Lynj Dl ant, Collection. & Collect. Can.
„ pum. “ Cum porro in eildem canonibus Synodi Romanorum n. id. ab
iifaem Nicanis Patribus interdiftum. dicatur, ne Epifcopi de Ecclefia ad Ec-
clefiam tranfeant, hac pcena tranfgrefioribus conftituta : Talem Epifcopum . . . .
Epijcopatu privari jujferunt; hie quoque Sardicenfem canonem primum figni-
Ib, col. ficari notavit idem Couftantius ; nam licet Ntcano canone 15. caveqtur, ne
t'ji, not, a qUiS pptfe0pus de civitate in cjvitatem tranfeat; nequaquam tarnen tub et ea-
derti Sfnodus, ut tr an si at us Epifiopatu prjvefur , Jed .propria- Ecclefia re-
fiitqatur, in qua oplinatus e ft . At nec laicam communionem habeat qui talis
eft , ,Cis»w? SatritKpnfit 'pitapat, Subdit deinde in eadem notatione fimili modo
hunc canonem Sardicenfem Nicaeni nomine indicatum videri etiam a S.
Hieronymo epift. 83. ad Oceanum, ubi feribit: Hoc in Nictena Synodo a Pa-
tribus efi decretum, ne de alia in aliam Ecclefiam Epifcopus transferatur ,
ne virgjnalis pauperculte focietate contempta, ditiorts adulterts queer at am-
plexus, Jd certe concinit cum illis laudati Sardicenfis eanonis verbis: Cum nul-
lus in hac re inventus fit Epifcopus, qui de majori civitate ad minorem tranf-
eat . Innocentius I, in epift. 3. ad Synodum Toletanam n. 9. regulas Nicts-
nas in ordinationibus fervandas recenfens, ea decreta fubneftit, qua partim in
N ican is , partim in Sardicenfibus canonibus reperiuntur : 8c in epift. 7. ad Cle-
rum & populum Conftantinopolitanum num. 2. reprehenfurus adverfarios S.
Joannis Chryfoftomi, qui ei a fua fede pulfo Sc ad Synodum appellant! alium
Epifcopum fubftituerunt ; id numquam geftum dicit a Patribus,/ei potiusprohibitum
, quod unum canonem quartum Sardicenfem refpicere poteft, ubi fan-
citum fu it , ut alter Epifcopus in ejus cathedra pofi appellationem ejus , qui
videtur ejfe depofitus, omnmo non ordinetur, nifi caujfa fuerit in /udicto
Epifcopi Romani determinata. Licet vero hop loco Nicanos Patres aut canq-
nes non appellet ; cum tarnen in eadem epiftolafolos Nicanos fedtandos tefte-
tu r , hunc profedto Sardicenfem canonem pro Nicano habuit. _
Ib.c0l.7js, XII, Non ignpramus nobis hac in re adverfari P. Couftantium, qui dum
not. 6. in laudatam Innopentii epiftolam 7. Quefnellutn impugnat feribentem,
Sardicenfes canones ab eodem Pontiftce habitos pro Nicanis , eorumque nomine
decorator ao, vefiitos, duo ftatuit,. I. Innocentium in iifdem litteris Sardi-
peqfia gefta, qua: Antiochenos canoqes condemnarunt, laudafie proprio Sardicenfis
Synodi nomine; ac propterea Sardicenfes canones, inquit, ut a Nictenis
difiinttos, non'ut pro Nictenis habitos r eorumque nomine vefiitos ab eo
receptor ejfe , non minus manife(lum e/l. II. Eo tantum fenfu eumdem Pon-
tificem folos Nicaenos canones feflandos przeepifle, non ut rejiciantur, aut
Jpernantur qut cum illis confentiant, Jed tt qui difientiant: perinde a e fia lii
etiam praeter Sardicenfes, qui Nicanis non contrairent, canones ab Innocen-
tio recepti fuerint; ac folummodo ob eorum cum Nicaenif concordiam folos
Innocen- Nicanos receptos tradiderit. Utrobique vero vir doflilfimus hallucinatur . Ad
liii. iocut pfimum quod attinet ,-cum Innocentius Sardicenfia gefta , qua Antiochenos
cxpiicutm. £anones jepfobafl-g credebantur, laudavit fub proprio Sardicenlium nomine; re-
fpexit Sardicenfem Synodicam ad Julium Pontificem, qua reftituti traduntur
S. Athanaiius aliique Epifcopi ab Eufebianis> condempati, contra quos Antio-
cheni quidam canones ab iifdem conftituti ferebantur , uti explicavimus part.
1. c. 4. §. 2. Quod autem valet de fynhdica epiftola proprio Sardicenfis Synodi
nomine miua ad J ulium, & numquam Nican a Synodi vocabulo inferi-
pta ; non aque valet de canonibus Sardicenfibus, quos quidem non proprio
ejufdem Synpdi, fed Nicanorum nomiqe ab aliis Pontificibus & ab ipfo etiam
Inpocentio epift. 3. ad Toletanum Concilium allegatos vidimus , eodem-
que nomine in vetuftiifimis exemplaribus inferiptos poft pauca. probaturi fu-
mus . Quantum ad alteram, ipfa Innocentii formula: Solis illis (canonibus)
parendum fife diximus, qui. Nietete definiti fu n t ; 8c alia fimilis in epift. ad
Theophilum: Alium canonem ( prater Nicanum) Romana non admittit Ecclefia
: ita fplos Nicanos canones refpiciunt, ut quamquam commode compre-
hendant alios Nicani Concijii nomine inferiptos, ad alios tarnen alio proprio
nomine niinpupatos, etfi coqcinentes cum Nic^nis, non nifi per fummam v im,
8c contra obvtum verborum fenfum diftorqueti poffint. Nifi antea probetur.,
Innocentium alios quofpiam canones allegafle, 8c laudaffe nomine proprio ,
n
P a r s I I . d e a n t . C o l l e c t . L a t i n i s C a p ! I. lix
quod nondum probatum eft ; hac interpretatio 8c extenfio nimis violenta per-
fuaderi nemini poterit : ac propterea concludendum erit , Innocentium, cum
Sardicenfes canones adhibuit, eos non minus quam Zofimum 8c Leonem Ni-
canorum nomine fuifle complexum, ac pro Nicanis vere habuiffe, uti fane
Nictenis regulis laudatis in epiftola ad Synodum Toletanam eofdem compre-
hendit . Hinc idem P. Couftantius not. K in epift. 5. Damafi confeffus fue- ib. col.
r a t : Sardicenfes canones pro Nictenis Innocentius habebat. SI°*
X III. Hac ratio allegandi canones Sardicenfes nomine Nicanorum apud non- Romani
nullos in fraudis fufpicionem v enit, ac fi Romani Pontifices Sardicenfibus ca-
nonibus, qui Romana Sedis prarogativam in appellationibus diferte afferunt , vindican-
venerabili apud omnes Nicana Synodi nomine audloritatem quarerent . Ejuf- >“c ■
modi criminationem animofius ftruxerunt Centuriatores adverfus Zofimum, quafi
per immane fcelus & impietatem ac furiofam ambitionem eofdem canones
pro Nicanis venditaverit in cauifa Apiarii : in qua nefiaria, decretorum Nicte-
norum adulteratione , inquiunt, pervicaciter perftiterit Bonifacius , ac pent-
naciter perfeveraverit Cteleftinus, licet Africanam Synodum veriora exempla-
ria Nictenorum canonum Confiantinopoli & Alexandria accepijfe, ac fcelera-
tam fraudem falfatorum canonum deteSlam ejfe probe fe ir e t. Hanc vero fraudis
fufpicionem nonnulli avertendam curarunt ea conjgftura , quod forte Sardicenfes
canones ab iifdem fere Patribus conditi duce'Ofio, qui Nicanos confti-
tuefant, in codicibus, quibus Romani Pontifices utebantur, tamquam Nicanorum
appendix ita fubjeéti eifent Nicanis , 8c cum Nicanis junfli fine di-
ftindtione u lla , ut pro Nicanis ,vere haberentur, Ita Cardinales. Bellarminus
iib. 2. de Rom. Pontif. c. 25. 8c Baronins ad an. 34 7 ., 8c alii . Hanc qui-
•dem excufationem fatis aquam cenfuit Petras de M a rca , fi quo codice proba-
ri polfet : unde feripfit lib. 7. Concordia e. ih- n. 1. Nofir 1 id ex eo profe-
Bum ajunt, quod ea tempefiate canones Niaeni & Sardicenfes in eodem va-
lumine deferipti ejfent nullo diferimine adhibito fub titulo canonum Nictenorum
. Probabtlis quidem conjeBura , f i vetufti codicis auBoritate niteretur ,
■ qui nondum emerfit e tenebris. Ad hac in margine notavit Baluzius : Hie
adnotandum efi turn Marcte ignotum fuijfe; codicem Chrifiqphori Juftelli, cum
hic h i e r feptimus feriptus efi . Refpicit his verbis Baluzius e a , qua Petrus
de Marc» poftea feripfit in Diflert. 2. oe veteribus colleflionibus canonum, Opu-
Teulis ejus inferta, ubi de vetuftilfima Chriftophori Juftelli MSI colleftione car
honum cap. 1. n. 3. ait : In ea colleBione hoc erat lemma : Canones Nica-
ni . Deinde fequebatur feries quadraginta canonum numeris fuis diftinBo-
rum ■ ; quorum priores viginti er ant veri & genuini canones Nicteme Synodi ;
reliqui autem viginti continebant canones unum & viginti Concilii Sardicenfis
, duobus capitibus in unum compaBis, nulla interim mentione faBa hu-
jus Concilii Sardicenfis . Non dubitandum, quin fiatim pofi editionem adje-
Bi fuerint canones~Hli Sardicenfes priori colleBioni ( Nicanorum ) confequen-
tibus numeris fub antiquo titulo. E t poft pauca n. 4. addit : Quare Innocentius,
Zofimus, & Leo alieni funt ab omni dolo in proferendis canonibus
Sardicenfibus, äc f i ad Nictenam Synodum per finerent , cum auBoritate feri-
niorum fuorum & veteris colleBionis freti ejfent.
X IV . Neque vero défunt alii plures 8c pervetufti, ac diverfarum quidem
colleflionum atque regionum codices , qui dum eamdem Sardicenlium cum
Nicanis conjunétionem infcriptionemque in Occidente latius pervulgatam probant,
tum vero eorumdem Romanorum Pontificum bonam fidem multo evi-
dentius demonftrant. Olim Alanus Copus in primo dialogo adverfus Novato-
res edito an. 1573- codicem Attrebatenfem allegavit, in quo canones XLVII.
Nicani recenfebantur, duorumque canonum XXX. 8c X X X IV. titulos promû
t , ex quibus Sardicenfes Nicanis additi cognofci poterant. Sed ita obfeure
hac de re loquutus eft, ut nemo, id quod vere erat animadverterit. Primus ,
qui hujufmodi colleftionem detexit 8c produxit in lucem, fuit Pafchafius Quef- Codices
nellus, qui Sardicenfes canones cum Nicanis copulatos in duobus MSS. Thua- S'*' cano-
neo 8c Oxonienfi invenit, atqiie prafixos antiquiffima colledlioni, quam Ro- c”'nfei
mana Ecclefia Codicem credidit. Alia fubinde non tarn ejufdem, quam alia- Nicanis
ram colleftionum exemplaria detefta funt, in quibus utrique canones conti- i“ns>*«.
Tom. III. h a nua