£x,ciudunt. Tanta enim harum colledtionum antiquitas -eft, ut ficut de ceteris
documentis, nifi quid exploratum obftet, dubitare non lic e t ; ita neque de
Zellenfis'Concilii fragmento, ac de Sirlcii epiftola, quibus nihil certL oppotti
Videbinws. Quefnellus, qui noftrx colleflioni primum abs & edit® plurimum
jure attribuit, idcirco hoc fragmentum & epiftolam rejicienda putat, quia hac
ultimo capitulo collocata, & addititia -effe prafumit. A t cum hoc capitulum
alia non pauca excipiant, omniaque propria effe hujus vetuftiffima collectioms
prqbarimus not. i. in cap. 6 j . , maximum ex hac ipfa colleftione aufloritatis
argumentum, ipfo Quelnello adftipulante, debet accedere . Adde alias duas
optima not® colleftiones , unam in MS. Colbertino 3368. alteram in Va-
ticano '3817. Alia duo exemplaria Regia Baluzius memorat , 8c duo pariter
Collegii Soc. Jeiit P. Harduinus: qua: cujus colleflionis lin t , ignoramus. Plurimum
.etiam au&oritatjs aecedit ,e cod. Veronenlis Capituli 59. cui fimilis
.eft alius antiquus liber Capitpli Lucenfis. In his enim , qui mille & amplius
annos excedunt, antiquiflima abbreviatio canonum continetur , quam ex vetu-
ftioribus colleflionibus Hifpanicis & Gallicanis excerptam in Tra&atu de Col-
leflionibus animadvertimus. Hi omnes codices quoad hanc Synodum funt Gallicani
j vel e Gallisanis codicibus originpm ducunt.
;Dccodice, in . Alium vero codicem Africanum adhibuit Ferrandus in Breviatione ca-
nonum, cum ejufflem-Concilii & Siricii epiftola meminit . In eo autem codi-
ufus'ea. ce non mutilum, fed integrum reperiffe ipfum Concilium ex eo liquet, quod
plios ejufdem canones laudat, qui in vulgato fragmento non inveniuntur.Cum
porro idem Ferrandus ex Conciliis, qua plenaria non funt , folos referat canones
Synodorum provincia Byzacena, uti obfervavimus in allegato Tractatu
part.-4. c. 1 ., palam fit eum in recenfendis hujus Concilii canonibus ufum iuu-
fe MS. exemplo Byzacenorum peculiari, quod multo evidentius omnem iup-
pofitionis fufpicionem prorfus abftergit. Hoc inviftum teftimonium non oiinte-
tur ipfe Quefnellus ; ac propterea cap. 2. inquit ; Ex illoquidem Ferrandt
Dutconi opujeulo de Telenfis , vel Zellenfis Concilii, epiftolceque et adnexa
auttoritate fecure pronuntiarl pojfet, fi de ipfius Breviationis tntegrttate con-
floret. Verum ut ilia fuppofititia evincat, hoc quoque Ferrandi opufculum m-
terpolationis acculât, Ita omnia illi fulpefla funt, quæ ejus fententia non rayent
, Eja yero videamus, num qua i ntot a Dfffertatione qpponit , tanta ac
talia fin t, ut adverfus tot colleftionum & codicum praftantifiimorum fidem ,
nec non adverfus vulgatam Ferrandi Breviationem probabile dubium injictant,
Varium IV . Primum ejus caput, ubi de Synodo agi t , nunc expendamus. Affirmât
nomenhu. jbidem, omnes tinteriores editiones, omnes codices MSS. & recenttores &
’nSMs"s°d' antiquijfimos Telenfem dicere Synodum, non Teleptenfem . Cum vero T e la
, coiu-aio. fita fit in provincia Proconfulari, non vero in Byzacena ; hanc Synodum, cut
nibus' prafederit Donatianus Teleptenfis Byzacena provincia Primas, ab impoltore
confiflam colligit cap. 3.,:n. 1. Confiât enim UBIQUE Telenfe fcn b i, nec U-
brariorum erroreiita fcriptum. Liquet porro unicam ejfe Telenfem civttatem,
quee in Proconjulari jacet provincia : Donatianum autem Teleptenfem in Byzacena
Epifcopum, Synodum in Proconfulari babuijfe fomnium efi tmpofiortsv,
cui nec difciplinte ecclefiaflicte , nec Africanarum regiomm notttue Jatts affair
, ut fcite fraudem tegeret . Hie autem jure Quefnellum coarguit Stepha-
nus Baluzius audafter affirmantem, omnes codices T elenjem dicere Synodum ,
non Teleptenfem ; cum file ipfe codex Thuaneus , nunc Colbertinus 93a- m
bibliotheca Regia, quo idem Quefiiellus in fua editione ufus e f t , diferte ac
diftinéle habeat : Incipit. Concilium Teleptenfe fuper Trattoria S. Cyricit Pape
urbis Pome per Africam , & dein in Ecclejia Apofiolorum plebis Teleptenfis
, ac in ipfa tabula capitulorum, quam ex eodem codice fua editiont
prafixit, num. 6z. Con/lituta Theleptenfis Concilii. Si codicem hunc , quern
adhibuit, dum hac feriberet, oblitus eft ; qua fides ipfi habenda, dunr omnes
codices Telenfem dicere pronuntiavit ? Alius quoque codex Regius quondam b.
Petri Piflavienfis apud Baluzium cum Thuaneo concinens, Teleptenje Concilium
& plebis Teleptenfis fimiliter prafert. Addimus antiquiffimam abbrevia-
tionem canonum, qua exftat in pervetufto MS . Veronenfi 59 ., um habetur.
Ex Synodo TeleotenCi : auam lenionem librarii ofcitantia Te littens diminu-
, I n D i s s e r t . XV. Q u e s n e l l i . o
taro, exhibet etiam codex Lucenfis : Ex Synodo leptenfi . Cetera veto exemplar
ia, qu%■ Teleptenfis voce carent, falfum eft convenire in vocabulo Telen-
f e . Nam aliud exemplar Regium, quod antea fuerat Archiepifcopi .Remenfis,
Telenenfe utrobique exhibet : & paullo diifimiliter Thellenenfe legitur in M S.
Vat. 382.7. Codex Colb. 33^8., qui duas collefliones continet, ut vidimus
in Tradlatu part. 2. c. 8. n. .2 ., duplex compleftitur hujus Concilii exemplar;
& in fecundo Telenenfe feribitur. Codex autem Vat. 1340. Telefoenfe habet.
Duos alios codices Colbertinos, & unum Regium laudat Baluzius, in quibus
canones ejufdem Synodi vocantur Telinenfes. In catalogo Conciliorum pfa-
milfo colleflioni Herovvalliana apud Petit tom. 1. Paenitentialis Theodori pag.
z6$. legitur : Canones Tholonenfes Epifioporum XXXIII. Cum ergo verum non
f i t , omnes codices Telenfem vocare hanc Synodum ; perperam omnino Quefnellus
ex hac , quam male prafumfit , omnium exemplarium concordia intu-
lit verum nomen effe Telenfe, & Synodum T e la civitatis indicari, qua non
ad Byzacenam, fed ad ProcOnfularem provinciam pertinet.
■ V . In tanta codicum & leflionum varietate error proculdubio librariorum
alicubi irrepfit. Très memorati codices, qui Telenenfe, vel Thellenenfe exhibent
, certifiante errant, cum Donatianum civitatis Telenfis Epifcopum vo-
c-ant . E x aliis enim indubiis documentis ’ eum Teleptenfem Epifcopum fuiffe
manifeftum eft . Hinc autem leftio quoque Telenenfe, vel Thellenenfe errori
txibuenda, cum Telena, vel Thellena Africa civitas ignota f it : eademque ra-
tione mendofa pariter funt lefiiones Telefoenfe, Telinenfe., ac Tholonenfe .
Reliqua igitur funt duæ lefliones Teleptenfe , & Telenfe, qua poftrema in
MSS. frequentius legitur, uti funt duo codices Vindebonenfis , & Oxonienfis
noftra colleéfionis, Corbejenfis, Colbertinus 3368. primo loco , & duo Collegii
Soc. Jefu, qui a P. Harduino laudantur. Cum vero conftet Donatianum
fuiffe Epifcopum Teleptenfem , inferiptio Concilii Teleptenfis nihil répugnât.
Econtra vero leflio Telenfe , fi ad Telam civitatem Proconfularem referenda
f i t , cum agatur de Synodo provincia ' Byzacena , errori amanuenfium
eft adferibenda, ficuti manifefto eorumdem lapfui adjudicari debet fimilis vox
Donatiano Epifcopo affiâa in tribus MSS. qua memoravimus. Quemadmo-
dum vero in his tribus MSS. ubi Donatiani Epifcopatus indicatur, pro Telenfis
civitatis Epifcopus legendum eft cum aliis codicibus Teleptenfis ; ita etiam
in Concilii nomine pro Telenfe corrigendum videtur Teleptenje , ut non
pauci codices inferibunt .
V I . Hie vero difficultatem non levem movere poteft Breviatio Ferrandi, in
qua hoc Concilium decies laudatur num. 3. 4. 6. 16 65. 68. 130. 138. 174.
& 218. nullibi autem Teleptenfe vocatur, vel Telenfe, fed Zellenfe , vel
Tiellenfe. Duo tantum hujus Breviationis exemplaria haélenus inventa funt ,
Trecenfe & Corbejenfe. In Trecenfi , ut notavit Baluzius , femper appellatur
Zellenfe, uno tantum numéro tertio excepto, in quo Cellenfe lcriptum fu it,
ubi errore librarii C pro Z fumptum apparet. In Corbejenfi vero femper Tiellenfe,
& uno numéro tertio mutile ellenfe. Si alia ejufdem opufculi exemplaria
, qua in Romanis aliifque Italicis bibliothecis fruftra quafivimus, alicubi
reperire liceret ; utra lectio effet verior, colligere poffemus. Cum vero duo
tantum laudati codices fuppetant ; nihil dubitandum videtur, quin Zellenfe
melius feribatur in MS. Trecenfi a Zella , quam inter civitates Byzacii Strabo
recenfet lib. 17. , facili autem mendo in MS. Corbejenfi ex Zellenfe mu-
tata littera Z in 1 1 factum fuerit Tiellenje.. Id quidem Afrorum confuetudi-
ni tribuit Baluzius, quos T pro Z commutare confueviffe ex eo probat, quod
ubi Crabbus in codicibus Liberati Afri c. 13. legit Atticus Zellenfis, alii
très vetuftiflimi libri, quibufeum ipfe contulit ejufdem Liberati Breviarium ,
Conftanter habeant Atticus Tallenfis. Cum porro idem Baluzius inferiptionem
Concilii Teleptenfis veram exiftimet , Zellenfis autem leftionem aufloritate
Ferrandi haud repudiandam pervideat ; ita utramque conciliari poffe credit , fi
dicamus Zellam provincia Byzacena pertinuiffe ad dioecefim Epifcopi Teleptenf
is , ibidem habitum fuiffe Concilium, quod diverfa relatione vocatum fuerit a
Fernando Zellenfe, quia Z e l la , feu in Ecclefia plebis Zellenfis vere fuit ce-
lebratum ; in praftantioribus autem codicibus Teleptenfe, quia Zella ad Telepten
Q.uid
MSS.
randi