„, nos Pontifices in, fuis conftitutionibus, quod & curiofus leétor deprehendere
poterit, auftoritatem açcepiflè . Præterea quædam affumfi de Carthaginenfi
„ S y n o d o , quæ a cc. & x v ir . Epifcopis fub Papa Zofimo aéta e ft , præfenti-
, , bus & ipfius Legatis Fauftino'Epifcopo, & Philippo, & -AfelioPresbYteris,
,, in qua eifdem præfentibus confirmata funt & inferta eidem Synodo Africana
.„ Concilia divertis capitibus, de quibus Cadeltinus, & Symmachus, & Hadria-
„ nus quædam videptur in fuis decretis inferere . E t quoniam adverfarius, dum
„ rationi firecumbit, auftoritatem infamat ; fciendum eft, quoniam omnia Con-
,, cilia live univerfalia, five provincialia, quæ ante Calehedonenfem Synodum
„ afta fuerant, poftea confirmata & corroborata fuerunt in eadem cap. i. quod
„ ita fe habet : Regulas fanélorum Patrum per fingula nunc ufque Concilia
» conftitutas, proprium robur obtinere decrevimus. Nam Calchedonenfe Con-
„ cilium, a ncxxx. Patribus fub Leone Papa geftum, eft ejus auftoritatis ac
„ firmifudinis, ut quifquis ejus foiiditatem non tenet, cujuslibet vitæ,vatque
.,, aélionis éxiftat , ut B. Gregorius a i t , etiamfi lapis elfe videatur, extra Dei
,, ædificium jaceat. Sed 8c de aucloritate canonum Apoftolorum, qui per Cle-
„ mentent Romanum Pontificem de Græco in Latinum translati dicuntur,
„ quorum etiam auéloritate v i i . univerlàlis Synodus Patrum cccl. 8c idem
m Gregorius in fuo regiftro uti videtur, de quorum, inquam, 8c quorumlibet
„ .aliorum canonum auéloritate Anaftafius Romanæ Ecclefiæ Bibliothecarius in
„ prqlogo ejufdemvn. univerfalis Synodi, quam de Græco in Latinum tranf-
,, tu lit, Joanni VIII., Papæ ita- fcrîbit : Prædecejfore veftro PP. Stephano &
„ Apoftolatu uejlro decernente non tantum folos Apoftolorum quinquagtnta
,, tanones Ecclefta recipit, utpote tubarum Spiritus Sanéli,fed etiam omnium
i> omnino probabilium Patrum, & facrorum Conciliorum régulas , & infti-
„ tutiones admtttit, tllas dum faxet, quæ nec reélæ fidet , nec bonis mort*
,, bus obviant y fed nec Sedts Romanos decret is admodum quid refultant y
„ quin potius adverfarios potenter impugnant. Epiftolas autem dementis ad
„ Jacobum , contra quas quidam garrire-videntur, authenticas oftendunt fire*
„ ceflbres ejus ■ Anaclesus, & Alexander ; & quidam alii Pontifices, & a Deo
„ Benediétus Monachorum Pater, qui ex illis plures fententias in fuis fcriptis
„ inferuerat .. Sed 8c de Apoftolicæ trSedis auéloritate hic plurima congeflî.
„ Quædam etjam de opufculis: B. Hiêronymi, cujus eloquium, ut Auguftinus
„ de eo ait contra Julianum ,..àb Oriente in Occidentem inftar Solis refulget.
„ Quædam de opufculis beâtorum Cypriani, Ambrofii, Auguftini, & aliorum
„ Patrum, E t omnimodis operam impendi, ut effent pleniiiima auéîoritate ,
„ quæ hic congeflî.. Quoniam freut aliquos, quibus hæe placèrent, ita non de-
„ futures quofdam, qui his inviderent, non ignoravi, Præterea antiquum or-
,, dinem eleélionis leu confeçrationis Romani Pontificis & Cleri ejus huic ope-
,, ri inferere lib u it, Nam quidam olim in Dei & fanélorum Patrum fanétio-
„ nis contemtum ad fui oftentationem & adfcribendam fibi ventofam au-
„ éloritatem, quæ nullis canonicis legibus flare poteft, fcripferunt fibi novam
„ ordinationem Romani Pontificis : in qua quam nefanda, quam Deo inimica
„ ftatuerunt, horreo fcribere. Qui legit intelligat. Porro de modo docendi
„ fubditos pauca hie inferta funt.: quoniam & laboriofum & alterius operis ar-
„ bitratus lum ad hoc facram deflorare Scripturam. Potiflima autem ad id ope-
„ ris mifii vifa funt Evangelium, & Apoftolorum epiftolæ, & d em en tis , 8c
„ paftorale Gregorii, & fuper Evangelia homiliæ ejufdem x l . & v i i i . & . i x .
„ & x. fuper Ezechielem. Et quoniam dum brevitati ftudeo, plurima uti-
s) iia: tne præterife doleo ■ moneoreuriofum Leélorem , ut cum vacat, his, a
„ quibus hæc defiorata funt, ftudium adhibeat ’ non ut defloratis aliquid ad-
„ jungat., fed ut fuo defiderio fatisfaeiat. Hoc itaque opus.veftræ. paternitati
„ dedicavi -, quod npn folum fanélæ Apoftolicæ Sedi, fed omni Ecclefiæ,. 8ç
„ omni Clero prefuturum putayi. Obtecro autem legentem in Domino, ut
„ pro meis exceffibus ad Dominum intercédât. ,
Ex_ hgc epiftola patet colleélionis divifio in libros quatuor, quorum primus
de Primatu & poteilate Ecclefiæ conftat expitulis feu capitulis 251. fecundus
de Romano Clero ex cap,- r^i. tertius de rebus Ecclefiæ ex cap. 15 9 .& quar-
tus de libertate Ecclefiæ & rerum ejus ac Cleri ex cap. 162.
Pars IV. d e ant. Can. Breviat. &c. Cap. XIII. & XIV. ccxcix
gibus, atque Capitularibus, quemadmodum in colleétione canonum obfervavi-
bms. Hæc allegationum & teftimoniorum concordia S. Anfelmum colleélionis
non minus quam Apologetici auélorem confirmât. 1
' y ï l l . Nonnulli inter MSS. exempla colleélionis Anfelmi referunt codicem Q“jd de
gafilicæ Vaticanæ 118. C . fæculi XL cui quidem recentiflimo caraétere An- ms. Bafi-
felmi nomen inferiptum fu i t . Etfi vero non pauca contineat, quæ in aliis An- lie» v»t.
felmi MSS, inveniuntur ; in multis tarnen diferepat. Primo differt in lihrorum _
numéro.: novem enim libros tantum compleélitur, qui fere titulis & capitulis a •
carent. Décréta Pontificum huic colleétioni & Anfelmo communia , alio fæpe
in,-Jit>rO leguntur apud Anfelmum , alio in hac colleélione . Hæc præterea ex- '
,pers eft aliquot decretis Pontificum, quæ deferibuntur in Anfelmo, aliaque décréta
exhibet, quæ in Anfelmo defiderantur. Inter hæc eft epiftola Joannis
Papæ ad Ifaac Syracufanum , quæ apud Gratianum legitur caulf. x v i. q. 2.
,c. 1. ubi Romani çorreétores, qui Anfelmi codices diligenter evolverant, lau-
dant unum codicem Populeti, iaeft colleélionem Tarraconenfem., eo quod nec
in MSS. Anfelmi, nec in alia colleélione earn epiftolam invenerant . Adde
nonnulla folia identîdem vacua in eo Bafilicæ exemplo reliéta, adeo ut primus
imperfeélæ. colleélionis fetus fit , cui poftrema auéloris manus defuit. In fupe-
riori hujus codicis margine pag. 73. libellus accufationis deferibitur fub Eugenio
III. quem hic infeiimus.
Libellus accufationis.
Eugenius Papa . Die Martis apud proedüdum Dominum Eugenium Papam
Johannes Presbyter profejjus eft, Je Lanfrancum Ticinenfem Epifcopum lege
canonum de fimonia reum deferre, quod dicat , eum cum Alberto Diacono in
civitate Nonaria dotiio Petri Ruffi menfe Aprili Papa Lucio anno I. commi-
fife fimoniam . Ego Johannes Presbyter profiteer me hujus libelli auSlorem.
Inter Epifcopos Ticinenfes in Ugheili ferie nullus Lanfrancus Lucii IL &
Eugenii IIL tempore refertur. Ibidem per hæc tempora recenfentur Alfonfus, j“ssaEp,'"'
Conradus,, ac Petrus, cui fucceffor profertur S. Lanfrancus, qui cum ab Ale- feopis ti-
xandro III. fuerit ordinatus anno 1178. diverfus eil ab e o , qui jam fub L u - clne“fib“s'
cio II. & Eugenio III. Ticinenfem federn occüpabat.
V C A P U T X I V .
.De colleélione manuferipta Vaticana Cardinälis Deufdedit. Aliquot documenta
haélenus médita exinde producuntur .
I. T~\Eufdedit Presbyter Cardinalis creatus a Gregorio V I I. titulo Apoftolo-
J L / rum in Eudoxia, duo opera fcripfit, quæ1 cum æque in libros feu partes
quatuor difpertita fin t, & plura e r facris canonibus afférant, ä nonnullis Du" °p?-
invicem confufa , accurate diftinguenda funt. Unum digeftum fub Viétore III. „aiisDeuf-
eft colleélio canonum ; alterum tempore Urbani II. adverfus invafores &fimo-dédit,
niacos & reliquos fchifmaticos feriptum fuit. Romani çorreétores Gratiani, unius
colleélionis canonum indicium dederunt in catalogO' librorum, quibus ufi funt ,
bis verbis : Deufdedit Cardinalis colleélio canonum-f & libri quatuor de rebus
ecclefiafticis ex Vaticana. Libros autem quatuor dé rebus ecclefiafticis idem e t
fe ac colleélionem canonum , quam in notis allegant , palam fit ex notatione
eorumdem in caput 6. dift. 40. ubi hæc habent . Deufdedit Presbyter Cardinalis
tit. Apoftolorum in Eudoxia tempore Viéloris Papa: tertii libros quatuor,
de rebus ecclefiafticis compofuit, qui in bibliotheca Vaticana Jervqntur : & m
libre primo c. .2or. ex geftis Bonifàcii Martyris & Archiepifcopi Mogunttnt
Sedis Apoftolicæ Legatï hæc fanétiffimi illius viri de Romano Pontifice ac Se-
de Apojlolica verba refert & c. quæ quidem lib. 1. c. 231, in canonum colleélione
Vaticana ejufdem Cardinalis leguntur. Utrumque vero hujus Cardinalis
opus poftea diftinéte memoravit Antonius Auguftiniis in Judicio de quibüfdam
veteribus canonum ecclefialticorum colleétoribus cap. 28. Ex præfatione in colleélionem
canonum, quam tantum fe legiffe ‘te fta tu rp a u c a retulit, quibus
Tom. III. J, - p p 2' ope