m t
fratres & 23 Compresbytcros meos Crefcen-
tem, Leopardum , & Alexandrura .• quire-
ligiofum officium fidei poffinf fpiritu adim-
plcrc ferventi.
C A P I T U L U M X X X I.
i I T E M
R e s c r i p t u m E p i s c o p o r u m
ad quern fupra.
Domino dile&iffimo fratri S i r i c io , A m-
brosius, 2 Sabinus, B assianus ,
& ceteri ,
REcognovimus in litteris fan&itatis tua*
boni paftoris excubias, 3 qui diligenter
commiffam tibi januam ferves , & pià
follicitudine Chrifti ovile cuftodias; dignus
quern oves Domini noftri audiant & fequan-
tur . Et ideo 4 quia nofti oviculas Chrifti,
lupos facile deprehendis , & occurris
quafi providus paftcrr, ne 5 ifti morfibus per-
fidiæ fuæ feralique ululatu ovile dominicum
difpergant. Laudamus hoc , Domine frater,
nobis dile&iftime, & toto concelebramus
affe&u. 6 Nec miramur, fi luporum rabiem
grex Domini perhorruerit, in quibus Chrifti
vocem non recognovit. Agreftis enim
ululatus eft, nullam virginitatis gratiam ,
nullum caftitatis ofdinem 7 refervare, pro-
mifcue omnia velle confundere, diverforum
gradus abrogare meritorum, & paupertatem
quamdam cæleftium remunerationum indu-
cere : quafi Chrifto una fit palma , quam
tribuit, ac non plurimi abundent tituli præ-
23 Vat. 5845. cum edit. Rom. Presbyteros.
In fine eadem editio ferventi.
1 Exftat in codd. hujus colleélionis , ac.præ-
terea in Vat. 1342. in Vallic. A. 5. & Vat.
584^ atque in colleftione auftiori I fid. quæ
mveqitur in Vat. 1340. in fimili Remigia-
no, & apud Merlinum . I ta quatuor diverfæ
originis colleftiones hoc refcriptum præferunt,
quarum primæ duæ Italicæ funt , aliæ duæ
Gallicanæ. Titulum ad MS. Vind. exemplum
redcgimus. Quefn. Refcriptum Bèati Ambrofii
ceterorumque Epifcoporum fuper eorumdem da-
mnatione.
2 Veteres libri duarum colle£lionum Itali-
carum Vat. 1342. & Vallic. A. 5. ac Vat.
5845. cum edit. Rom. carent nomine Sabi-
nus & legunt Bafianus .
3 Iidem codd, cum edit. Rom. qui fidélitér.
4 Solus Quefn. quia in oftio contra oviculas,
Mox duo codd. laudati Vat. 1342. & Vallic,
deprebendes, & occurres.
5 Vocem ifti , quam præferebant vulgati ,
delevit Quefnellus. Earn nos revocavimus ex
omnibus noftris codicibus , in quibus folum
pro ifti mendofe fcriptum eft ifiis.
6 Codices duarum colleft. Italicarum Nec
miremur.
7 Vulg. Cone, poft edit. Rom. fervare,
o Binius & Lab. fe ifta don are conjugio .
2 6 q
miorum . Simulant 8 fe ifti non donare con- c
jugio .* fed quae poteft Jaus efle conjugii, fi
nulla virginitatis eftgloria? Neque ver.o nos
fan£lificatum a Chrifto efle conjugium ne-
gamus., divina voce dicente : Erunt ambo Ge»Al
in una came, 9 & in uno fpiritu: fed prius Matt)
eft quod nati fumus., quam quod effe£ti ; J9.5
multoque praeftantius divini operis myfte- 9
rium, quam humans fragilicatis remedium.
Jure laudatur bona uxor , fed melius pia i.Cor.;
virgo praefertur , dicente Apoftolo: Qui jun-
git virginem fuam, bene facit & qui non
jungit, melius facit : hsec enim cogitat qua:
Dei funt ; ilia quae mundi. Ilia conjugatli«
bus vinculis colligata eft; hate libera vjn-
culorum . Illafub lege, ifta fub gratia. Bonum
conjugium, quo eft inventa pofteritas
fucceffionis human» ; fed melior eft virgi-
nitas, per quam regni caeleftis hereditas ac-
quifita, & caeleftium meritorum reperta fuc-
ceffio. Per mulieremeura fucceflit, pervjr-
ginem falus evenit. Denique fpeciale fibi
donum virginitatis Chriftus elegit , atque
integritatis munus exhibuit, atque in fe re-
prsefentavit, quod elegit in matre. Quanta
amentia funeftorum latratuum , ut iidem di-
cerent Chriftum ex virgine non potuifle ge-
nerari, qui afferuntex muliere editis huma-
norum pignorum partibus virgines perma-
nere! Aliis ergo prfeftat Chriftus, quod fib
i, utdicunt, praeftare non potuit? Illeve-
ro 10 etfi'carnem fufeepit, etfi homo fa£lus 1:
eft, ait hotninem redimeret, atque a morte
revocaret; inufitato tarnen, n quafi mu- n
nere venit in terras: mt quemadmodum di-
xerat: Ecce faciam omnia nova: partu im- dpm,
maculate virginis nafeeretur ; & ficut fcriptum
eft, crederetur nobifeum Deus . Sed
12 de via perverfitatis produntur dicere .*
Virgo
Quefn. fe ifti non damnare conjugia, minus red
e . Nemini enim Jovinianus ,in .fufpicionem
venit, quafi nuptias reipfa damnaret , folum
fimulate non reprenenderet . Immo eas
uti honorabiles laudare affedabat , & ut iis
faveret, virginitatem reprobabat. Noftræcol-
ledionis lectionem mutare noluimus, quam
probant codd. Vind. Pith, ac Thuan. ,( ,hic
iolum habet conjugia : ) nec non MSS. Remig.
& Merlini . Couft. deleto non edidit fe ifti
donare conjugio ( nefeimus quo veteri libro
fultus ) fufpicaturque primam ledionem fuifle
honorare conjugium. Crab, fe ifti vondonare. Melius
forte fe ifti laudare conjugia , quibus co-
hærent fequentia : fed qua laus &c. At citra
codicum hdem nihil auaemus .
9 Vat. 1342. unus fpiritus . Poft pauca
pro myfterium Oxon. cod. minifterium.
10 Vjnd. f i carnem . Vat. 1342. f i camera
fuam . Vat. 5845. qui carnem fuam fufeepit .
Binius & Lab. qui fie carnem fufeepit etfi homo.
Merlin. & Crab, fie carnem fufeepit, &
fic homo.
11 Quefnellus omifla particula quafi cum
vulg. Concil. pro munere feripfit itinere . Ledionem
Merlmi & Couft. quam omnes no-
ftri quatuor codd. approbant , reftituimus.
12 Solus Quefn. renitentibus omnibus noftris
MSS. & excufis exemplaribus , ipfoque
Thuan, edidit devii a via veritatis.
Unity: ’*■
E T CONSTITUTORUM
Virgo concepit, fed non virgo generavit .
Qua; potuit ergo virgo concipere, 13 non
potuit virgo generare i cum Temper conce-
ptus prsecedat, partus fequatur ? Sed fi do-
ftrinis non creditur Sacerdotum , credatur
oraculis Chrifti, credaturx monitis Apgelo-
rutn dicentium: Quia non eft impoffibile 14
j)eo omne verbum : credatur & Symbolo A-
poftolorum, quod Ecclefia Romana inte-
meratum Temper cuftodit & fervat. Audi-
vit Maria vocem Angeli, & qua: ante di-
xerat: Quomodo 15 er it ifiud ? non de fide
generationis interrogans, refpondit poftea-
Ecce Ancilla Domini, contingat mi hi fecun-
dum verbum tuum . Hsec eft Virgo, qua: i,n
utero concepit, Virgo qua: peperit RUum:
fic enim feriptum eft : Ecce Virgo tn utero,
'accipiet & pariet filium. Non enim conce-
pturam tantummodo virginem, fed & pa-
rituram virginem dixit. Qua: eft autem ilia
porta Sanduarii , 16 ilia exterior ad Orien-
tem, qua: manet claufa ? Et nemo, inquit,
17 pertranfibit per earn ty fed folus Deus Ifrael
tranfivit per earn. Nonne hxc porta Maria
eft, per quam in hunc mundumRedemptor
intravit ? Hsec eft porta juftiti» j ficu^ iple
dixit: Sine nos implere omnem jufiitiam *
Hsec porta eft Maria, de qua fcriptum eft:
Quia Dominus 18 pertranfivit earn, & erit
claufa poft partum : quia virgo concepit
& genuit. Quid autem incredibile , fi contra
ufum naturalis originis pep,erit Maria
& virgo 19 permanet; quando contra ulum
nature mare vidit & fugit , atque in fon-
tem fuum Jordan.is fluen.ta remearunt ? Non
etgo excedit fidem quod virgo peperit j quando
legimus quod & petra eyomuit aquas ,
10 & in muri fpeciem maris unda folidata
eft. Non e,xcedit fidem quod homo exivit
ex virgine; quando petra fontem profluum
feaeurivit, ferrum fuper aquas natavit, am.
bulavit homo fnper aquas, Ergo fi homi-
T om. I l l .
nem unda portavit , non potuit hominem
vïrgo generare i 21 At quem hominem ? 1 2 3 4 5 6 7 * 14 15 16 17 18 20 21 *
23 24 26 de quo legimus : Et mittet iftis Dommus tfa1.19.to.
hominem, qui cos faciet falyoSj & not us eut
Dominus Ægyptüs. In veteri itaqueTefta- ^
mento 22 virgo Hebræorum per mare du-
xit exercitum v in novo Teftamerjto virgo,
Regis au la cæleftis, elefta eft ad falutem .
Quid autem ? Etiam viduitatis attexamus
præconia ; cum in Evangelio poft virginis
celebetrimum partum, Anna vidua fubro-
getur : quæ vixerat cum viro fuo annis fe-
ptem a virginitate fua : Et hac vidua anno-
rum oBoginta quatuor , qua non difeedebat
de templo , jejuniis & obfecrationibus fer-
viens die ac noBe. Merito ab illis viduitas
defpicitur , 23 quæ folet obfervare jejuma, 23
quibus fe dolent ifti aliquo tempore efle ma-
ceratos, & propriam ulcifcuntur injuriam ,
quotidianifque conviviis, ufuque luxuriæla-
borem abftinentiæ propulfare defiderant : qui
pihil reftiuç faciunt, quam quod ipfi fe fuo
ore condemhant. 24 Sed Deum me tuant ,
ne in iftis illud jejunium rêputetur. Eligapt
quod volunt, fi aliquandq jejunaverunt, gerant
ergo boni fa&i fui poenitentiam ; fi num-
quam , fuam ergo ipfi intemperantiam Cc
luxuriam confiteantpr. 25Etudem dicunt, 2$
Paullum magiftrum luxunæUfuifle, At q.uis ^ . -•
fit febrietatis magifter , fi fuit il le luxu- i Cor ^
riæ? qui caftigavit corpus fuum ■> &.fervi- 5 & lU
tuti redegit, atque jejuniis multi^ fe debi- 27.
tarn Chrifto obfervantiam detulifle memo-
ravit i 26 non ut fe laudaret , fed ut nos 2
quid feoueremur doceret. Ille ergo luxu-
mm docuif , qui ait : Quid adhuc .yek'Colof.z.zo.
•vivantes de hoc mundo decernitis ? ne tetige-
ritis , ne attarninaveritis , ■ ne gujlavcrifts ,
que funt: omnia 2,7. ad corruptelam : qui ait .; Hid. 5.23.
Non in indulgentia. corporis. ., non m honore 27
aliquo ad faturitatem & diligentiam carnts,
non in defideriis erroris fed in fpiritu ,
R 2 quo
'13 Codd. Vallic. &. Vat. 5845. pur-fto in,
terrogationis fublato detent non.
14 Quefn, apud Deum.
15 Al. fiet.
16 Vulg. repetunt porta ilia.
17 Cód. Vind. pertranfivit earn. Móx vulg.
nift folus Deus Ifrael. Dein Couft. tranfibitper
earn, quia S. Ambrofius in lib. de inftit. virg.
c. 8. hunc- locum fimiliter allegavit. Poftea
folus Quefn. ingreffus eft pro intravit.
18 Vulg. pertranfibit per earn . Mox addi-
dimus voces poft partum a Quefnello omiflas,
ex folo Oxon. renitentibus ceteris MS§, &
cxcufis. *
. ip Sdlus Quefn. virgo eft.
20 Tres codd. unus Vallic. & duo Vat. &
in montis fpeciem . Mox Non ergo excedit m
plerifque vuig. & utröqüé cod. Vat.
21 Sic Couft. Merlin. & Labb. ut in MS.
Remie. faventibus Pith. & Colb. in quibus
ex fta t.^ quem hominem . Quefn. cum alns
editis Atque hominem,. .
22 Quefn! cun> plerifque MSS. & editis
virga. Correximus ex noftro Vind. cod. cum
Labb. & Couft. non enim virga Aaron , led
Maria ■ virgo ejus foror cum Maria vvrs^e
coipparatur, ut Ambrofius explicat in exhort,
virgin. c!‘ n.‘ 28s 'fT de inftit. virg. c. 17.
11. 196. Poft pauca edit. Rom. virga Regis
aula caleftis g & in Breviar. Roin. cum cód,
Vat, 5845. virgo generis aula caleftis,
23 Vat. 1342. qui nolunt obfervare.
24 Couft. cum vulg, Sed & metuunt : additque
in veteri Remenfi codice legi fi Deum *
■ metuunt ,• credit legendum fi derhum metuunt,
qua leiftione recepta dein interpunaio mutan-
da eflet . Noftrorum codicum feaiOnem haud
deferend.am qredidimus. Mox folus Quefn. re-
putet pro repufetur. '
z< Quefn. ($* Hdem dicant . Alu vulg. ante
Couft. & ideo dicunt r Prcetulimus feaionem
MSS. Vind, Pith. Colb. & Remig. cum quibus
, omnibufque vulg. fenpfimus At quis,
Solus Quefn. Et quis.
26 Cod, Vind, ut non füa laudaret . Alia:
edit, non ut f t fuaque laudaret ,. Couft. cum
fuis MSS. non ut fuam ( lefeft obfervantiam )
laudaret.
.27 Vat. 1342. corruptibilia. Vind. corrupte-
la . Alia: edit, in corruptelam. Mox Couft. &
Hardüinus in notis: Qui etiam ait. Dein idem
Vat. & in diligentia carnis.