Xxxvm De ant. Collection. & Collect. Can.
IX. Sed age jam in rem noftram fincerum textum, qui exclufa Nicæni ca-
nonis repetitipne veram lecHonem præfert, ex antiqua verfione producamus .
t. «.Cone. Condanttnus vir devotus fecretarius divini confiftorii ex data codice ab
«01.17+7,4 yjet't0 Condantinopolitanorum fanttijfimx Ecclefiæ récit avit. Synodicum primi
Concilii' fub Nettario. Epifcopo Conflanfmopolitano Epifcoporum CL. Hxc
confiituerunt Epifcopi, qui in Confiantinopolim Dei gratia convenerunt ex
diverfis provinciis fecundum evocationem religiofijfimi Principis Theodofii fub
Nettario Confiantinopolttano Epifcopo. Non recufari fidem, neque régulas tre-
centorum decern & otto Patrum, qui in Nictea Bithynix convenerunt, fed
maneat ilia propria, & anathematixetur omnis hxrefis &c. ubi uno contextu
recitantur Conftantinopolitanæ Sÿnodi canonës duo, five très fine diftinftione
ulla canonum aut, numerorum. Duo autem hic animadvertenda fu n t. Primo
notandus titulus canonibus Conftantinopolitanis præfixus in ipfo Græco Aetii
codice : Synodicum primi Concilii fub Nettario Epifcopo cum reliquis , quæ
eum nec in textu Græco codicis canonum, nec in ullis verfionibus legantur *
eolleflionem diverfam canonum indicant : idque eo magis, quia voces primi
Concilii alterum faltem fub eodem Neclario in eodem canonum codice fubje-
• vid.fup. f tum fignificant, nimirum vel illudanni 382. * ad quod pertinere videntur duo
f, canones primo illi Concilio adjedli, vel aliud anni 394. cujus afla in aliquot
' MSS. Græcorum colleâionibus leguntur. Secundo cum folus tertius canon ,
aut, üt alii dividunt, fecundus de privilegio Sedis Conftantinopolitanæ ad rem
pertineret, hie folus recitandus fuerat, fi in Aetii codice a primo, vel etiam
fecundo eanone fuiflet diftinflus. Simul autem omnes hi canones uno contextu
recitati fuerunt, quia Aetii codex ea canonum ac numerorum diftinflione
carebat, quæ non folum in MS. Græco Dionyfii, fed in aliis etiam adhibitis
ab auctoribus vërfionum Ifidorianæ & Prifcæ inventa fu i t . Hic ergo Aetii
codex Græcus diverfus erat ab omnibus, quorum indicia ad nos pervenere .
Quod fi in ipfa Calchedonenfi Synodo le£li fuerunt diverfi generis codices ,
alii cum continuata numerorum lerie, alii fine ejufmodi numeris, & alii etiam
aliis auftiores; inanis proculdubio perfpicitur Juftelli hypothefis, qua folum
codicem canonum continuant numerorum feriem exhibentem ab Ëcclefiæ
Patribus receptum, & in Calchedonenfi ledtum atque approbatum præfutnit .
Adde quod expreffa canonum approbatio, quæ ab eadem Synodo édita eft ca-
none primo, non ad hunc vel ilium, qui ledlus fu i t , canonum codicem re-
ftringitur, fed ad canones Patrum omnium & fingularum antecedentium Syno-
dorum extenditur. Régulas, inquit , Santtoxum Patrum per fingula nunc
ufque Concilia conflitutas proprium robur obttnere decrevimus. ■
X. Nunc ut ad, Sardicenfes canones revertamur, num hi reipfa defuerint in
eo codice, qui continuata ‘ numerorum ferie in Calchedonenfi Synodo leilus
fu it , ficuti defuere in Græco codice Dionyfii, certo pronuntiari nequit. N u-
meri enim, qui in eo Concilio allegati fuerunt, Antiochenos canones non præ-^
tergrediuntur. Quis autem affirmare queat, in eo codice poll Antiochenos non
fuiilb deferiptos canones Sardicenfes, qui poll Antiochenam Synodum conditi
fuere ? Immo cum Græcus. codex canonum non, totus fimul initio conditus fue-
r it , fed lenfim audlus non fervato tempordm ordine, uti cap. 2. notavimus :
eosdem canones faltem poll Laodicenos dut Conftantinopplitanos in laudato
Calchedonenfi codice non fuilfe adjeflos nemo affirmare poterit. Similitudo
Græci cotficis Dionyfiani, qui numerorum ferie diftinélus, Sardicenfes canones
ignorabat, non convincit. Cum enim codex Græcus Dionyfii uno numéro in
Antiochenis canonibus diferepet a numeris codicis, qui leaus fuit in Synodo
Calchedonenfi' idem codex ab hoc aliquantulum diverfus agnofeitur. Sicut autem
codex, ex quo ille latine tranllulit canones Apoftolorum quinquaginta ,
imperfeélus erat ( iidem enim canones jamdiu ante Dionvfium recepti, erant
multo plures, uti ftatuimus cap. 1. n. 4. ) ita minus perfeflo canonum fynos”
<1,“ |1”I' sdalium exemplo uti potuit., ut ne omnes codices fimilem numerorum feriem
rant in o- præferentés, canonibus Sardicenfibus caruilfe dicendi fin t .
mnibut XI. Quod fi etiam in ejufmodi codicibus hi canones prætermiffî fuilfent ,
G r S ' num deerant etiam in omnibus aliis exemplaribus, quæ ea numerorum conti-
tadi. nua ferie carerent ? Certe in quibufdam faltem codicibus eorum frequentilfimorum
Pars I. d e Græc. Can. Collect. Cap. VI. xxxix
morum Patrum Græcorum, qui ad Calchedonenfe Concilium convenerant ex
Ecclefiis præfertim I lly r ici, pro quibus aliqui Sardicenfes canones conftituti
fuerant, eos fuilfe deferiptos negari non poteft. Quid quod Sardicenfis Syno-
dus in illis comprehenditur, quarum regulæ eanone primo Calchedonenfi con-
firmatæ fuerunt ? Patrum quidem Sardicenfium fides laudatur in allocutione
Concilii Calchedonenfis ad Marcianum Auguftum. Illi quidem, a it, qui apud
Sardicam contra reliquias Arii convenerunt, Orientalibus direxerunt fui con-
fiituta judicit '. quæ conftituta paullo ante vocantur decretum de fid e . Innui-
tur autem decretum fidei, quod legitur in fine Synodicæ Sardicenfis apud
Theodoretum lib. 2. Hill. Ecclef. cap. 6. Hoc quidem decretum, feu hanc ex-
pofitionem fidei addititiam e lîè , & laudatæ Synodicæ alfutam jam omnes fa-
tentur. A t hæc additio ante Calchedonenfe obtinebat, & codicibus erat infer-
ta , ex quibus jam antea præter Theodoretum Socrates libro 2. cap. 2 o .'&So -
zomenus lib. 3. cap. 12. eamdem fidei expofitionem a Sardicenli Concilio éditant
allegarunt. Certe hoc additamentum Synodicæ, quo expofitio Nicænæ fidei
a Sardicenfibus Patribus condita præfertur, jam confcriptum erat anno 3^2.
& Sardicæ etiam propofitum fuilfe a nonnullis Patribus, led ab aliis pluribus
8c a Synodo rejeclum colligere licet ex Concilio Alexandrino anni ejufdem ,
ubi. ilia expofitio fidei addititia in vulgata interpretatione ejufdem Synodi ta-
helix nomine fignificatur. Tabellam' igitur, inquiunt Alexandrini Concilii Patres
, quam nonnulli jattant, quafi ex Sardicenfi Synodo de fide confcriptam,
tie legi quidem femel aut proferri finatts . Nihil enim tale Synodus defini-
v i t . Quamyis enim cer.ti homines nonnulla, quafi qux deejfent Nicxno Con-
a lio , adfertbere vellent„ idque acriter contenderent • fantta tamen Synodus,
qux Sardicx convenit, indigne id tulit, decretoque fanewit , ne quid, ulte-
nus de fide fenberetur, & fe fe contentas ejfe Nicana fide declaraverunt ,
ut cut nihil deejfet, & qux plena pietatis ejfet : neque edendam ejfe aliam
profejfionem fidei, ne ilia qux Nicxx feripta e(l , imperfetta crederetur ‘
neve Hits occafio hujujmodi fuppeditaretur, qui fxpej numéro volunt de fide
definite & fcribere. Similiter a S. Eufebio Vercellenfi in fubferiptione ejufdem
Synodj Alexandrinæ exclufa dicitur tabella Sardicenfis Concilii, ne ultra
Nicanam fidem decretum aliquid exiflimetur. Cum vero hæc tabella, feu
expofitio^ fidei hoc folo fine difpliceret • nihil mirum , fi exemplaria - hujus ad-
ditamenti propagata fuere, ac exinde earn expofitionem a Sardicenfi conditam
poitenores credidennt. Patres itaque Calchedonenfes, qui Sardicenfem Syno-
dum maxime probabant, laudatam Synodicam cum hac addititia expofitione
fidei ita m aliquo Græco codice habebant,.ut illam habuerunt Socrates, S o
zomenus, ac Theodoretus. Quinam vero elfent ejufmodi codices , in quibus
hæc Sardicenfis Synodica cum laudato additamento legebatur, difeimus ex per-
vetullo infigni codice §. SS. Capituli Veronenfis majulbulis litteris exarato, in
quo ejuidem Synodicæ mterpretationem invehimus. Hæc autem cum diverfa
fit a verfione Epiphanii ex Theodoreto tradufta ac Tripartitæ inferta lib. 4.
c. 24. proficifcitur ab alio Græco antiquiori exemplo, in quo alia rariffima &
præitantiliima documenta ad Sardicenfem Synodum pertinentia exhibebantur :
hæc enim omnia latine reddita in eodem codice Veronenfi continentur. Inter
cetera autem documenta, quæ hoc uno codice nobis confervata illi tomo in-
lerentur, ante memoratam Synodicam poll titulum Definitiones apud Sardicam
profertur epiftola Ofu atque Protogenis ad Julium Pontificem, quæ licet apocrypha
habeatur, coæva tamen eft fuppofititio additamento Synodicæ, cujus
ratio m hac epiftola expomtur. Forte Ofius & Protogenes ex iis fuerunt, a
quibus ea expofitio fidei Synodo Sardicenfi propofita fuit cum hac epiftola ;
h f r lbndem re,ea,a ’ ^ eatenus inter apocrypha recenfenda. Cum vero
A'it P o a a eBetuf a Sozomeno lib. 3. c. 12. una cum Synodica ejufque ad-
itamento, uçraque in ipfips Græco codice inventa fuit. Porro in laudato MS.
eronenfi poll prædidlam Synodicam fiqe alio titulo fubjiciuntur canones Sar-
lcenles eodem ordine ac m vulgato Græco, fed ex diverfæ originis Græco
exemplo ignota hatlenus verfione traduai: inter eos enim canones unus exhi-
Detur, qui etfi exftet in omnibus exemplaribus originalis Latini cum initio Ta-
nuanus, in Græco tamen vulgato nequaquam legitur. Horum quidem, & aliorum,
tom. 4*
Cone. col.
1766,
Additamentum
in tine
Synodicæ
Sardic.
ante Cal-
chedon.
Quando &
a quibus
feriptum.
tom. z*
Cone. col.
5>44 a f
lb. col.
C.
Vide infrt
part. 2.
c. 9.
Infr. col.
573* &
feqq.