Lxxii De ant. Collection. & Collect. Can.
in qui ins continebantur ali qua fragmenta canonum Sardicenfium, non pertinent
ad hunc codicem, præfertim cum folia quinque defieri manifeftum effet
poll canones Nicanos, & illic duo tantum reperirentur. Sedata tandem ilia
perturbatione, cum conßitißet, hac duo folia ejufdem magnitudinis effe cum
ceteris, ejufdem antiquitatis, ejufdem marginis, ejufdem fcriptura , ac numerous
& collatis cum editione Biniana anni 1638.- lineis, & ut ita dicam
vocabulis, quibus opus er at ad Jupplenda htec quinque folia, qua deer ant, en
fubfiripttonibus Synodi Nicana '67’ eu canonibus Sardicenfibus , luce clartus
patuijfet, duo ilia folia reliqua eu quinque recifis reponi debere confequenter
poß Concilium Nicanum, prxfertim cum Marca fidem faceret ita fibi olim
dicluni a Chrtfiophoro, qui faffus fuerat, fe qdhuc luvenemilla refecutffe im-
petu potius quam ratione', inter eos convenit, ut hæc fragmenta ederentur ,
& ut fequens prafatio, quam Marca fua manu fcripfit, in fronte voluminis
poneretur.
„ Monendus eft Ledtor, amanuenfis ofcitantia, ex cujus apographo ad fidem
,, MS. codicis expreflo editio ifthaec confeöa eft , accidiffe, ut canones Sar-
„ dicenfis Concilii fuo loco, ideft poll canones N ican o s , pofiti non fuerint.
„ Quod editoribus curam impofuit recenfenda editionis, & iterum cum MS.
,, conferenda, attentis, ut omiffionem illam reftituerent, adjedlis hie in fron-
„ te colleöionis canonibus Sardicenfibus, qui fuperfunt in eo codice, ubipoft
„ fubferiptiones Nicani C o n c ilii, & [ante canones Gangrenfes folia quadam
„ défunt, qua; vetuftate perierunt .• duo tarnen fuperfunt, incipiuntque a ca-
„ none Sardicenfi X IV . una cum fequentibus ufque ad XIX. quos bona fide
„ hic reprafentare editores voluerunt. .
Aliter tarnen evenit. Nam cum evafijfent eu ea tempefiate, aliam viam
Marca infeio inierunt compönenda hujus controverfia, & fragmenta ilia ca.
nonum Sardicenfium repofuerunt poß Ntcanos, addita prafatione, qua tefia-
rentur , id fe ratione potius fecijfe, quam ullo tndicio aut neeeßitate eu vc-
teri libro petita. Monuerunt ergo mauimam partem canonym Sardicenfium
cum poßrema parte fubferiptionum Concilii Nicani injuria temporum periif-
fe . Mou addunt. „ Qua; tarnen fuperfunt Concilii Sgrdicenfis fragmenta, poll
„ Nicanam Synodum collocavimus. Audtorem namque hujufee editionis non
,, dignitatem Conciliorum, fed ordinem temporis fequutum fuifle in fua colle-
,, 61 lone verofimile eft. “ Rem tot am referunt ad verifimilitudinem , cum
tarnen eis & dtclum & oßenfum f it , ea folia, in quibus poftrema pars fubferiptionum
Concdn Nicani, & nonuulli canones Sardicenfes continebantur ,
pofita olim fuiße poß Synodum Nicanam in codice manuferipto , indeque
avulfa a Chrtßophoro adhuc juvene, ne Catholict eu eo libro vetufiißimopra-
fcriberent adverfus hareticos pro dignitate & auHoritate horum canonum^.
Dtcere debuerant junta paHa. & convent a, canones illos locis fuis pratermif-
fos fuiße, & nunc reponi. Ne quis vero put are poßit, me tot am banc hifio-
riam gratis comminifci, & nullum illius vefttgium eufiare, primum feire
omnes volo, me huic omni concertations & euamtni interfuifse, penes me
habere prafatiunculam Jupra deferiptam, & Marcam tftius ret mentionem
feeifse in litteris, quas turn per aliam occaßqnem dédit ad Aleuandrum Ra-
pam VII. & fad Lucam Holßenium. Defcribam autem ejus. verba eu ea, qua
eft ad Aleuandrum. „ Juftellus pater, Calyinianæ quoque haerefeos feftator
„ codicem canonum Ecclefia: univerfæ olim publicaverat, omiffis de induftria
„ Sardicenfis Concilii canonibus Romani Pontificis potefiatem diferte afleren-
„ tibus, ac fi judicio Ecclefiæ univerfe a corpore canonum refeifli effent. Ea-
„ dem fraude filius canonum colledlionem Latinam e codice vetuftiflimo his
„ nongentis annis non feripto ( leg. confcripto ) ante meum in hanc Pa-
3, rifienfem civitatem adventum praelo fubmiferat . Statim comperto ab
,, ea abeffe Sardicenfes canones , quos feiebam a Juftello patre ex ipfo
,, codice refeflos quidem, fed. ad ejuldem voluminis ealeem folia rejefta,
„ non deftiti quoad tarn, regia: poteftatis comminationibus , quam huma-
,, niffimis precibus poll tanones Nic.enos jüxta fidem MS. codicis Sardicenfi-
„ bus in editione locus fuus reftitueretur, ne hac diligentia praitermilia trium-
„ pharent haeretici fpretam non folum a G r a t is , fed etiam a L a tin is , &
„ pra-
Pars I I . de ant. Collect. Latinis Cap. I I . l x x i u
„ pracipue ab Ecclçfia Gallicana canonum illorum aufloritatem. “ Haftenus
ex Baluzio .
X V I I . Continebat olim Juftellianus codex, fi editoribus credendum fit, ca- ««*■ r.
nones Conciliorum Ancyrani, Neocafarienfis, Nicani, Sardicenfes , Gangrenfis,
Antiocheni, Laodiceni , Çonftantinopolitani I. & Calchedonenfis . Sed 276.’ "
Synods Laodicena intégras canones, Cy mauimam partem Sardicenfium cum
poftrenia parte fubfexiptionum Concilii Nicani injuria temporum periifse affirmant
in præfatiuncula ad leftorem. Qua de cauffa vere interciderit maxima
pars Sardicenfium cum poftrema parte fubferiptionum Nicænarum, ex Baluzio
intelleximus. Laodicenos vero canones in codice Græco Prifcæ verfionis
auftori defuilfe, nec eos Prifca interpretatione latinitate donatos, nobis explo-
ratum eft. Cunt enim omnium ceterarum Synodorum Gracarum canones e r
Prifca verfione in aliquot Latinis colleélionibus reperimus ; folos Laodicenos
ejufdem verfionis in nulla colleéiione potuimus invenire, fed vel ex Ifidoriana
infertos, vel prorfus omiffos deprehendimus. Hoc poftremum peculiari animad-
verfione dignum eft in MS. codice Vat. Regina 1997. qui etfi prater Nica-
nos canones folam ac totam in ceteris editionem Prifcam receperit , Laodi-
cenis nihilominus caret. In Juftelliano autem codice quinque tantum folia ,
qua Nicanarum fubferiptionum partem, & Sardicenfes canones tantummodo
continebant, rçfeftg notavit Baluziu?. Laodicenos eidem codici plim infertos Lj0<)ice"!
eo folo prajudicio affirmarunt editores, quia illos in Graco Codice canonum, tx”p”uL
ac in omnibus ejufdem Codicis exemplaribus Temper exfiitiii’e crediderunt con- verfione
tinuata ilia numerorum ferie comprehenfos, quam cuique ejufmodi codici com-cur dfr,m-
munem putarunt. Nos autem cum part, 1. ç. z. n. 3. hoc prajudicium fuftuliT
mus, turn vero Laodicenis canonibus Gracum Codicem aliquando caruifle
oftendimus. Nullus quidem Juftelliani codicis defeilus notatur poll canones
Antiochenos, quibus Laodiceni fubjecli fuilfenf, fi eos Prifca auftor latine
reddidilfet.
X V I I I . Canones Çonftantinopolitani in eodem codice poll Calchedonenfes
deferibuntur, iifdemque canon adpeélitur de primatu Sedis Conftantinopolita-
xix, qui ad Calchedonenfem Synodum .pertinet. Ici potius hallucination1 , vel
ancogitantia amanuenfis, qui codicem eufcrtpfit, quam auHoris errori vel im-
peritia tribuendum editores tradidere. :Sed nec amanuenfi, nec audlori verfionis
id adjudicandum e f t . Veram cauflfam earn credimus, quod in eo Graco
codice, quem interpres adhibuit, canones Çonftantinopolitani poll Calchedonenfes
additi fuerant, iifdemque propterea canon Calchedonenfis pro Conftan-
tinopolitana fede conftitufus accellerat. Confer qua in hanc rem obftrvavimus
part. 1. c. z. n. 3. & notant 5 in canones Conftantinopolitanos ejufdem ver-
Jionis, qua hoc tomo integra edetur.
XIX. Hac verfio Prifca poft Calchedonenfe Concilium lucubrata dicenda Onando,
e ft, fi quidem omnes Graci canones etiam Calchedonenfes ab eodem auftore ^_c
latine redditi funt ex Graco Codice, qui Calchedohenfium & Conftantinopo- cubrat«.
litanorum additamentum receperat. Certe vero priorum Synodorum canones
traduili fuerunt eo tempore, quo inftitutis jam aliquot ecclefiafticis Metropoliltus
in Italia fub finem faculi IV. peculiaris veluti provincia Romani Anti-
ilitis uti Metropoiitani intra fuburbicaria loca concludebatur. Id enim probat
verfio canonis fexti Nican i, quam paullo ante ex Sirmondo recitavimus. Hinc
etiam hac verfio ab aliquo I ta lo , aut Italica difeiplina perito condita fuit .
Idipfum confirmant Italica colleftiones, in quibus paflim recepta legitur, uti
iunt qua exilant in codicibus MSS. Vat. Regina 1997. Vat. 1342. Lucano
?8. 8c Colbertino 784. In Gallias vero aliquem hujus verfionis codicem dela-
tum fuadet/colledlio Quefnelliana, quam Gallicanam probabimus : Calchedonenfes
enim canones ex interpretatione Prilca decerpti fuere.
XX. Hanc verfionem, qua; fatis obfeura & involuta e ft , indicare videtur HancDio-
Dionyfius Exiguus, cum in epiftola ad Stepbanum Epifcopum Salonitanum
fcripfit, Laurentium Romanum, ut videtur, Presbyterum confufione PRISCÆ detur.
TRANSLATION1S offenfum, fibi ad novam verfionem adornandam llimulos
addidiffe. Enimvero Italus Presbyter de ea interpretatione conquelluseft, qua
m Italia vigebat. Prifcam autem ibidem viguiflfe multo magis quam Ifidoria-
Tom. III. k nam,