ADDIT. fiatuta Concilii faciehs, fi Clericum. furre-
ptum non reftituerit. Jam ante igitur con-
ditum fuerat ejufmodi ftatutum in aliquo
Concilio , nec alio quam Hipponenfi : -de
hoc igitur locutus eft Auguftinus , quod
Concilium pariter hoc loco fimpliciter Concilium
nuncupatur, utab Auguftino fa&um
legimus.
Secundum teftem pro Hipponenfi Bre-
13 v'ario adduco 13 colle£lorem Africanum
Gonciliorum omnium temporibus Aurelii
Primatis congregatorum . Habetur ilia col-
leftio in Codice Canonum Ecclefiæ Africans
, qui duabus confiât partibus , cujus
prima continet Canonesfub triginta & tribus
titulis, eofque corrogatos-ex tribus fere
Conciliis, quorum primum habitum eft
fub Grato Carthaginenfi Primâte an. 348.
fecundum fub Genethlio item Primate an.
390. tertium vero eft Hipponenfe noftrum
fub Aureliô primum & celebratum anno
393. Quam ob cauffam, fecundam Codicis
partem , quæ eft Coriciliorum fub Aurelio
congregatorum , ab Hipponenfi aufpicatur
Colle&or ; fed quia iftius Synodi Canones
jam colle&i fuerant in prima Codicis parte
, ad earn relegat le&orem : Gefia, in-
quit, hujus Concilii ideo defcripta non Junt,
quia ea qua ibi Jîatuta funt, in fuperiori-
bus probantur inferta . Quærendi funt igitur
in prima ilia Codicis parte Hipponenfes
Canones, inter triginta & tria ilia ftatuta:
& révéra omnes fere conftitutiones in Bre^
viario noftro recenfitæ , Hlic inveni,un£tîr
quajes erant antequam infertis aliis qua-
tuordecim aufliores fièrent & in aliis qui-
bufdam partibus in melius reformarentur .
/Tertii teftis loco erit Concilium Cartha-
ginenfe univerfale fub Bonifacio Primate
celebratum an. 525. poft reftitutam Africa-
nis Ecclefiis&Epifcopislibertatem a VVan-
dalorum tyrannide. In illo recitata funt
plurima ex gemina ilia parte Codicis Afri-
cani. Ex fecunda longe plura ac præfertim
ex Concilio anni 397. quod tertium fine
addito appellat, nimirum tertium fub Aurelio,
fed ad calcem prims diei duas infi-
gnes particular non ex Breviario Hipponenfi,
fed ex integris hujus Concilii Aftis
quæ tune adhuc fupererant.
Primum excerptum eam exhibet geftorum
partem, in qua, quemadmodum compen-
14 diofe refertur in prima 14 additiorie ad noftrum
Breviarium, Placuit etiam propter con- ADDIt.
troverfiam, qua fepe folet oboriri, ut omnes
Africana Provincia obfervationem diei pa-
fchalis ab Ecclefia Carthaginenfi curent ac-
cipere .
Alterum excerptum continet earn Afto-
rum partem in qua ftatutum hoc conditum
fuit : Primatem proprium Mauritania Sitifen-
fis, cum id poflularet, habere permiffa eft in lon-
ginquioribus Mauris, ut habet codex nofter in
additione prima Breviario fa£la a Cartha-
ginenfibus Patribus. Item altera jpeg ejuf-
dem ftatuti, quod abbreviatum pariter habetur’
poft verba mox relata: Ceteri prima
fedis Epifcopi ex Concilio Epifcopi Carthaginenfis
Ecclefia Primates provinciarum fua-
rum confiituendos effe profcjji funt , fit ali-
qua altercatio fuerit. Non poteft , opinor ,
iuculentius refutari argumentum Schelftra-
t i i , ;defumtum a feriptorum omnium, aut
monumentorum antiquorum , ut putabat ,
filentio, quam gemina ilia interlocutione,
qua* Codici noftro & Hipponenfi prsfertim
Breviario lucem affert maximam , certum-
que finceritatis chara&erem. .
Abunde igitur videor mihi fatisfecifle
prims parti argumenti quinti, quo afferitur,
quod nullus eorum , qui Concilii Hipponenfis
meminerunt, vel unum ex omnibus titu- - >
lis (primo de Pafehateexcepto) agnoveritpro
titulis Canonum Hipponenfium . Ifnmo meminit
Auguftinus , meminit auflor partis 2.
Codicis Africani, & omnes fere illius Canones
in priori recenfitos digito monftrat :
meminere Carthaginenfis Concilii plenarii
Patres anno 525. congegati, & duas inte-
grorum Aflorum particulas infignes, duaf-
que fandfiohes Hipponenfes ob oculos po-
nunt: meminit denique Ferrandus, cujus te-
ftimonium potiftimum objicit & urget Dif-
fertator adverfus Breviarii finceritatem, quod
clare patebit ex iis ad qus pergimus .
Altera pars quinti argumenti hsc eft :
quod curi&i ( qui Hipponenfis Concilii meminerunt
) alios-retulerunt ( Canones ) qui
in Breviario illo non reperiuntur . Ad generalem
hanc obje&ionem , generalem fu-
pra refponfionem repofuimus -: fingulisexem-
plis jam refponfum imus. Hoc 15 primum 15
fubjicitur . Quatuordecim annis tantum poft
Concilium Hipponenfe celebratum fuit Car-
thaginenfe Concilium fub Aurelio, qui refert
in Hipponenfi Concilio ftatutum fuiffe de
Con-
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
13 Dionyfius Exiguus, non autem quifpiam
Africanus, auftor eft vulgati Codicis Africani:
neque ille in hoc Codice collegit omnia Concilia
fub Aurelio celebrata, fed exhibuit unam
Synodum Carthaginenfem anni 419. in qua
antecedentia Concilia fub eodem Aurelio lefta
& inferta fuerunt. Confer qus diximus in Tra-
Qatu part. 2. c. M §. p. ubi etiam de priori-
bus XXXIII. canonibus ejufdem Codicis quid
fentiendum fit, explicatum inveaies.
14 Quæ hic a Quefnello vocatur prima ad-
ditio ad noftrum Breviarium , & qus paullo
poft fimiliter dicitur additio, prima Breviarii
fa&a a Patribus plenariæ Synodi Carthaginenfis,
pars eft ipfius Breviarii Hipponenfis ,
quod a Byzacenis Epifcop’s & Aurelio Car-
tnaginenfi conditum fuit Confule not. 10.
15 De hoc primo ac de fecundo exemplo
vide not. 42. in cap. 2. noftrs colleftionis.
ipplT* Concilio plenario fingulis annis per diverfas
Africa proTïinciàs habendo, quod nullibi re-
peritur m Breviario. Pondus ego libens îad-
do objeftioni. Nimirum non in illo folum
Concilio anni 407, fed in Concilio general!
anni 397. bis fit mentio ftatuti illius
Hippone conditi, ut videre eft Cod, Afric.
c. $1. & 52. Sed quid turn ? fi omnia in
Breviario continerçntur, non effet Brevia-
rium. Deinde prima pars ftatuti tota quanta
eft, jacet capite 5. Breviarii noftrj : &
révéra legitur etiam inter Hipponenfes Canones
in prima parte Codicis Africani recenfitos.
A Itéra vero pars non videtur omnibus
placuiffe, & eam ob cauffam non ex-
cerpta. Nam in Concilio anni 397. in quo
repetiti ac confirmati funt Canones Hip-
ponenlès, hæc c. 51. Codicis dicit Aurelius:
Alas fpopondijfe jam dudum meminimus , ut
fingulis quibufque annis ad traSlandum con-
veniamus. Hac occafione Honoratus & Ur-
banus I-egati provinciæ Sitifenfis alteram
partem commémorant , Qu'ta conftitutum
eft in Concilio Hipponenfi fingulas provin-
cias tempore Concilii vifitandas effe ; &
exinde urgent ut fecundum ordinem Mauritania
provincia vifitaretur, id eft ut in
ea provincia Concilium generale per vices
congregaretur. Quo audito fermonem arri-
puit Aurelius effecitque ut nihil - Legatis
promitteretur : & tamen hoc obfervatum eft,
inquit Aurelius in Concilio an. 407. ut in-
diceremus aliquando in Numidia, aliquando
in Byzacio ; a t, ut idem ftatim fubjicit, hoc
laboriofum omnibus fratribus vifum eft .
Quamobrem in capite fubfequenti ( n.95.)
placuit Synodo univerfæ 1. Ut non fit ultra
fatigandis fratribus anniverfaria neceffi-
tas. 2. Quoties -exegerit eau fa communis ....
congregandam effe Synodum in ea provincia
ubi opportunitas perfuaferit. 3. Ut eau fa qua
non funt communes , in fuis provinciis judi-
centur . Hsc opinor cauffa fuit cur ftatutum,
quod aliarum provinciarum Epifcopi condi
curaverant apud Hipponem , Aurelio tune
temporis adhuc recente in Primatu & in
aliéna provincia Synodo Præfidente , idem
in fua anni 397. Synodo abfentibus Numi-
diæ Epifcopis excerpi ac confirmari vetue-
r it , ac poft aliquot annos etiam abrogari
curaverit.
Idem fere dicendum de Canone Hipponenfi,
quo ftatutum dicitur, ut x. Kal.Se- ADDIT.
ptembris annuus Provinciarum Conventus
haberetur, Videtur enim Primas Carthaginenfis
cum fuis Coepifcopis sgre tuliffe ut
ejus arbitrio non dimitteretur cura deligen-
di & tempus & locum Concilii : unde in
Codice Africano , ut unica Synodus extra
Carthaginem coaluiffe confpicitur, poft Hip-
ponenfem; ita unica x. Kal. Septembris ,
etfi paucs alis ad iftum temporis articulum
accedunt. Quare non curavit Aurelius Hip-
ponenfem ilium Cahonem retineri in Breviario
. Si hsc non fatisfaciunt, addo hoc
ftatutum non pertinere^ad commuucm Cle-
ricorum difciplinam, & eam ob rem Breviario
non contineri . Producat Differtator
originalia & integra Concilii A&a, Sc illic
omnes ad unum, Canones pftenfurum me
fpondeo *
Eadem refponfione 4jliduntur obje&a Fer-
randi capitula , qus 16 ex integris A£Iis 16
excerpta ab illo fuere , ficut faftum eft a
Patribus Concilii Carthaginenfis anni 525.
fub Bonifacio Primate..
Sextum argumentum repetit Differtator
<x Carthaginenfi Concilio, quod vulgo tertium
dicitur, & in quo Canones illi Hipponenfi
Concilio attributi, ftatuti funt.Sed
hsc Canonum colleftio qus fub nomine
Concilii tertii Carthaginenfis circumfertun,
extra Codicem Africans Ecclefis, 17 cer- *7
tiffvme fpuria eft ac fuppofititia, ut jam fu-
perius evioi. Genuina Synodi iftius Afta
lola ilia funt qus in Africano Canonum
Codipe habentur ad annum 397. Csfario &
Attico Coff. At vero qui iftius Codicis partem
, quam Differtator objicit, paullo accu- .
ratius infpexerit, ftatim animadvertet quam
vana fit ejus obje^Iio, quam his verbis pro-
ponit, addu^Ia prius Epigonii Epifcopi fen-
tentia : Epigonius Epifcopus dixit : In hoc
Breviario , quod decerptum eft de Concilio
Hipponenfi , nihil arbitramur effe emen-
dandum , vel affuendum, nifi ut dies fan-
Ba Pafcha tempore Concilii innotefcat ,
Quo ex Canone habemus, inquit Schel-
ftratius, nihil de ftatutis Hipponenfibus re-
latum fuiffe inter Canones Concilii Carthaginenfis
III. quam illudquod de Pafcha-
te tra&at.
Quis non miretur animadverfum a Dif-
fertatore non fuiffe, verba ilia Epigonii ,
Nihil
E D I T O R U M A D N O T A T I O N E S .
16 Capitula Synodi Hipponenfis anni 393.
non ex integris hujus Synodi geflis allegavit
Ferrandus, fed ex aftis plenarii Concilii Carthaginenfis
anni 397., quibus Breviarium erat
infertum . Qus autem capitula ille recenfet
ex Concilio Hipponiregienfi , non fpe&änt ad
Concilium Hipponenfe anni 393. fed ad aliud
anni 427. Vide Traflatum part. 2. c. 3. §.3.
& 9- nec non part. $. ubi de Ferrandi Bre-
viatione fermonem feci mus.
17 Immo apud Ifidorum plenius exhibentur
canones Concilii Carthaginenfis III. anni^pj.
quam apud Dionyfium in Codice Africano
in quo non omnes canones ejufdem Concilii
fuo loco deferipti fuere . Solum apud ilium or-
do -canonum non fervatur, quidam etiam ca-
jaones recitantur cum ledlione alicubi mu-
tata in Synodo anni 419. unufque canon
ex alia - Synodo perperam affutus mit : qus
omnia explicaviraus. pluribus in Traftatu
part. a. cap. 3, §. .3.