ccx De ant. Collection. & Collect. Can.
b ro , qui eft inter MSS. Vaticana num. 4887. E x hoc MS. Quirogje ep'iftd-
lam ad Gregorium XIII. Perezii prxfationem , K aliam pecutiarem ejufdem
Perezii notationem, quas rebus pluribus utiles futurae fu n t, in calce hujus capitis
fubjiciemus. Cum hoc primum opus Romano Antiftiti placuiffet, & Pe-
rezius ob hunc egregium laborem munificentiffime remuneratus, ad a lia , quje
pollicitus fuerat , impendenda fuiflet impulfus; anno fequenti 1576. alias Sy-
nodos Hifpanas nondum impreflas ex codice potiffimum S. Amiliani tranfcri-
1 .1. con- pfit, 8c chronologiam Conciliorum Hifpanise a Cardinali de Aguirre poftea ty-
pll’ «. P's impreffam exadtiffime digeffit in altero lib ro, ex quo alia turn Quirogac
epiftola ad Pontificem , turn Perezii prxfatio ad ledlorem edits invenientur poll
-Stephani Baluzii prxfationem ad Novam Conciliorum edttionem , ac exinde
in Apparatu I. ad Concilia Labbeana editionis Venets col. 48. & 49. Aliud
horum duorijm librorum exemplum idem Perezius miferat etiam ad Antonium
Auguftinum tunc Epifcopum Ilerdenfem, 8c eleflum Tarraconenfem, uti di-
fcimus ex duabus ejufdem Auguftini epiftolis ad ipfum Perezium, qua: a Cardinali
de Aguirre edits funt tomo 4. Conciliorum Hifpani® pag. 656. & 6$ 1.
Roman» editionis anni 1692. Hi libri deinde tranfierunt in bibliothecam nobiliffimi
Gafparis Mendozx Ibannez Marchionis Msndexarenfis & Tend ill»
C omitis , qui eofdem poftea communicavit Stephano Baluzio, dein vero dono
| dedit laudato Cardinali de Aguirre.
X IX . His praclaris Perezii laboribus ufi funt Romani correflores Gratiani,
cum ptura loca aufiloritate codicis Lucenfis emendarunt . Cardinalis Baronius
& ex eo Binius Narbonenfem Synodum anni 589. ediderunt, uti in fecundo
Perezii tomo ex S. Tsmiliani codice defcripta fuerat. Anno 1593. GarfiasLoai-
De Garfia fa Ordinis Prsdicatorum turn Philippi III. Hifpaniarum Regis prxceptor, pooaifa.
f);ea vero Archiepifcopus Toletanus in Hifpanienfium Conciliorum editione eofdem
fere codices, quos Perezius, adhibuit. Sunt qui fufpicantur,. Loaifam ex
Perezii libris profecifle. A t eum non vidilfe hos libros, quxdam indicia nobis
fatis aperte manifeftant. Si enim illos evolviflet, haud affirmaffet in prxfatio-
ne Lucenfem codicem fuifie defcriptum ac milium Romam , cum Perezius non
totum eum codicem, fed folas variantes , 8c qua: erant inedita Conciliorum
Hifpani» in fuis libris Romam midis exprederit. Prsterea ex quatuor prxci-
puis codicibus, quos Perezius laudat , tres tantum Loaifa agnovit, & in his
Hifpalenfem v ocat, quern reftius S. iEmiliani appellalfet, fi Perezium legidet.
' Alias animadverfiones prxtermittimus, cum ha: dua: Loaifam a plagii nota fatis
purgent. Quodfi in multis hujus editio cum Perezii libris convenit, nihil
mirum , quippe iifdem codicibus Hifoanicis uterque ufus eft . Hinc autem fo-
la Concilia Hifpani» ad codices Hi ip an a: originis emendata, vel edita dici pof-
fu n t . Reliqua vero funt alia turn G r s c i s , turn Africa:, tumGalliarum C o t-
cilia , qua: ex Ifidoro, feu ex codicibus originis Gallicans vulgata, ledlioni-
bus exemplarium Hifpanics originis carent: ac prsterea eamdem opem expectant
pleraque decretalia Pontificum, quae in fecunda colleflionis HifpaniCm
parte continentur. Nos in Leonis epiftolis hanc diligentiam adhibuimus. Alii
germanas leftiones turn in ceteris Conciliis, turn in epiftolis Pontificum ex
aliis optima notae colledlionibus & exemplaribus edidere. A t quae lint leftio-
nes codicum originis Hilpanicae, ex quibus patefiat fincerus textus ejufdem col-
leftionis, in plerifque adhuc defideratur.
XX. Nunc ex MS. Vat. 4887. appendenda funt quae antea recepimus.
Gafparis Quirogx Epifcopi Conchenfis epiftola ad Gregorium XIII.
,, Sanftidimo Domino noftro Gregorio XIII. Pontifici Maximo Gafpar
„ Quiroga Epifcopus Conchen. poft humillima pedum ofcula S. P. D.
,, Cum multa quotidie beneficia a Veftrae Sandlitatis follicitudine Ecclefia
„ catholica accipiat, quae Veftrae Beatitudinis nomen immortal itati confecra-
„ bunt; turn n ih il, ut p uto , efit apud omnem pofteritatem illuftrius, quam
3, quod Juris canonici fontes , hoc eft Gratiani colleflionem & Romanorum
„ Pontificum epiftolas repurgandas curet. Cum enim eorum librorum au£Io-
55 ntate omnis pene ecclefiafticae gubernationis difciplina nitatur; cum nulli
„ magis
Pars III. de Collect. Dionysiana 8cc. Cap. IV . ccxi
„ magis libri omnium manibus terantur , nulli frequentius in fcholis citen-
„ tur j non fine magno noftro pudore audiebamus, infinitis mendis effe re-
„ fertiflimos, quae vel ex rudis aetatis vitio , vel imprefforum negligentia
„ contraxerant . Quanta porro follicitudine eorum librorum emendationem
,, Veftra Sanflitas faciendam curet , fatis magno teftimonio ilia funt ,
„ quod dodlilfimorum hominum Congregationem ad hoc ipfum Romae in-
„ ftitutam habet ; quod exemplaria Vetera undiqae conquirat , vel illo-
„ rum exempla defcripta ad fe perferri jubeat . Cum vero audiflet exftare
„ in Hifpama ailiquot vetuftos Conciliorum codices in S. Laurentii bibliothe-
„ c a , quam Philippüs Rex Catholicus non minori Audio, quam Ptolomeus
„ ille Philadelphus, omni librorum gcnere in . dies magis magilique inftruit; il-
„ lico mihi Veftra Sandlitas, Brevi Apoftolico de ea re miiio, mandavit ’ ut
„ ex iis codicibus librum quemdam canonum exfcribendum, & Concilia cum
„ impreflis conferenda curarem, ad Veftramque Beatitudinem mitterem. Quod
„ ftatim eft a me pro mea erga Veftram Sanflitatem Sedemque Apoftolicam
„ obfervantia fieri coeptum, & jam tandem Deo juvante ad finem perduflum.
„ In quo propter fummas meas occupationes magna ex- parte ufus fum opera
„ domeftici miniftri mei Joannis Baptifta: Perezii juvenis d o iti, & in hoc ge-
„ nere litterarum valde exercitati: qui ( ni fallor ) fuam in hoc opere fidem
,, & diligentiam egregie prteftitit. Nunc Sanftitatem Veftram fupplex oro, &
3, hanc meam in le obfervantiam fummumque obfequendi ftudium benigne ac-
,, cipiat; 8c quscumque a me prxftari. poile viderit, mihi frequenter pro fuo
„ jure imperet. Deus Opt. Max. Beatitudinem Veftram Ecclefite fua: quam
„ diutiffime incolumem conlervet.
„ Madriti XV. Kal. Aprilis MD LX X V.,
Joannis Baptifta Perezii Prafatio in tomum I. Collationum, quas in laudato
MS. Vat. 4887. defcriptas Romam mißt.
„ Defcriptor harum Collationum L e ilo r i.
„ Reverendiffimus Dominus meils Gafpar Quiroga Epifcopus Conchenfis ,
3, Generalis per Hifpaniam Inquifitor, juffus a SS. Domino Noftro Gregorio
3, XIII. collationes Conciliorum Hifpanienfium faciendas curare , me inter ce-
„ teros fuos miniftros elegit, cui id opus committeret . Quod munus etfi fcio
„ me non fatis pro dignitate implefte • fed fidem tanien & diligentiam in eo
3, meam , quifquis hsc legeris, non omnino improbabis . Ut vero quas hoc
„ volumine contineantur, vel a me praiftita lin t, cognofcas ■ neceffe eft me
” j?oc \oco paucis Prxfari . Quantum utilitatis afferant vetufti codices manu
„ fcripti ad puros fontes omnium difciplinarum retiriendos, fruftra nunc perfe-
„ quar, cum id tarn multi caftigationum libri a viris doftis noftra setatis in
,, lucem editi, cum magno litterarum fru£lu perfuaferint.. Neque vero ejus la-
„ boris fummas utilitates diffitebuntur, nifi qui vel if a fuerint c s c i , ut non
„ videant femper in deterius abire pofteriora quxque ab uno exemplati fepe
3, defcripta, vel ita excordes, ut mhilo plus ament lucem, quam tenebras ;
3, nihil intereffe putent , affirmeturne aliquid , an negetur. Quse diligentia u
„ in reftituendo Cicerone, Galeno, vel Ariftotele laudatur; multo quidem
3, laudabilius in ecdefiafticos libros conferetur, & Conciliorum atque Roma-
3, norum Pontificum canonicas ianition.es, quarum fumma eft poft Scriptur»
3 , facrx libros auidoritas . Multi quidem per Hifpaniam funt Conciliorum co-
„ dices vetuftiflimi, omnes litteris Gotthicis defcripti, qui magnum in primis
3, adjumentum afferre pofient ad hanc Conciliorum emendationem. Nam prse-
33 ter quatuor codices veteres, qui in bibliotheca Regia’ S. Laurentii ftudio
” ReSis Catholici Philippi conftruila alfervantur ( de quibus ante Concilium
,, Eliberitanum dicam ) 8c duos in Ecclefia Toletana, multi jj prxterea alii in
3, antiquis Ecclefiis adhuc exftant, ut in Ovetenfi & Urgellenfi, atque in Mo-
33 nafteriis S. Facundi, S. Z o ili, S. Petri Montenfis, Onite, & aliis fortal-
33 fe_, quse mihi nondum cognita funt. Quos omnes codices ft quis confuleret,
33 mirabile eft quantum lucis Conciliis anerretur. Ego quidem in his Conci-
33 liorum collationibus uno fere Lucenfi codice ufus Turn, turn quod ad fefti-
Tom. III. d d 2 „ natio