cxxvni De ant. Collection. & Collect. Can.
philo, cujus originale fi ad nos perveniffet, vel exafla ipfius verlio, tot vitia
aut menda haudquaquam invenirentur.
XXIII. Poll hæc hic titulus legituc.' Item Symbolus fanBæ Synodi Sardici.
Mox vero fubjiciuntur abrenuntiationes in baptifino adhibitæ, ac fymbolum
Conllantinopolitanum ignotæ verfionis.
X X IV. Epiftola Conjlantini de Synodo Nictena. Confiantinus Pius catho-'
licit orthodoxorum Ecclefece per Alexandriam. Gaudete fratres dileBiffimi .
PerfeBe grattant accèpimus a divina providentia 8cc. Eft inedita verfio ejus
epiftolæ, quae profettur a Socrate lib, i . cap. 9. & a Gelafio Cyziceno lib.
2. c. 3 6,
X X V . Lex Conftantini contra Arium interpretationis inedita. ViBor Confiantinus
Magnus Pius Epifcopis per qua loca & populis. Malivolus & im-
pius Arms imitatus diabolum jufie meretur 8cc. Vide hanc epiftolam apud
Socratem & Gelafium Cyzicenum locis laudatis.
X X V I . Epiftolæ duæ, altera quatuor fanftorum Epifcoporum turn confeffo-
rum, & poftea martyrum Ægypti ad Meletium fubjeélo hiftorico quodam
fragmento, altera S. Petri Alexandrini Epifcopi & martyris: quæ ad Meletia.
ni fchifmatis initia pertinent. Hæc pretiola documenta ex hoc codice édita
funt a laudato March. Maffejo in Appendice memorata pag. 234. & 255.
X X V I I . Codicem claudit Definitto dogmatum ecclefiafiicorum Gennadii
Presbyteri Maffilienfis. Hie titulus rubro caraftere prima manu feriptus. A t
fuperdufla linea, alia recentiori manu 8c caraftere nigro pro Gennadii Presbyteri
MaJJihenfes in fuperiori intervallo feriptumfuit Beatiffimi Augujlini Epi-
Jiopi ,qmz hoc opufculum in aliis codicibus Auguftino perperam inferibitur ,
& idcirco editum eft in Appendice operum ejufdem tom. 8. col. 78.
III. Hæc autem adnotatio altérais lineis nigris 8c rubeis & majufeulis litte-
ris feripta in ultima pagina legitur. Hec de mendofis exemplaribus tranftuli
tandem, & quadam quidem qua ....on ut voluit, tamen potuit ( fupple 8c
cofrige quamvis non ut volui, tamen ut potui ) recorrexit. Quedam autem
tacite pretermifi, re .... ( f. reliqua ) Domini arbitrio derelinquens. Qui legts
1 ore ...... catore ( leg. ora pro me peccatore ) Jit d n abeas red..... ilimus
omnium did .... Theodojius indignus .... conus fe c it . Hæc poftrema verba lie
\ fupplenda : humtllimus omnium Diaconorum Tbeodofius indignus Diaconus fe-
cit. Verba de mendofis exemplaribus tranfiuli , Theodofium merum exfcripto-
rem, non vero ejus verfionis, quæ in ipfo tantum codice invenitur, aueftorem
innuunt. Equidem idem Theodofius, quiEatinæ linguæ imperirillimus ex hac
ipfa adnotatione cognofcitur, Græcæ adeo ignarus fuit, ut in exferibendo ca-
none 17: Ancyrano Ifidorianæ verfionis Græca verba fenfui intelligendo necef-
faria omiferit, quæ in aliis MSS. & in vulgaris ejufdem verfionis leguntur .
Fuit vero auélor præfentis colleétionis, in qua compingenda aliquot codicibus
ufus e ft. Peculiaris codex ille fuit, qui documenta Græca ineditæ Latinæ interpretationis
continebat. Hujus autem interpretationis antiquus auélor Græ-
cum exemplum gdhibuit, quod cum pleraque documenta Al'exândrinæ Eccle-
fiæ peculiaria çontinéret, ipfumqup Nicænum Concilium a notatione incipiat
de feditione fafla futxAlexaridro Epifcopo Alexandrino, quar in aliis Græcis
exemplis non legitur ; 'in eadem Ecclefia faltefli' ab origine feriptum videtur
poft Synodum Calchedonenfem : quippe quæ eft recentius documentum nova
verfione latinitate donatum. Theodofius vero documenta hujus ifleditæ verfionis
pro füo ingenio feparavit, aliaque) aliunde documenta ipfis Interférait 0!
nunc ex Ifidoriana interpretatione, nunc ex Dionyfioynunc aliis exfontibus;
ex quibus tertium maxime infîgne, & vigefîmum fexttim monümentum deri-
vavit. In eodem porro exemplo, quod ineditam verfionem exhibebat, fola
erant ex Conciliis Nicænum, Sardicenfe, & Calchedonenfe: ’ fi énim aliarum
Synodorum Græcarum canones prrrtuiiliet ‘ omnés’ab eodëm interprété fuiflent-
latinitate donati, neo1 Theodofius ceteros canones ex Ifidoriana aut üionyfia-
na verfione derivaflet. Certe vero Græcum exemplum quantum ad documenta
Sardicenfia illis videtur fimile, quibus ufi funt Socrates, Sozomenus, Theodo-
retus, ac Patres Cakhedonenfes, uti latius oftendimus part. i. c.6 . ni n .adeo
ut quantum ad ea documenta non fuerit Alexandrinæ Ecclefiæ propriüm , fed
plura
Pars II. de ant. Collect. Latinis Cap. IX. & X. cxxix
plura ejufmodi exemplaria latius propagata in ipfo Oriente ac in tota Gracia
in laudatorum Scriptorum & Patrum manus facile pervenerint, Vide qua; de
ipfis documentis dicentur in Admonifione ipfis prsmittenda col. 378.
C A P U T X.
De GolleBionibus Gaflicanis.
$. I.
Vetufli Codices canonum apud Gallicanos plures privato ßudio conditi,
nullus publica auBoritate digeftus & editus. De celebrioribus hujuf-
modi codicibus, ac prqfertinr de Vat. Palat. 574.
I. Allicanam Ecclefiam non caruiffe codicibus canortum, quibus Epifco-
V T pi in ea regenda uterentur, indubium eft. Codicem aliquem publica
aufloritàte editum Quefnellus videtur exigere, ut canones promulgati fint .
Hanc vero ejus fententiam refellemus adnot. i r . in Differtationem XII. c. 2.
Nullo quidem certo aut probabili argumento hadtenus probatum eft, aliquem
.ejufmodi codicem apud Gallos olim . publica aucloritate fuiffe digeftum , edi-
tum, aut approbatum. Cum allegati fuerunt canones, aut conftitutiones Ro-
fflanorum Pontificum â Syhodis aut Epifcopis Gallicanis, licet excerpti fuerint
ex aliquo codice; non tamen ipfe codex publicus, aut publica audloritäte editus
dici debet : neque conftitutiones aut canones allegati, ex ipfo codice au.
dloritatem accipiebant, fed ex iis Conciliis vel Pontificibus, a quibus editi
fuerant. Confer tap. 1. §. 4. Plures colieffiones olim in Galliis digeftæ inve-
niuntur. Si quîs codex fuiflet publicus, quid oportuiifet tot colledliones con-
feribere ? Saltern harum colleflionum auftores cavifent, ne ullum documentum
publier cqdicis prætermitterent . In una autem colledlione plura défunt, quæ
leguntur in alia. Adde quod in quibufdam codicibus, ut mox dicemus , Ni-
cæni canones leguntur ex abbreviatione Rufini, in aliis, quos Sirmondus laudato
ex verfione Dionyfii, vel ex alia antiquiori, quæ Ifidoriana vocatur .
Num Gallicana Ecclefia diverfos codices publice edidit ? Hæc affirmari facile
poterunt, probari non poterunt. Codices quibufdam Ecclefiis particulares fuiffe
patet inter ceteras ex colletlione Ecclefiæ. Arelatenfis, quam explicabimus
cap. 13. Numquid omnes publica aufloritate exarati & editi credi debent ?
Sed quid moramur pluribus? P. Sirmondus, qui in edendis Synodis Gallicanis
plurimum laboravit, plurimofque codices Gallicanos in tota Gallia diligenter
e volvit, ex hac ipfa varietate colleffionum omnem de codice publico , qui
uniformis elfe debuilfet, fufpicionem adimit, Synodorum illos ( Gallos ) fua.
rum, inquit in præfatione ad Concilia Galliæ, canonumque nullum certum
corpus, null am f iat am colleBionem babuijfe, docet varietas ipfa exemplarium,
Quot enim codices antiqui, totidem fere funt diverfee colleBiones. Alite in
aliis pterumque Synodi, vel plures numéro, vel pauciores: raro ecedem, aut
paucie in omnibus cernuntm. Notat quod in rem fuam era t, codicum anti-
quiflimorum diferimen in Conciliis Galliarum, Difcrimen etiam in verfionibus
canonum Græcorum notaverat paullo ante. Par varietas in aliis canonicis do-
A-wen&.S 3C *n con^^ll^on^',Lls Romanorum Pontificum defignari potuiffet .
Adde & perturbatum ordinem, quem in nonnullis colleélionibus animadvertit.
^ u Cn -ne cum non conSruatlt codici publica aufloritate vulgato, has Omnes
eollectiones privato ftudio in Galliis digeftas oftendunt. '
-II. Præter collefliones Corbejenfem, Quefnellianam, & unam Colbertinam,
quas in Galliis compaftas recenfuimus cap. 3. & 8 ., plures aliæ a Gallis Scri-
ptonbus memorantur, Foflàtenfis, Tiliana , Pithoeana , Anicienfis, Lugdunen-
h s , Remenfis 8cc. quæ cum editioni Synodorum Galliæ ufui fuerint , pecuüa-
res Galliarum fuilfe nofeuntur . Sed harum diftinfta notifia ab i is , qui ejuf-
modi codices adhibuerunt , data non fu it . De Foffatenfi id tantum accepi-
Nicænos in ea canones ex Ifidoriana, uti appellant, interpretatione cum
Sardicenfibus jungi : âc præterea tredecim Gallicanas Synodos nullo ordine cum
T °™- III. r " non
Colleöio
Foffaten*
Gs.
Couft,
przfat.t.i.
Epifi.RsP.