figurate dicitur, fantafiaeft; invenietur opi-
mone & falus hominum & refurreftio di-
&a fecundum impiiffimum Manichteum .
Sed non per phantafiam eft falus noftra ,
nec corporis folum fed totius hominis ,
anima: & corporis vere falus fafta eft in
3° ipfo Verbo. Humanum 30 erat corpus ,
yere naturaliter ex . Maria fecundum Scri-
pturas divinas, & verum erat corpus Sal-
vatoris . Verum aufem 1 erat , quia . fimile
erat noftro:. foror etenim noftra fuit Maria
, quoniam ex Adam omnes fumus : &
hoc numquam aliquis dubitavit., recolens
qua: fcripfic Lucas. Poftquam enim refurre-
xit a mortuis, ajftimantibus quibufdam , nori
in corpore ex Maria videri Dominum , fed
Lwr.24.39. pr^ jpj-Q fpiritum videri , dicebat : Videte
manus meets & pedes , & veßigia clavo-
rum, quia ego ipfe fum . Palpate & videte
, quia fpiritus carnem & ojfa non habet,
ficut me videtis habere: & hzc dicens often-
dit eis manus fuas& pedes. Ex quibus con-
futari poffunt iterum , qui aufi funt dicere
, in carnem & ofla rautatum effe Domi-
num. Non enim dixit : Sicut me videtis
carnem effe & off a \ fed , habere : ut non
ipfum Verbum in ha:c mutatum effe cre-
datur*,Ted ipfum in his, & ante mortemy ,
& 31 poft • refurre&ionem effe credatur . ^
His ergo ita probationem habentibus , fu-
perfluum eft jam alia tra&are , & fcrutari
aliquid de ipfo corpore, in quo erat Verbum
inconfubftantiale deitatis, & ex Maria
vere progenito , & ipfo Verbo nequa-
quam in carnem & offa mutato, * fed carnem
fa&o. Quod .autem a Joanne diftum
eft: Verbum caro fabtum efi: hanc habet in~Joan,\M
telligentiam , 32 ficut fimilitudine hoc po- 3* w
terit inveniri: fcriptum eft enim a Paulo:
Chrijlus pro nobis faclus efi malediclum: & G«/. j.J
quemadmodum^ non hoc ipfum fa&us eft
maledi&utn , fed quia pro nobis affurafit
maledi&um , di&um eft maledittum faflum
effe .* ftc & caro fa&us eft , non mutatus
in carnem ; fed quia pro nobis carnem affumfit,
& fa&us eft homo . Quod autem T°an^u^
dixit: Verbum carofaSlum efi, fimile eft iterum
dicere : Homo faSlus e fi: fecundum
quod di&um eft in Joel : Effundam de Joel.i.ft
Jpiritu meo fuper omnem carnem: non enim
ufque ad animalia erat promiffio , fed in
hominibus eft ,- propter quos etiam ipfe Do-
minus homo fa£tus eft .
Hoc autem di&o hanc habente intelli-^AMnjfl
gentiam, profefto reprehendant fe omnes,
qui putarunt ante Mariam effe carnem ,
qua: ex ipfa eft; & ante hanc aliquam ha-
buiffe artimam humanam Verbum , & in
ipfo ante adventum femperfuiffe. Definant
autem & illi, qui dixerunt capacem mortis
non effe carnem, fed 33 earn immor-
talis effe naturs. Si enim non eft mortuuS)
quomodo Paulus tradidit Corinthiis , quod
& ipfe accepit: Quod Chrijlus mortuus efi i.Cfli'.ij.jl
pro peccatis nofiris 1 fecundum Scriptures ?
Aut quomodo oninino refurrexit, n non eft
mortuus? Erubefcant :autem maxime , qui
omnino 34 ita cogitarunt, poffe fieri pro
Trinitate quaternitatem, fi\ dicStsr effe ex
Maria corpus .* Dicunt enim: fi dicamus
confubftantiale corpus Verbo , manet Tri-
nitas, nihil extraneum in ipfam afferente
Verbo; fi vero humanum dicamus corpus
35 neceffario exiftens extraneum fecundum
fubftantiam 6orporis-, & fit in ipfo Verbum;
erit pro Trinitate quaternitas propter
corporis adje&ionem. Haec ita dicentes non
intel-
.34 ■
35
27 Vat. MS. Jic ipfe pattern. ^ \ ac- dein im-
pajfibilis. Thuan. quoque habet ipfe , & im-
pajfibilis. Sed ipfum , & impajfibile legendum
cit Graeco, cum ad Verbum referantur: ubi tarnen
ficut *oyo< mafculini generis eft, ita «Ws
& u\l/atvss eodem genere fcribendum fuit.
28 Ita noftri codd. Apud Queftv quod.
2p Vat. delet iterum.
30 Vind. ommittit erat corpus.
3T Ita duo noftri codd. ac Thuan. Quefnel-
h , approbante Graco exemploi. Apud ilium
pofl mortem . 3
3 2 Quefn- fi per fimilitudinem. Noftri codd.
cum Graeco concinunt.
33 Idem Quefn. etiam . Correximus ciim
MS. Vat. Dein Vind. Et quia Chrijlus mortuus
efi.
34 Quefnellus iftd cogitarunt p°Jfe fieri •> PV9
Trinitate quaternitatem introduce”tes t f i . Emen-
davimus ita cum Vat. & afia interpundlione
induéla, quæ concinit cun» Græcô, delevimus
introducentes cum utroque noftro codice.
35 Quefn. neceffario' exiflit extraneum ... W
fit in tpfo.i Graeco, affiftior vifa eft leftio codi-
cis Vat. In Vind. neceffario exiftente . . . up
fit.
intelligunt, quemadmodum in feipfos inci-
dunt. Nam etfi non ex Maria dicunt corpus,
fed confubftantiale ipfi Verbo ; nihi-
lominus., quod fimularunt, ne forte ut fa-
pientes pu^entur fecundum fuum iritelle-
dum , oftendentur dicentes quaternitatem .*
ficut enim Filius fecundum Patres Omoufion
eft Patri, & non eft ipfe Pater, fed Fili.us,
ad Patrem dicitur Omoufion : fic & confub-
ftantiale corpus Verbi non eft ipfum Verbum,
fe.d aliud a Verbo. Cum autem aliud
fit, erit fecundum ipfos, ipforum trinitas,}
quaternitas . Non enim vera & fpecialiter
perfe&a atque indivifa trinitas recipit adje-
ftionem ; fed ha:c qute eft, quae ab illiseft
intellcfta : & quomodo adhuc Chriftiani
alium , praeter eum qui ^ft Deus , adin-
veniunt?
IX. , Iterum enim & in alio commento licet
eorum infipientiam pervidere, fi propter quod,
eft & dicitur in Scripturis ex Maria effe &•.
humanum corpus . Salvatoris , putant pro
trinitate quaternitatem dici, quafi faila ad-
jeffione propter corpus; multum erraqt fa-
fturam cozequantes faäori, & fufpicantes
poffe deitatem aliquid adjeflionis ac.cipe.re ;
& ignorant quia non propter adje^jonem
Deitatis Verbum caro faftum eft fed; ut
caro refurgat: neque .ut melioraretur ,Ver-
buni proceflit ex Maria, fed ut huma.nuov
genus liberaret. Quomodo igitur putant, ut,
liberatum corpus per Verbum , & yivifica-
^ turn , 36 in deitatem Verbo faciat adje&ip-,
nem ? Magis autem ipfi humanitati adje6lio
magna fa£la eft ex Verbo, in ipfa com-
7 munione. & uni.tione ..,Ex.mortali enim 37
fa£lum eft immortale, & ex animali fa^Ium
eft fpirituale, & ex terra faftum, cseli por-
tas tranfgreffum eft. Trinitas vero , & afr
fum.ente: Verbo corpus ex Maria , trinitas
eft ; non accipiens adje^ionem , :neque dir
minutionem; fed femper perfe6Ia eft, & in
Trinitate Deitas una cognofcitur : & ficut
unus Deus in Ecclefia prsedicatur Verbi Pater
. Ex hoc autem jam conticefcant & qui
aliquando dixerunt, eum qui ex Maria pro-
ceffit, non effe ipfum Ghriftum & Dominum
Deum . Si enim non Deus erat in
corpore, quomodo ftatim procedens ex Mariq,
I* 1. vocatur Emmanuel, quod interprctatur, »ot
bifcum Deus ? Quomodo autem <%■ Paulus, fi
Verbum non erat in came , ad Romanos
9* 7* fcribebat: Ex quibus Chrijlus fecundum carnem
, qui efi fuper omnia benediblus Deus
in facula . Confiteantur ergo & qyi ante
negabant crucifixuin effe Deum, erraffe .fe, *MS.
36 Sic Vind. concinente Græco.Quefnellus
in Deitate.
37 Quefn. faSla efi immortalisa & fimiliter
fequentia . Ad codicum fidem neutro genere
textum exegimus.
38 Vat. ad acquiefcendum.
39 Quefn. addit & dixit . Delevimus cum
MS. Vind. & Græco -textu. v
40 Quefn. quod erat de naturali . Expunxir
raus quod erat auftoritate noftrorum exempla#
38 acquiefcentes fanftis Setipturis & ma- : 58
xime Thomae , qyi pofteaquam yidit in i-’
pfo clavorum veftigia^, exclaipiavit: 39Do-j0an.zo.28.
minus meus & . Deus meus . Cum enim , 33- ,
Deus & Dominus gloria: effet. >. Filius erat.
in gloria , affixo & exhonorato corpore :
corpus vero patiebatur , dum pertuteretur
in ligno , & fluebat de ejus latere : fanguis.
& aqua . Templum enim Verbi erat plenum
Deitatis : propterea ' igitur fol videns
creatorem fuum, injuriato corpore, toler
rantem , radios ffiios fubtraxit & obfcuravit
terram . Ipfum autem corpus.habens natu-
ram mortalem , ultra fuam naturam refur-;
rex it, propter habitans in fe Verbum , &,
defiit 40 quidem de naturali corruption : 4°
induens autem quod fiipra: hpminem eft
Verbum , indumentum fa^lum.Verbi, faftum.
eft incorruptum, . i . I p
De eo autem quod falluntur & dicunt v CAP. X .
quod ficyt. in unumquemque Prophetarum
feftum eft, ita & in unum aliquem homi-
nem ex Maria venit Verbum , fuperfluum-
eft difputare : manifefta eft enim dementia
eorum, & indubitata reprehenfio. Si eoirn
ita venit,.quare. hie ex virgine, nonexvi-
ro fimiliter »muliere l fic enim unufquif-
que fan£Iorum: natus eft: aut quare ita ve-
niente Verbo , non uniufcujufque mors di-
eitur pro nobis fa&ä , fed iftius fola ? Cur
autem peri itmumquemque Prophetarum ad-
veniente,Verbo 41 dicjtur de Koc (bloiiqui 4:
ex Maria natus efi , fetnel in fine facculpr
rum adveniente? Aut quare, veniente e o ",
ficut venit in prioribus fanftis, alii quidem
omnes mortui 42 nondum refurrexerunt ;
qui autem ex Maria^, folus tertia die refurrexit?
aut cur fimiliteralii^veniente Verbo
, dicitur folus ex Maria Emmanuel, corpore
pleno Deitatis nato 43 ex ipfa ? Em- 43
manuel enim interpretatur, nobifeum Deus .
Aut quare, fi ita venit, manducante uno-
quoque Propheta, & bibente , & laboran-
te , & moriente , non dicitur ficut ipfe man-
ducans , bibens , laborans & moriens; fed
de folo qui ex Maria eft ? Quse enim patiebatur
hoc corpus , hjec quafi ipfo patiente
di&a funt, & cum de aliis 44 omnibus di- 44
&ura fit folum, nati funt & creati ; de eo
qui ex Maria eft folo diSum eft : Et Ver- J°an>
bum caro faSlum e f t . Ex quibus oftenditur,
quia ad alios quidem omnes fafium eft verbum
prophetandi I gratia ; .ex Maria autem
ipfum Verbum kn,...femetipfo carnem affu-
mens , procefliy Homo .* natura quidem &
fubftantia Verbum erat Dei ,* fecundum carnem
s
rium . Codex Vind. qui de naturali • Scripft-
mus quidem cum MS. Var.
41 Cod. Thuan. »0» dicitur, fed de hoc folo,
42 Sic noftri codd. & Gtxc. Quefnellus non
refurrexerunt.
43 Voces ex ipfa a Quefn. tradu&ae poll
enim , cum noftris codd. & Grseco hue tevo-
cavimus.
44 Vat. hominibus.