i8
10
20
21
4
2 6 7 C o d e x C a n o n * E g
ço, fi eum exaftior ad bonos mores vita
perduxerit, fummum 18 Pontificium fperare
debebit, hae tamçn lege fervat», ut ne-
que digamus , 19 neque poenitens ad hos
gradus poflit admitti. Sane , 20 ut etiam
defenfores Ecclefiæ, qui ex laicis fiunt, fu-
pradifta obfervàtione teneantur , fi merue-
rint inordine effe Çlericatus. Data 21 V III,
Kalendas Martias PÏo n o r io XII. & T heo-
d o s io V III. Apguftis Confulibus.
C A P I T U L U M XXXIII.
i C O M M O N I T O R I U M
Z o S I M I P a p æ
Presbyteris, & Diaconibus 2 fuis
Ravenna conflit uti s ,‘
T ^ X relatione fratris noftris 3 Archiami
I j Presbyteri qualiter fufcepti fitis , vel
quid egeritis cognovimus , vel qualiter illi
fufcepti fint , qui contra canones adverfus
nos ad comitatum, nefçio qua audentes te-
meritate , ire voluerunt. Ad quos hæc ,
quæ nunc mifimus \ 4 olim fcripta fecera-
mus j eorum quas injuriofe miferant refpondentes
epiftolis. Sed quoniam 5 non potue-
runt rei in fua, hoc eft in noftra Ecclefia
Romana, cum noftris Compresbyteris com-
morari , has ad vos illis tradendas litteras
deftinavimus ; in quibus decreto noftro fan-
ximus memoratos perturbatores omnium ab
Apoftolicæ Sedis noftra: communione alie-
nos fuiffe, atque noftra fubfcriptione prola-
tam fententiam fufcepiffe. 6 Illi etiam ,
qui effrenato horum faólo confilioque affen-
fum commodare voluerunt, vçftræ caritatis
eft æftimare qualiter habeantur : quibus 7
hoc objtcere vos debetis, quod iuxta cano-
num præcepta fortiter incurrere, & quali-
ter. Presbyteros non decebat , rebelles exi-
ftere B tentaverunt , Vos autem monemus
in fpeculis effe debere, 9 ne qua eorum
prorumpat audacia , quos anathematizatos
lcit Sanfta & Apoftolica Ecclefia. De his
vçro qqi eorum fe focietati junxerunt, quid
agere debeamus, cum reverfi fueritis, con-
filio meliori traftabimus. 10 Data quinto
nonas Oftobris H o n o r io X i l . & T héo-
Dosro V III. Auguftis Confulibus,
CAiB
Vat. Reg. çum aliis editis Pontifica-
îum.
19 Quefn. cum plerifque editis v& Ifid. ad-
dit neque vidua maritus. Delevimus cum Cou-
ftantio auftoritate MS. Vind. hujus c'olleftio-
nis , confentientibus aliis trium aliarum col-
le&ionum Vat. Reg. Vat. 1542.. & Lucen.
Colb. nec non Dion. Hifp. Corb. Foffat. &
Regip apud eumdem Couftantium.
20 Solus Quefn. omifit ut,
21 Couft. cum Juftello IX. Kal. prætulit .
1 Exftat in MSS. hujus coMe&ionis ,. Hadrian.
Hifp. & Ifid. Quidam crediderpnt hoc
commonitorium , feu epiftàlâm in Dionyfio
exftitiffe, uti ipfam protulit Juftellus in Dio-
nyfîi editione . At duo codd. puri Dionyfii ,
qui fuperfunt, nimirum Regius, & Vat. 5845.
eamdem a Dionyfio abjudicant : Regius enim
ea caret j Vaticanus vera in Appendice illam
producit, quemadmodum & epiftolam Leonis
ad Epifcopos Mauritaniæ , uti oftendimus in
Admonitione ad ep. 12. S. Leonis tom. I. col.
651. n. i i . Ex nac vero Appendice in Ha-
drianea colleftione fubjefta fuir ei epiftolæ Zo-
fimi ad Eficium, quam unam Dionvfius pro-
duxerat. Colleftio Crefconiana, cui hæc epi-
ftola in editione Romana tribuitur, eft codex
Vallicel. A. ■>. qui Hadrianeam colleftionem
cum additionibus Dionvfianis compledlitur.
2 Vocem fuis habent exemplafia hujus coL
leftionis, quibus Quefnellus & Couft. ufi funt.
Vind. vero fie habet. Commonitorium Presby-
teris Ö* Diaconis\ \ qui Ravenna funt. In Vat.
584^. qui additiones Dionyfii exhiber, duo
tituli Ieguntur . I. Epißo/a Zofimi ad Présby-
teros Ravenna direßa . IL Zofimi commonitorium
Presbyter is <*p Dia'conibu's , qui Ravenna
funt . Hadrianei codd. Ad Presbyteros Raven-
nJf. 1 vel ut apud Juftellum Ravennatium : &
dein Zoßmi Epifcopi) commonitorium Presbyte-
ns f & Diaconibus , qui Ravenna funt. Hifp.
& Ifid. MSS. Ad Cltrum Ravennenfem : &
poftea Zofimus Epifcopus Urbis Roma Presbyteri
s , & Diaconibus j qui Ravenna funt. Vox
autem fuis ex contextu epiftolæ neceflaria vi-
detur : neque enim ad Ravennates Presbyteros
& Diaconos, fed ad Romands, quos qui-
dem in Comitatu fufeeptos. initio præfert, hæc
epiftola direfta fuit .
3 Codd. alii cum ceteris editis Arcbidami.
Mox Quefn. fufcepti efiis : & poftea fufcepti
funt, Po.tiores çoaices fequimur.
4 Solus Quefn. omifit olim.
5 Cod. Oxon. non potertint. Mox voces rei
in fua , hoc eft in noftra'Ecclefia Romana défunt
in Vat. 5845. & incolledlioneHadrianea.
6 Couft. cum pluribus codd. lllos etiam, qui
effrenato huic faSto : J u f t . hujus fa&o.
7 Addidimus hoc cum optimo cod. Vind.
fuffragantibus ceteris vulgatis. Dein Quefn. &
qualiter quod Presbyteros : delevimus quod cum
noftris codd. & editis';”’1 "
8 Cum codd. Hadrian. & Vat. 5845. omit-
tant tentaverunt, Couft. præterito tempore ex-
tülit antèriôra verba incurrere , & obftitere .
Mox idem Vat. cum quibüfdam vulg. Vos ta-
men monemus.
p Codices hujus colleflionis varié & mén-
dofe hune locum exhibent. Thuao. de quorum
prorupta audacia, quos anathematizatos’ fcit A-
poftolica Ecclefia . Vind. & Pitlh ne quorum
prarupta audacia, quo anathematizatos feifeitet
Apoftolica Ecclefia. Unus Regius, utinThua-
neo , nifi quod habet de quo eorum . Quefn.
ex his leftionem compegif, nefeimus an co-
dice. Oxon. fultam, ne aliquorum prarupta du-
d n ci a , quos anathematizatos effe confiât , fufei-
tet feandalum Apoftolica Ecclefia. Hinc leéfio-
nem vulg. codd. Vat. àliifque Hadrian. Hifp.
& Ifid. approbatam réèepimus . Couft. cum
uno Colb. ne quo quafi ne aliquo pro ne qua•
prætulit.
10 Vat. & editi codd. ex Hadrian. Hifp.
ac Ifid. addunt Et alia manu .
C A P I T U L U M XXXIV.
ï E P I S T O L A
B o n i ; A c i i P a p æ
acl Hilarium Epifcopum Narbortenfcm
de Patroclo Epifcopo.
z Bo n i * a c r u s H'M-a j i io Epifcopo
Narbonenfi.
3 -p \ Iffk ile quidem fidem querimoniis
I J commodamus , quarum Sacerdotes
Domini pulfat intentio , maxime cum eos
loquuntur quippiam coatra ftatuta patrum
tentafle ; fed frequenter has afferit , ficut
nunc, multitudo tauffantium. Ecce enim,
ut caritas tua recognofcit ex .fubditis , Lu-
tubenfis Ecclefiæ Cleri ordo vel plebispre-
ces fuas & lacrymas ad nos , quantum da-
tur intelligimagno cum dolore miferunt,
dicentes, Coepifcopum noftrum Patroclum fua
petitione ceflante, in locum decedentis Epi-
feopi nefeio quem in aliéna Provincia, præ-
termifib Metropolitano, contra patrum régulas
ordinaffe. Quod nequaquam poffumus
ferEe patienter, quia 4 convenit nos pater-
narutn fanftionum diligentes effe euftodes .
Nullis enim videtur incognita Sy.nodi con-
ftitutio Nicænæ , quæ ita præcepit., ut ea-
detn proprie verba ponamus : per unam-
quamque Provinciam jus Metropolitanos fin-
gulos habere debeEe, nec cuiquam duas e4-
fe 5 poffe fubjéftas. Quod i l li , quia aliter
credendum non eft, fervandum fanéto fug-
gerente fibimet Spiritu cenfuerunt. Unde ,
frater cariflime, fi ita res funt, & Eccle-
fiam fupradiftam Provinciæ tuæ limes 6 in-
cludit, noftra aufloritatecommonitus , quod
quidem facere fponte deberes, defideriis fup-
plicantum & voluntate refpeHa » ad eumdem
locum., in quo ordinatio talis celebrata di-
8
9
10
citur,, Metropolitani jure munitus & prx-
ceptionibus noftris fretus accede ,* intclhgens
arbitrio tuo fecundum xegulas patrum quae-
cumque facienda ,funt, a nobis effe concel-
fa: ita ut pe raft is omnibus Äpoftolicae Sedi
quiequid ftatueris te referente clarefcat, cui
totius Provinciae 7 fuse ordinationem liquet
effe mandatam , Nemo ergo eorum termi-
nos audax temerator excedat, nec 8 ah-
quis in eorum contumeliam partibus fuis ,
quse fibi ab his non videntur conceffa, de-
fendat. Ceffet hujufmodi preffa noftra au-
ftoritate prsefumtio eorum , qui ultra lici-
tum fua: Jimitem dignitatis ^xtendunt .Quad
iccirco dicimus, ut advertat caritas.tuaadeo
nos canonum 9 cautius prsecepta fervare ,
ut ita 10 cenfto quoque noftra difnniat ^
Mprrrtnnlitani fui unaauacque Pro-
n e in c x ii c c iu t . w « » * * ------- v An . -2 2 .
bruar. Honorio XIIL ßc T heodosio X.
Auguftis Confulibus .
C A P I T U L U M XXXV.
1 E P I s T O L A I
C j e l e s t i n i P apje
ad Epifcopos Vitnnenfes & Narbonenfes
T itulorum XI.
C eüestinus univerßs Epifcopis per Vien-
nenfem & Narbonenfem Provm-
cias conftitutis.
C^Uperemus quidem de veftrarum Eccle-
^ fiarum ita ordinatione gaudere , ut
congratularemur potius de profeftu , quam
aliquid admiflum 2 contra difciphnam ec. 2
clefiaftieam doleremus . Ad noftram enim
lKtitiam ..& bene fafta proveniunt, &mce-
roris ■ aculeis nos. qute fuerint male fadla ,
compungunt. Nec Giere poffumus. 3 cum ?
hoc,
1 Hæc epiftola præter codices hujus colle-
ftionis legitur in Dion. Hifp. & Ifid.
2 Codd. Dion. Hadrian. Hifp. & Ifid. cum
ceteris editis Bonifacius Epifcopus urbis Roma
Hilario Epifcopo Narbonenfi : Hifp. & If. addunt
falutem.
3 Hifp. & If. cumantiquis vulg. Dißicilem .
4 Solus Quefn. oportet. Mox vulg. cum aliis
codd. Nullt etemm : ac dein pracipit . Porro
de hac Nicæni canonis allegatione vide Ob-
ferv. in Differt.V. Quefnelli part. 2. c. 6. n. 5.
& 6. torn; 11.
5 MSS. Dion. & Hadr. delentpoffe. Thuan.
poft poffe addit fedes : male , inquit Quefn.
agitur enim de provinciis .
6 Unus cod. Colb. apud Couft. inclufit. Mox
MSS. Vat. Hifp. & Ifid. cum Merl, communias
i editi vero alii cum codd. colleft. Hadrian.
communitus, vel communias. At exem-
plaria noftræ colleftionis cum Dion, regio com-
monitus . Dein in uno cod. Harlæi Tecunda
manu debueras . Hue accedit Dion, regius de-
bueres.
7 Legendum certe eft tua , non fua: vel
cum Dion. & Hadrian, quos Jurt. & Couft. feluuti
funt, vox fua delenda eft.
8 Juft, cum MSS. Hadr. Hifp. & Tfid. ali-
tuid: & dein cum iifdem codd. & ceteris edi-
is omittit ab his , quas voces fola exempla-
u huius colleftionis pr^ferunt.
9 Soli codd. hujus •colleftionis cautms.es.-
Uionita cum Vind. & Pith, -noftrs colleftio-
us . Codd. aliarum colleftionum & vulg. cm-
hmtio. Hifp. & Ifid.utifte conptutio. Quefn.
'enfuta.
i i Cod. Thuan. VI. mmks. .
1 Continetur in MSS. colieft. Vat. Rfg1-
19 9 7 . Colb. Lueen. Vat. 13 42 3 4 5 6 7 8 * 10- Corb. Dion.
rladrian. Hifp. & Ifid. _
2 Voces contra difeiplinam 1
mas omnes noftri codd. & vulg. el£hibent,
Juefnello exciderunt . Mox vulg. cum qul-
mfdam codd. fatsjemttru.
, Edit Cone, poll Crab, cum ad hoc . No-
trx codd & omnês editi delent ad - hoc-re-
ertur ad vocem inftinSu . 'Solus Quefn. Mu-jS
.} iUicitis fevoemus alios, & officii noftripta-
jocemus ad bonum infiinBu : quam leftiouem
#5® ndftri codd. rrec .alii 'Vtilg. praferunt.