CAP, IV»
jiSi/t'iG.
Qonciliï '
Calcbcdo-
nenfis , -
Canones
ad ufum
Romans
Ecclefiæ
accommoda
» .Ü
Mawinus
Bracarenfis
nofijo Co-
dice Ro-
mano ufus
eft, .
17'
ferp admodum yel innotuiffe Romapis,yel
abiisauttoritate donates.- Romam, inquit,
Ecclefia eofilem Canones vel Gefla Synodi
illius ( Conftanfinopolitanæ I. ) haBenus
non habet, nec accipit : in hoc autem eam-
dem Synodum accepit, quod eft per earn con*
tra Maccdonium definit um . Quod faltem
verum eft de pofterioribus hujus Concilii
Canorjibus, quæ nec in Dionyfiana colle-
ftione habentur, »ec in aliis plurimis an-
tiquiqribus, At nec priores tempore Leonis
nortri fuiffe in ea Ecclefia receptos, & ex
hujus Iitterjs patet, & ex Lucentu Legati
jn-Çalchedonenfi Concilio contradi&ione ,
qua confiante? «ifleruit ConftantinopoUtanos $
Canones , qui ab Aetio le&i Amt , inter
Canones locum non habere.
jo. Nonnulli Canones Conciliorum topi-
corum , ita in codice recepti funt, ut prius
tarnen 16 ad Romanam difciplinam fint accommodate.
Talis eft Ancyranus decimus ,
quern ill? undecimum numerat. Cum enim
Canon fecundum alias omnes verfiones décernât,
ut Diaconi qui ad nuptias poft or-
dinationem tranfierint in minifterio perfe-
verare permittantur , fi in ipfa ordinatione
proteftati- eflent vellç fe conjugio copulari,
nec ita fe poffe perraanere: idem Canon in
noftro codice hujufmodi Di^conos jubet in
Clero tantum manere , & a minifterio ab-
jic i. Hæc etiam ultima verba : Laicam tan-
tum comm uni onerft recipientes , de fuo addi-
derunt Romani codicis aurores . Neque hoc
difcrimen in verfionum diverfitatem refun-
di poteft : cum Ifidoriana verfio , quæ, pau-
ciftimis exceptis, cum noftra eadem eft, ge-
nuinam Canonis. difciplinam repræfentet :
nec in Çlero. tantum , fed etiam in mini-
fterio Diaconos hujufmodi manere permittat.
Cum omnes verfiones codicefque ab hu-
; jüs. verfione difcrepare dicimus, excipiendus
eft Martinus Bracarenfis , qui 17 ex antiqua
Canon urn translation fuam colle&io-
nem çoncinnavit; veteri, inquam, transla-
tion'e. , non ut eft apud Ifidorum Mercato-
rem , fed qualis primitus erat in Romano
ifto codice .. Cum enim Ifidoriana verfio recédât
a noftra hujus Canonis Ancyrani verfione
, non modo quoad verba, fed & quoad
fenfum ipfum &. difciplinam Canone
fancitam ; huic e contra Martiriiana con-
c in it, eamdemque cum Romana regulam in
ordinatione Diaconi fervandam indicit : Dia-
conus, iriquit parte 1. cap. 39. qui eligitur^
fi eontefiatus fuerit pro accipiendo matrimomo,
& dixerit non poffe in caftitate perma- CAP. IV.
neve, hie non ordinetur, Quod fi in ordinatione
tacuerit, & ordinatus fuerit \ & po-
ftea matrimonium defideraverit, älienus fit a
minifterio, & vacet a Clero, Ubi vides Dia-
conum ilium a caftitatis propofito alienumt
vel non ordijiandum, ut Martinus -, vel fi.
fuerit ordinatus, a minifterio, ut codexno-
fter habet, abjiciendum pronuntiari , fi ad
nuptias eonvolarit. De eo verq, qui tacens
ordinatus fuerit , fi contraxerit matrimonium
, jubet & a minifterio amandari, &
abftinere a Clero, quod codex noftèr pariter
ftatuit , aliis hujufmodi Diaconum in Clero
refidere permittentibus. sAtque hunc Ancy-
ranum Canonem X. ita olim le6:um fuifle
in codice Romano innuere videtur canon
13. Quinifextæ Synodi, cum Romani ea-
nonis meminit : Quoniam , inquit, in ordt-
ne Canonis in Ecclefia Romana traditum no-
vimus , ut promovendt ad Diaconatum vel
Presbyteratum profiteantur fe non. amplius
fuis uxoribus confungendos & c. videtur enim
iB codicem Canonum Ecclefiæ Romans 18
his verbis indicare ; èv rß g’xxx»-
er 'id iv 'rdifyci xuuov-os • INdagis autem aliis his
verbis , quæ poft pauca fubjiciuntur in eo-
dem Canone : Sed neque ordinationis tempo7
re ah eo poftuletur ut profiteatur fe a legiti-r
ma cum uxôré confuetudine abftenturum • Canonem
enim X. Ancyranæ Synodi videntur
mihi petere ifta fan&ione Quini-fextæ Synodi
Patres. Ut lit fit de ifto canone,.ma-
joris proculdubio auftoritatis eft pro confir-
matione codicis noftri Martini Bracarenfis
cum eo ..confenfus in mutandis Ancyrani’
canonis difeiplina atque contextu : quod a
Martino faüûm efle ex Orientals licentis
odio feribit Antonks Auguftinus de emen-
datione Gratiarti lib. r. Dial. 10. C. cur Martinus
Martinus ab. Archetypo difeeffit ? ait unus ^ acaren‘
e colloquentibus. A . cum in Occidentee f f e tGræcus
refpondet alter, noluit Orientislicentiam imt- fuit 5 fed
tari . Dicendum potius exiftimarim , iftud Pannoniui,
Martinum ex antiqua verfione Latina hau-
fiffe, quæ apud Romanam Ecclefiam inufu
erat. U-t enim errant Garfias Loayfa , Fran-
eifeus Florens & plerique recentiores, cum
hunc au&orem 19 Græcum origine fuifle 19
feribunt, quern diferte Pannonium aflerunt
Gregorius Turonenfis lib; 5. Hiftor. Franc,
c. 38. Aimonius .Monachus lib. 3. de Ge-
ftis FrancorùrtLr-eàpN. 38. & ex ejus Epita-
phio Aubertus Miræüs in Scholiis ad Ifi-
doirum : ita hallucinaritur, qui eum novS
tranf-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
16 Vide ibidem n. 9. '
17 Id refélletUr ibidem n. 10.
18 Quini-féxta, feu Trullana Synodus An-
Cyranum quidem caîioilem refpidt : at ctith
contrariam Romanæ Ecclefiæ traditionem &
canonem memórat poiïtificias conftitutiones
& antiquam Occidentis praxim indigitat , ut
tie ad Quefnellianum Codicem canonum Romanis
ipfis ignotum, cujus aliquod exemplum
apud illos Græcos Epifcopos invéniretur , re-
curreridum fit. . .
ip Etfi Martinus Bracarenfis -origine ridri
Græcus, fed Pannonius fuerit ; Græcam ta-
mèn linguam , dum in Orient^ verfaretur ,
eum didicifle , & in fua compilatione ador-
nàndà Græco codice ufum, ok eodemnon pauca
latine liberius reddidilTe oftendimusinTra-
élatü part. 4. c. 2;
CAP.- IV. translationis canonum audiorem prædicant.
jouid prae- Tria folummodo a fe præftita aperit ipfe
jiiteric in in præfatione fua ad Nitegefium. Primum
jua colle- enim } qUia multa immutata putavit in ea
P,one' verfione,.quæ turn per HifpaniarumEccle-
fias circumferebatur , ea conatus eft 'refti- 1
"tuere, & , ut ipfe loquitur, emendatius re-
ftaurare. Deinde cum & aliqua fimpliciori-
bus Vidorentur pbfeura, ea fimplicius Tcxpo-
nenda efle cenfuif. Deniqueomnes canones
in duas clafles diftribuit , quarum una qui
ad Clericos-', altera qui ad Laicos pertinent,
contioentur. Id porro totum non ad Græ-
corum exemplarium, fed ad veteris feu Ro-
manæ translaitionis fidem perfeftum eft .
Videbat enim Martinus verfionem canon
um ,'quæ apudHifpanos in ufuerat, quse-
que ea ipfa fuifle videtur, quæ in Ifidoriana
colle&ione modo legitur, in multis ab
ilia difcrepare , quæ apud Romanos vige-
bat ; nec dubitandum putavit quin Romana
purior effet, & priftinæ finceritaji coneine-
ret magis. Quamobremad illius fenfum re-
vocavit Hifpanenfem canonum codicem :
nonnullis tamen vel de fuo additis, vel ab-
hreviatis, ut obfeurioribus locis lux afful-
geret. E t hæc, ni fallor, origo eft diferi-
minis triunj illorum codicum , qui licet eam-
dem verfionem antiquam ufurpent, tot ta-
men locis a fe invicem diferepant.
Mar- Jam ut ad canonem Ancyranum redea-
h s ab m«s,.facile eft^x diatis inveftigare , cur
Martinus ( quod quærebat Antonius Auguftinus
ab Archetypo difeeffit ? Non quia
cum in Occidente effet , noluit Orientis li-
centiam imitari: \ perfuadere enim mihi vix
poffum, id quemquam auftoritate priva ta
tentafle, ut in -canonis ab univerfa Ecclefia
jam recepti verfione ita recederet a fen-
fu canonis , ut eum fubverteret omnino :
immo & hoc maxime in canonum transla-
toribus redarguit Martinus , quod eorum
vel ofeitantia , vel ignorantia nonnulla im-
mutata effent. Sed cum ipfe Romanæ ver-
fioni uni attenderet, & illius aliarumque Ecclefia
rum difeiplinæ, ad quas Hifpanorum
codicem cenfuit emendandum ; in fenfum a
Ganonis mente ^alienum incautus incidit ,
multaque infuper ex proprio ihgenio infe-
xuit, canonum ad fimpliciorum captum ac-
commodanaorum gratia . Nec tamen ea in
re culpandus auftor, qui non codicem ca-
monum proferre inftituit , fed Capitula ex
Gfacorum Synodis collegia, ut habet epifto-
læ ejus inferiptio , & probat ipfa metho-
dus operis, in quo multa abbreviata , in-
terpolata, aliave ratione mutata cernuntur.
in quo nec Synodoru.m canonumve ordo CAP, IV.
fervàtur , nec unde unumquodque capitu-
lum fumtum f i t , adferiptum eft , &<non-
nulla etiam capitula ex diverfis diverfarmh
Synodorum canonibus conflata ' apparent .
De hujus cdlleélionis auftoritate, u fu|& ap-
probatione non yft hie dicendi locus : unum
hoc dico, videri mihi plus ei , quam par
fit, tribui : non liquet enim earn vel ad
Concilium Lucenfe miffam , vel ab illo above
fufeeptam ac au6loratam. Altum de eadem
apud Hifpanenfes. Synodos filentium :
ex quibus potius certum videtur antiquæ
verfionis & codicis ufum in| Hifpaniarum
Ecclefiis perfeveraffe.
11. Ex Capitulis de gratia & libero ar-
bitrio , CæleftinoPapæ olimadfcriptis , nunc
vero Leoni affertis , 20 confiât Âfricanæ 16 17 18 * 20
Ecclefiæ décréta adyerfus Pelagianos Romano
codici inferta fuiffe ; quæ nec in Juftel-
liano, nec in alio quovis, qui Dionyfiano
antiquior f it , reperire eft ; jacent veto in
noftro, non fola quidem, ut apud Diony-
fium, fed Romanorum Pontificum epiftolis
ea de re in Africainferiptis immixta,qua-
lia fuiffe indicant laüdata capitula.
12. Non infirmum affertionis noftræ argumentum
^ft, quod non folum codex' in
fronte habet Nicænos canones Sardicenfef-
que confequenter , fed quod etiam in ea
tempora definat, quibus novus Dionyfii codex
veterem 21 jam ulterius non amplifi- 2i
catum in defuetudinem abire juflit î quod
poft ætatem conjigit Gelafii Papæ, qui po-
ftremus eft eorum Pontificum, quorum décréta
in codice apparente
13. Ad codicem noftrum attendere mihi
prorfus videtur 22 Gelafius ipfe, quemmo- 22
do laudavimus , in priori traftatu , quem
cum altéra luce donavit Jacobus Sirmondus
in Appendice Codicis Theodofiani pagina
182. ubi ex ordine inter præcipuas Ecclefiæ
fedes conftituto argumentatur, atque ex
Nicæno judicio . Secundte , inquit , fedis
Antifiitem nec expellere qutfquam , nec re-
vocare fine prima fedis affenfu vel potuit,
vel debuit. Nifi forte , confufo jam ordine
rerum atque turbato , nec prima, nec fecun-
da, nec tertia fedes debeat obfervari , vel
fufc’tpi fecundum antiqua f i at ut a major um ...
Qpa enim ratione, vel confequentia aliis fe-
dibus defendendum eft , f i prima beatiffimt
Petri fedi antiqua & vetufta reverentianorf.
defertur, per quam omnium Sacerdotum dignités
femper eft roborata atque firmata ,
trecentorumque decern & 0B0 patrum invi-
Bo Ù* fingulari judicio vetuftijjimus judica-
tus
E D I T O R U M A D
20 Confer Obferv. n. 11.
21 Vide hominis Gontradi&ionem . Scripfit
antea cap. 2. in fine Conßantinopolitani Jaltem
canones pofl S. Gregor 1 um magnum fubnexi
funt, ni fallor, codici , Hic autem codicem
canonum poft Gelafium jam ulterius non am-
plificatum tradit, adeo ut novo Dionyfii codi-
N O T A T I O N E S .
ce in defuetudinem abierit . Sane fi indufto
Dionyfii codice vetus ille in defuetudinem
abiit , nihil eidem in ufum publicum adden-
dum erat .
22 Hoc ultimum argumentum confutabimus
‘ in Obferv. c. 2. n. i j .