xcvr De ant. Collection. & Collect. Can.
«m. ». fub Aurelio, duæ tantum legationes ad Imperatorem adferibuntur a Dionyfio
ii3«. t poft canonem to6. Codicis Africani.
» V I II . In Codice Afric. c. 107. memoratur Synodus Carthaginenfis X IV .
Synod.an. annj 409. X V I . Kal. Julias, quæ Dionyfio telle non plenaria, fed provincial
s , 3jy. b. lis fu*t- Unus canon ibidem recitatur, quern laudat Ferrandus num. 52. his
verbis: Ut autem unus Epifcopus cognitionem fibi non vindicet, hoc In alto
Ferrandus Concilio Carthaginenfi a£lum eft. Ubi cum tituli numerum prater morem
j".pro,c; „ > um nequaquam praferat ; id ea de cauffa videtur contigilfe, quia hoc Car-
cialibus thaginenle Concilium non plenarium, fed provinciale fu i t . Similiter quoque
numerum nullum titulum ac numerum fignat in allegandis aliquot Synodis provinciae
S ” , Byzacenæ, quas identidem laudat. Hie ergo canon apud Ferrandum reéte ad-
feribendus eft Synodo anni 409.
S y n o d .an. IX. Meram legationem ad Imperatorem in Synodo X V . Carthaginenfi an-
*"’• ni 410. décréta refertur a Dionyfio Exiguo poft canonem 107. Codicis A -
fricani .
§. V I I .
De Synodo Carthaginenfi XVI. anni 416. Vindicatur ejus canon editus contra
illam Pelagianorum fententiam, qua parvulis abfque baptifmo
decedentibus tribuebant falutis & quietis locum
extra regnum ccclorum .
I. OYnodus X V I . Carthaginenfis Kalendis Maji anni4i8.contra Pelagianam
t j hærefim potiffimum coaéta Celebris e ft . Etfi vero aliquot ipfius cano-
nes ad eamdem hærefim fpeétant; plures tamen ecclefiafticam difeiplinam re-
«om. ». fpiciunt. Dionyfius canones viginti eidem affignat a c. 108. Codicis Afric. ufque
~°,nc'£o!‘ ad c. 127. in quibus prater ejufdem Dionyfii morem prafatio primo canoni
' c’ adferibitur. Ferrandus quatuor ex his canonibus laudat. In Breviatione enim
num. 190. allegat tit. 10. qui refpondet canoni 117. Codicis Africani. Prater,
ea num. 191. citât tit. 11. qui in Cod. Afric. eft c. 118. Cum porro num.2j.
laudet tit. 12. qui in eodem Cod. Afric. eft canon 120. duos canones ejufdem
Codicis 118. & 119. de eadem re agentes in unum copulatos invenilfe intelli-
gitur. Hæc duorum canonum unio in Ferrandi codice confirmatur etiam ex
num. 30. ubi notât tit. 18. qui in Cod. Afric. relatus canone 126. ex Dio-
nyliana computatione eft canon 19. In Synodo Bonifacii canones 108. & 127.
Codicis Africani, feu prafatio & canon ultimus hujus C o n c ilii, integri reci-
tantur tom. 5. Concil. col. 777. ac dein compendio affertur canon 125.6'« Concilio
fextodecimo.
II. Otto priores hujus Concilii canones ad Pelagianos pertinentes nec in
Ferrando, nec in Synodo Bonifacii indicantur. Uno autem canone auttiores
feparatim editi & inferti inveniuntur in colleétione vetuftiffima canonum hoc
tomo edenda cap. 13. cum hoc titulo: Concilium plenarium apud Carthagi-
nem habitum contra Pelagium & Calefiium. Peculiaris prafatio, quæ inhac
colleétione legitur, ex aétis hujus Synodi excerpta dignofeitur . Dimcultatem
ingerit canon de parvulis fine baptifmo morientibus, qui in eadem colleétione
tertius cenfetur. Hunc non pauci in fufpicionem adducunt, eo quod deefttum
m Ifidoro, turn in Dionyfio, qui ceteros omnes canones contra Pelagianos
editos exhibent. Illud praterea majoris momenti accedit, quod in Capitulis
»'»l*0» 8rat*a Cæleftini epiftolæ fubjeétis, quorum auétor S. Profper probabiliusvi-
■ c ' 7 ’ detur, dum tria hujus Synodi capitula contra Pelagianos allegantur, tertium
capitulant vocatur, quod quartum elle deberet, fi capitulum contra naturalem
beatitudinem parvulorum fine baptifmate decedentium in ejuldem Synodi exem-
plo locum habuilfet. Qui vero hunc canonem vindicant, animadvertunt, au-
étorem laudara vetuftiflîmæ colleéiionis cum a cap. 6. ufque ad cap. 20. per-
rara documenta ediderit ad Pelagianorum caulfam fpeélantia, antiquiorem ho-
rum documentorum collettionem reperiffe, quæ Pelagianæ controverfiæ tempore
compaéta videtur. Haec autem antiquitas quantum auéloritatis controverfo
canoni conciliet, nemo non videt. Accedit quod non unus auflor colleftionis
eden-
Pars II. d e ant. Collect. Latinis Cap. III. xcvu
edendae invenit exemplum hujus Synodi cum laudato cinone , verum etiam
Photiiis: quippe qui codice J3. fuæ Bihliothecæ aliud fimile exemplum ejufdem
Synodi laudans, eumdem canonem tertio loco : pariter refert. Leblus libéré
inquit, feu Synodus adverfus Pelagium & Coeleftium Carthagine inmur
gna Ecclefia Fatifii See. produélifque caraéteribus Synodi anni 418. fubdit :
Damnat htec Synodus eos , qui ajferunt /fdamum mortalem ejfe conditum ,
non autem pnevaricationis cauffa morte multatum . Eft primus canon. Se-
quitur: Similiter & eos, qui recens natos infantes baptifmo minime indige-
re dicerent, quod i'llos peccato originis ex Adamo non put tirent obnoxios. E ft ■
canon fecundus. Tertium vero defignans addit: Eos quoque, qui affirmarent
medio quodam'loco, paradifum inter & inferos j non baptizatos infantes bea-
te vivere. Dein fex alia capita fubnexa teftatur in Pelagianos, ita ut exem.
plum, quod habuit hujus Synodi, novem capitula feu canonescomplefteretur,
acque ac in exemplo laudara colleftioni inferto legitur. Adde quod Photius
leges impériales ibidem poftea commémorât , quæ in eadem colleflione. pariter
inveniuntur, adeo ut eamdem antiquiorem documentorum colledlionem ad
Pelagianam caulfam pertinentem pra oculis habuifle nofeatur . Duo ergo di-
ftinéta1 hujus Synodi & ceterorum documentorum ad Pelagianos fpeftantium
exempla, quorum alterum grace redditum leftum eft a Photio , alterum vero
Latinum audlori noftra colleéiionis prafto fuit, omnem fraudis fufpicionem
éliminant,1 Nôn modicum praterea vindiciarum pondus colligere licet ex Ferrando,
qui fane codicibus Africanis ufus, maximam auftoritatem conciliât .
Etfi enim e re ejus non fuerit allegare canones adveffus Pelagianos ; cum tamen
num. 190. titulum 10. adferibat ei canoni, qui capjtulis contra Pelagia,
nam hærefim editis primus fubjicitur ; non oclo , fed novem canones ad earn
hærefim pertinentes in fuo codice praceffiffe cognofcimus. Is quidem aliquan.
do prafationes loco primi tituli recenfuit. A t id non accidit umquam, nifi
cum prafationes aliquam interloquutionem, aut aliquod decretum continent,
Cum vero prooemium breviffimum hujus Synodi folam notationem loci tem-
porifque exhibeat, primi tituli v e f canonis locum habere non potuit. Ferran-
oi itaque codex Africanus inter novem canones ad Pelagianos pertinentes ilium
etiam de parvulis fine baptifmo decedentibus praferebat, non minus quam
duo memorata exemplaria. Hæc autem tria teftimonia fane pluris elfe viden-
tu r , quam ea argumenta, quæ pro omilfione ejufdem canonis objeéla aliquot
exceptiones patiuntur.
III. Non mtiltum laborandum eft ob coileélionem Ifidori, quæ integrant
hanc Synodum non edidit, ejufque canones, non tamen omnes, Milevitanis
accenfmt. Quantum ad Dionyfium, cum is numquam prafationes Synodorum
Africæ, etfi prolixis interloquutionibus propofitas, inter canones numeris diftin-
ctos computaverit, ut pluribus animadvertit Quefnellus Differt. XIII. §. XXXI.
n. 5. in vulgatis vero numerus canonis 'affigatur uni-breviffimo prooemio hujus
Synodi, quod nihil canone dignum continet ; fufpicio non levis exoritur, ca-
nonem de quo agimus, jam ab initio locum habuifle in ejus colleétione, ac
fubinde fuiflfe expunétum, vel excidiffe, cujus vacuus numerus ut impleretur,
prooemio affixus fu it . Auétori vero Capitulorum de gratia illud reponi poteft,
m ejus codice canonem tertium ob materiei neceflitudinem a fecundo non fuif.
fe diftinétum . Confer alias conjeélationes apud Quefnellum loco laudato.
IV. Illud faltem nemo inficiari poterit , diverfa fuilfe olim hujus Synodi
exemplaria.' alia nimirum cum hoc canone , uti fane f.ierunt ilia duo, quæ
Photius, & auétor colleéiionis huic tomo infertæ adhibuerunt ; alia vero eodem
caruifle, quæ , fi ita malis,. Dionyfio, & auétori Capitulorum de gratia
prafto fuere. In hac autem hypothefi illud unum dubitari poteft , utrum al-
teris laudatus canon fuerit intrufus , - an vero ab alteris exciderit. Inter hæc
prater animadverfa ex Africano Ferrandi codic'e , Auguftinus' litem videtur
dirimere. Is lib; 2. de origine animæ c . ' i i . feribit: Novellas heereticos Pelagianos
jufiifftme Conciliorum catholicorum & Sedis Apoftolicte damnavit au-
(loritas, eo quod aufi fuerint non baptizatis parvulis dare quietis & falutis
locum etiam prater regnum cælorum. Etfi in aliis antecedentibus Synodis
profcripta fuit Pelagianorum doétrina, qua parvulis non baptizatis vitam ater-
1 Tom, III, n nam