* 8 s 6Ü6
PASCHASII QUESNELLI
D I S S E R T A T I O XIID
E
C A P U T P R I M U M ,
Romanian Eccleßam fuut(ï cl irrt Codicem ha-
buiffe ante Dionyfti Ext gui Abbatis colle-
Bionem: nec eum hucufque emerfejfe e te-
nebris.
E Codice antiquo Ca-
nonum Ecclefiæ Roman
s , qui Dionyfianum
prsceffit, magna nuper
animorum contentione
dimicatum eft a non-*
nulJis Audio abreptis ,
feu præconceptæ opi-
nioni vindicandæ paullo
intentjoribus , feu denique. hiftorics verita-
tis & antiquitatis ecclefiaftics amore ille-
ftis. Quo quifque fucçeffu pro fententiafua
decertarit, facile e r it, opinor , judicare ,
cum hanc noftram diflertationem ad um-*
C A N O N U M m
i R O M A N J E ,
lIlMi i i in lucem edito ,
• prodierunt (ti}tiquiJJimo ?
P ’f l l1
bilicos ufque perduxerimus, Immo vel ex
fola Codicis ipfius Canonum, quem tot fs-
culis fepultum Iuci nunc primum damus ,
xnfpe&ione perfpicuum eft immerito fibi gra-
tulatos elfe, quotquot de genuini Codicis
inventione gloriati funt: prifci, inquam ,
Codicis, ex quo partim inchoato , partim
variis fubinde incrementis au£lo, a Nicsni
Concilii state ufque ad fexcentefimum Chri-
fti annum Ecclefia Romana , feu juris ec-
clefiaftici dicendi , feu conftituends difci-
Ir l
j
| | |
plins Canones haurire confuevit.
Codicem fuum ex antiquo habuifle ^.o-
manam Ecclefiam, non eft quod in dubium
revocetur, cum & hujus frequens occurrat
i mentio in epiftoljs Romanorum Pontifi-
cum, & 2 necefle fuerit ut qus Canoni-
bus & regulis eccJefiafticis regebatur, eas
in aliquo Codice defcriptas fervaret. Quod
ita fuilfe , vel ex una Dionyfii Exigui epi-
ftola feu prsfatione ad Stephanum Epifco-
pum fatis intelligitur; 3 ex prifci etenim
Codi-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
i Canones profe&o eorümque cuftodiam frequenter
ingerunt Romani Pontifices ; num-
quam vero Codicem canonum memorant, im-
mo ne fubinçjicant quidem1. Solum mentionem
identidem faciunt canonum Niesnorum , quo
nomine Sardicenfes etiam comprehendunt, uti
probavimus in- Traétatu de Colleftionibus part.
2. c. i. eofdemque canones tantum cum olim
recepiflet Romana Ecclefia , ut ibidem often-
fum eft ; quocumque ftatuta Patrum, vel canones
indefinite laudant jNicsnos vel Sardicenfes
intelligunt.
i Necelfe quidem fuit ut Romana Eccle-
lia, qus non tarn canonibus regebatur, quam
appftolicis conftitutis , hsc in Romanis fcri-
mis, non autem in aliquo codice , aut corpore
canonum,defcripta fervaret. Quod fi Codicem
canonum appellare libeat exemplaria, in
quibus Nicsni & Sardicenfes canories fimul
crant defcripti , nihil morabimur. Conftitutio-
nes autem Pontificis non ex codice aliquo.,
fed ex apoftolicisr fcriniis a Romanis Antiftitibus
olim allegabantur , ut fufe probavit P,
Couftantius in prsfatione ad tom. I. Epifto-
larum Romanorum Pontif num, 44, & 4^.
Id vero adeo inolevifle animadvertimus, ut
poftquam iidem Romani Antiftites uti ccepe-
runt colle&ione Dionyfii , ex ea quidem diu-
tius allegarint folos canones, numquam vero,
vel fere nütpquam conftitutiones apoftolicas
nifi poft VII. lseulum.
I Non prifci codicis , fed prifcte translations
mentionem facit Dionyfius, ejufqüe corifu-
fionem notavit , qua Laurentius offen fas ipfi
fuafit, ut novam Grscorum canonum inter-
pretationem lucubraret. His autem verbis non
Codicem canonum a Quefnello editum Dionyfius
indicat, fed earn prifcam (ut in vul-
gatis infcribitur). interpretationem, qus ante
ipfum Dionyfium compafla, in Italia prsfer-
tim circumferebatur . Hsc enim ita confufa
& implexa eft, ut le&ores offendat: quod de
verfione Ifidoriana ( ut vocant) licet anti-
quiori , in Quefnelliano Codice fere recepta
dici
K l
l i