vu .,
Anonymi
feu forte
Gregor fi
Beend fi-
tlei libellus
.
7
iSymbolum
DamaKjPP.
Tom‘ ç . 0-
perum S.
Hierony-
mi edit.
Marti VtB.
? I p Q.UE SNE L L I D l
pene verbis confubftantialitatem Spiritus fan-
£li aflerit Fauftinus in fua confenione: Spiritus
fan&us , inquit, non creatura exifiens,
fpd Spiritus De i9 no?} efi alien us a ftfbfian-
tin Patris & Filii j fed efi e/ufdem & ipfe
fubfiarflia Cum Patre & Filio , ficut ejufdem
Peitatis,
4. Aflum eft eriara de fide doroimc$
jncarnationis in Synodo , affertaque veripas
carnis in .Chrifto , carnis utique animate
xnenteque ac fpiritu prasditae * Similiter &
Fauftipus: Nam q u i nos putant 3 inquit ,
eJfe Apollinarifiqs , fciant quod non minus
Apollinaris harefim cxecramur 3 q u a m Aria-
nam. Hate omnia indicant, ni fallo.r,Fau-
ftinum pbje&am oculis habuiffp epiftolam
fynodicam, tunc cum fuam condebat fidem:
nec alio , ut videtur , confilio, quam ut
eamdem fe cum Athaoafio fidem tenere, ac
contra Arianos & Apollinariftas defender**
comprobaret: tametfi & trium hypoftafeofl
profeffor.es damnaret, & lapforum fefugerep
communionem .
S e x tu s fid e i l ib e l ju s , .q uem c o n t in e t p a -
p i tu lu m x x x i x . C o d i c i s ., n om e n a u f lo r is p r a -
f i x u m n o n h a b e t : .& q u is i l l e fu e r i t jn c e r -
, tu rn o m n in o . P u p d e c i r a p r im s e ju s l in e s
? fo g u n tu r in t o p io j . 'C p n .c ilio .rum C r a b b ia -
m e d i t io n is ,ad e a le em A & o r u m C a l c h e d o -
J ie n f iu m , c u m Jioc t i t u lo Fides Romany
rum : e x m u t i l o , u t c o n j ic e r e e ft , c o d fc e
a c c e p ta ; a c fo r te 7 o b e a rn r a t io n em d o -
n a tu s e ft h p p t i fu lp l i b e l l u s , q u o d . e x 5 j h
4 U0 C o d i c i s n o ft r i R o m a n i e x em p la r i d e fe r i-
p tu s | S , Q u am fu fp ie fo n em c o n f i rm a t unu$
& ^If’e r p a n n u s , q u i e x e o d em C o d i c e a f -
.fum ru s v id e tu r ,. .eodpm C ra b b .ia n a j j l l iu s e d i -
t io n i s lo c o d e f e r ip tu s , H u i c e n im R om a n o -
r u m f id e i p r sm i t t i t u r .N a r r a .t io d e D io f c o -
ro ^ l e ^ n d r i .n o , q u am h a b e t " C o d e x n ö fte r
c a p i t - .4 3 * E am d em q u e fid em fe q u i tu r R e g u l
a i l ia f p rm a t a r u m , q u ^ C o d i c em R om a n u m
jpIau.Hit ip T h u a n e o e x em p la r i M S . u n d e n o n
q r a n in o ie tp e r e c o n jip ia s e x f jm i l i d e fc r ip ta$
e f le t r e s if ta s p a r te s *
Eft fe apud fanflum Hierpnypaum Symi*
bolum quod^m Damafi diftum, quod rpa-
gnam partem ex ifto libello concinnatum
eft eonqinupt enim utriufque exordium fe
finis . Alterutrum genuinum n,?,n efle, fib;
quifque fqcile perfuadebft: nfc minus facile
eft decernere Damafianum illud fidlitium
effe > qupd yel ex his vejhis: Die Patre Ft-
, mqpifeftum^ft \ jbsc enim
jun.iptem stetem argupnt: fe ^prstere^ ,
quod m^le cpmpa.ftum eft pputculum iftud,
videturque ex variis ’ jwnnjis corifutum . 8
C ur Datnafi fuprit diaum, mihi non eft
perfpe<Stum: hpc co^cip,, a D^rpiaft
S S E R T A T I O X I V . p i o
alienum non efle libellum in Codice deferi-
ptum, in quem plura conjefta funt adverT
lys ,trium hypoftafton defenfore.s , contra
.Sabeilianos .& .contra Apollinariftas.
Hi.eronymo tribujtur J^ilpellus ifte Dama-
jfianus in MS. Cocftce Xhuan. 199. fub hoc
titulo: Ftdes dtBa a fgnSlo HieroqymQ Presm
hytero , In quo Codice hoc difFert Libellus
M$. ab Edito , quod de Spiritu fan£lo ha-
het tan turn : De Patre procedpntem ; non
vero -■ De f atreFilioque : quod antiquitatis
.npnnullum , indicium eft .. Sed .& idem Ei-
bellus qualis eft in noftro Codice Rpmano 9
habetur in epdep Thuan.. Cod. 199. poft
ilium Hieronyrpi nomine donaturn ,& (qus
hync fequitur ) Gregprii Neocslarienfis feu
Thaumaturgi profeftionem fidei. Eft autem
flic fLibjpllo tit.ulus. Exemplar fideijapholica.
Reperitpr etiarn jpter opera fanvfti Atha-
.ftafii editionis jprspo-Latins Parifienfis an.
?d27.* tom. 2. op.us de Tnnitate infedptum ,
diviiumque in. libros duodecim ; in cpjus
Undpcimi capite Jegitur libellus ifte nofter.
Hoc opus fub fapfli Athanafii nomine ante
o&i.ngentQS anpo$ Jaudarunt Theodul-
phus Aurelianenfls Epifpopus , .Eneas Pa-
rifienfis, & Hinctparus Remepfis: Athana-
fii tamen non efle, ,& jam pridem augurati
funt viri eruditi , fe npper luculpnter de-
monftravit Petrus prancifcus Chiffietius in
.yindjeiis fuis Vigilianis Opufc. 2. ubi 9 Vi-
gijjp Tapfenfi in Africa Epifcopp illud afferit
ex ipfius .etiam Vigilii jteftimonjo .
Confeflio h s c , quslibri undecimi exordium
eft inter opera fan£li Athanafii, librum no-
num integrum facit in Chiffietiana jibro-
rum iflorum editione . Eamdem appellari
libellum fidei in cpdicibus MSS. Ciunia-
•cenfi & Pontiniacenfi ? teftis eft Chiffletius
in fuo Opufculo 2. quibys codicibus fuffra-
gatur auftof fscyli .noni Ratramnus Corr
bejenfis Mopaphu§ libro 5. contra Crscos ,
ubi poft plum ex iis-Ae Trinitate iibris fub
nomine fan^i Athanafii decerpta 3 q usd am
ex npftro fidei. Jibello refert in hunc mo-
,dum : Item in libello fidei Jic flit * Enter
perus genuit Filium verum fee.
Ex diffis qusftio .nafgitur.* pn fcilicet ilia
fidei .confeflio* de qua diflefimus., .au^Io-
rem ha.beat Vigifium Tapfenfem: cum to-
tum opus iljud de Tnnitate, cujus partem
facit , Vigilip afferatur . Verum extra du-
bium eft Vigilii non efle , turn propter alias
rationes , qus ex inferius dicendis .eluce-
bunt, turn maxime quia ex ifto libelloali-
qqa defcripfit fan&us Auguftinus. Vjgilii state
Jonge fuperior , loco a nobis jam »am
referendo . Illam itaque excerpfifle Vigilium
e. Codice Romano facile mihi perfuadeo t
qupd
E P I T O R U M A p
7 Cum titu lus huic affin is invematur in
duabus aliis Italicis & privatis colleftionibus
recenfitis not. i. in cap^ ÿg. noftri Codicis
qus Romani Ecclefis Codices non funt ; ex
his , au; alia fitnftf coflçi^ipne eumdem titu-
lum in MS. Crabbi deferiptum tuifle multo
cit ptobabilius , quam ex noftró Codice certe
n o t a t i o n e s .
non Romano, cujus titulus nihil affine habet
cum illo MS. Crabbiani Fides Romanorum.
8 Rationem probabilior.em exhibuinius not.
I. in cap. J9. noftrs .colleftippis,
9 Çonfer Obferv. §.III. n. 5. ubj opus de
Trinitatfe a Vigilio Tapfenfi abjudicabitur.
yigilius
fa p fen.in
prafjt. Upù
contra
liariva•
,i u m .
Un fit S.
[Gregorii
iNazianzeibelli
fir
fcregorius
Sceticus l
Ratramni
contra
Crac.
pofita l ik r i
4. Tow. 2.
Spicilegii
- Dacberta«
fli)pag.99‘
An Libellus
ifte fi
Vigilii Ta*
pfenfis?
9 * 1 p E V A R I I S F i
quod to jfrobabilius eft, quod per id tem:
pus., quo feribendis de Trinitate Iibris in-
cumbebat Vigil jus , in Neapoli urbe Campania
3 ut ipfemet loqyi.tur, conflitutus erat :
ubr Romanum .codicem fuifle jri pmnium
manibus, nemo admirabitur ^
Editus eft etiam inter Gregorii Nazian-
zeni opera libellus hie nofter latine tan-
tummodo, eftque velut Oratio ejus quin-
quagefima. hac épigraphe decorata : D. Gregorii
cognotyentp Theplogi Epjfçopi Nazian-
zeni de fide Nicana Rufino Presbyterp interprète
TroBatus. Gregorio tamen Nazian-
zeno, immo fe cuilibet feriptori Grsco o-
pufcul.um illud abjudicant viri eruditi, La-
tinique .efle lucpbraVlonera autumant j Ad
Gregorium quod attinet , interpreterpque
laudatum , Jacobus Ufterius ad calçem P -
pufculi de Symbolis, ubi-noftrum h'unc li-
b«Rum excudi curayit, adnotat fe .colleiaio-
nes jMSS- 'operum fan£li Gregorji Hazjan-
zenj a Rufino conyerforura manibus verfaf-
fe , ip nec nfpiam apparere iftud opufeu-
1 urn: unde çonpludit non aufforem magis
Gregorium, quam Rufinum illius interpre-
fem penfendnm efle,
Quid de hac ego fentiam, paupis accipe
Eft inter ejufdem Gregorii Nazianzeni O-
rationes Tra6Jatus alter , De fide inferi-
ptus, Rufino item intprprete, ut fert titulus,
eftque pro 49. Oratione ; cui Libellus
nofter proxime firbjicitur vice Orationis .L*
Prior file Traélatus editus eft primum Àr-
gentorati anno 1508. dpinde'Lipfis an. 1522.
demum ceteris Gregprii Ppufculis,accenfi-
tus eft, Favetque fanflus Auguftinus, qui
epift. 3*. nunc 148. feu commonitorio ad
Fortunâtianum Epifcopum Sjccenfem ex eodem
Opufculo refert nonnulla, Gregorioque
Ori.entali Epifcopp tribuip: Gregorius etiam
ftnSlus inquit , Epifcppus Orientais aper-,
tijfime die'tt, Deum flatura invifibilem , quart-
dp Patribus vifus e fi, ficut Mpyfi , cum quo
fycif ad faciem loquebatur , aheujus confpi-
çabîlfi materia difpofitione ajfumta , falva
fufl invifibilitjate 3 videri potuijfe . Gregorii
hujus opus pfte negant Federicus Morellus,
alijque poft jpfum viri eruditi, 11 Latino-
que au^iori adferibunt, tym ’ ali-is rationibus
ad^u^fi, turn maxime, quod au^lor Scri-
pturam allegros Utatur verfione ilia , qusB
Vetus Itala dicitur P Opufculum 0 rsei§ ab-
D E I L i b e LL. & C . ^.22
latum fan.£lo Ambrofio nuncupant operum
ejus editores, in quorum tomo 4. habetur
fub hoc titulo: De Filii Divitfitate & con-
fubfiantifllitate contra Arianos. §pd fe Am-
brofii non efle contendit Chifflptius, fiior
que illud Vigilio Tapfenfi vindicat pagina
55. Vindiciarum Vigilianarum. Vir quidam
do£liflimus inter Theologos Parifienfes, re-
jeftis fnperiorum ficrjptorum conjeäuris &
aflertionibus conjip.it , ut audio opus efle
J2 Gregorji Boptici Illiberirani Epiftopi ,
qui ex inviflo Nicænæ fidei defepfore Lu-
ciferiani fchifmatis feftator faftus ell,. Qui-
bus id çonje£luris fufpjcetur vir eruditus, ne-
fcio : his ego adduélus in eamdem fententiam
venio . Primum enim ari&orem efle I? Latinum
, prêter fuperiorem Morelli conjeélu-
ram , fe ftilus evincit, fe hæc feriptoris ver-
ba produnt manife.ftiflime : Ratio qua dam ,
inquit , qua apud Grecos nuncupatur hóyos,
&c. Et longe poft medium hæc alia legun-
tur : Et hoc efi quod Graci homoufion appellant
, jd efi, alium ipfum.3 ut aùdientia
nominum perfora fièrent, nonut fubfiantiam
vocabula fèpararent . Viden ut' latine pri-
mura fenptus libellus? 2. De Gregorio Boe^
tico teftatur Hieronymus eidem æqualisfcri-
pfifle > eijm , 14 de fide elegantem libellum,
neque hip nofter libellus ifto elogio indi-
gnus . 3. Jam olim Grpgorii alicujus nomen
præfixum fuifle opufculo focus fan£li Augu-
ftini laudatus arguit: utmirum fit vel Ambrofio
aflertum efle , cujus ut magiftri fui
curiofilfime opera indagarat Auguftinus, vei
Vigilio Tapfenfi adferiptum eo loci , ubi
ipfe Auguliini locum integrqm e^ferjbebat.
At ut Gregor jo pon tribuit opufculum Auguftinus,
nifi ex podicum auéloritatç , ita
facile ei fuit unum Gregorjum pro altero
laudare , homini, inquam ., dogmatici« rebus j
quam çrjtiçjs, intention , & qui unum Gregorium
EJazianzenym pofle videtur,. quem
nimirum effufis ubiqüe faudibus commentât
. Unde ficut in, ilia epiftola 3. eum
cum Illiberjtano confundit; ita Jib. 1. contra
Julianum cap. 5. eumdem Nazianzenum
a Nyfleno non difeernit, tametfi fubdubi-
tans.i Ita enim poftjelata Gregorii Nazianzeni
& Bafilii Maaij teflimonia : Vide iam 9
inquic, utrum fujfieiant tibi ex \Orientispar-
tibus duo ifii tarn tnfignes viri, & tamcla-
ya praditi fanflitate, 0 “ 1 5 ficut fertur et-
E P I T O R U M a d n o t a t i o n e s ..
10 Etfi codices, a Voffio iqfpeöi , aliique
verfionis Rufinianæ fermonum S. Gregorii Nazianzeni
hac lucubratione careant.,* codex ta-
nien , ex quo prodiit editip Argçmoratenfis
anni 1508. , eamdem lucubratiunculam cum
noyem aliis fermonibus ipfi S. Doiftotî inferi-
ptjs' fe a Rufino latine redditis cum ejufdem
Rufini -prologo præferebat ; de quo plura vi-
defis in Obferv. §. I. ji, 2. ■
11 Vide eafdèm Obfçrv. §. I. n. 3.
12 Hanc fententiam refellemus, in Obferv,
§. I- n. 4.
13 Confer Obferv. §, I. n, 3.
14 Hoc argmnentuin aliis pluribus auftori?
bus antiquis, qui fidei libellos , feu traflatus
de fide feripfiffe tradiintiir, commune eft: unde
nihil pro Gregorio Boetico epneiudit,
15 Facile fuit Auguftino ex vulgari errp-
re, ( ut fertur 3 inquif) Gregorium Nazianzenum
cum alio ejufdem nommis Epifcopo NyR
feno Bafilii fratre confundere ; non tamen
Gregorium Boeticuffi Illiberitanje Occidenta-
•lis Ecckfis Epifcopum , quem non agnovit ,
pro Gregorjo Orientali abfolute traducere j fed
Orkntaiem, Gregorium appellavit ex Rufinia-
na verfione , -fe. ex Codice, qui Nazianzeni
Epifcopi nomen prseferebant.