Pleraque fane, quæ in iifdem canonibus decernuntur, cum difciplina ecclefia-
ftica fecundi ac tertiî fæculi congruunt : & nonnullas régulas, quæ ab Orien-
talibus quarti fæculi allegantur, in illis canonibus tantum invenire licebit .
fud^Grlr ■ antiquo ufu horum canonum, feu hujus vetuftiflimæ colleftionis
cos. ræ aPud Græcos nemo ambigit. Vide Petrum de Marca loco paullo ante memo-
ra to , & Guillelmum Beveregium in Codice canonum Ecclefiæ primitive illu-
Quid »pudJlyato. De ufu autem apud Latinos ante Dionyfium Exiguum quæftio verti-
aimos. tur _ § unt enjm qUj exiftimant, a Patribus Latinis, & a Romanis etiam Pon-
tificibus Dionylio antiquioribus canones apoftolicos paflim allegari regularum
ecdefiafticarum nomine, quo etiam ornantur ab eodem D ionylio . Id Quefnel-
*vid.parr. ius palam alferuit Differt. X V I . §. 6. A t Latinis ufui non fuerunt nifi * poll
5.2?n. '2.' verfionem Dionyfianam, quæ prima, immo unica interpretatio fu it . Anterio-
& nottras ris certe verfionis, qua illi canones a Latinis adhiberi potuerint , nullum uf-
Differt’id P*am ^n<^*c*um eft • Quod fi quædam regulæ ab antiquis Latinis Scriptoribus
QoefnclU ! indicate cum apoftolicis canonibus concordant , nihil refert. Non paucas enim
ejufmodi regulæ, antequam canonum Apoftolorum titulo infcriptæ Græca lingua
pderentur, ab iplis Apoftolis verbo traditae fuerant , ac uti verbo traditae
ab antiquioribus Scriptoribus Latinis laudari potuerunt citius , quam Græci illi
canones iifdem ante Dionylium ignoti. Præclare autem in hanc rem monuit
tom,2. col. Quefnellus nota 8. in epjft. jo. Quemadmodum , inquit, ipfi apoftolici cano-
’ V4- nei ex confuetudinibus regulifque ab Apoftolis virijque apoftolicis velut.per
manum traditis & acceptis confiât i fuerant ab Orientalibus ; ita certum eft.,
complures régulas ecclefiafticas in Romana Ecclefia viguijfe primis tempori-
bus , non aliunde acceptas quam ex canfuetudine antique & ex traditione
SanBorum Apoftolorum Petri & Paulli . Has porro cum aliquibus canonibus
apoftolicis convenire quis miretur ? cum una effet omnium Apoftolorum fides,
una plerumque difciplina ex unius Magiftri fchola defeendens . Hinc faBum
eft , ut quædam conftituta Pontificum ex iplis canonibus alfumta elfe videan-
tu r , ut loquitur Dionyfius Exiguus in præfatione canonum , cum poftus ex
communis traditionis fonte tarn conftituta ftuerent, quam canones apoftolici .
Quod porro fubdit, fe non gravate fateri , S. Leonem in eadem epiftola io .
onum canonem apoftolicum refpexille, noluilfe tamen apoftolicos canones nuncupate
, ne dubiis & nondum receptis canonibus auftoritas inde accederet ; conjectura
eft omnino infirma, immo incredibilis, nifi probetur verfionem aliquam
exftitifle ante Dionyfium, qua iidem canones noti effent Latinis : quod tamen
nondum probatum e ft, nec, ut credimus, probari umquam poterit. Neque ob-
trudatur Gelafii decretum de libris recipienais, vel non recipiendis, quod tam-
etfi editum ante interpretationem Dionyfii , canones tamen Apoftolorùm inter
apocrypha, referens, eos ipfi aliqua ratione cognitos adftruit . Nam primo
Gelafius hos canones , etfi inter Latinos nondum vulgatos, ita accenfere pp-
tuit apocryphis, uti in eumdem catalogum retulit alia quædam Græcorum opu-
fcula, quæ nondum latine reddita fuerant . Dein fatis probabile nobis eft ,
hanc ejus decreti particulam de canonibus Apoftolorum in plerifque atque po-
tioribus Gelafiani decreti exemplaribus omilfam, ad ea additamenta pertinere,
quæ Hormifdam habent auflorem , uti conjiciemus part. 2. c. 11. §. 5. Ipfa
quidem verba Dionyfii in epift. ad Stephanum Epifcopum Salonitanum , quitus
( canonibus ) quta plurimi confenfum non prebuere facilem, hoc ipfum ve-
ftram noluimus ignorare fanBitatem, rem Latinis ignotam indicant : ac pro-
pterea quæ fequuntur , quamvis poftea quædam conftituta Pontificum ex tpfis
canonibus fumta effe videantur, non de Romanis Pontificibus aut Latinis
Epifcopis, fed de Græcis intelligenda funt, quorum conftituta quædam inpon-
tificalibus, ut ibidem a i t , conventibus édita , cum apoftolicis canonibus con-
veniunt.
ft a non" Græca eorumdem canonum colleflio diftinfla fuifle videtur a Co-
Ap°n!°di°-‘ dice canonum fynodalium, qui poftea lucubratus fuit : unde hi Græcarum Sy-
tina> 2 nodorum canones in quibufdam MSS. exemplaribus ea continua numerorum fe-
canofùm ' tle- not.aPantur 5 quæ a Nicænis ordiebatur , eo qilod Apoftolorum canones ,
jynoda- fiuj Nicænis præmittendi erant, ab iifdem exemplaribus abelfent . Hinc etiam
Hum. Dionyfius Exiguus, qui Græco hujus generis Codice ufus eft , apoftolicos canones
- - - - - -- — ----------- -------——- - Vi l
nones ex alio codice fumfit , cum eos latine redditos fuæ verfioni præfixit
Quinquaginta tantum apoftolicos canones is in fuo codice yeperit I ac latinita- Numerus
té donavit , Verum in aliis Græcis exemplaribus, quæ adhibuerunt Joannes ca”°"uln
Scholafticüs, & alii pofteriores Græcarum colleélionum auéiorès, odïoginta quin- fum.
que -cenfebantur Hune autem auétiorem numerum perantiquum fuiflè cogno- *
feimus ex Coneilio GP. anni 394., ubi * decernitur, non licere in pofterurn * tom. 2.
nec a tribus quidem, nedum a duobus, eum , qui reus examinatur , deponi, Concil.
fed majoris Synodi & provinciæ Epifcoporum fententia, ficut apdftolici défi- dm'côf."
niere canones : quæ definitio continetur in canone Apoftolorum 74. Sed de 1J80.
hac iprimævâ Græca colleftione fatis: de qua fi quis plura defideret, conférât Be-
veregium loco laudato, ubi tribus libris de iifdem canonibus luculentiflime dilferit.
y.vftlura dicenda funt de alia colleélione Græca, eorum, fcilicet canonum ,
qui a Synôdis. fanciti fuerunt. Hi enim potilfimum,in colleéiiones Latinasma-
narunt, præcipüamque portionem conftituunt antiqui juris canonici . Primum
Græcæ colleftionis compilatorem Petrus Pithoeus in Synopfi hiftoricâ / eorum , D? collt-
qui canones collegerunt, profert Sabinum Heracleæ in Thracia Epifcopum , hinT^u
quem Socrates libro primo cap. 8. teftatur compofuilfe congeftionem eorum ,■ feopi He.
quæ per diverfa Concilia Sacerdotum ex feripto prolata funt. A t hic M a ç e -raclc®.
donianæ feélæ Epifcopus non cartones catholicorum Conciliorum , fed ea documenta
collegit, quæ fuo ingenio placebant, Synodofque præfertim ab hære-
ticis-. habitas fuæ col’leéiioni inferuit : ac proinde hæc de ipfo feribit idem Socrates
lib. 2. c. 17. Sabinus Macèdonianæ feBæ Epifcopus in coiieBione Syno-
dorum, feu melius, 'ut notavit Valefius, gefiorum fynodalium ( nam pro r»r
rmïm légendutfi. credit uti habetur lib. 3. C. 10. & 25. ac lib. 4. c.
12. ) eptftolas Juin neutiquam intexuit * tamçtfi earn minime prætermiferit,
quam Eptfcopt ' Antiochtæ colleBi ad Julium feripfere. Verum Sabinus ita
Jemper facere confuevit. Nam f i quæ forte fynodales epiflolæ vocem confub-
ftantialis aut reticent, aut omnino ■rèjiciunt; eas ftudtoje operi fuo inferit •
contrarias vero feiens & prudèns filentio tranfilit. Hinc uberius' egit de Se-
ieucienfi Coneilio anni 359. ac de Synodis Macedonianis, de Antiochena an-
ni Jd3. ac de aliis fimilibus, ut * idem Socrates prodidit. E contra Nicænis * lit. 2.
Patribus adeo dêtrakit , ut eos * veluti rudes ac illitteratos traduxerit. Hoc er-
go Sabini opus inter codices facrorum canonum , de quibus in præfentiarum c. 10. &
agimuy, computandum non e ft, 2s.
. y^’ Q.uo<| ad Græcam itaque canonum colleflionem, funt qui exiftimant , ubfi.'c.o.
îplam jam1 mde a Concilii Êphefini tempore indicari ea Græca formula «*s-
o-u, m m tânonum fohfequentia, quæ^^n eadem Synodo frequens legi-
tur; eo quod in ejufmodi colleâione omnes diverforum Conciliorum canones
deicriberentur continuata & confequenti numerorum ferie, quam Joannes Scho-
iaffilcus T&t xAax^sSm P M ordinem & confequentiam numerorum in ca-
fl0?™ codice exhibitum appellavit. Verum earn formulam in eodem Conci-
■ ° Epaefino alia omnino fignificatione ufurpari oftendemus cap. 6. num. 3. Cer- frinuGne-
r ° r^s T faaaiftfta hujus Græcæ colleélionis teftimonia præfto funt ex Con ci-ci cot,i<;>s
lio Calchedon|nfi. In aliquot enim hujus aflionibus non folum Codicis can'o-
num exprena fit mentio, verum etiam ex hujufmodi Codice recitantur aliquot Cakhedo-
canones., & nonnulli etiam ’ iis humeris dijlinéli, qui continuatam numerorum r " fi'
lenem Mi canonum colleélioni congruentem demonftrant. Aélione quarta : omlhm
Aettus Archtchaconus Conftantinopoltfanæ fanBæ & catholicæ Ecclefiæ dixit : synod°-.
Régula tft hæc CUM ALIIS pofita a SanBis Patribus .... & ex Codice rele- ffe fe fe
c' T>aC} J 6 C*ertcts. ^ mondcms, qui fimetipfos a communione fufpendunt. merorum
"y ■ auf Dtaconus fuum contemnens Epifcopum 8cc. Omnes reverendif- fen-e n0"
pmi Eptjcopt clamaverunt .* Hac jufta régula, hac régula Patrum. Eft au-1?l'con- '
tem. canon qumtus Concilii Antiocheni. In aâione de Carofo & D o - cil- vtn.
rotheo dehgnantur canonum numeri . SanBa Synodus dixit : Sacri Patrum !d' sco'-
g8antuJ ? ^ commentariis injerantur . Sumtoque libro Aetius ib/coi ’
Arc ht dtaconus <& Prirdicerius magna Ecclefia legit . Canon L X X X I I I . -W i
f ^u<î s EpiJcopuS 8cc. Canon L XXXIV. Si quis Presbyter aut Diaconus
Ä 4 2 * du° ean6nes Antiocheni quartus & quintus , qui in Codice
oelcripti poft canones Nicænos X X . Ancyranos X X V . Neocæfarienfes