Nihil lenim habet, quod’ hoc Pontifice poflerius f it . Quæcumque autem move-
bant ex Urbano II.; Calixto II. 8ç Innocentio II. ea ad additiones pertinere
deprehendimus, uti etiam Antonius Auguftinus perfenfit fcribens : Sed potue-
runt addi ea capita po/l Anfelmi mortem ab altquo viro fiudiofo. Enim ve-
ro duo præfertim codices Vat. 6361. & vetuftus Sangermanenfis a Baluzio lau-
datus omnia ejufmodi additamenta-polteriora anno 1086. plane ignorant. Hinc
ergo nihil obefl quominus. hanc colleéiionem tribuamus S. Anfelmo Epifco-
po Lucarto, quern quidem ejus apélorem duo diverli fontes teflantur, mimi-
rum turn illi çodkes, qui duplici épigraphe Anfelmi nomen præferünt, turn
potiffimum codex Barberinus, qui idipfum rythmiois verfibus'prodidit: hi enim
.verfus -vetuliioris ætatis. teftimonium præbent. Equidem verfus rythmici jam
defcripti, in MS. Barheriao clauduntur his aliis quatuor yeriiculis :
Et hoec funt fnnclorum nomina
Veneranda per omnia
Romanic Sedis Præfulum
A Retro defcendentium.
Subjicitur autem catalogus Romanorum Pontificum a S. Petro ad Honoriutn
II. ufque . Igitur qui eos verfus compegit, vixit fub Honorio II. ideft non
multo pod Anfelmi mortem .
VI. Initio quidem line auéloris nomine hæc colleélio prodiifle videtur ; ac
propterea plerique codices Anfelmi nomine carent. Quæ autem exemplaria ejus
nomen præferünt, vel merum B. Anfelmi Epifcopi nomen exhibent, yel elogium
addunt, quod viris fanftitate infignibus vita funélis cpnvenit. Vivo autem An-
felmo hæc colleélio édita non videtur, fed in fchedis ejus poll mortem invent
a , atque vulgata, nec tamen omnino perfeéla, ac propterea præfatione, aut
epiftola nuncupatoria caret. Hinc fortaflis auélor vitae ejus, aliique Scriptores,
qui qetera Anfelmi opera recenfent, nullam hujus colleélionis mentionem fece-
runt, quod fcilicet ab eodem édita & perfeéla non fuerit. Poflea vero quam
aliquot exemplaria line auéloris nomine exfcripta & pervulgata fuerunt ; alii ,
quibuç'notus erat auélor, in aliis. codicibus fubinde ■ tranfcriptis Anfelmi no-
met) præfixere . Quod porro in quibuldath, iifque vetullis codicibus liber un-
decimus de poenitentia, qui ejufmodi colleétionum præcipua pars elfe fo let,
delideretur • forte primus librarius, ex quo ejufmodi manufcripta proficifcun-
tur , in fchedis S. Anfelmi duodecim tantum Jibros naélus exfcriplit : liber vero
de poenitentia ab aliis diligentiori cura inventus fuo loco infertus fuit , uti
fane fuo loco infertus legitur in duobus antiquis MSS. Padilironenfi & San-
germanenli, nec non in Vat. 4983. quem licet recentiorem, ex vetulliori ta-
men exemplo derivatum obfervavimus fcripto fub Innocentio II,
V I I. Eminentiffimus Cardinalis Baronius ad annum 1086. n. 14. textum récitât
, quem tribuit illi anonymo Anfelmi Poenitentiario, qui vitam ejus fcri-
plit . .Anjdnms en multis & dtverjit fanttijjimorum Patrum volumintbus union
compilavit canonicarum fententiarum, non modicum corpus . His verbis indi-
cari videtur colleélio canonum . Verum in integra & gèrmana vita S. Anfelmi
, quam Poenitentiarius ejuS digeffit, ut idem Baronius poftea fubdit, aliter
fcribitur fie : Apolagcticum unum ex diverjis fanHorum ■ Ratrum volumi-
| nibus compilavit, quibus Domini Rape fententiam, (3) univerja ejus faffa
atque pracepta canonicis defenderet rationibus : quæ non colleéiionem canonum
, fed Apologeticum a Canifio editum pro Gregorio V I L contra Guiber-
rom. z. tie turn manifellillime indicant. Oudinus quofdam ernclitos cenfere a i t , .opus a
Eccf.' psg. Canifio imprelfum nihil ejje aliud quam excerpta quædam ex colleBione cano-
721. num ejufdem Anfelmi aliunde a Canifio comparata. Rojfunt autem nullo ne~
gotto experin , an hcec conjeblura vet a f i t , quibus adfunt cliqua exemplaria
MSP. colleHionts canonum Anfelmi l.ucenfis, cum quibus idem opus imprelfum
conferri polfit. N o s , qui plura exemplaria vidimus, earn conjeélationem
inanem perfpeximus, Apologeticum enim opus ;contextum ell pluribus teftimo-
Apud Ca- niis in fcopum colligatis refertum, quod a MSS. colleéiionem canonum conti-,
f i a g i uentibus abed quam longifiime. In eo autem Apologetico, quod certum ell
edit." pag. * ^ufelmi opfis , inter plura quæ . profej-untur tellimonia , libro fecundo legun-
382.51fcqq.tur rariora Gelalii I. & Pelagii I, fragmenta, nec non textus ex Romanis, legibus,
Pars IV . de ant. Can. Breviat. & c . Cap. X IV . ecci
derunt Concilio, llatuernnt ( ut Athanafius Epifeopus Alexandrinus feribit
” g pfilici Papæ ) non debere abfque Romani Pontificjs fententia Concilia
” celebrari, nec Epifcopps damnari, & omnia majora negotia ad ejufdem ju-
” dicium debere deferri. Sed 8c Sardjcenfe Cpncilium, quod ecc. Epifcopos
” habuit, telle univerfali Synodo, quæ a fuisconditoribusoélavadicitur,capi-
” tulo i n . & iv . 8c * v i . 8? ix , eadem llatuit, 8c ita inter cetera B.Papæ
” Julio feripM: Optimum & valde congruentiffmum ejfe videbitur, fi ad *
” caput, tdefi ad B• Petri Apofioli federn de fingulis quibtifque provinciis
” Domini référant Sacerdotes, Huic etiam ante illam Synodum tantum reve-
’ ’ rentiæ ab antiquis Patrjbus legitur impenfum fuiffe , ut Alle infignis Martyr
„ Cypriaqus , Africanæ provinciæ" Primas, legatur in fuis epillolis Presbytero-
„ rum 8f Diaeonorum Romanam Ecclefiam poll martyrium Fabiani gubernan-
„ tium fiatutis humiliter paruiffe, 8c eorum, quae apud fuam provinciam gee
„ rebantur, direélis ad eos epillolis, rationem reddidilfe, Quinetjam idem Cle-
„ rus legitur/in epillolis ad eumdem Cyprianum miffis, 8c ad Siciliam, 8c ad
„ diverfas partes epillolas'direxilfe, 8c nondum præfidente Comelio pro im-
„ minentibus tunc negotiis etiam ad ççlebrandam Romæ Synodum Epifcopos
„ convocaffe. ff,” J 55
„ Quæ cum ita fin t, fatis impium videtur, quemlibet, qui chnlliano no,
3, mine glorietur, chriltianjs temporibus Romans Eccleliæ monitis non acquie-
,, feere, cum fub perfecutionis crudelitate Deo digni Pontifices tarn devote
3, paruerint, etiam dum careret Pontifice, Arbitrati quippe funt Patres fpiri-
,, tu Dei pleni, Beatos Apollolos Petrum 8c Paullum in ea magnificis men-
„ tis yivere, 8c præefle, fidemque, quam ab eifdem fufeepit, quæ in toto
?, mundo, eodem B. Paullo atteftante, annuntiata ell 8c laudata, in eadem
3, ufque in fecula non deficere ; fed ut eidem B. Petro imperatum fuerat, uf-
,, quequaque pofitos fratres in eadem fide confirmare. Hæc etli interdum ad-
,, verfis mundi flatibus opprimitur, meritis tarnen Principum Apollolorum, qui y
3, in ea 8c v ivun t, 8c præfident, non obruitur. Quoniam etli aliquando ad
, , probationem ports inferi adverfus earn valent, tamen Jefu Domino orante
„ pro fide Petri ne deficiat, nullatenus prævalent. Itaque ego auéloritatis ipfius
3, privilegium, quo omni chriftiano orbi præeminet, ignorantibus patefacere
„ eupiens, Domino mihi opem ferente, ex variis fanélorum Patrum, 8c chri-
„ flianorum Principum auéloritatibus, potioribus quibufque in unum congellis,
„ præfèns defloravi opufeuium quadrifaria difpertitum partitione. Nam primus
,, liber Continet privilegium auéloritatis ejufdem Romans Eccleliæ. Et quo-
„ niam Ecctefia fine Çlero fuo effe non potell , neque Clerus abfque rebus ,
„ quibus temporaliter fubfillat ; huic fubjunxi fecundum 8c tertium de Clero
3, 8ç rebus ejufdem Eccleliæ. Quia vero fæculi poteftas Dei Ecclefiam fibi fub-
„ jugare nititur ; libertas ipfius Sc Cleri 8ç rerum ejus tertio, 8c maxime quar-
„ to9libro evidenter oftenditur. Singulas autem deflorationes huic operi infer-
„ tas juxta ordinem capitulorum minime locavi, quia pene omnes aliæ bina,
,, aliæ’ plura in fe negotia continent ; 8c fi fecundum numerum negotiorum ,
„ de quibus agunt, acçiperent feélionem, mihi. Jahiorem plurimum, 8c auélo-
„ ritati afferrent derogationem : ideoque moneo feriptorem, ne leétor graviter
„ offendatur, ut non folum in emendation? codicis, verum etiam in utrifque
„ numeris reéle fe habendis, 8c cautiflime emendandis diligentiam ^ adhibeat ,
„ fcilicet in eo , qui fubpofitus ell quibufque capitulis, Sc item in e o , qui
„ per totum codicem præpofitus eft fingulis. deflorationibus,
,, Porro fi qua hie inferta, quod etiam in Evangeliflis fæpe contingit, fibi
„ invicem contraria videbuntur ; diferetione adhibita facile patebit, quod ne-
,, que fibi , nec extra pofitis feripturis adverfentur. Quod fi patenter adverli-
,, ri contigerit, inferior auéloritas potiori cedere debebit . Itaque primum de-
„ floravi qusque optima de quibufdam univerfaiibus Synodis, idell Nicæna ,
,, Ephelina prima, Calchedonenfi 8c v i . 8c v u . Sc v i i i . quæ partim a qua-
„ tu o r , live a quinque Patriarçhis, ab eorum partim vicariis fub diverfis tem-
„ poribus Univerfaliter celebrata fuifle nolcuntur. De quarum auéloritate, nili
„ qui infaniat, nemo dubitat. Sed Sc de reliquis Conciliis orientalibus non
„ abs re putavi, quæ congrua vifa funt, mutuare : a quibus videbam Roma