jLaodiceni
canones o-
lim inGras-
co Codice
dseranc.
Nec .Con-
Dantinopo-
litani.
V. :nfi*.
col. 553.'
tom. 4»
C°nc, V
ed. col.
?747*
«y De ant. .Collection, & C ollect, C an.
tomo recudem.us; & earn, quæ ab ffidoro recepta ex colleétione Hifpanica ,
ifidoriana vocari fo le t, non quod Ifidorum habeat auétorem , fed quia cum
Ifidori colleétione primum édita fuit. Prifca verlio uti a Juftello eft typisim-
prelfa, hunc ordinem præfert. Canones exhibet Ancyranos X X IV , Neocæfa-
rienfes XIV- Nicænos XX I. quibus ex noftris codicibus addemus totidem Sar-
dicenfes apud Juftelljim murilos, Gangrenfes XX. Antiochenos X X IV . .Calchedonenfes
X X VII. & quatuor Conftantinopolitanos, adjeéto fine numéro alio
.canone Calchedonenfi de primatu Ecclefioe Conftantinopolitanæ, qui conficiunt
'canones C L X V . feu ( fi computetur .etiam canon Calchedonenfis Conftanrino-
politanis fubjeétus ) canones Ç L X V I . Ifidoriana autem verfio omnes canones,
.etiam Calchedonenfes X X VII. profert, qui apud Dionyfium leguntur. Anti,
quæ colleétiones L a tin s , quas deinceps fmgillatim deferibemus, non ex una
tantum verfione Græcos .canones receperunt, fed alios ex Ifidoriana , alios ex
Prifca,
i f J. His præmiffis duo potiflimum in verfione Prifca animadverfionem me-
rentur. Primo in ea défunt canones Laodiceni. Neque id peculiari defeétuï
ejus codicis, quern Juftellus invenit, tribuendum eft. Défunt enim pariter in
iduabus yetuftiftîmis colleélionibus, quæ ex aliis antiquillimis manuferiptis Pri-
fcæ interpretationis aliquot alios Græcorum Conciliorum canones fufeeperunt,
nimirum in colleétione Vat. Reginæ 1997. & i n alia, quæ exhibetur in duo-
bus MSS. Lucano 88. & Colbertino 784. Auétor alius yetuftiflimæ colleétionis
contents in codicibus Barberino 2888. & Vaticano 134a- qui ex eadem
Prifca verfione profecit, cum in ea non reperiflet canones Laodicenos, ipfos
ex Ifidoriana fumfit , Hæc manifeftum nobis efficiunt, hos canones ab origine
defuifle non minus in Prifca verfione, quam in codice Græco, ex quo hujus
verfionis auélor Græcorum canonum Latinam interpretationem lucubravit ;
alias Laodicenos æque ac ceteros latinitate donalfet. Laodiceni ergo canones
Græcæ colleélioni non ftatim ab initio inferti, fed pofterius additi fuerunt .
Secundo canones Conftantinopolitani in eadem Prifca verfione poli Calchedo-
penfes recenfentur : eodemque ordine deferibuntur in tribus aliis diverfis & antiquillimis
colleélionibus manuferiptis paullo ante memoratis Vat. Reginæ 1997.
Lucano-Çolbertina, & Vat. Barberina, quæ horum Conciliorum canones ex
Prifca yerfione reçepere. Hoc ergo inverfo ordine canones Conllantinopolitanl
Calchedonenfibus fubjiciebantur etiam in eo Græco codice, quem ejufdem verfionis
auélor adhibuit. Conftantinopolitani igitur Concilii canones, uti leguntur
in Prifca, poft Calchedpnenfe adjeéli fuere: idque adeo eft evidens, ut inter
canones ejufdem Synodi Conftantinopolitanæ accenfeatur etiam canon Ca lchedonenfis
de primatu Ecclefioe Conftantinopolitanæ, ac trium Legatorum Romani
Pontificis fubfcriptiones iifdem canonibus fubjiciantur, quæ non ad Con-
ftantinopolitanam, fed ad Calchedonenfem Synodum pertinent, ut ex ipfius
Prifcæ verfionis editione huic tomo inferta palam fiet. Cuicumque autem hoc
Conftantinopolitanorum canonum additamentum tribuendum putes, five auélo-
ri ipfius verfionis, qui hos canones in fua Græca colleétione non inveniens ,
aliunde traduxerit, five ipfi Græcæ canonum colleélioni, quam ille adhibuit
( quod nobis probabüius eft ex iis, quæ diçentur nota 3. in eofdem canones
hujus verfionis ; ) femper verum erit eos ab initio defuiffe in colleétione Græca:
alias in nullo hujus colleétionis exemplo defuilfent, neepoft Calchedonenfes
fuiffent adjitiendi in quopiam MS. Græco, five in Prifca verfione, Hinc
fortaffis Lucentius Apoftolicæ Sedis Legatus in Concilio Calchedonenfi aétione
X V I , de Conftantinppolitanis canonibus dixit : In fynodicis canonibus non ha-
• bentur; quia fcïliçet in vulgata colleétione & codice canonum deerant. Pri-
mævus itaque Græcus codex canonum & Laodicenis canonibus, & Conftanti-
nopolitanis carebat. Id non modicum confirmât vetuftiffima Breviatio canonum,
quæ invenitur in duobus MSS, Veronenfi 59. & Lucano 88, Hujus enim
auélor , qui ex diverfis antiquioribus canonum cpdicibus excerpta quædam
compendio exhibuit, num. 2, abbreviationem proferens canonum Græcorum ,
quos çontinuata numerorum ferle diftribuit in numéros X C I , poft relatos canones
Nicænos, Sardicenfes, Ancyranos , Neocæfarienfes, & Gangrenfes in
Antiochenis definit . Nonne id indicio e f t , eum Latinum codicem, ex quo
abbre-
Pars I. de Græc. Can. Collect. Cap. II. xnr
abbreviationes ejufdem numeri fecundi fuerunt excerptæ , a Græco canonum
exemplo derivare , quod ultra Antiochenos canones haudquaquam progredi-
ens, nec Laodicenos, nec Conftantinopolitanos præferebat} Si autem in prima
colleétionis Græcæ origine defuere Laodiceni & Conftantinopolitani canones
; non fuit ergo hæc colleétio ab initio, qualem Dionyfius Lxiguus ;n fuo
codice cum iifdem invenit, ac latine reddidit,
IV . Quod fi in verfione Ifidoriana, quæ forfitan antiquior eft interpretatio-
ne Prifca, turn Laodiceni, turn Conftantinopolitani canones nunc leguntur ;
non tamen exinde fequitur eos femper in primo ejufdem verfionis exemplo ex-
ftitiflè. Sufpicamur autem hoc exemplum ab origine utrifque caruilfe, eofdem-
que canones pofteriori additamento deputandos. Çaruit enim olim profeéto hæc
verfio canonibus Calchedonenfibus, uti colligere licet ex Ferrando, qui cum
Græcos canones ex Ifidoriana verfione in fuum Brevjarium retulit, ut fuo loco
oftendemus • Calchedonenfes non alia de cauflà præterivit, nifi quia in fuo
ejufdem verfionis exemplo eos non invenit. Idipfum deprehenditur in peranti-
qua colleétione Corbejenfi, quæ iifdem canonibus Calchedonenfibus caret : eo
quod in codice verfionis Ifidorianæ, unde aliarum Synodorum Græcarum canones
rdcepit, illos ejufdem colleétionis auétor minime reperit. Eadem de cauf-
fa auétor colleétionis Quefnellianæ hoc tomo reeufæ, qui omnes alios Græcos
canones ex Ifidoriano fonte deriyavit, folos Calchedonenfes ex Prifcafufcepit.
Sicut ergo, canones Calchedonenfes Ifidorianæ interpretation! poftea adjeéli fuerunt;
ita & Laodicenos & Conftantinopolitanos eidem aliquando pofterius ac-
eenilfe nobis credibile e ft. Aliud hujus rei non leve indicium fuppetit ex an-
tiqua colleétione Latina, quæ in memoratis codd. Lucano & Colbertino Iegi-
tu r . Hujus enim auétor, qui priorum Conciliorum canones fumfit ex Ifidoriana
verfione, Conftantinopolitanos & Calchedonenfes addidit ex Prifca , ea
ut videtur de caulfa, quia iftos Ifidorianæ verfionis exemplum, quod adhibuit,
nequaquam proferebat ; Laodicenos autem plane omifit, quod hos nec in Pri-
fea invenit, nec in fuo Ifidorianæ verfionis exemplo,
V . Cum porro in hac Latina colleétione codicum Lucani & Colbertini An- Amioehe.
tiocheni quoque canones referantur ex verfione Prifca , non "vero ex Ifidoria- ni auoî ue
t 'a , ex qua quatuor anteriorum Synodorum canones deferipti fuere ; fufpicio iniilô dee-
exoritur, Antiochenos etiam canones in exemplo primævo interpretationis I f i- rant,
dorianæ defuifle; ac propterea auétor laudatæ colleétionis eos in fuo Ifidorianæ
■ verfionis exemplo non inveniens, ex Prifca deferibere coaétus luit . Id fi pro-
babile judicetur , dicendum e r i t , Græcam colleétionem ab initio fol os canones Qnid «on-
Nicænos, Ancyranos, Neocæfarienfes, atque Gangrenfes prætuliffe, & ex hoc lin" et
primo Græci Codicis exemplo primum Ifidorianæ verfionis auétorem eofdem
tantummodo canones latinitate donaife, qui in memoratam colleétionem L u - cus c ,no-
cano-Colbertinam infimul tranfiere. Enimvero foli canones eorumdem quatuor nuln *
■ Conciliorum peculiaribus chronicis adnotationibus in omnibus Latinis diverfæ
originis interpretationibus, & apud ipfum Joannem Scholafticum, ac in MSS.
Græcis Tilii ita diftinguuntur , ut Ancyrani & Neocæfarienfes, licet poft Nicænos
deferipti, Nicænis elle anteriores , Gangrenfes vero iifdem Nicænis po-
fteriore6 tradantur. Hæ autem peculiares adnotationes diftinélum veterem harum
Synodorum & canonum colleétorem indicare videntur, qui fi aliorum
SuPclue Conciliorum canones collegiflèt, aliquam fimilem adnotationem non
videtur fuiffè omiflurus. In hac autem fententia ceterarum Synodorum canones
, qui poll Gangrenfes in codice Græco leguntur, pofterius additi dicendi
• ! “ ,'ane nianifeftius fie t , fi Gangrenfes canones inter annum 362. ac 370.
editi fuerint ; quod quidem multo probabilius elfe probaturi fumus cap. 4. §. 1.
Si enim primus Græcæ colleétionis auétor Antiochenos canones collegitfet cum
ceteris* nos proculdubio uti anteriores, Gangrenfibus præpofuiffet. Ea igitur
fola de cauffa illi iftis inveniuntur poftpoliti, quia non a primo au&ore deferipti
fuerunt in Codice canonum, fed pofteriori additamento accefferunt.
VI. Hic autem conjeéïuram quoque proferre liceat de primo hujus colleélio- Quo auflo-
nis aurore . Obferv.amus très Synodos Ancyranam, Neocæfarienfem , atque rc primf'
Gangrenfem ad dioecefim Ponticam pertinuirfe. Galatia enim in qua Ancyra con'dhus."
«xltitit, non minus quam Pontus in quo Neocæfarea , & Paphlagonia in .qua fucrit •
Gan